LAIKHAK NANUNG PEN
By: Pau lian
To,
Chingnou
Ching, amasa pen in, dam in na om chih ka na za a, ka lung amuang lua hi. Kei leng Pathian kepna leh venna a damlel ka hi chih ko'n pulak nuam sese hi. Nidang banglou tak in laikhak, tua hon kikhak pen thasial lou a na simsuak ngei leng ka lamet ban ah, Pathian min a, ana simsuak ding in kon ngen laidep hi. Nounel tak in hun paisa ka sut ut a, kam a ka gen ban ah athu ala in kon khak zel a, nakiang hong tung hia, sim mah nahi hiam? chih zaw ka theikei. Himah leh laikhak tungtawn a ka vei tampi takte kon pulak khiak zel chiang in ka puakgik hon dawn zangkha mahmah hi a ka muh ban ah, nang mah ngei inleng mi puakgik dawnzang tu a pan thasial tuntun dia kon gintak louh man in a tawpna din kon pulak mai ahi. Gentam a pha thei nawn ding hileh gengen uthuai kasa, gelhtam a hun paisa bawl lem theih ding hi maizen leh gelh den nuam ing, tun bel kikhel lotel tamah leh a tawpna ding in gelh lou theilou a kingaihsutna ka neih man in kon gelh mai ahi aw.
Peih leng nonsa khamoh keiding, phatuamlou bawl a suangtuah nateng leh hun hoih ka neih sunteng zangbei le non chi maithei, ken nang adia ka hun hoih neihteng sitlou leh iitlou ka hihna suang nuam ka hih ban ah, ka mai ah leng zumna belh lou hial in kon gelh mai ve. Hun paisa a selam a nang/kei ka na chih mun mahmahte dan hi nawn lou in tun bel ka ngaihtuahna chiim tak leh lungsim siangthou toh kon itdan thu hon mopnuam thak ka hi zaw hi. Ki-it, kingai kal ah kisel kinak a om ding mah ahi, huai te pansan a ka phunchiak nate ziak a tua hiaitan tung ihih man in tutung in zaw atuam mawngmawng gensawm hiphot ka hi.
Hun sawtpi paisa a ka na kisaktheihna leh ka na kizenlouh nate ka vel thak thak a, tun zaw ka muchianta, nang kei non itnate ahuntak in ana theisiam hileng maw ka chi, non itna thupi kasa a, non itna kiningching leng ka sak ban ah, mawltak a nang gimthuakna phawkpha louzen a ka na omte ka phokkhe thak a, tun zaw non itdan (huailai a te) thupi kasa.
Deihkhopna leh a hi bangbang a hunsa a, tantawk a lungkim na khovel ah ana pianglou ka diam peuh ka chi a, lungkim maidia kilawm hinapi’n lungkim ding dan ana zil khalou ka na hitah e, chih tu phingphing in ka musuah maimah hi. Kum nga paisa a na itna tamlou non piakte hamsiatna, vuallelhna leh minsiatna lel ka na sa a ka thangpaih nikhua in kon tawng kha na a, tuchiang a ka geel vengveng thak leh hampha leh a kiselgu vangphatna ana hilim veh aw, chih ka musuah hi.
Ko'n ngaihna hichi mai a beithei di vual hilou ahi chi a ngaihdam kon ngetnget laini te bang ka phawk thakthak a, ko'n deihna tutan inle adai tuankei chih nang mahmah inle na muchian kilkel din ka um hi. Mi a iit, a,ngaihte utoh kikhen ua, khase sam mah le uh poisak chi loutak a omthei ua, enghuai uh bang kasa hi. Keizaw ka kidek hamham nate vuak le haksa kasa maimah hi. Thuaksiam din le non gintakei ding chih ka thei a, ka puak siamlouh danleng mit in na muh ban ah, mi gen inleng naza chim hialta ding hi. Kon itna daithei hileh kenle ka daisak nuamta, kon ngaihna beithei hileh sawtpek in ka beisak ut, himah thilh deihlouh, puanse kihhuai bang a i poimoh hun a phatuam tak a zat a, a poimoh nawnlouh hun a paih mawk theih thil ahikei. Bazar a vanthak kizuakte bang a valei theih a, a lui pen athak a khek a, paihmang theih thil hileh peuh ka chi hi. Tun zaw nunlui ngai a khattang a lungzuan sialna lel ka tan kawmkawm in, haksa maituah a anuam lamen kawm in mailam ka nawt theita a pil ka kisa, himahleh ka lunglen ni in ka va ngaihtuah khazel a huai in ka lampai na ah daltu leh lampi heisau tu in hong pangkha nak hi.
Huai hunnuamte hong paikik nawn didan peuh in ka koih a, huai kum hoih leh nuam i sak laihunte ka ngaihtuah a ka lung aleng hi. Huai hunnuamte tangthu lel tangta ana hi maimah a, huai tangthu suangtuah na leh khatvei a hunnuam ngaihhuaite geel na in ka hinkhua ka zangta. Khovel a mipil misiam ten ahun sawt in hon hehnem ding a chi ua, ka gingta a, akum akha tampitak ka ngak nung inleng huai hihdamna ka mu naikei, hun in hihdam thei hileh hon hihdam leh ka ut losam hi.Tunzaw bangmah ka theikei, chiangkuang loutak in khovel tawpna, kawlmong a ding ka bang, hindan ngeina leh huih diik nasan kikhek hi in ka thei a, ning kitel tak leh omdan tumta neilou in mahni buai in ka buai sek hi.
Ahih hang in kei dandan in nang zaw kon keniam sak nuamkei, himah leh kei haksatna tamlou non theihpih, a siatna om kenteh maw, ka haksatna le ka mit leh ka mai ah leng a kimu huntawk ta ding, na ka sakte thei leteh non hehpih sam diam aw chih peuh ka geel a kei bang lel, na sikha bang a nang honbia in, nang kon khahsuah poi ka sa alah kei chit louh nalam ka muh luat ziak in aguk in ka na thuak a, kei leh kei ka na kihihna a, nang nopsakna di ahih nak leh chi in hun sawt tak ka na dai dide mah, hong kik dia kon lamet lai in lamet louh sang ale hoihzaw di khop in adang non neihsan maimah a poi chihlouh gending leng a omkei.
Huai kum tamlou paisa a hunnuam i zat lai a i la ngaihsek te tukhonung kho ka zak chiah, ka lungtang ana tuntun hi. Huai lasate bang ka hua a, ka ning hi, ka limlak bute ka en a, lim i kilakkhop te ka mu a, dah huai hi in ka mu mawk, nidang a lim i kilak tenle i maban ding gen nei hi in ka thei, khat khit khat in ka en a, nang nanui vek phial a, keibel ka mel huai pek apan ana mualta. Huai ka bang a numei lasa lim non belhsak inle laa asa peih nawnkei, amel ka en a, thadah ka sa a, ka lungsim suangtuah na ah dahlaa kia sa hi a ka theihman in, ka laikhia a, ka balnen tamai ve.
Haihuai non sakna leng atam ding, kei mahmah inleng tam ka sa. A diktak in ken haihuai ka sak bel eitegeel khatvei sakhat bang a hunhoih zangsa in bangziak a zangkik theilou a, hunnuamte bangdia sutkhawm thei nawnlou i de aw, ka chi zaw hi. A dawnna leng omngei din ka gingta a, himah leh tunitan in a dawnna khatvei mahleng nang apan ka kinep bang in ka mukei. Khat veivei bang ka hinkhua ngaihtuahna leh phuahtawm maimai hi in ka ngaihsun a, a chang in zuau hiding peuh in ka koih hi. Zuaugam a keivuak khualzin a, mangnei a, huai a taktak dia gingta ka dio ka chi sek hi. Ngaihtuah leteh, nang kon pibawl tuk a midang pibawl lou ka hih bang ah huchi bang mi ding le mulou himhim ka hi, chih leng nathei hi. Khawlni leng a omtheikei, ka mitkha te ah naki lang a, ka mit akham hun inleng, ka lakhe theikei, ka mit ka si a lah a chiang zosem in na kilang hi.
Hiai itna kichi sihna gu adiam? Hiai itna kichi haina adiam? Hiai itna kichi bang a, ka theisiam theikei, kei mimawl pen, hatna leng neilou, pilloute lak ale a tuantual pen in ka gimpih ngeimai. Bible a mihatpen Samson inleng a zoi pih hiaibang itna mak, a pilpen Solomon inleng a theihsiam zohlouh thumal li..ITNA...namak telmai maw?
Samson bek in a thahatna toh itna ana douzou hi henla, a iitpen Delailah khemna ana pumpelh hileh a hinkhua ah kisikna a omkei ding. Kei toh ka kitehkak a, Samson khutme tha tan bang a thanei leng hilou in iitna ka sihpih lele ahi thei mah adiam? Ken pukpih mahleng Samson bang a ka mit dellou a, vak lolam in muhlouh diteng mu a nin kholoh maimah ka hihdan ka mu thakthak hi. A pilpa, Solomon pilna bang a pilna neilou, kei mihai in bang chi in itna ka theisiam dia e? Amah bek in itna ana hilhchian hileh ka theinuam, amah bek in itna ngentel tak a ana suikhia hileh ka chi. Tua kei hichi mai, mihaipa chi a non totsek in bang chi in na itna ka theisiam dia? Bangchi in kon itna ka gensiam thei dia Chingnou, bang chidan in theihsiamna, na lungtang ah kon guan thei dia, chih kia ka ngaihtuah hi.
Ching, nang le na lungsim in ngaihtuah sin dih, hiaibang iitna nanzoh vuallou hina pi in a gen ding dan ka tasam lomawk hi. Kon itdan ka gen ut a, huai ding in etsakna kon pemawk di aw, khualzin mikhat ka ngaih louhpi in ka inn ah, hontung a, a kum a sim hong omta, atawp in paita mai in, ka neih, ka lam teng na nekang di, ka chi a, apaita. Hiai dandan in nang itna tellou a itna konpiak huai khualzinpa bangmai in paimang ta in chi in ka sawlmang ut, himah leh sawl mang theih ahikei, nang itna a beisa hon zintung, ken maitai tak a ka na etkol di zaw haksa mahmah sam eive.
Leitung ah gamsa leh vasate natawm in aneih uh itna, adiak a itna tawpkhawk phualva bang a itna, chiampellou itna nang adin ka na lankhe ta. Haiman a hiaibang thu poimoh lou leh ngaihdan kochik tak nei na hi, nonchi maithei. Mihing khat, sa leh sisan nei a, haksa, gim leh lungngaihna pumpelh sawm a pai chiatchiat lak a kei bang lungmawl in hiai itna, ase lam a ka na zat zenzen gimhuai kasa. Ka satung a kaikhia khut leh khe bang a aat khiak theih vuallouh, hiai itna in ka lungtang, sa, sisan leh khuakkawm a vut a, itna gu in hon tuamdim a, bah leh chau in ka omta. Itna ka hauh ziak a ka hinkhua deldep tak a zang hi a ka kikoih hun leng atam. Hun paisa a ka kipahnate, tuhun a ka dahna hong suakta a, zing khovakte kei adin hamhai na leh muhchiang louh na toh tehpih theih bang lel ahi. Zan khomial tenlah kei hon nenden a, ka thanopna thateng lupna toh nehden in a om a, lupna a ka lup inleng mit silou/ihmulou hial in ka om hi. Khua te khaal in, tuuktuite hon luang in, phalbi, nipi leh solkha te hong tungtung mah leh hiai ten kei hinkhua ah phattuam luatna anei kei. Phattuam naksang in kahna, dahna leh ning kitel nalel ahi maimah hi.
Nunlui ngailou a omkei ding. I neulai a bawn huailai ngaih huai e i chih leh, tu hun pentak a kua a hunlui phawkpha ngeilou ding, nang na phawkpha lai diam ah, huai i kingaihlai a, na hehheh lai chi maileng, huailai a, na nung a, hon suk kipah sawm a, ningsim kawmpi a kon zuih nilouh lai nasan, tuhun a ka ngaih ana hi maimah veh e. Ka mel, ka omdan leh hou nonsak dante na gen khiak zungzung a, ka heh bengbong laite bang ka ngai lehlam maimah hi. Huai hun samkik thei hi leng tu hun in paulou leh hehlou hial in na thugente dik savek kei lengle, ka ngaikhe nuam zota ve ka chichi hi. Nitak te pawtkhawm a na kiang a hon hetkha ngamlou zen a paidan lemtang lou tak a ka pai hun natawm leng nak ngaih huailua ahi. Huailai hun a i pawt khopna mun, mual leh hunte nang toh i kingaihlai liimlatna mun a hita. Ka va paikhak ni in T.V en bangmai in hunluite ka mukhe duanduan a, adiak in Christmas hunkuan a lengkhop laa kikhahte peuh in nidang lai hun hon phawksak hi in ka thei hi.
Hichi tel a hon mangngilh lah ka hi chih thei leteh zaw maw... Kholak ka vak hun inleng, nang nuih bang, nang aw bangtak a nui leh pau ka zak hun in, lamen tak in ka dak a, lah kon mukei, kon zong a lah muhphak na hi nawnta kei. Nang gimnam bang a gimnam mi ka tuah chiah lah sap leh hilou in ka lungsim mitkha ah nong kilang zel a, nang puanak bang, nang sambang, nang puanten bangbang ka muh hun inleng phawkna kin leh buang in ka lungsung ah hong kitaal lut heuhheuh pah hi. Hichi lawmlawm tel a itna nei mihing hampha ka diam, ka kichi a, a chang in itna gukha dawnkha ka hi, ka kichi a, nang bang non chi himhim ale Ching?
Na lungsim in na ngaihtuah khadiam ah, khovel a mihing lungkim na zaw houchik eive maw, na iitpen, na pahtak pen hih ut lotel mah leng lemlou ahi ta, lemlou kal a na thutan, na awngsut zoh nawnlouh poi ka sa. Ken hichia gimthuak denta di himai ing a maw ka chi a, khasiatna in hon tuam kumkhua dia, ka hunnop di teng kilehviik dia, nang phawkna leh khovel gamtaam kawmlak pal a gimtak leh lungngai tak a khovel ka zat hun inle na thumna ah non mangilh ngeilouh kon ngen sawnsawn lai a, hong kik leteh chi nuamsim mahleng lung a natup tangpa kei bang a lungngai a hinkhua zang din naphal kei dia, kei mahmah inleng ka phallouh ziak in nou maban nei te bek hong kikhual tamai un aw, hun tampi a non kipahsak nate ah Sian in hon vualzawl henla, nangziak a vangtah ka na kisaknate vangphat na in ka la tamai ding a, keiziak a na lungsouna te aleh tampi a vangphat na hi hen chinuam kawm a hiai laikhak mulmal neilou, sautak, na simsuak ngei lamen in konkhak hi. A tawpna leh a thupi pen ding chi a lungsim a luanglet tengtoh kon gelh hi. Hon iit in, hon ngai mahleng lemlou kal ah Sian in zingvai hawm tamai hen la, nunlui geel lou zen in vangphat natoh hinkhua hon zangta un aw Ching.
"Itna nonpiak kei din a luanglet ta"
Laikhaktu,
Lianpu
*************
© Siamsinna leh Vakiangbu
To,
Chingnou
Ching, amasa pen in, dam in na om chih ka na za a, ka lung amuang lua hi. Kei leng Pathian kepna leh venna a damlel ka hi chih ko'n pulak nuam sese hi. Nidang banglou tak in laikhak, tua hon kikhak pen thasial lou a na simsuak ngei leng ka lamet ban ah, Pathian min a, ana simsuak ding in kon ngen laidep hi. Nounel tak in hun paisa ka sut ut a, kam a ka gen ban ah athu ala in kon khak zel a, nakiang hong tung hia, sim mah nahi hiam? chih zaw ka theikei. Himah leh laikhak tungtawn a ka vei tampi takte kon pulak khiak zel chiang in ka puakgik hon dawn zangkha mahmah hi a ka muh ban ah, nang mah ngei inleng mi puakgik dawnzang tu a pan thasial tuntun dia kon gintak louh man in a tawpna din kon pulak mai ahi. Gentam a pha thei nawn ding hileh gengen uthuai kasa, gelhtam a hun paisa bawl lem theih ding hi maizen leh gelh den nuam ing, tun bel kikhel lotel tamah leh a tawpna ding in gelh lou theilou a kingaihsutna ka neih man in kon gelh mai ahi aw.
Peih leng nonsa khamoh keiding, phatuamlou bawl a suangtuah nateng leh hun hoih ka neih sunteng zangbei le non chi maithei, ken nang adia ka hun hoih neihteng sitlou leh iitlou ka hihna suang nuam ka hih ban ah, ka mai ah leng zumna belh lou hial in kon gelh mai ve. Hun paisa a selam a nang/kei ka na chih mun mahmahte dan hi nawn lou in tun bel ka ngaihtuahna chiim tak leh lungsim siangthou toh kon itdan thu hon mopnuam thak ka hi zaw hi. Ki-it, kingai kal ah kisel kinak a om ding mah ahi, huai te pansan a ka phunchiak nate ziak a tua hiaitan tung ihih man in tutung in zaw atuam mawngmawng gensawm hiphot ka hi.
Hun sawtpi paisa a ka na kisaktheihna leh ka na kizenlouh nate ka vel thak thak a, tun zaw ka muchianta, nang kei non itnate ahuntak in ana theisiam hileng maw ka chi, non itna thupi kasa a, non itna kiningching leng ka sak ban ah, mawltak a nang gimthuakna phawkpha louzen a ka na omte ka phokkhe thak a, tun zaw non itdan (huailai a te) thupi kasa.
Deihkhopna leh a hi bangbang a hunsa a, tantawk a lungkim na khovel ah ana pianglou ka diam peuh ka chi a, lungkim maidia kilawm hinapi’n lungkim ding dan ana zil khalou ka na hitah e, chih tu phingphing in ka musuah maimah hi. Kum nga paisa a na itna tamlou non piakte hamsiatna, vuallelhna leh minsiatna lel ka na sa a ka thangpaih nikhua in kon tawng kha na a, tuchiang a ka geel vengveng thak leh hampha leh a kiselgu vangphatna ana hilim veh aw, chih ka musuah hi.
Ko'n ngaihna hichi mai a beithei di vual hilou ahi chi a ngaihdam kon ngetnget laini te bang ka phawk thakthak a, ko'n deihna tutan inle adai tuankei chih nang mahmah inle na muchian kilkel din ka um hi. Mi a iit, a,ngaihte utoh kikhen ua, khase sam mah le uh poisak chi loutak a omthei ua, enghuai uh bang kasa hi. Keizaw ka kidek hamham nate vuak le haksa kasa maimah hi. Thuaksiam din le non gintakei ding chih ka thei a, ka puak siamlouh danleng mit in na muh ban ah, mi gen inleng naza chim hialta ding hi. Kon itna daithei hileh kenle ka daisak nuamta, kon ngaihna beithei hileh sawtpek in ka beisak ut, himah thilh deihlouh, puanse kihhuai bang a i poimoh hun a phatuam tak a zat a, a poimoh nawnlouh hun a paih mawk theih thil ahikei. Bazar a vanthak kizuakte bang a valei theih a, a lui pen athak a khek a, paihmang theih thil hileh peuh ka chi hi. Tun zaw nunlui ngai a khattang a lungzuan sialna lel ka tan kawmkawm in, haksa maituah a anuam lamen kawm in mailam ka nawt theita a pil ka kisa, himahleh ka lunglen ni in ka va ngaihtuah khazel a huai in ka lampai na ah daltu leh lampi heisau tu in hong pangkha nak hi.
Huai hunnuamte hong paikik nawn didan peuh in ka koih a, huai kum hoih leh nuam i sak laihunte ka ngaihtuah a ka lung aleng hi. Huai hunnuamte tangthu lel tangta ana hi maimah a, huai tangthu suangtuah na leh khatvei a hunnuam ngaihhuaite geel na in ka hinkhua ka zangta. Khovel a mipil misiam ten ahun sawt in hon hehnem ding a chi ua, ka gingta a, akum akha tampitak ka ngak nung inleng huai hihdamna ka mu naikei, hun in hihdam thei hileh hon hihdam leh ka ut losam hi.Tunzaw bangmah ka theikei, chiangkuang loutak in khovel tawpna, kawlmong a ding ka bang, hindan ngeina leh huih diik nasan kikhek hi in ka thei a, ning kitel tak leh omdan tumta neilou in mahni buai in ka buai sek hi.
Ahih hang in kei dandan in nang zaw kon keniam sak nuamkei, himah leh kei haksatna tamlou non theihpih, a siatna om kenteh maw, ka haksatna le ka mit leh ka mai ah leng a kimu huntawk ta ding, na ka sakte thei leteh non hehpih sam diam aw chih peuh ka geel a kei bang lel, na sikha bang a nang honbia in, nang kon khahsuah poi ka sa alah kei chit louh nalam ka muh luat ziak in aguk in ka na thuak a, kei leh kei ka na kihihna a, nang nopsakna di ahih nak leh chi in hun sawt tak ka na dai dide mah, hong kik dia kon lamet lai in lamet louh sang ale hoihzaw di khop in adang non neihsan maimah a poi chihlouh gending leng a omkei.
Huai kum tamlou paisa a hunnuam i zat lai a i la ngaihsek te tukhonung kho ka zak chiah, ka lungtang ana tuntun hi. Huai lasate bang ka hua a, ka ning hi, ka limlak bute ka en a, lim i kilakkhop te ka mu a, dah huai hi in ka mu mawk, nidang a lim i kilak tenle i maban ding gen nei hi in ka thei, khat khit khat in ka en a, nang nanui vek phial a, keibel ka mel huai pek apan ana mualta. Huai ka bang a numei lasa lim non belhsak inle laa asa peih nawnkei, amel ka en a, thadah ka sa a, ka lungsim suangtuah na ah dahlaa kia sa hi a ka theihman in, ka laikhia a, ka balnen tamai ve.
Haihuai non sakna leng atam ding, kei mahmah inleng tam ka sa. A diktak in ken haihuai ka sak bel eitegeel khatvei sakhat bang a hunhoih zangsa in bangziak a zangkik theilou a, hunnuamte bangdia sutkhawm thei nawnlou i de aw, ka chi zaw hi. A dawnna leng omngei din ka gingta a, himah leh tunitan in a dawnna khatvei mahleng nang apan ka kinep bang in ka mukei. Khat veivei bang ka hinkhua ngaihtuahna leh phuahtawm maimai hi in ka ngaihsun a, a chang in zuau hiding peuh in ka koih hi. Zuaugam a keivuak khualzin a, mangnei a, huai a taktak dia gingta ka dio ka chi sek hi. Ngaihtuah leteh, nang kon pibawl tuk a midang pibawl lou ka hih bang ah huchi bang mi ding le mulou himhim ka hi, chih leng nathei hi. Khawlni leng a omtheikei, ka mitkha te ah naki lang a, ka mit akham hun inleng, ka lakhe theikei, ka mit ka si a lah a chiang zosem in na kilang hi.
Hiai itna kichi sihna gu adiam? Hiai itna kichi haina adiam? Hiai itna kichi bang a, ka theisiam theikei, kei mimawl pen, hatna leng neilou, pilloute lak ale a tuantual pen in ka gimpih ngeimai. Bible a mihatpen Samson inleng a zoi pih hiaibang itna mak, a pilpen Solomon inleng a theihsiam zohlouh thumal li..ITNA...namak telmai maw?
Samson bek in a thahatna toh itna ana douzou hi henla, a iitpen Delailah khemna ana pumpelh hileh a hinkhua ah kisikna a omkei ding. Kei toh ka kitehkak a, Samson khutme tha tan bang a thanei leng hilou in iitna ka sihpih lele ahi thei mah adiam? Ken pukpih mahleng Samson bang a ka mit dellou a, vak lolam in muhlouh diteng mu a nin kholoh maimah ka hihdan ka mu thakthak hi. A pilpa, Solomon pilna bang a pilna neilou, kei mihai in bang chi in itna ka theisiam dia e? Amah bek in itna ana hilhchian hileh ka theinuam, amah bek in itna ngentel tak a ana suikhia hileh ka chi. Tua kei hichi mai, mihaipa chi a non totsek in bang chi in na itna ka theisiam dia? Bangchi in kon itna ka gensiam thei dia Chingnou, bang chidan in theihsiamna, na lungtang ah kon guan thei dia, chih kia ka ngaihtuah hi.
Ching, nang le na lungsim in ngaihtuah sin dih, hiaibang iitna nanzoh vuallou hina pi in a gen ding dan ka tasam lomawk hi. Kon itdan ka gen ut a, huai ding in etsakna kon pemawk di aw, khualzin mikhat ka ngaih louhpi in ka inn ah, hontung a, a kum a sim hong omta, atawp in paita mai in, ka neih, ka lam teng na nekang di, ka chi a, apaita. Hiai dandan in nang itna tellou a itna konpiak huai khualzinpa bangmai in paimang ta in chi in ka sawlmang ut, himah leh sawl mang theih ahikei, nang itna a beisa hon zintung, ken maitai tak a ka na etkol di zaw haksa mahmah sam eive.
Leitung ah gamsa leh vasate natawm in aneih uh itna, adiak a itna tawpkhawk phualva bang a itna, chiampellou itna nang adin ka na lankhe ta. Haiman a hiaibang thu poimoh lou leh ngaihdan kochik tak nei na hi, nonchi maithei. Mihing khat, sa leh sisan nei a, haksa, gim leh lungngaihna pumpelh sawm a pai chiatchiat lak a kei bang lungmawl in hiai itna, ase lam a ka na zat zenzen gimhuai kasa. Ka satung a kaikhia khut leh khe bang a aat khiak theih vuallouh, hiai itna in ka lungtang, sa, sisan leh khuakkawm a vut a, itna gu in hon tuamdim a, bah leh chau in ka omta. Itna ka hauh ziak a ka hinkhua deldep tak a zang hi a ka kikoih hun leng atam. Hun paisa a ka kipahnate, tuhun a ka dahna hong suakta a, zing khovakte kei adin hamhai na leh muhchiang louh na toh tehpih theih bang lel ahi. Zan khomial tenlah kei hon nenden a, ka thanopna thateng lupna toh nehden in a om a, lupna a ka lup inleng mit silou/ihmulou hial in ka om hi. Khua te khaal in, tuuktuite hon luang in, phalbi, nipi leh solkha te hong tungtung mah leh hiai ten kei hinkhua ah phattuam luatna anei kei. Phattuam naksang in kahna, dahna leh ning kitel nalel ahi maimah hi.
Nunlui ngailou a omkei ding. I neulai a bawn huailai ngaih huai e i chih leh, tu hun pentak a kua a hunlui phawkpha ngeilou ding, nang na phawkpha lai diam ah, huai i kingaihlai a, na hehheh lai chi maileng, huailai a, na nung a, hon suk kipah sawm a, ningsim kawmpi a kon zuih nilouh lai nasan, tuhun a ka ngaih ana hi maimah veh e. Ka mel, ka omdan leh hou nonsak dante na gen khiak zungzung a, ka heh bengbong laite bang ka ngai lehlam maimah hi. Huai hun samkik thei hi leng tu hun in paulou leh hehlou hial in na thugente dik savek kei lengle, ka ngaikhe nuam zota ve ka chichi hi. Nitak te pawtkhawm a na kiang a hon hetkha ngamlou zen a paidan lemtang lou tak a ka pai hun natawm leng nak ngaih huailua ahi. Huailai hun a i pawt khopna mun, mual leh hunte nang toh i kingaihlai liimlatna mun a hita. Ka va paikhak ni in T.V en bangmai in hunluite ka mukhe duanduan a, adiak in Christmas hunkuan a lengkhop laa kikhahte peuh in nidang lai hun hon phawksak hi in ka thei hi.
Hichi tel a hon mangngilh lah ka hi chih thei leteh zaw maw... Kholak ka vak hun inleng, nang nuih bang, nang aw bangtak a nui leh pau ka zak hun in, lamen tak in ka dak a, lah kon mukei, kon zong a lah muhphak na hi nawnta kei. Nang gimnam bang a gimnam mi ka tuah chiah lah sap leh hilou in ka lungsim mitkha ah nong kilang zel a, nang puanak bang, nang sambang, nang puanten bangbang ka muh hun inleng phawkna kin leh buang in ka lungsung ah hong kitaal lut heuhheuh pah hi. Hichi lawmlawm tel a itna nei mihing hampha ka diam, ka kichi a, a chang in itna gukha dawnkha ka hi, ka kichi a, nang bang non chi himhim ale Ching?
Na lungsim in na ngaihtuah khadiam ah, khovel a mihing lungkim na zaw houchik eive maw, na iitpen, na pahtak pen hih ut lotel mah leng lemlou ahi ta, lemlou kal a na thutan, na awngsut zoh nawnlouh poi ka sa. Ken hichia gimthuak denta di himai ing a maw ka chi a, khasiatna in hon tuam kumkhua dia, ka hunnop di teng kilehviik dia, nang phawkna leh khovel gamtaam kawmlak pal a gimtak leh lungngai tak a khovel ka zat hun inle na thumna ah non mangilh ngeilouh kon ngen sawnsawn lai a, hong kik leteh chi nuamsim mahleng lung a natup tangpa kei bang a lungngai a hinkhua zang din naphal kei dia, kei mahmah inleng ka phallouh ziak in nou maban nei te bek hong kikhual tamai un aw, hun tampi a non kipahsak nate ah Sian in hon vualzawl henla, nangziak a vangtah ka na kisaknate vangphat na in ka la tamai ding a, keiziak a na lungsouna te aleh tampi a vangphat na hi hen chinuam kawm a hiai laikhak mulmal neilou, sautak, na simsuak ngei lamen in konkhak hi. A tawpna leh a thupi pen ding chi a lungsim a luanglet tengtoh kon gelh hi. Hon iit in, hon ngai mahleng lemlou kal ah Sian in zingvai hawm tamai hen la, nunlui geel lou zen in vangphat natoh hinkhua hon zangta un aw Ching.
"Itna nonpiak kei din a luanglet ta"
Laikhaktu,
Lianpu
*************
© Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment