SIAMSIN NA MAH AWLE...!!!

By ~ Byak Goston Gwite

Leitung mihing apiang khe phot peuh mah siamsa a piang ki omlou hi.Tua ahih man in leitung ihin sung a ikhosak na ding etna bang,mite sa tungtuang zaw hih theih na dia Siamsin na ana poimawh masa hi chih imu thei hi.Bang ziak a siamsin na poimawh ahia ichi leh mahni mimal hi'n,minamte hita lehang kiim leh kiang a iten pih khosak pih te sang a dinmun sang zaw a omtheih na ding bang,aikei leh sep leh bawl a mite sa siamzawk na leh masawn nakhat ahi man in poimawh mah mah hi.

Siamsin na ichih chiang in laisim kia hilou in sep leh bawl,nek leg taak zon na akhutsiam silbawl,mimal in isep suah theihte ua pan mi dangte sa siamzawk a kisin na.Sep leh bawlna ah midangte sa taima zaw siam zawk na,nek leh taak zon na ah leng mite muh sang a thupi zaw a muh theih na dia kisin na banah khutsiam ibawl na ah leng midangte bawl sang a etlah huai jo hoih zaw leh mite mit la zaw bawlsiam na dia mimal tek in eimah hihthei natop khok suah a ipan chiang in mite tung a om in isiampen a mihon chiamteh ihih thei uhi.

Bang jiak a Siamsin na poimawh ngaih ihia,na chi kha ngei tham dia phetlou in a poimawh na jiak leng nathei khin tham vek ding.Himahleh Tulai a khang(generation) hon ki kheng ding hita ahih man in siamsinte hinkhua lam uh kok in kikum leng ut huai kasa hi.Siamsin na poimawh na mah mah te ahih leh laisim na a mite sang a siamzaw leh tungtuang zaw a om theih na ding.Leitung mihingte/minamte khan khiak nading bang,vaihawm na lam ah lamzang nading leh kiim leh kiang ate theih a amau sang a thupi zaw leh siam zaw hihna ding in poimawh mah mah bik hi..

Ahi a tua ikhang (generation) pailel pen uh computer age ahong hih dung zui in,pilna leh siam na leng asang mah mah ta hi.khosak nalam leng hon kikheng mah mah a I deih leh lunglut te baih lamtak in inei thei ta uhi.Tua hun pen ken bel eilawi in khang khat kitai kan in khovel thupi na leh pilna,siam na te'n hon tuam jou lua hi in mu ing.Ahih hang in gamkhang tou te icopy ua amaute khosak dan jui in western culture te'n eilak hon lua jou mah mah in mu ing.Tulai khang thak te'n bel laibu hoih tak tak tawi kawm leh uniform hoih tak tak te silh in nu leh pate'n gari bang in kha in duat theih tawp a ki duat ua kum 10 paisa a siamsin te toh teh in tong leh laam in kikhai uhi,asia ichi kei hucia iki etkol lai un naupang siamsin mounou te'n laizil na uh subuai thei ding atam mah mah a huai te'n saupi hon sukha ahih man in tu leh tu a asiamsin hinkhua ua subuai thei thilte( phone.ipod,games etc) te apan bawl dik ngaita hi'n kamu hi.

Lai hon zil tou tou ua pawl x,xii tan ah results kipah huai tak tak ingah ua aban zil tou a sang tak tak zil dia ikisak lai in ikhut a itawi thei te'n eimah lai zilna hon subuai nasa mah mah ua muh thei in a om a results hoih tak tak muh sang in ahunlou pi a sih nate ituak maimah ua...laizil na lam a maban hoih tak tak te'n social networking lam a hun jang tam jaw ta in mah ni hih na theilou kitam lua ta hi..tua te'n alaisim hun teng uh la gai in hunsuk beih na in apang ta nalungtup tang tung zou nonlou hong suak hi.Tua hun ajat sung teng un laisim na in jangle uh asiam na uh naktak in kibehlap lai ding a miphak louh nadi om lou ding hi.Laisim hun in khoih kei in ilaisim ah lunglut in nalungtup mualsuah nadi'n pang tei tei le hang chih huai mah mah mai kasiamsin pih te.Hun teng a mah ni hih na manghilh lou in siam nasin na ah kuhkalh tak a hon pang a tup kichian tak top sin ding iki hasuan ahi.

Siamsinlai te hon hahpan mah mah un chi ut kahi I nuam kiak uh kiphok thak ni.Lamka ka thu neihna koutam zaw chia lungsim la/koih mawk lou in abik tak in ei paite te naktak a niam kiak ihi uh laisim na lam a chih hon phok thak a hon pang thak di'n iki ngen hi.

Tu ma a result hon suakte khong ah ikiim leh kiang a I teenpih tom zaw te'n hon makhelh ta uh hilou hiam?Eilawi laisim di don lou jen a imawk om om kal ua mi'n pilna siamna a hon makhelh gaita uh bang hi..Civil services khong a ita leh nau te ban ah siamsin momnou te kilem dim suk leng kua heh gemgum in I om dia.Huai nak sang in I nam igam leh mihing pih ten hon kipah pih ding ua nang le vualzou nahi ding hi.

Siamsin laite hon hahpan mah mah un chi ut kahi. I niamkiak na uh theisuah thak a laisiam na tel lou a suahtak na di lampi omlou ahih lam haih kei leng a ut huai hi.Lamka a iki phatsak pih mah mah lai un kou tampen chia lungsim koih mawk lou in,ikiim ikiang a te pha zou nawnlo kihi ta in kilang ahi,huaiziak in Lamka khopi anei tu tak tak ihih thei na di'n siamna,pilna leh vaihawm thei na ineih uh kipha mawh mah mah ahih man in tua dinmun tung thei na di'n nang leh ken panla thak ni siamsin momnou zaitha hat te aw. Tuma a result hon suakte khong a ikiang a iteen pih pautuam deuh te tam pi a om lai un ei lawi asawm a khat uh khong lel ki lohching sek hi..Hiai apat a imusuah thei chu Laizil na I ngai nep lua ua deih na tak tak toh sim a pang ki om nonlo mah abang ta hi.Eilawi abiik a (paite) kampau zangte hi ikisak thak mah mah ua nasatak a students hinkhua phok a laisim na mohpuak na manghilh lou di'n iki hasuan ahi.

Mahni loh khiak saleng hilou my leh pate leisa gari kho tai zang zang mawk in maban ding mu khol mah mah lou ibang uh kasa hi.Students hinapi a students hih lam kiphok lou kitamlua lai,college/school kai ding a kuan amun tunglo a vakthap muh ding a om det langdang sak in om a,lungziin huai lua sak in om hi.Na nu leh pa'n tha nei teng tawl tak a aloh sa ua hon vaak uh ahih lam theilo ihi uh hia?Amau te kinep na hihang a,nu leh pate. sugenthei tu lel a pang ding idiam ka siamsinpih te aw kingaih tuah hun hilou hiam?? Mun dang gamdang ah siamsin ding bang nasem ding khong in kumteng in tampitak te izin khia ua nuleh pa te'n lam entak a hon ngak lai un,apheizawng a puak ngai maimah bang iom sek mok uhi lungkham huai lua lam hilou hiam idin mun uh enchian thak ni koi mun ah om na hiam.Nang hon suang tute genthei na dawn zang tu in napang diam?aikei leh amaute lungkham na tuntu hiding na hidiam siamsin momnou te khanloh hun ta hilou mw???Nahkhok pi in anou te vak vak in,anoute hong let tak ua amau suangtu,vaktu leh khoiliantu nelum maimah'.huai bang hih sawmlou in nahkeh awn in nakeh maam asuang bang in kasiamsin pih te'n leng eihon suang tute hon tung nasang ua sang jaw a amaute hinpih a khosak pih hing ding in siamsin na mah kipan thak nihang.

Siamsin seinou lia leh tangte aw inam,igam ading in hon kisa un natha leh zung leh theina te uh hon pholhsuah thak un chi'n kon ngen hi.Siam isin na ahtup leh ngiim kichian tak nei in nalungtup mualsuah sawm tei tei din hon pang un aw, tua hileh isuah tak nading uh kalbi masa hong hilou ding hiam.Thuak angaih leh thuak ngam ding,ahaksa phungam di'n kisa ni hang.Civil services lam hi'n exam tuam tuam ah eilawi kilem suk metmot mai leng ut huai mah mah hi,tua ding in nang leh ken mawhpuak na inei uhi.Khual gam a om nahi jawng in,inn mun a om nahita jong in laisim nahih na phok thak a hun manpha khahsuah lou din kisa ni..kam leithoh non lou in alu lam ngen a pang sawm in gelh ching souh souh sawm jota hang siamsin te aw..eimah a theih na om pen zat khiak hun lua ta hi ikiim ikiang ate'n hon makhelh uh hita ahi.sum leh nei a hau ten le igam inam khan touh theih nadi'n entrepreneur lam masuan in hahbawl in eimah leh eimah kidawl tuah tek di'n panla ni.

Hun in hon ngak lou ahon liam san zung zung ahi lam manghilh lou in denchiang chise ken jekai ding nahi..nek leh dawn,tep leh muam a kisuum a mihih teng or lawmte hih teng vahih mailou a khamtheih chituam tuam te pibawl lou in nang mah taksa suse thei tomchik kal nopsak zawng zaw lou in nadamsung daih ding leitung gou nang mah nekmuh nading mitsuan zaw leng chi ikichial ahi.Mahni ut leh dah a hun zat mangthang a khosak nading leh kingak natak semkhe lou ding nahi chi thei chian a Siamsin hinkhua kipan thak di'n lungsim atup guh na tak tak toh pang ni.Tulel a siamsin momnoute tunung a inam leh gam makai ding a ikingak na pipen te uh ahih man un.Na tup leh ngiim namualsuah louh ding lau a siamsin na mah awle chi chiat leng ut huai mah mah mai hi.

Hiai laa'laisiam in I.A.S leh officer tampi kibehlap in,officer tampi kibehlap in,office teng iluah dim ding uh Manipur nam chiteng teen na eite ahi'chih thei in office iluah louh uh tamlua ahi ta..Tua te luah dim di'n siamsin te pang in malathak ni hang.I officer neih sun sun te'n lah pension ding ngak hita uh amau nung thuap tudi omlou tel ding idiam?

Tha thak la in panla thak leng atung a igen teng tang tung theina ding lampi kihong lua ahih chih haih kei ni.Isiam na pilnate zatmanpha a zangtute hiding in siamsin na mah awle!!! chi'n kipanthak ding in kasiamsin laikuang umpihte hanthawn na leh chialna kon bawl ahi. Siamsin na mah awle!!!chi thei chiat di'n sian in hon huai chiat ta hen... laigelh tu. 

Paubiakmuang.guite@ byak goston gwite

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA