ITNA VANGTAH
By ~ Lian Munluah
Hun leh kumte
liamzel in x-mas bang ahon nai mah2 ta hi..Nikhat lalpu a lawm siamboi
toh gamlak ah vasa beng dingin kuan uhi.lalpu ahihleh kum3 lel aphak in
apa'n sihsan a anu toh anau numei khat toh haksa tak in khosa
uhi.siamboi leh alalpu te ahihleh aneu ua pat in ki thuah thei mah2 ua
ahih hangin khosakna lam ah bel ki khai mh2 uhi.
Siamboi
in nekding aneihciang in lalpu hawm gige a huai mah bang in lalpu inle
nekding aneih sun2 ciang in siamboi ahawm khialkei hi..
Hunte
hn liamzel in x-mas bang ahn nai mh2 ta hi.siamboi anu ten avan poimoh
te leisak dingin zinpih uhi.siamboi bel atapa tang neihsun uh ahihziak
in duat in ahwmthawh mah2 uhi.vanthak te bang min ahon lei zung2 ciangin
lalpu te unau akhava mah2 uhi,ahangbel anu in avandi uh aleisak zohlouh
banah anekding uh na tawm leng suktuah haksa asa mah2 hi.nikhatcu
taang-au hn ki kou a zingkal cia hausa te in a meithai panpihna sum
govt.apat ki hawmding ahihdan hn kikou a lalpu in azakphet in anu
kiangah nu sum na lak leh k khekol di hn leisak in aw aci a,anun leng
zingkhua hn vaklam ciangin aw chi kwm in lumding in hn kisa ta
uhi..zingkhua ahn vak a lalpu nu le hausa te inn lam ah sumla dingin
akuanta hi.
Lalpu toh anau inn ah annhuan in pang
uhi.lalpu bel naupang chik himahleh apan asihsan baih ziakin anun abng2 a
chiilpah in innsung na hm2 hih theihlouh luat aneikei a fel leng afel
mah2 hi..dak 7 vel ahn gngta a anau nenem in u inu hn paihak e mw iva
paidiam aci h..ahih hangin anung swtlo in anu ahn tng hi..huaizing cu
anu etmai inleng kpak mah2 ahi ch bel haihvual ahykei.,govt.in meithai
panph na leh xmas gift dan a kum tng n xmas dng ciangin hausa tngtawn in
1500 hwm gige ua himahlh tutng in bel 500 in khangsak in 2000 in ahwm
uhi..mite bng a nei ahihlouh hang un lalpu te unau anun mite englua a' a
awmding uh anung angyhtuah ciangin haksa sa mah2 ahuai ziak in
ahyhtheih dan2 in na bng le semin amuh sun2te apoimwh te uh leisak zoh
dan2 in ana leisak jel h..lalpu te unau bel ajong ziak mh un khual bngle
azinkha ngeikei hm2 uhi ua himahleh panpihna sumte zangin anu'n zinpih
asawm a kipak mh2 uhi.
Khualzin dingin gari ahn
ngak ua'swtlou angak nung un pick-up khat ahn tai a mi atamluat louhziak
in atuang uhi.gari a tuang kwm in drivrpa leh lalpu nu ahn k hou2 ciang
un driver pan nidang a apasal(lalpu pa)twh lwmta banah khualzin khawm
khazel uh ahihdan hn genciang in lalpu te adin gari tuan bng anuam tuam
mh2 h.dakkal bgzah hiam hon tainung un lmka ahn tung uhi.lalpu nun
bahara apiak dk lh driver pan ngailou naute van leisak nadin zng jaw in
chi in ala ud bikbek kei a atawpin lalpu nu kipaktak in chibai buk in hn
lamzang jelin w ci in aki khenta uhi..lalpu te unau bel zinkha ngeilou
ahihjiak mah in thupi asa mah2 ua electric vakte bng lamdang asa mh2
uhi..ahangbel amau khualam ah electric vak hm2 muhding awmlh jiak
ahy..lmka a ni 2 vel apu(anu upa)te khat inn pansan a aom nung un
akholam uah apaikik ta uhi.akhua uh atungkhit ciang un lalpu bg in
alwmte kiangah akhual zinna a amuhte agen mangmawh hial jojen hi.
Hun
lh nite ngaklou ahihman in xmas bg ahn tngin kipak tak in hn jangzou ta
ua kumthak te bng ahn tng nwnta h,kum ahng thak twh k tawn in akhenten
atate uh lmka lm ah skul kaisak dingin khakhia ua himahleh lalpu te unau
adin bel muntuam a kaiding manglam a matphak di le ahynai kei a akhua
ua govt.skul afee wmlouh na khat ah akai uhi..innsung haksa tak ah hn
khawsa tou jel uhi.lalpu te unau bel alupdi ciang un anun bible thute
bang,unau ki itding,nu-le-pa te zahtak ding ahydante bg ahlh gige a
huaite lalpu te unau in mangnglh lou in athei gige uhi..hun,ni leh kha
te liamjel in lalpu te unau bg le ahn lianshm mh2ta ua,lalpu in hun awl
anyh sun2 ciangin sum bg ahn lwh theita a a innsung ua dingin aphatuam
mah2 hi..anau nenem in innsung nasep d te feltak in ana jou gyge a,lalpu
nu bel lou akuan gyge hi.
Nite liamjel in,kum
twpte bg ahn tngdk nwnta a muntuam a skul kai a awmte bngle ahn tng
pan2ta uhi..lalpu in alawm siamboi hn tng kal angak lah mah2 a hmahleh
siamboi bel ahn tngpah kei h,.nikhatcu siampu tng hundi anu te kiang a
ava kan lh siamboi pan 2ni a hn tngdi ahyhdan ana hlh a amah lng kpak
lua in anu loukuan na a juilo zen in alwm it siamboi ana ngak a nitaklam
dk 1vel in ahn tng h.siamboi bel gngtak sngin ahn khangmah2 a ahn
tngval suak jojn ta h..siamboi in bel alwm lalpu ngaithou mahleh nidang
abg nwnkei h siamboi in bel ama in bgmah ahyhkei a hmahlh tunbel laizial
talab ch te ahaì mh2 a lalpu n bel bgmh hyhlo ahyhjiak in aki thuahdan
uh bel alemtak2 kei a ahyh hangin'lalpu in bel alawm siamboi a itna abei
tuankei h....swtlo alwm lalpu twh aki thuah nung siamboi zin hundi te
bng ahn nai nwn sim2ta hi.
Siamboi zinna d ahn nai
mh2 taak xk in siamboi in alwm lalpu akiang a gyak dingin ajawn h..lalpu
nu ten phal mh le uh siamboi nu ten siamboi giahding aphal kei ua
siamboi in ngailwa himahleh lwmta tecu agyak khwm kha kei uhy..lalpu in k
zawng xk uh lh tagah/zawng xk a nelhsiah a awm ahyhdan te angai tuah
ciangin khaam vual louhin amit ah mittui te apwt zung2 my h..khasia tak a
awmlai n alwm siamboi hn pai a lalpu inle atheih khakdi lau in amit te
anulsiang h..siamboi in lalpu kiangah zingcia zinta dng ahyhdan ahn hlh
h..hunte hn liamjel n lalpu leng khosak haksat ziakin skul bgle akai
nwnkei a asep thyh2 sem in sum khong alawh thyh dan2 n lwh xl hi.
Lalpu
bgle skul kaite bang ahn twp ciangin k tangval sak mh2ta in nungk bang
ahn heel pan2ta h,.lalpu in akhuate uh cingno kici khat ahn ngai a hun
awl anyh teng in hawh khial ngeilw h..cingno kiang a hawh gige ahihman
in hn k mai ngap mh2ta uhi himahleh lalpu in angaihdan thute agensawm
ciangin zumna in pumbuah in agen ngamkei zel h..nikhatcu lalpu in
genlouh phalo c in zumpi2 ahn genta h.lalpu in a itna thute akam mah2 in
gen h..cingno inle lalpu in a itna thute agenciang in jumin gingtalou
h..lalpu inle lungke lou in agenjel a atwpin cingno in ulal k phulouh na
itna thute k tanjiak in leh nwn itdan/ngaihdan thute nwn gen jiakin
kakipak lua,kenle nwn itna thawnsak lou in kn it/ngaih na knpia,damsung
adin aw ulal c in itna te hnki piata uhi..lalpu in cingno a itna lian
deuh2 in hun awl aneih teng in hawh gyge h,cingno inle lalpu a itna lian
in akhang sem2 jel h..cingno tebel akhua ua ding a nei pwl lam ahyh xk
un nuam asa mh2 uhi himahleh lalpu bel jawng mah lh cingno in a itna
beilo n alian sem2 hi.
Ni leh kha te liamjel in
kumkim te bng ahn tng in siamboi bngle summer vocation zng dingin ahn
pai a nidang mh bang in lwmta tecu ahn k thuah zel uhy himahleh muntuam
tuak a awm jiak mh uh ahy ngei dia alunglud na bng uh le ahwn tuam pian
hi.nikhatcu lalpu leh alwm siamboi cingno te in a va hwh uhy..siamboi
bel muntuam a awm ahyh xk mah in akhua nungk te un angaisang ua tulai
pau hleh(star)uhi..lalpu te khosakna ah atualniam mh2 ua aguk tak in
lalpu in cingno hawmthoh khak di bng lau in a itdan thute agenchim kei
hy..summer vocation te bng hn beita in siamboi leng skul kai dingin ahn
kuan nawnta hi..lalpu ahyhlh asep thyh2 sem in leh sum bng alawh xl
h.lalpu ading in bel khua ahn vak nak leh nasepna puan silh ahy mai
h.alehlam ah cingno bel inn ngak annhuan/tuitoi chihte anasep thupi pen
ahy mai h..cingno ahyhleh anasep louh xiak mah in achi te bng ngek in a
etlwm mh2 mai a akhua tangval te un adyh thyh mh2 uhi.akhua uah lalpu
leh cingno k ngaihthu bangle a hn thang sim2ta hi.
Lalpu
leh cingno k ngaihthu te ahn thng mah2ta a atheita phwt in lamdang asa
uhy,ahangbel lalpu tagah leltak nektwm di le suk tuah haksa sa pi cingno
in a dyh mwk lmdangsa in akhua ua nungak/tngval te k houna ahn hita
h..akal uh itna alian sem2 a daltu leng atam sem2 h..lalpu leh cingnou k
ngyh thu cingno nu/pa ten ahn thyh ciang un ahn dalpanta uhy nikhtcu
cingno nu'n cingno ahn thu hlh ta hy..lalpu migenthei leh simmawh huai
pa le neilw anu jongsa ne leltak bng ding na cih hym..makpa ding in ka
deihkei..na k hepkhiat zohkei ding leh muntuam a hn koyhdi k h uh zumlo
na hym na nu/pa na su mualphou,ng pasal ding ah k lungkham kei uh ci in
ahn sal ek2 mai a hy,cingno bel apau hetkei a amittui aluang a dingtou
in a room lam ah alud h..lalpu in bel cingno nu/pa ten cingno atai/vuak
te uh atheikei a himahleh a awmdan un bel hn dyhlo uh ahi cihbel
ahaihkei h.cingno mah inle innsung a athuakna te aulal ahlh ngeilouh
jiak a thylo ahi hi.
Lalpu bel khua avak nak leh
nasem akuan khuamial cia tngpan jel ahy a'cingno kiang a ud hun2 n ahwh
thykei h,nikhtcu khwltawl dam di ci in inn a awm hy..nitak ahn hi a
cingno kiang ah hawh dingin ahn kuan h..ahn ludta a cingno kia ana awm a
guktak in akipak sim h,cingno bel etmai inle angui mh2 ch lalpu in
athei a cing bgci ea na nu te kwi a hwh uh ea ci in ahn dng h,k khawm
ahy uh ulal,ka damkei sim a ahy ulal ahnci nwn a na bng nuamlou ae cing
acih leh cingno in a ulal kawi phei in nang ngai a damlo ka h ci in
aulal cu ahn kiss chen2ta a singdang kua mah hm2 englou in lalpu leh
cingno cu ahn k kawi uhy..thakhat in agate uh hn ging a aki khah zat
zozen uhy..anu te ahn lud ua paulo in room lam ah cingno nu aludsuak
hy..swtlou tu in lalpu inle cing zan bngle aswtta a kana paiphot d aw ci
in apaita h..lalpu le cingno lud kht in ahn kik a ahn engu ta h cingno
te ahng bel anu in atai hiam bng a ci hym ci in ahn ngai gu ta hi.
Lalpu
in ahn ngaigu ta hi,room apat cingno nu hn pwt in cingno
sam(hair)bucing ah lai in bngjah vei hn gensak swm ea bgziak a nu/pa
thumanglou a nang awm e zumlo mw ci in aroom lam ah akailud a cingno
khasia in akap keuh2 mai h..lalpu le innlam ah pai ngal in alup ngal a
jankhua in ahn k ngaihtuah vung2 mai h..ka tagah jiak,ka jwng jiak a
mite simmwh leh pampaih h maimah ka hi mw ci in agnglou in akap mai a
himahleh akah hangin aphatuam kei h...hunte hn liamzel in siamboi leng
final exam khn innlam ahn paita h...amau lwmta bel angei in ahn ki
thuahjel ua cingno kiang bng ah ava hawhjel uhy..siamboi twh ahwh ciang
un cingno nu bng in na usiam te singpi bwlve peuh aci a lalpu couh a hwh
ciang in bel abwl dng in aswl ngeikei hm2 hi..xmas bg hn naita a lalpu
nasem a akuan kal khngciang in siamboi cu cingno te inn ah ava hawh jel2
h..siamboi ahwh ciang in a ulal lwm hoih ahih jiak in cingno ana
siamthei mah2 h..hunten ngaklo in aliam jel a….
Hunte
pailiam jelin lalpu in siamboi alwm it tak ahyh xk in amuang mah2 a
cingno inle twa bg mah in a ulal bng mai in amu a amuang mh2 h..siamboi
ahng hwh munluat ciang in atawp in lalpu ahn lungbuai pianta hi ahngbel
nitak bngle lalpu zawn selo in cingno te inn atng gyge hi,siamboi bel
lalpu sangmah inle amai ngal jawta h..banah cingno nu in aguktak in
cingno pasal dia dyh le hi kha mwhlou dng h..lawmta te ahn k thuah vng
sim pn2ta uhy..nikhatcu cingno nu siamboi twh dyhsak ahyhdan cingno ahn
hlh a twathu cingno in ajaktak in anu ahn sel a siamboi toh k ki
tengsang un kaval udjaw thl h thylo ahy nu ka ulal lou buang kuamah
pasal in kanei keiding ahn ci a anu aheh mah2 h,twa thu te kimtak in
lalpu cingno in ahn hlh a siamboi mah inle cingno dyh ahyhdan ahn
theikhia a himahleh apau hetkei a atheilo bng2 in a awm h...cingno in
siampu ahn hua pan2ta hi.
Cingno in lalpu twh ki
muh thyh nadi lampi ahn jngta h ahngbel anun lalpu toh aki muhdi uh
akham bikbek jiak ahi..nikhatcu tuailai ki khop a ki khwmding in cingno
anu kiang ah hn ki ngen a anun le phal a himahleh ki khwmlo in a it a
ulalpu twh ahn k mu ua aki it na thute uh ahn k kum ua cingno in lalpu
kiangah ulal hn pi mai in nanglo singdang siang a ka jaal sangin khulsin
ka teljaw ahn ci a lalpu ngei inle twa mah bng in ahn c h..nuamtak a
awm lai uh biakinn kaiten twpna laa asa uhy,lalpu in cngno kiangah tu in
hnpi mwk leng bng ne a bng a hn vakding k hym cing aw mundang a sumlwh a
nuamtak a na awmtheih na dia hanciam ka h cing ahnci a cingno inle ulal
i maban di pathian in hn pi je5 dng ahy na heina tual in aniam jng kn
itna in beini aneikei dng ulal hn jinsan ken ulal nang tel lo a hinkhua
kana jatdi ka ngapkei ci in akap a lalpu inle cing lngkhm ken na kiang a
awm ka h ci in ahn kiss a a aangnem te amukte cu duat tak n a khoyh a
eng hm2 neilw in ahn awm uhy..k khwmte atwpta ua cingno le pai din hnki
sa a lalpu in agate tan uh ava kha h..innsung a hn lud leh a inn uah mi
ana tam mah2 ua cingno in lamdang sa in apaujok kei zozen hi.
Cingno
maksa tak in aroom ah aludsuak h..bgxk a hn hawh ahydi ua bg tupnei uh a
chih te cingno in atheikei h..anun cingno hn pawt in mi hn lengla a ci
in asam h..ahwhte lak a khat in i mou heelnu uh mw hoyh mh2 ei ahnci a
cingno inle maksa lua in a et na khat a en den jojen hi..hun hn panta ua
singpi dawnkawm in ahn k hou uhy..cingno bel a udkei di chyh thyhsa
himahleh apau pah kei hi anun le siamboi bel afel mah2 a kn bel ka tanu
adia sitlo ka h abng2 hleh apa azin laitak ahyhjiak in ahn tngcia ki
houna thak kht nei ni ci in hn ki khenta ua cingno pa awmkei mahleh mou
heel akuanten bel lohcing akisa mh2 uhi.cingno in bel siamboi adyhlouh
dan anu ahlhsa ahyhjiak in anun le mangnglh din agngta kei hy..lengla te
painung swtlo in cingno aroom ah lut in akap keuh2 a anu le va
ludin,kapken kipahni ahy,siamboi twh k tengle chn mou nuamsa nahi dia,na
duh,na deih ngollo a neidi cin a kipakve ahnci h..cingboi inle mi
siamboi twh ka ki teng a nuamsa tak a ka awm sangin ka ulal twh k teeng
in nasem a nektawm ka zong utjaw ahn cita hi.
Cingno
in a ulal a itdan te ciangtak in ahlh a himahleh anun bel ngaihsak
vaklw in siamboi thu mah anun ahn gen zom jel h..cingno pa le akhualzin
na apat ahn tng a thl awmdan teng2 cingno nun ahn hlh h..cingno pa ngei
inle siamboi ji dia atanu aphaldan te leh adeih dan te ahn gen a cingno
ading in ahaksa mah2 h.,nikhat cu cingno anute ihmut kal in a ulal
muding in nitak dak8 vel in a window a pawt in a ulal te innlam juan in
ahn pai a aulal twh kimu in kiknawnlo dia hn kuan kahy ta ulal ahnci a a
ulal kiangah siamboi nuten ahon hel ua hn k teengsak swm uh ahyhdan a
ulal ahlh sip2 a lalpu inle aw ka lawm siamboi huci dan ahy mw iki
it/ngaih atheihsa banah k lawm ginawm pen a ka neih in hn k tengpih sawm
ahy mw ci in akap hial hi.ulal anuam/ahaksa palkhwm dia hn kuan kahi ta
bng ngaihdan na nei ulal ahnci a lalpu bel etmai ale lungbuai cih acing
mah2 h..atwpin k it cing aw bg dng a hn itlou dng ka hya,ka kiang a
anuam ahaksa thuakding in, sulkik simthu leel ken aw cing kn pi,ka kiang
ah wmdenta in ahnci h,cingnot nu.
Cingno nu ahn
khanglo guih a cingno apt na window k khaklou ahyh man in huih in mud
gng2 a huai kalh dingin ava pai a lupna a etleh cinqno a awmkei a toilet
lam khng ajng2 hangin amu kei a atwpin lalpu te inn lam juanin ahn pai a
thakhat in ahn ludleh agngtak bng ngei in cingno ana awm a asambucing a
lai in akai pwt a lalpu a ud adah teng a houin atanu ava kaikhya h
himahleh twathu bel aki tengman le ahyhlouh jiak un amau tenglou ngal
athy a awmkei h..inn hn tng ua cingno cu pwt thy bikbek nwnlo dingin
aguard thwh mai jojen h..alehlam ah lalpu khasia kisa in cingno nu hou
nate khng ngyhtwah in akap a hmahleh cingno akhen dingbel asìh tuk in
angai a ait na alian deuh2 h..hunte hn liamjel in siamboi nu te ava
lengla nwn ua ahn k hou ua cingno thupuk na hm2 lalou in aki houlem
uhy.ahundi dec.15 din athupuk uhy amau helni nov.5 ahy a khat kht vel
joi a k tengdi in anute uh ana ki houlem ta uhi.
Anu
te ana ki houlem mah le uh cingno cu a ulalpu lo ngal pasal a neilo
dingin aki ciam/thupuk h..hunte hn liamjel in dec.1 bng ahn hta a aki
tenna niding uh ahn nai hiai ta h..nikhtcu cingno anu ten ki khwmding in
akuansan ua amah couh a awm h..amahle anute kuan nung swtln in lalpu
muding in vapai a a inn uh ava et leh lalpu nau ana wm a k nu k khwm, k u
pawt ana ci zmah a akik mai ahn ngaita h.lngkham tak a akiklai in
thakhat in lampi ah cingno twh mikhat hn k phu kha a khua amial jiakin
akithei kei ua hmahleh cingno n ng kua e ci in ahn dng a huaitak incu
lalpu inle cingno n ulal kahy'kawi ahwh ea hn bngci pwt ea kn gngta
theikei aci jojen h.cingno inle athu teng ahn hlh dec.15 aki teengsak
swm uh ahyhdan ahn hlh a twathu ajakphet in lalpu cu biangbet ek thuak
abg jou top a,amanglam di bng asa hial h..lalpu inle cingno kawiphei in
hn taisanlo dng ka h kha ka pham dng in c kwm in cingno cu amuk san
hiuhiau cu ahn twpsak chen2 hi.
Lalpu leh cingno
bel ki it mahle uh anu te'n adyhsak louh luat xk in lalpu aki ngaisia
thei mh2 h hmahleh cingno in bel ahehnem jel a pathian in imabn di hnpi d
ahy ulal kapken ci in ahehnem jel hi...swtlo a wm khwm nung un k khwm
tenle twpna laa asata ua k itmah le uh aki khen ngaijel uhy..lalpu le
cingno khadia apai kwm in hn pi hleng na nu in hn kai khen ve2 dia iki
itna ibucingsak nadia jaw mundang a va tai khiat mai hoyhjaw dng banah
na nu ten hn kaihkhen phak louhna mun a itai ngaidia huaidia sum/paai i
neih kuul dia,inu te kua in i wmlouh sung ana enkol dia,sum koi ah kala
dia cing w ahn ci a cingno inle ulal date 10 nitak ciah kimu nwn ni aw c
in mangpha ahn ci h..lalpu in bel cingno gu kei leng k lwm siampu toh
ki teengdia,kn k tengph lenglah hiai mun a wmpih theilo ding ingh a
sum/paai ka neih kul dia kanu te enkol di k phamwh di hya chihte in
alngsung teng aluahjou vek mai a imulo in cingno angaih twah2 mai
h..atwpin in lalpu in athl tuah tng2 imm hetlou in anu ahn hlh h..lalpu
nunle eikhong anasem di uale hn enlw ten ahn deihlouh mh dng uh ahy bawi
ngai twk lechnle na hepkhiat jawkmai ei adia hoyhjaw di ahy ahn c hi.
Twa
bng thute anu apan ahon jak ciang in lalpu inle anu kiangah nu aw na hn
thugen adik hta mahleh cingno ka khen theikei him2 di,amanle ahn it
petmah a ka kal ua guikhau itna in luahdimta ahy nu,cingno k taan sangin
khulsin ka udjaw ahnci ta mai h.anu in lalpu it dan te athyh in alngsim
ahn gel veng2 a cingno hnpi mwk leh anu ten hn kaikik thoudi ua case
bng hn bulhkhum theidi ua muntwam azin louh ngal a cu kinepna a wmvak
kei h..zinsak mwk tadi cileng sum kawi a kalak a lampi a anek mandi uh
na twm kineilw hya ci in ahn k ngyhtwh vng2 h..atwp2 in lalpu anu
kiangah hn pai a anun bawi cingno khenjou twnlo na hyhciang in muntuam a
na zinkhyat uh k phamoh ahy,huaidia sum i zawn ngaidia bgci zngdi i hya
bawi ahnci a.,lalpu inle ana ngyhtwh khak jel himahleh anau twh anu
enkol d wmlo a aman ataihsan di angaihtwah cia haksa sa ahyhdante ahn
hlh a hle2 anu bwi kou hn lngkham ph ken imabn d pathian khut a awm ahy
twa thldang ngaihtwh di hzo lou a nang mabandi i ngyhtuah pawimoh jaw
ahy ahnci hi.
Hunte ahn liamjel a nikhat cu cingno
room ah apa ahn lud a na pasal neihna di lah nai deuh2ta a hiai na room
sung a kn piak twpna le hi thei ci in atanu duatcu adyh2 leina di ci in
singkht ahn pe toih h..cingno pan houph zom jelin bwi kn itluat xk a na
nu tele hlh lo a kn piak ahy a na ud2 nang ngwn in valei in aw ahnci a
cingno thumu ahn kisa mah2 h...cingno le thumu kisa in ahn kisa pah ahn
pawt ta h..aulalpu te inn ahn tawnphei a hmahleh a ulalpu cu inn ah a
wmkei a naupang kht adwt lh nasem akuan ahy ahnci h..athanwp na teng
abei twp,huai naupang pa kiangah anapia tei2 in ci in ULAL ZINGCIANG
HWHNA ANA NEI KEN AW(CINGNO)ch teng glh in apia h..a ulalpu wmlouh xk in
a kipahna teng abei a innlam ah ahn kik nwn a apa kiang ah k vandeih te
kamu joukei jngcia k pawt thakdi ahnci h...khua hn vak a cingno nu ann
ngwl thumna ah atel a apa inn ngak in cingno cu pwt din ahn kisa
h..angei dan in a ulalpu ahn twnphei a lalpu le ach mah bng in inn ana
awm a anu bel nasem in akuan h..cing bngthu awm ahya inn ah ana wm in
nwnci a ana awm ka h ahnci hi.
Lalpu in cingno
kiangah nwn ch bg a ana wm ka h a ci h..cingno incu hichiin ahncita
h,ulal 2ni in thupuk na kht bwl lng ci a hn pai kahy,..kik nwnlo dia hn
pai ka h,nwn it tk2 lh tak2 lou hn hlh in ahnci a lalpu inle maksa lwa
in twa huaithu nwn gen phud sum te lohpan ing a ni bgjah hyam hn loh lai
leng hlw mw cing ahnci nwn h,cingno in hlo ahy ulal kapa sum ahn pia a
kavan leina din huaite zang a i zinkhyat poimwh ah huci kei lh siampu nu
ten xngcia moupuan te khuidia hn zondi ua akua2 hn hwh2 dia twa kan a
hun hoyh wmlo di ahy ulal,anuam ahaksa ng twh pal khwmdia sulkik simthu
lel nwnlo dia hnpai ka hyta ahnci nwn a atwpin lalpu inle nial navual wm
nwnlo in ahn amen ta h...ahyh masak d pen bng theilo in a wm leh2 zozen
h..cing twa inu te bng nasem hn tng nailo uh hya ingakdia nitak cia hn
pi leng hlw mw na window ah ahnci a cingno inle lem ahn sakph a
ahundi,abngkim ki houfel in cingno twh lalpu tecu singdang englw in
lalpu twh ahn k khwl uhy..ntklam bng ahn naihtak jiak in cingno le
innlam hn pai swmta h.inn ahn tng a apa kiangah pa puan k khuisak thwh a
zngcia ka lakdia hn taisan ka h ahnci a apa cu kipak in alngkim mh2 hi.
Cingno
painung swtlo in lalpu nu leng ahn tngta h..lalpu cu etmai inle anguai
mh2 ch anu a et in athypah ngal h'bawi aw bgci na hya nguai nacia na
nwplouhna wm mw ahnci a lalpu inle bngmh ci lou ka h nu kisil pah in
tuilum hn na suangsak ka h ahnci h...kisil zou pan in lalpu inle anu
kiangah thl bngkim imm neilo in ahn hlh vekta h,lalpu nu le amel aki
lamdang twp..atwp2 in lalpu nun le bawi,na pa damlai in lalpu hn
lianding a ji te hn neidia i hatlouhna/damlouhna ituah hun a innsung
khat a wmkhwm a ka sik lh tang ua dingtheidi mi mah dyh huai pen ahyhdan
te kana genkhwm ua htamahleh mihng te idyh dan2 a paitheilo i hyhciang a
ka tapa nyhsun na h a,na nau in pasal ahn neipah dia kei bngci ding
himahleh lngnuam tk in awm inla nang thupuk na bng2 k thupuk na ahy
ahnci h..lalpu cu paulou in amittui cu khaam vual louh in apawt h...khua
bng ahn mialdkta a annekhn in lalpu te nuta tngcu ahn ki hou nwn ua
lalpu inbel anu thu asel ngamkei a anu bwk inle atapa neihsun adi cu
ahyhtheih tan in pan alakph a akipahna di ah akham ngeikei hi.
Khua
ahn mial tk2ta a lalpu nunle lalpu samin thupuk na kht ahn bolph ta
h..bawi aw cingno ng nava pi dia ken navandi te kana sa dng a hiai ei
inn ngei apat na zawt nadi lam2 uh zuan le uhchn hoyhdi ahy ahnci
h...lalpu inle nu aw,ka khua theima in ka pan hn na sihsan a pasal dang
neilo in ka nau na paai kawm in lam et na lian tk twh nwn na kem picing a
twa na tha ka khek di tak a twadan thute hn awm inn nusia a kapai khyat
di haksa salwa ka h nu aw cingno k itna lakik theilah hsam lou ing a
tunnu itna lah thupi lwa a bgci dng ka hya nu aw ci in ahn kapkhia tamai
h...anun le bawi kahdi ahykei na it tak cingno twh hn khenlo ding ka h
bawi,kei twh na nau bel hn lung h mwhken ahnci h,zan dak 8 bng ahon gng a
lalpu le cingno te ground ah lud in cingno room window apat a et lh
kuamah a wmkei a atwpin ahn etguk lh ki khpna apu te twh aneihlai tk uh
ana hy a ngakdi hya ngak louhdi ci in alungbuai mh2 h...atwp in ahn ngak
lh swtlo nungin cingno aroom ah hn lud a lalpu ngei inle ahn houph
h,cing hn paita ka h bngci d ahnci a cingno in ulal kapu te hn hwh a twa
hon jui lng ahn nungdlh d ua apaikht uh k nu te lupcia aw ulal ahnci
h..lalpu ngei inle ahn pawmpih hi.
Lalpu incu
innlam va phak phwt ahn ud a atwpin innlam ah cingno kia gen in ahn
paita h...lalpu lngxm bel lngkham na ngen in adimta h..inn hn tng a
lalpu nun bel lalpu vandi teng2 asa khn vekta a bwi cingno la ahnci a
lalpu inle thu wm dan ahlh h..anun cu bwi 2zan iloubuk uah na gyakdi ua
zingkhua vak phat2 lmka lam a napu te inn juan in na paidi ua huai apat
in na pu te dwngkawm in khopi lam ah na pai d uh ahnci h...dak 11bng ahn
naita a atwpin cingno pi dingin ahn kuan nwn leh alwm siampu twh lalpu
hn k tuak kha ua siamboi inle nuamsa lou ahy ch etmai inle aki thy a
atwpin lalpu in siam tu nung2 a kawi ahwh dk na hya a ch leh cingno
lung-aam in apuk aci ua huai a hwh twa hn halh deuh ziak a hn paisan ka h
ahnci h,lalpu lngxm ahn buai mh2ta h...siamboi inle jing khngcia kimu
ni aw lal ci in mangpha ahn k khakta uhy,lalpu incu 2ntk athl plan teng
uh fail di hta ave mw ci in akal awl2 in asuan h..abng2 hlh kava pha
hm2di c in ahn pai jel h,atwpin cingno te inn ahn tng a adai mah2 a 1/2
aw bel akiza a hle2 a ciangkei h..cingno a et lh a room ah lupna ah alum
a api anu upa ji in atal khng tuilum in a naapsak h..lalpu bel athyh
khakdi uh lau in adai dide h.api apwt khyat kal angak a swtlo nungin
apwt a lalpu in cing.!cing'bngci na hya ahnci a ulal ka gymlwa ana pai
mai inla denlam cia kn halh deuhcia kei hn paijaw d ka h ulal ahnci hi.
Lalpu
inle cingno ch bng2 ahn pawm a athawn in apaikik jel h,alngxmcu abuai
mh2ta,cingno in hn dyhlouh man a paulam hn bwl2 adia aw peuh c in asia
lam2 bng aki pia h..swtlo nungin inn ahn tng a anu kiah ahlh vek
h...lalpu in cingno paidi ngak in ki nemtak in a awm a hle2 cingno
muhkhak d ahy naikei...sawtsim tk daitak a meikiang a a wm nung in lalpu
in mi pau ging ahn za a ahn ngaita h..aki houte thugen zasim zalou sim
in ahn awm a alngbuai sim h,amanbel cingno dia gngta ahy a hle2 ahyci
hetkei a atwp2 in cingno damlo/gim ahy cih mi ki houna ahonza a mak asa
mah2 a hwh mai ahn swmta h...atwpä in anu kiang agen in cingno te innlam
ahn zuanta h..ahn tng a amahle alud ngal a mi bng atam zozn uhy..k
dekjou lou in a room ah alud a siamboi le akiang ah atu h..lalpu in cing
bngci na hya hn hak in aci h..cingno in bel khua aphwk hm2kei swtlou
nungin cingno hn paukhya/haipau a 'HON PAISAN KEN ULAL' ahnci khya a
asung a wm teng2 in mak asa mah2 uhy,lalpu ngei inle cing na kiang a wm
ka h..lngkham ken hn paisan loudi ka h aci hy...cingno nu/pa ten bel
lalpu adyh hetkei ua hle2 atanu uh a itluat xk un lalpu bngle a wmcia
cingno in nuamsa twm ch athei ua adyhsak abng jojen uhy...atwpin cingno
ahn hlh khya a lalpu kiang ah cingno nun ana pai phwt in bngmah aci
nwnkei d a usiam le awmna ci in ahn swl a cingno in bel aphalkei a
hmahleh anu zanswt ta ana pai mai in ci in apai sak tei2 hi.
Lalpu
inle cing bngmah c nwnlo ding na h,jingkhua hn vak ciangin hn hwh
nwnding ka h ci in apaita h..siamboi bel intekpa bngmai in a wmden
h..lalpu pai nungin cingno le ahn lamdang xm2 jel a hle2 khua bel aphwk
h,chngno nun cing bng hang a ulal ci2 na hya na usiam awm hlw mw na duh2
na dyh2 hn hyhsak dia mansa ahy n lngkham nadi awmlo ahy'lalpu twh k
teeng lechn abng ne a khosa di mi khateh neng duhgoh di lel a hn phal
lou ka h aci behlap a cingno inbel apau zoh dan2 in k usiam ka kiang ah a
wm a ka lungsim ah k ulalpu a awm,k usiam hn itna athupi maithei hle2 k
ulal lou buang pasal in k neikei di ahnci khya zmh a siamboi inbel ahai
pau dan in ngyhsun a cing iki tenna di fel diam a wmta alai le khuasng a
ki hawm suakta ahy nuamtak in wm in aci a cingno bel khua phwk mang
nwnlo in a wm xel h..cingno in bel anu thl gente khng ajakcia lnggym lwa
a a b.p. Bng sang a khua phwk lou ahi lim h..hle2 anun bel huai lampang
di hm2 in akoihkei...lalpu ngei lng alupna tng ah maimit singtheilou in
a khui-sasa mai h,atwpin twmchk imu ahydia mang ahn nei h..amangin
cingno in lalpu kiangah mousa hn ne in k inn uah ahnci a lalpu inle
pasal hn neihsan tk2 na h mw cing ci in akap a atak2 inle akapkhia kha a
anun bngci na hya bawi mangsia nei mw c in ahn phwng a khua ana vak
mh2ta a lalpu in amang angyhtwh khp a lamdang asa mah2 mwk hi.
Lalpu
in bel thudang ja twnlo ahyhciang in cingno le halh h din akoih mai
h,ann hn ne ua lalpu in tam nevak lou in akhampah h..cingno te innlam
hawh udlwa hmahleh anu/pa ten adeih louh luat jiak un angamkei zel
h...cingno bel bngmah duhlw in alupna ah alum2 a halhlam manoh bngsim mh
leh a wmdan et in halh louh lam manwh in a wmjel a achng in hn paukhia
jel a'ULAL HON PAISAN KEN'aci2 mai h..atwp2 n lohngaihna theilo in
cingno nu/pa tele alngkham mah2 ta uhy...nikhtcu lalpu cingno te inn a
hwh tum in hn kisa h..siampu leh cingno k tenna ding bel ni kht lel in
samta mahleh a prog.uh cancel ngai lh aki lwm h....hunte hn liam jel in
cingno bel angei in angei h..lalpu le cingno te inn ah hn hwhta a mi
tamlwa a wmkei uhy,cingno ahouph ciang in ahn halh deuh xel h..cingno
bel lalpu twh ki teng leh damdin mi tampi agngta mwkta uhy ahyh hangin
anu'n alungsim anemsak twnkei a angei in angei h..lalpu te k itna
bel'KHUPCING & NGAMBWM' ki itna twh k lamdang na awmlo abng
h...hunte hn paijel in nikht cingno…
Hunte hn
paijel in ni 1cu cingno gym leh khua phwk lo a wm ahyhdan lalpu hlh in
ahn awm a amahle cingno te innlam juan in ahn paita h..lampi ah alwm
siamboi twh hn ki tuak kha ua siamboi inle lwm cingno gym c ua va hwh le
hlw amw ahnci a lalpu n le huai ahwhswm mah ahihdan ahn hlh a ahn ki
tawnphei ta uhy..siamboi inle lalpu kiangah lwm cingno twh naki ngaihna
uh aswtta a it le na ki it uh ch k thei a hmahleh nu/pa te dyhsak na
ziakin ki teng dingin program bngkim afelta a hmahleh k ji d hyal hn hta
zong leh na kal ua itna hn subuai 2 lel ka hyhdan k ciang sem2 a na
ngaihdam na hn ngen ka hy 2 in cingno lah sih/hin kal ah adng a hn
ngaidam n aw k lwm ahnci a lalpu ngei inle lawm siam hlo ahy,ana ki
it/ngai mah le ung tun leh zua dyhsak na a ki ngai ka hyhlouh xk un
ahaksa mah2 a ka ki sit mah2 a hmahleh 2 tan in ka kal ua itna suktan di
simthu k leel ciangin k itna in hn jou lua a khahsuah theilo ka h a
mipi te thyh in k tengdi hyal in n wmta ua kei tu tan a na kal ua
lngkham na tuntu bng in ka ki ngai a haksa kasa petmah ci in lwmta tecu a
2 un ahn ki mwhsak tuak2 uhi.atwp in cingno te inn ahn tung ua achih
mah bng un cingno cu khua phok lou leh gymtak in ana wm a lalpu le k
dekzou lo in cingno kianah a hn 2 a,cingno bngci na hya na kiang a wm ka
h,hn paisan lo k hi hn thou in ci in akahpau zozn hi.
Lalpu
apau jomzel a hmahleh a it cingno in bel dawngdi simthu aleel vetkei
h,..cingno kiangah lalpu atu den a siamboi bel akhekhuan ah atu
h..bngtan hym a tut nung un lamdangtak in cingno khutcu awl2 a hn tangin
a ulalpu khutcu amah khut in a hn len a hle2 apau bel ahikei h..lalpu
leh akiang a wm ten lamdang asa hial uh..awl2 a hn tangzel in atawp in
'ULAL TUI HONPIA IN KA DANGTAAK LWA' ahnci a lalpu inle apia pah
h..halhlam manwh ta ci in lalpu le annedin innlam paiswm mhleh angaihnou
in akhut a alet na akhah udlouh jiakin apaithei kei h..cingno awmdan te
anu/pa leh aveh tuten amuh ciang un lamdang sakna in dim ua lalpu twh
ki teeng leh adam pahmaidi peuh aci uhi..chih mah bngin cingno le hn
halh tou zel in zuntha/ektha inle awl2 in akuan jouta h..cingno in
anu/pa te kiangah hiciin hn cita h nu ka ulal lou midang hm2 twh k k
teengkei di ahnci ekta h..atwpin anun le bawi aw haiken twa na damlouh
na twh kisai a seenna awm teng2 na usiamboi hn piakvek banah na damlouh
sungteng imulou a hn zanhah pih a huci tel a thl thupi itung a asepkhiat
lai a en pampaih theidi,amah hng adam na h,nang na ulalpu te khng na
ch2 na damlo sung ale hn vehlw anu twh nasem a kuanden in bng hn nekph
disa e a ci h..twadan thute azakcia cingno angyhtwh na lam in saudenglwa
ahy ngeidia khua phwklo in a wmpah2 xl a hle2 anu/pa ten huai xk ding
hm2 in akoihzel uhy...lalpu le hun-awl aneih ciang in ava hwh xl2
h.siamboi bel a awmden ci leng aki khialkei d..hunte liam xl in cingno
le hn dam gwp nwn xlta h,amancu a ulal mu gyge leh adamdin gngta
hang..atwp2 in..
Atwp2 in cingno le damgwpta ci in
siamboi nute le ava lengla nwn ua k tengsak maiding in ava kunta uhy
cingno nu/pan le atanu uh udna hm2 tellou in dt.15 nov.adin agenlem ua
twa ahwhni uh bel dat 10 ahy..ni 5 lel wmta ahyhcia cingno cu alngkham
in akap2 a a aw bng aheu zozn h..nite hn tum zelin dt.13 ahn hta a
cingno inle a it aulal adin lai khat ahn glhta h,..
To.
leitung leh vannuai a k it pen leh k ngaihpen ulal,.dam a na wm ch k thei a kakipak huan kei leng pathian kepna twh dam lel ing,.awle!ulal 2ni a na kianga kn gen ud atam a hle alou theilo thl te hn gendk ka h jaw..kei lem ch na hm2 tellw in siamboi twh tarik.15 n hn k tengsak swm ua keilah pwtkhe theidi vual k hyhlouh xk in ngaisiam inla hehph tak in zng nitak dt.14 dak 10 in hnpai inla hnpi tei2 in aw ulal,huailo kei adia kinepna wm nwnlo ahyta,.iki ciamsa hmahlh damlouh nate jiakin sukbucing in a wmthei kei a hmahleh twapen jaw sihna lou ngal in k peelsak keini aw ulal,ka room windw apat mah in iki mudia huai apat n ipai di aw ulal nitk dak(9-10)kikal tei2 in aw ulal hn ngak den ding ka h..nwnpi louh a ahyhleh dt.15ni pen siamboi twh ka k teeng di ni uh hlo in kulsin a ka zaal ni hiding ahy aw ulal..kinepna twh kn ngak..na adia gynawm cingno..
leitung leh vannuai a k it pen leh k ngaihpen ulal,.dam a na wm ch k thei a kakipak huan kei leng pathian kepna twh dam lel ing,.awle!ulal 2ni a na kianga kn gen ud atam a hle alou theilo thl te hn gendk ka h jaw..kei lem ch na hm2 tellw in siamboi twh tarik.15 n hn k tengsak swm ua keilah pwtkhe theidi vual k hyhlouh xk in ngaisiam inla hehph tak in zng nitak dt.14 dak 10 in hnpai inla hnpi tei2 in aw ulal,huailo kei adia kinepna wm nwnlo ahyta,.iki ciamsa hmahlh damlouh nate jiakin sukbucing in a wmthei kei a hmahleh twapen jaw sihna lou ngal in k peelsak keini aw ulal,ka room windw apat mah in iki mudia huai apat n ipai di aw ulal nitk dak(9-10)kikal tei2 in aw ulal hn ngak den ding ka h..nwnpi louh a ahyhleh dt.15ni pen siamboi twh ka k teeng di ni uh hlo in kulsin a ka zaal ni hiding ahy aw ulal..kinepna twh kn ngak..na adia gynawm cingno..
Twa
bngthu teng aglh kht in dak-bawm aguangin ainn ua wm ani tapa pe din
aswlta h,kua mah ensak kenla amah vapia a c a akuanpah h..laipia dia
akuan na ah..
Cingno in ani tapa(pauboi)alai pedin
aswlta h,pauboi le thumangtak in akuan pah ngal a lampi a siamboi ahn
tuak kha h,siamboi inle pauboi kawi ahwhdk ea achleh agendi zok theilw
in laipia dk ahnci a kua adi e kua hn swl c in adng a ken kava pedi,na
nucing in hn dot lh kava piakhnta na cidi aw ci in anekthyh leina d 10
apia h..atungna di muncu atungta kei a siamboi ngei inle asim a,cingnou
bel k lungmuang tak in aulal pi d angak ta h..nov.14zing ahn hta a
cingno le aguk in akisasa ta h..siamboi inbel thei ahyhman in aguk
chang2 a cingno te inn ah a wmden jojn h..ntklam hn h in khuate ahn
mialta a dak7 bng ahn gng a lalpu inbel bngmah athyvet kei h..dak 9bng
hn gngta a siamboi lah cingno kia awmden ahyhcia a ulal lah hnpaita d
hya ci in alngxm ahn zngta a h,cikmah a achih ngeilou siamboi kiangah
usiam nekdi hn ngyhtwhsak in theitui khng ahnci a siampu le akuanpah
a,alngxm ah lalpu lah vapailo dia,cingno ahn hehdia kei ahnpi bwldia hn
ngaidi d ahy chìh ahn ngyhtwh khya a akipak mah2 a cingno bel bngmah c d
hm2 n akoihkei h..
Siamboi thl lei a akuankaal in
lalpu lah muh ahyh twnlh xk in dak10 bng ahn peelta h..atwpin cingno
inle cihna d hm2 theinwnlo in k thah suk louh ngal lamet na k nei nwnkei
ka ulal inle ahn itkei c in a ceiling fan ah hn k khai ta h,.aki khai
nung swtlo in anun ava tuak kha zn2 a ahn phel khya a siamboi le ahn
tngcet h..cingno bel si mankei mhleh agym mh2 a khua aphwk kei h,twadan a
lalpu a itna jiak a ki thah bng ahn swm ciangin,anu/pa leh siamboi ngei
leng hn k hou ua ahn hlh hun2 a k tengsak maiding in hn thupuk mai ua
hmahleh cingno agym mah2 jiakin adinmun gen ahaksa mah2 h..lamet na twh a
hn etkol nung un zinglam dk 4vel in cingno cu anak ahn bei mwk a akap
theipah le awmlo zozn in a wm uhy..sihna tan hial teel ahyhtak man in
anu/pa cu kisik in kap2 mai ua hle2 thl teng2 aki khelta,cingno sihthu
lalpu in ahn zakciang in agngta pahkei a hle2 alngxm nuamlo in ava hwh
leh atk2 ana h a lamdang/maksakna n apumdim a amit acu khamvual louh
mittui in atumta h.cingno nu bngin lalpu ana pumkoi zozn a hle2 thl tng2
aki khlta,.khua ahn vakta a alang2 ah misi gaal dingin ahn kuanta uhy.
Misi
inn ah mi atam mah2 a alng2 a cingno min a it dan thute uh leh lalpu
ahehph dante uh agen jung2 mai ua hle2 hyhtheih a wm nwnta kei.akisik ua
anu/pa hle2 bwl thyh hm2 a wm nwnta kei..program ahn zng ua siamboi
inle hun khat ahn ngen a thu ahn genpanta h,kua mah dang mwhsak lou in
amah2 xk a k that ahy ahnci a mipin lamdang asa mah2 uhy..a ipp apan
cingno in agelh laithon ahn sim khya a mipi mittui nullo a wmkei lalpu
kiang tung hleh tuni in misi i neikei ding uh ci in ahn ki mwhsak a ahn
kap hyal a hle2 thl tng2 aki khelta..lalpu in it mahleh a itna cu 'ITNA
VANGTAH'ahy mai a twabng mah in siambwi itna ngeile ahn h bwk a sihna
tan teel cingno itna ngeileng a VANGTAH ta h...BEITA!BEITA
MORAL:
I TANU/TAPA TE UDNA/LUNGLUT NA WMLO IN I TATE TNG AH
PILVANGNI..BANAH,TANU/TAPA TENLE TUN/ZUA THUMANGLO IN LEH DEIHTEELNA AH
PILVANGNI..TWA MAH BNGIN KUAPEUH CINGNO BNG2 IN GYNAWM LENG IGAM AH
NUNGK/TANGVL KAL ZI/PASAL KAL BNGLE KI SIATNA TAWMDING IN UM HANG..KA
KIPAK..BY.LIAN MUNLUAH
©Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment