DOUGAL IN HONG HAL ZONG LEH…

By ~ Paumuanlal Guite BaBs

“Kheih....kheih....kheih..... khosung mipi kuapeuh in ana ngai un, hausapute nupa a chinat man un a lou uh nungak-tangval in va khohsak ngai ding...” chi’n ka khua ua tang-au pa hong kikou a, kei leng mi huh a kuan chih khawng ka kithalawp lam ahihbanah tangval taktak hi naikei mahleng kho neuchik adi’n chu tangval bang a ngaih aom ka hihna toh a kuan ding in ka kisa hi. Ka vanken ding tuithawl, tu leh temta ka kawlzalpi a guang in mansa in ka om hi.

Ann nekhin neukha tawldam zek in khomual kingakkhawmna ding mun zuan in ka pai pah vengveng hi. A mun ka tun in kuamah ana om naikei ua, huchi’n kei leng lawmte ngakna kawm in singkung khat a kingai in nahteh ka na muut hiauhiau hi. Huchia ka tutlai in thakhat in ka nung hon kibeng a, lunglen china chia chi’n ka khua ua dia melhoih penpen Chingnu in hon nuihsan selsal hi. Chingnu dia gingta lou law mahmah ka hi ngei ding a ka kiguih zawzen. Ka dawn zokna ding le theilou in ka om heihoi a, ka chi bang a liing pian hial hi.

Chingnu bel melhoih, kamsiam banah khosung adia mi neizou pawltak ahihna ua kei houpih khak bat ding vual in ka na koihkei, himahleh a guk inbel ka zi dia ka na hawiguk gige ahi. Ka tanzoh kei leh leng a tangvalpa khatvei bek vuak thouthou ding chih khawng kana lunggel ahi. Himahleh tu leh tu a ngaihzawng nei ding hial in zaw a nu leh pate’n leng a phal uh ka gingta naikei, phal uh hita him leleng thaikawi tongdam luan ngam ding ka hi tuansam kei.

Lawmte le hong tungkimta ahihna utoh ka khosung upapa uh makaih in lou lam zuan in ka pai uhi. Ka ma geih a Chingnu paikha ahihman in lam paikawm in ka kihou thei zekzek ua, ka kawlzal a sengpuak sung a guang dia hon sawl ahihna ah nial ding inleng ka koih vetkei, kiguk neihsak thou mah i hihchiang in. Ka paikawm bang un midang in Chingnu a houpih khak ding bang uh kana guk ven bawlsim maive, tankhak ni sunsun ahihna toh. Huchia ka paipai sung un hausapa lou ka tung khong uhi.

Neukha tawldam in nasep ka kipan ua, Chingnu kiangkiang ah ka va pang hi. Aman leng honna ngaisim ahidiam hon samzel hi. Hoihsakpen toh pangkhawm na nana chu hat in ka hat mai a, gimna kichi koi aom ahia chi nuam phial dan kahi. Ka lak ua lawmte khenkhat ngial in Muanpu tuni na hatdan a dikkei peuh chi’n honna chiamnuih zel ua, kei bel ahiluate dan in ka om pheuphau hi.

Theihlouh kal in sun ann nek hun hong hi a, huchi’n lou kuanteng in sun ann ka puak chiat uh nedi’n ka kisa nainai uhi. Kei mehpuak zumhuai deuh ka sak ziak in Chingnu omlouhna lam ah ne di’n ka paikhia a, himahleh Chingnu in hon sam teitei ahihman in ama kiang ah ka va tutei hi. Aman a meh puak bang hon hawm a, limsa sim chu ka hi ngei dia ka ann puak bang ka deihkhop kei hial hi. Huchia ann nekhin saulou khawl in loukhoh kong kipan nawn ua, ka panna ngei chiat mah ua pang in lungsim nuamtak in ka khou hi.

Hat mahmah kahi ngei ding ua nitaklam nitum ma in ka khousiang zouvek uhi. Ka zoh un loutaw a luita khat om hiven huai ah kihahsiang kawm in ka khawl tawldam zek ua, ka man vek zoh un innlam zuan ding in ka kisa ngal uhi. Paipan i kisak leh khomual bang ka tungsuk pah mawk ua, amhuai kasa mahmah. Tukum hausapu in lou hong vatpihna nai kasa mahmah a hehtha lamlam a suak, himahleh eikia a loukuan chia zaw nai le kisa bel ahituan hetkei. Ut in utkei leng Chingnu toh kikhen phot maimah ngai, chikchia ka kizuikha nawn diuh de aw chih theihbut ahikei, a inn ua lah a hel a va kikuan ngam samlou ding ahihchiang a.

Inn ka tun phet in kei leng tuithei bangzah hiam seng a pua in khotaw a lui lam zuan in ka kuansuk ngal hi, ka pi kia toh khosa kahi ziak un. Ka pi lah upata inn a annhuan chih khong lou ahihzoh taktak om nawnlou ahihman in numei nna, pasal nna chih omlou in ka kopvek. Naupang chik ka hihlai in ka pa’n honna sihsan a, ka nu’n pasal dang ana neihziak a ka pi in hehpih a honna etkol touh ka hihman in ka pi tawldam tak a omsak leng ka tup ahi gige.

Bangmah loukal in khua hong mial a, kei leng kihahsiang in ka lawmhoih Haupute innlam zuan in ka pawtkhe tou hi. Haupute inn ka tun un ka lawmhoih mah Khamta leng ana om a, huchi’n Haupu sipanish (guitar) pawkhia in khokhung lam zuan in ka vaktou uhi. Nungak lah kihelngam taktak nailou ahihman in kholai a guitar tum a lasak chih khawng ka siam lamtak uh ahi. Khokhung a Chingnute innsak deuh a mawng kung liantak pou ahihman in a mawng kaa a tuang in Chingnu zak ding in zawlla ngaih pipi a sa in ka kikou thoh phial uhi. “Ana, ana e ka khankho hi, gellouh changtan ka ti zong in, ei phal theipoi ka hin ngailutna in...” chih khawng ngaihdeuh mai a sa in khavak toh lunglen puanbang a thak mahmah mai.

Zan bang sawt simta ahihman in kou leng innlam zuan in ka pai uhi. Inn ka tun in ka lumpah ngal a himahleh ka ihmu theikei. Chingnu toh ka loukhoh khawm khawng uh ka lungsim mitkha ah a mang theikei. Pasal thou ka kisak leh Chingnu in ka pumpi hon thuzoh dimdem mawk atave. Ngaih la ngai ngamlou, lah ngai law mahmah, om ding dan chu a hak khop mai. A tawptawp in khatvei himhim laithon pia awle, bang e pasal chi’n laithon gelh ding in ka kisa hi. Ka gelhzel a, hoihsa lou in ka botkek zel, a tawptawp in a hihi himai heh chi’n a nuai abang in ka gelhkhe khong hi.

Lunglai a thamden Chingnu,

Amasa in hiai ka thaikawi tongluan a khumlou zong in a tawptan bek honna simsak di’n k’on ngen hi.
Na siang a thaikawi tong hong luan di’n ka chingzou kei chih ka thei, himahleh na sakmel ka muhchiil apan ka lungsim tengteng na zelsuak hi. Nang tellou a hinkhua zat ding ka gel chiang in hinkhua kichi himhim a nopna ding omlou hi’n ka thei hi. Huaiziak in na hehpihna niampen bek hon tangsak a, kei adia tual hong niam a ka itna naubang hon sansak ding in k’on ngen hi Ching aw.

Na itna tang zoulou a, na hon pomsak theikei zong in lawmvual lai ah zeh in hon zumsak ken aw.

Nang a kinem,
Muanpu


Dakbawm a kawm a rose pak omte khat ka sum neih sunsun a lei in ka lawm Haupu in ana piak di’n a kiang ah kava koih hi. Haupu inleng poimoh ngaih mahmah ahingei ding a, a pe ding in a va kuanpah hi. Innsung a valut ngam samlou ahingei dia naupang khat va samkhe sak zual in a gate bul ua a laithon va pia a, Chingnu inleng kintak a sang in a angkawm a koihlut pah gaih hi.

Laithon piak nitak na nana chu kizephawk mah kabang gate pua ah leng ka pawtkhe ngamkei. Lupna tung ah bang achi de aw, hon dawng diam? Hon dawng kei diam? Hon dawng henla hilele ka ngetna hon pomsak lou bang hitaleh bang ka chi dia? chih khawng peuh ngaihtuah in zankhovak in khatvei mah leng ka mit ka si kei.

Zingkhua hong vak a, ka zing nasep ngeina teng sem in loukuan ding in ka kisakhe nawn hi. Loukuan ding a nasep puan teng toh ka kisak laitak in tang-au pa kikou ka za guih a, namkal buaina kipan ahihman in kuamah khosung apan pawtkhe lou ding chih thu ahihman in ka om a lem thei nawnkei. Ka kawlzal lakhe zok in kholai lam ah bangthu om hiam chih kan chiang ding in ka kuankhe ngal. Lamka lam ah unau melhaih ziak in inn kihalsak, khua kiluh kipan ahihman in khosung vengbit di’n pasal peuhmah kho nawlteng ah pang ding chih ka va za a, keileng inn a kik in ka galvan neihsun saili/sing gawphel leh temta toh ka diangkhe nawn pah hi.

Asun-azan chih omlou in khonawl a tangpang a omden ka hihman un ka gim thei mahmah ua, theihlouh kal bang in ka ihmu khasek uhi. Galte hong lut hi himhim le uh leng a dalzou ding ka hikei uh, tupi thau nei mi 5 omlel kahihna ua. Huchih lai in nam sepaihte mi 5 khua ah hong hoh ua, ZNV a pang ding in hon zawn ahihman un gam leh nam adi’n awle chi in ka it mahmah Chingnu laithon dawnna leng ngak manlou in singnuai-gamnuai a hei ding in ka lawmhoih Haupu leh Khamta toh ka kuankhia uhi.

Buaina inlah venlam manoh ta dih lou phot, kou lah training nasatak nei in gamkawm ah ka khosa ua, gilvah a lah ann honpe ngeilou ahihman un haksa chihlouh gen ding a vang mahmah. Kha 4 sung haksatna tampi ka tuah nung un training ka zou ua, galvan hoihtak leng kinei nailou ahihman in single barrel khat mi 2 ka kikop zou hamham uhi. Innlam thu lah bangmah kitheilou, melmuhlouh tongsan (radio) chihlouh lah thuzak ding omlou, i zak sunte leng thu kipahhuai himhim omlou, lungkham huai mahmah.

Nitaklam khat whistle hong ging a, ka camp ua kindeuh in ka kiline ua, ka sappa un tunitak vai kinei ahi a, kuapeuh kisasa in omchiat ni chi’n thu hon pia hi. Kou leng sappa gen bang in minute 5 sung in ka man diam ua, khua luh ding, paina ding lampi, kisuktuahna ding chihte hoihtak a genfel in nitak dak 6:20 geih in ka kipankhia uhi. Ka khua luhna ding uh dakkal 3 val ka painung un a khomual uh ka tung ua, a panmun teng uh theisa ka hihman un a hih ding dan bangkim feltak a hih in khokhung lam leh khotaw lam a kikhen in ka beisuk uhi.

Amau leng a khauh mahmah ua, beihpi a beih a ngai hi. Thauging lah khawllou, himahleh vualzou zaw deuh ka hi ding ua inn bangzah hiam hong kuang pah liahliah hi. Kikaplup, inn kihalsak chih khawng thuhoih ahi hetkei na a huai nitak chiah inchu kipak in khut ka beng maive ua. Paina lamlam ah siluang toh si dek a thum huthut toh a nop vak kei. Himahleh vangsiat huaitak in ka veilam baan hon kapkhak sak ua, sisan in ka dim. Damdawi abang lah omlou ahihman in ka dial in ka gak a, gum thuak ahitop mai.

Liamkha ka hihziak in ka camp ua ka tawldam a, a lehlam a anop mahmah vanglak. Nek toh lup kia ahimai a saapte sang inle ka saap zaw zek. Huchih lai in ka lawm Haupu nikhat ka room ah hong lut a, ka khua uh kiluh, a nu leh pa banah ka pi bang leng sikha ahihthu hong hilh a, ka pawna mahmah uh. Pasal toupi kaplou ding ka chi ua himahleh ka khitui uh bel a luang zungzung. Chingnu bang ana chikha de aw chih ka thei ut mahmah, himahleh huai kanna ding kuamah aom tuankei. Hehna ngen in hon tuamta, phuba lak ut in lungsim a sou vutvut mai.

Kha khat zoh in ka damsiang thei vanglak a ngeina bang in gam ka kuankhe thei nawn hi. Thanlon, Dialkhai, Guite kual kho tuamtuam ah ka kawipai ua gimhuai thei mahmah. A mi kidaih zou nailou ahihman in gamteng kawmtuah angai, kho luh a i kuanlouh ni inleng a luhte nungthuap ding a kuan a ngaih hun a tamzaw. Hiai hun khawng chiah inzaw gimhuai mahmah napi in eimi khua khatpeuh ah ngaihnatna kitang mahmah, nungak utut ngai lengle kitangzou vek leh a kilawm hial. Himahleh gilkial-haksat toh khosung a mi ganta utut kaplut khak hun inchu bangmah hon gen ngamkei mahle uh aguk a mi hamsiat chu kidong tam veve inteh.

Kum khat bang hong pailiamta a, buaina inleng ven lam hon manoh in kilemna bang hong om theita hi. Nikhat ka sappa un a utteng omsuak theih, a utloute innlam ah paikik theih hon chi chu a kipak a nui vevu toh, om dingdan theilou toh ka om vengvung uh. Kou lawmta teng ahihleh kholam pai ding chih ale khua kihaltum, innkuante si vek, lamet ding om tuan nawnlou ahihman in omsuak mai ding hia, ahihkeileh Lamka lam a pai a nektak zon ding dan lampi gel ding hiam chi in ka buai mahmah uh.

A tawp in Haupu toh Khamta toh ka thum un Lamka ah paisuk himhim ding chi in ka kisakhia uhi. Ka bahara ding khop uh banah zattawm ding tamlou chiat sappa’n hon pia ahihman in huai zang in ka pai ua, Lamka damtak in ka tung uhi. Lamka ka muh patna uleng ahi a, thupi bang kasa mahmah uh. Singtang dawn a inn 30 khong kan kimu kha vaklou ahihman in. Kou leng gim toh kingaihsiat toh chi in zu zuakna bang kan masa zawzen in zu dawn di’n ka kizuilut pah uhi. Khamsim chiat ka hi ding ua bangmah phawklou in nuam kasa mahmah uh. Khomial kuan in dawr neite’n dakchiam gingta chi’n hon nohkhia ua, kouleng giah theihna ding hotel ka zongpah ua, hotel ah zan khat ka giak uhi.

A zing in Haupu pute New Lamka aom ahi chih thei ka hihman un ka va zongkhia ua, huai ah ka zin tung phot uhi. A pu in kilohna ding khong hon zonsak pah a, huchi’n nikhat om awl man hamham in kiloh in ka kuan nainai uhi. Kilohna ah sum muhoih thou mahle ung nitaklam man a a kimkhat bang beisak pahpah ka hihman un ka pu uh tai chu ka tuak tam viau mai uh. Hon nohkhiat ding lah hehpihhuai honsa, hon omsak det ding lah buaihuai honsa, ka va subuai zou khopmai uh.

Huchih lai in Army kila ding chih thu ka zakha ua, kou leng huai a tel di chi in naktak in ka kisakhol pah uhi. 14th December 1998 zingkal hong hi a, kou leng sepaih kilakna lam zuan in ka kuanpah uhi. Sawtlou ka ngak nung un honna taisak pah ua, ka thum un ka va taiching uhi. Taiching nung inleng highjump, longjump leh a dangdang hon hihsak ua, training zousa na nana inchu haksa ka savak kei uh. Ka thum un sepaih ching ka hi maimah uh. Kal khat zoh chiang a sepaih kuan ding a kihitamai ve. Ka pu un hon kipahpih mahmah napi in a lungkham mahmah zel, denchia zu hai khong a ka va sih gaih khak ding uh ana laulua dan ahi.

Kumte hong pailiam zel a, kum 2 bang sepaih ka panzoh nung un ka lawmta un innmun khat chiat bang New Lamka ah ka leizou ua, teen theihna ding tan inleng ka bawlzou vek uhi. Vengsung kivaipuakna YPA leh a dangdang ah a poimoh bangteng ka hihfel pah ua, veng mi leh sa hihna ka neipah uhi.

Suty zang a innlam omlai nikhat ka veng ua misi hong om a, kou leng lawmte toh haan khatvei va kuan himhim ni uh chi in ka va hoh uhi. Gintak sang in mi ana phatuamngai thei mahmah ua, haan hoh a tam mahmah. Haan khuksung a lut in khatvei khong toupan i kisak chiang in hon kaikhe pahpah ua kigim man mahmah lou. Phatuamngaihna hichizah a nei nam a ka omkhak hampha ka kisa a, kisaktheih huai mahmah e.

Haan toute ading nungakte’n singpi hong hawm ua, a mel uh ka na ban et daudau leh khat ka muh in hoih ka sa mahmah a, ka mit mun dang ah a taikhe thei nawnkei. Meltheihsa lah bang ahi alah thei tuanlou. Kua ade aw chia va kan mawk di lah khatvei haan hoh sunsun nungak va buaipih ngal kilawmlou deuh hiau. Lung chu buai mahmah, hiai nu bangchi leh ka tangzou dia chih ngaihtuahna ah dim nawn, Chingnu bang ka phawkkhe thak vungvung mai.

Huchih lai in huai nungaknu’n nui selsal kawm in nou inn koilak e, kimu ngeikei na uchia chi’n hon houpih a, kenleng ka inn uh hilh in inn aom khollou ka hihdan uh ka gen nawn hi. Na min bang a chia kan ut law mahmah napi denchia halh honsa law pepop inteh chih lungsim toh ka kan kei mai, himahleh thei ut kisa in ka phe velvul hi. A tawptawp in ka kiang aom khat kia hiai nu ka theihngei bang e, amin bang a chin ka kan a, Chingnu khong houh ade aw ka chih leh Mercy ahi, YPA Miss nu ahihdan leh a feldan bangkim a gen a, a zak nop mahmah. Ngaihzawng a nei hia chih behlap dia chu hoih mahmah napi kibehlap ut nai tadih lou.

Haan touzou innlam ka pai ua, lampi ah lawmte toh Mercy tungtang ka houlim khop ua, Chingnu toh kibang kasa thei mahmah uhi. Hun lem khat a inn ua va hoh a va houlimpih ding chih ka sawm uhi. Lungsim sia le ahimai diam misi bang omom leh chihsim maimah in aom ve. Huchilou alah muh na ding lampi om tadih lou ahih maimah chiang a.

Huchia lungbuai tak a omlai in nikhat sidak hon ging taktak chu mi dah aom vengvung ei ana kigukpah heuhuau a om mawk aka. Haan hoh din ka kisapah ua, hiai ni chu hanmual gate hongtu bang in ka va pang hialve ua. Sawtlou ka om nung un mi hunkhop hong kuan ua, haan toh ka panpah uhi. Lamet banglou takin Mercy mel muh di’n hon kilang ngei hetkei a a hehhuai sim velvul. Haan ka zoh tan un leng a mel muh in aom kei, bangchi ade aw, pasal houh ana nei hia chih khong lungsim ah hon lang duanduan mai.

Misi vuiding in haan ah hong paipih ta ua, siluang zuite lak ka na etet leh lamet hetlouh in Mercy ka galmuh cheuh a, lungsim bang zaang huai zawzen e. Paichia houpih khak teitei ding himai chih ka tup a hiphot. Ka tup bang geih in sivui zoh in Mercy munkhat ah amah kia ana ding ahihman in a kianglam ka va zuan a, ka tuntak in “Mercy, na tanaute uhia haan lam ah non hoh hetkei a?” ka chihleh aman leng ka pi ahi chi’n hon dawng a, nitak hong lengkhawm teitei un aw hon chih behlap a, keile thumu ka kisa mahmah, nitak hih ding kal ngaklah tak in ka ngak hiuhiau hi.

(C) Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

  1. Situs Judi Slot Online Joker123 - JeTHub
    Joker123 경상남도 출장샵 situs 포항 출장안마 judi slot online 부천 출장마사지 yang menghadirkan 밀양 출장마사지 berbagai joker123 dengan layanan slot 사천 출장마사지 online, judi bola dan slot88 sbobet resmi di Indonesia.

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA