LUNGZUAN KHRISTMAS
By ~ Lun Khuptong
November 23 at 12:10pm
[Hun sehtuam/Festive Season]
Lenkhang kum kiveiin nite hunte athak zel bang in. Tuktui luangte
keuin, Phavang huihkhite bang ahong lang pan nonta hi. Tang khuakhal
panta a huihkhi'n ahon sepdan zong ahong tuamta hi. Tropical region a
singtehte zong vuahtuite zong hong kangta ahih man in anahte hong san in
akhe panta uhhi. Gamnuaite a vak nuam in hindan zong ahong kidangta uh
hi. Singtehte hong vulin hun-leh-khomual omdang kidangta. Heina khatlou
heina mun-leh-mual tuamtuam a omte zong lungleng kipanta. Zodawn ah lou
nasepte zong buhte lakhin in lou nasep zoh in hong omta hi.
Leitung mihingte hinna nei a lungzuang thei a bawl ahih ziak ahi
diam? Hunte kidang bang maiin lungzuan huikhin mite tuam in a kidangta.
Mi chih lungsung a Khirstmas Carol apai ding Musical night ahia? hunnuam
leh nunnop kipan ding hita mai hi. Tang lungzuang te'n zong a It leh
ngaihte uh ading leh Khristmas present dingte lei ding chihbang a
leitung mihingte kiphekkhelh hun laitak ahita hi. Aw, ahun lah naita si
...... bang chin ken Khristmas ka zang diam chipawl bang om in? Mihing
tuam dung zuiin kidang vekta hi.
Endih uh daikiang tangsamte bang a mumta uh apak ding kal uh ngaklah
hileh kilawm hiam khop in zingdaituite zingsang a walking pai chiang in
a akhuh uh ngou thilthel uh hi. Hunuam leh awlleen hunte tuh kipan pet
mah ding hita e. Tuabang kal ah kei zong zodawn lam ah zinkhiak nading
nei ka hih manin Lamka apan tata sumote zingsang beltak athou a kipat
khiak ding ahi hi. Ka zotna ding mun bel gamla mahmah a motor tunglou
ding leh amun tan ka tunna ding in. Nikhat motor ah tuang a khe apai
ngai ding ahi chihtuh ka theihna chiang ahilel hi.
Awle, azingni chiang huailam ah kavan poimoh dingte valei in kakaun a. A thai chaing zingkhe ding kahih tak manin.
Zingkhua hongvak in, beltak in vaite pathian leng thounai kei leh
kilawm hial in ka thoukhe vutvut a, ka zinna ding a station lam ka zuan
sukta hi. Huai ah ka ticket boo seat ah tuang in Tata Sumo in NH-150
Tipaimuk Road kichi kahon zui panta uhhi. Ka motor tuanna uh taikhe
vungvung in Lamka Khopi tuh ka nuseta uhhi. Ka motor tuanna sung uah
nungak noute tuang in a ngaihzawng neih dante uh kikum in hun a zang ua
nuam asak chimahmah uhhi. Kei leng a ngaikhelou bang a omna pi in aguk
in agente uh khatlel leng taikan khak ding tumin kabil ka nadoh hoih
mahmah hi. Amau leng Lamka Khopi ah dawr kai inlam paita ahi ua a
Khristmas zat dingdan khong uh na chiang leh It-leh-ngaihte toh a hun
zat dingdante uh suangtuah in gen khawm ua chimlou hial in kei ka tuang
theihi. Thanlon khua ka tun un nitaklam daknih khong gingta a, huai ah
kumkhia in, Kei kungtung ah lailun zuan ahong kipanta hi.
Mihing lunsung ah suangtuah phaklouh leh gelbatlouh chih hial ding
hia? Tua nitak in kazintunna ah ka ihmu thei mahmah kei a zing chiang
in nikhat tam ding in kahong kisa ta hi. Huai ni nitak lam ninem in ka
zintunna pa uh toh nungak noute khenkhat IB Tang ahihna lam ua va pot
ding in ahon zon ua lungleng huai petmah ahi amun leh mual chi'n ahon
gentak un keileng ka zuipot pahta mai hi.
IB Tang achihna lam uh kava tungtou petmah ua Ninem hun ding khong
ahihtak man in ka omna mun uapan tumlam pang i et pheileh malbial lam
saupi petmah kimu phei in, tangdungte kipha phei zihziah in a lung leng
huai mahmah maihi, a suahlam pang i etchaing inlah Kaihlam tangdung
algn chiang mahmah tazel hi. Asiang sitset a tangdungte leng chaing
sitste in aki mu ua a etlawm mahmah ua mit dimzen in ka en nilouhlouh
tamai hi. Simlam leh mallam en lengle tang sung kipah ziahziahte
mutheih in om uhhi. Tua lak ah ka hong tu ua ...... Ken ekhai! Lamte
lungleng huaina mahmah e..... Hiai bang mun khong ah nahon pi uh nuam
kasalua chi'n ka kum hi. Amauleng nuam petmah ahi achi ua. Nitum dek
dong om ni hang ka chi a Houlim ka patpih dek hi......!
Nite hong kaisim pianta in Tungleng vasaten leng a giahna ding lam
uh manoh in a kopkop in ahong leng siausiauta uhhi. Nitum kuan in
Kaihlam tang a lehsalh vak singsengte ka muh in ka ngiahsutna ahong
sauta mahmah mai hi. Kei ding lunzuang sialna lel ding in maw hiai lam
ka zin ngai chin ka suahtuahna aki sual nilouh uh hi.
Huihte hong nung in singtehte hong mut ging siausiau in akehng
chiang vasa gham gingte zak in om theizel hi. Huai laiin hichin ka
lawte lak ah ka houlim uh ka hon sun zawm ua.
Itna thu kei tung atungte ka genkhit in ka nungak nouton pihte lak
uah khat Muani in hichin ahon gen hi. Tulai zaw itna i chihchih uh leng
sum leh paibek hi a, taksa ki etlahna leh siatna lampi bulpi ahi ahon
chikhet guih mawk hi amel-et in huai chaing hial genna din thiltuah
neikei leh kilawm kachisim a......! Ken hichin ah kachi leh a.... Ami
in kingalou ding ahiam kachihleh aman ... Ka theihkhak leh kamuhna
chiang ah na gen ka kalh tinten ahon chi behlap laihi...!
Ka zintunnapa Khulpu in hichin ahon kumve ta hi, tulai khovel ah zaw
mimuan zoh ding leh muan louh ding khentat haksa mahmah ahi, keina
muhdan in ah khovel in siatna lam manoh hiaihiaita ahihman in .....
Pastorteta chihmai aleng mimuan ding hilou anu apa Saptuam Upa ahih ziak
lel ua leng muan ding hituan lou in. Himahleh, ahinkhua et detdet ngai
mah ahi. Tua Muani gen bang in gintak louhpipi bang leng saupi ana
tungta uhhi. Ahon chi hi.
Kenleng aw awih ... Min khovel ah inna tak Om nonlou dia gintak zaw
baihsam mahmah eimahve. Himahleh khovel ah mi kibang veklou a, melput
tuam deihdan tuam leh piandan dangta zong leh Pathian ah kinga mitaktak
ana om ahi in. Khualpu Na gen dik kasak mahmah tuh Mihing zaw amau
omdan leh hindan apan ekkhiak a theikhiak ngaimah ahi hi. Tua ziak a
mihing kha va judge theih mawklou ahi hi kha chita hi. Tua munnuam ah
tut khol utmahle ung nila ngak neilou in ahon na tumsanta a khua mial
kuan ahita a, inlam pai din kaki zuisuk uhhi.
Keibel azing chiang in ah Ka Tupna mun lam ah kuan khe apai dia kisa ding kahihna toh nitak an nekhin in ka lumpah hi.
Azing ninou hong suak in keileng Thanlon nusia in Kaihlam manoh in
kahong kipan kheta hi. Thanlon apan pan asuk apai a huaikhit atou a kai
vengveng ahih man in alampite haksa in thol huai mahmah hi. Ka tonpih
khenkhatte kia kitung dekta hia ka chih chian hi, gamla nonlou ahon
chisak zel ua dakkal khat khiteng bang in kan zihzeh in a toptop in
Khaihlam khua ka hon vaklutta uh hi.
Kal bang zah hiam ka tam zoh in kei leng ka hih ding teg zoh bawlta
kahih man in. Ken leng huai ah tangval khenkhatte lompawl in Khaihlam
tang chia ki gen mintang ah hon va hohpih un chi'n ka ngen a. Ka ngetna
bang in a zing chiang kiginni uh Tua kaihlam tang en din ka kuankheta
uhhi. Hoihtak ah atang tungtan tung na ding bang a zan giah ngai ding
chih ahih man in antang khong leh van poimoh ding teng ken kasi a
huchin ka hong kuankhia uhhi huaini sun nilouh a a pai in anitak lam
dak li lambang ah tung tou in ... Radia te bang pua ka hihman un huai
ah ka hon ngai ua, huai ah la hong kikhaten ka lungsim ahon kuan panta
a. Ka giah buk ding uh ka bawl zoh un tang ki doh mahmah mun ah ka pot
kia in .... Nitum kuan ka hon muta hi...... Ngaihtuahna asau pai mahmah
hi theihlouh kal in Bara Pani chiaugal lam minkha ahon lang pah dindin
maihi.
Amun leh mualte ka en chian bang mah gen tamse lou in. A mual tung a
huih nundante, ni tum kuan a ani zung hong ki langte, tungleng vasa
leu diamdiamte, leh Huai kimlak a mualdang Khaihlam tangsa sang zaw
omlou ahih man in, koilam pang nga in khodak lengle saupi petmah gam
kipah zihziahte ki mu thei uh hi.
Gamla kuamtak a Phualva hong ham in atal in anupen sam hi omtak in ka
thei hi. Huchin a huai ahong hamkhit leh khitlou in Phualva a giahna
ding lam zuan in kopli bang a hong lengkhe viaiviai uh hi. Tuate ka
muhtak teh hiai ka lungsim ah hong lang hi.
...."Aw Nang Phualva nang vang a AW mawi leh ngaih nei a ka ngaihnou
sam thei hisam leng. Ken zong amah sam in giahna zongpih nuam ta veng
aw.
Aw Nang Phualva bang a khanei a leng thei hisam leng ken zong ka ngaihnou thangvang sang ah, lenpih nuam veng aw.
Nihgel lungtuam in Leng diamdiam nung e. Noute bang ahun lem nei a,
khate thangvan sang ah lengna ding neileng kei zong ka Ngaihlou lenpih
sam ning e, "..chi'n khua theilou bang phial in ka ngaihsutna ahong
lang khe dundun ta mai hi.
Ka gei ah lengthe hong khuang in, Uleng te hong ham in, Inlamte ka
ngai mahmah mai hi. Mukhua hong zing pianta a, nitak a vak dia siam
Khapi zong singdang englou hi omtak in amah kia in mualdawn ahong
kilang khepan tahi. Kei chu huai hun intak inbel ka gei a mi honmu ana
omhileh mak hon sa zozen ding uh umna chiang kaki nei hi. A ziak bel ka
etna lam suahlam nga in kakha ka khut taklam pang aki dop in. Ka ka
thilmuhte suangtuah a om kahih man in. Tua hun laitak in ka saklam ah
sakhi takhat a hong hawk in. kaki guih zozen hi.
Himahleh, ka thilmuh leh suangtuahnate tawp theimai hileh kilawm lou
in Bramaputra chiaugal lam aomte kia in ka lungsung ahon luah dimta mai
hi.
Khua ahong mial hiaihiai leh khapi ahong tangpha hiai mai a. Vante
dum kilkel in a kal chiang in mei lengten khapih ahong liah kal chiang
in bang Van ah Aksi simsen louh ding tand sihsiahte kana en hi. Tuate a
ki hehnep sawm a ka om chiang ah .... Tung ah solkha ahong tangkhe zel
mai hi. Solkha zong Van ah Aksi te toh leng diamdiam uhhi. Aw kei hong
lengpih ding omlou, ka heina diklouh ziak hiam aw. Tua lungzuan zatam
hiai Khaihlam mualtung ah tu nitak ka hun ka zat maimaw chin, ka ki
ngaihtuah a. Tuatak chiangin ka theilouh kal in, ka khituite ka biang ah
ahong pak nilnel mai hi. Lungzuan lua kahih lam chu haih vual ahi non
kei hi. Aw Ngaihnou nang leng tua thangvan sang a, solkha nana mu sam
kei a ahiam? Ngaihnou aw chin kon sam tong hong dawn dihve.........
Solkha ka etchian ka ngaihnou mel in ka mu a ,, kei hon en hileh kilawm
bang in a khen chiah ka mu thei zel hi.
Hichin kei mah in kahong kikou khe ek tamai hi.
Sawlkha tang Aw Sawlkha tang
Lenmual khumta in
Ka vang ngaihnou Ka ngaihnate hong thaksak hi chiau.
Kei ding lungzuang thelnah bang athou saktu hi chiau;
Sambang zal moh ing e, Kei ding lungzung ka selh na ding lel in maw.
Nang mualdawn apan na hong suah;
Zankho sawt sak tulel ding na hi hiam?
Kei kultung a lungzuan na hon gotpen kei a thuak zoulou a kikou hing e.
Nang lah kavakte mite kiah selning chilou chin a;
Na vak nuai limbang belh ding neilou ka hihna hong thei khesaktu;
Na vang in maw, lunglai gil a ngilh moh ding kei dia zan daidam a na hong suah;
Lungzuan aki dek zoulou hing e, Na lenna tung thangvan sang ka muh chiang.
O Nang Tung Sawlkhapi aw ......... Khalang ka bang thei nang in
Tumlam manoh in kin tai maive maw.
Ka thuak zoulou aw ........ Kon Itna Lian hi.
Ka ngaihnou ......... Heh hong nemve maw?
Itna damtui hong luan in, Na tongsuak kamdawm aw nem In
U U Aw chin honsam in la'n hileh kahlai bangta ning e.
Aw Nang Itna Khuaizu sang na khumzaw e. ......!
Huai ngilh ding ka ut kei mahleh tunitak in zaw, kei ding lungzuanna tuntu na hi e...!!! Chin kikou khe vongvong mai ta hi.
Zan ahong sawt hiaihiai ham thei leh ging thei ahong tam hiaihiai hi.
Gamlak akhosa kahih man un. Zankhua sawt khenta ning chin giah buk ah
lutin lup vaika sawm hi. Himahleh, tung sawlkha eng ten ahon ihmut sak
thei kei uhhi. Zingsang lam ahong hihin daituite hong kia in, Tua
daitui kiate khapi vak in atan khakte te selsel in. A etlawm mahmah mai
uhhi. Zingsang lam bang hihialta ahih man in ihmut sawm in kahong
kisuk a atawp in kana ihmut kheta mai hi.
A zingkhua hongvak in kouleng huai Tangtung adung leh vai in ka hong
vak vialvial uhhi. A dangtungte nuam in Khawllak neukhakha om mahleh
atam kei a. Tangdungte nuam mahmah leh huihkhite siang in ahon sepna in
tung ah leng vasa chihchih in gei mai amuh theih louhte bang mu in
Gamlak ganghing chi tuamtuamte kava mu hi. Kia thamlou in Kawllak nalh
taktakte, Suangheng khawmkalte,Kulung dungte, Sing lainpipi leh sang
taktakte. Gammang sah taktak kua mah phak khak maimai nailouhnate ahih
man in. A tangtungte a pak chi tuamtuamte bang leng om zomah uhhi.
Ngeisokpak singkung sang taktak tung a omte bang, singtung ah pak chi
tuamtuamhimhimte tam mahmah uhhi. Tuate ka muh chiang aw Zogam Nuam aw
Ken nang hong ngaiven. chin Pupa luahsa gamlei Zuun ding in Kou khangnou
lia leh tang ten. Ma ka suanpanta uhhi. Tu lel dinmun a, Ka pu ka pate
uapan ka teenna lamlei ahihlam phualpi sawlkal in theikei mah le uh.
Ken bel ka hon thei chiang e. Na palzu bang lou ding pheiphung ka
suanpanta uh. Giabang zuun ding ma kapangta uh. Ngilhlouh Zogam ana
khase ken aw. Chin vaikhakna hi awm tak in ....... ka suahtuahna te a
singkhunt leh lounou kilawm taktakte ka lungsung ah houpih in ka sun
nitum in ka gamtatna uah ka suangtuahna ah atham den hi.
Ka lungzuan na kipatna ahong hita maimah uhhi. Hiai Kaihlam tangtung
ah apan in.A thai ni chiang inlam ah kik in khristmas te hon zang in,
lengkhawmte leh thugen nuamtaktak te ngaikhia in ka om a. Himehleh, Ka
ngaihnou siang ka tun matan ka lungzung daibang thengsaktu ding omlou
uhhi. Kei din Khristmaste lungzuang sunsawt naubang awihna hi leltak hi.
Zan huikhi siang ahong lang in lah Ka ngaihnou phok ing. Nitak muikhua
ahong zing chian lah amah ka ngaihna lian semsem hi. Zan khosawt ka
zankhun tung in niteng in ka hamhaih gawp mai amah leng a zilna ziak a
innlam hong pai theilou ahih bel ke thei chiang mahmah hina pi ka ngaih
luat ziak in khatveivei chian. Ka lungzuannate nang ziak vek ahi chin
moh sak bang ka tum maimah sek hi. Lungzuanna ngilh theilouh leh a mawk a
daimai theilouna mun, omkha kahih man in. Nasak na toh ka pumdim a.
Kipasal sak in ka thuak teitei ta mai hi.
Kei din Khrismas zaw Lungzuanna lel ana hi hi. Aw Lungzuanna
langskatu leh kaipuangtu Nang ........... Khristmas kei din ka itna
pungsaktu hi chian. Nang om keilehteh ka ngaihnou ka ngaihna zong tawm
ding hileh kilawm sang e. Kei ding Ka Hondampa pianna leh Ka ngaihnou
itna phungsaktu na hihman in Ka Lungzuang mahmah napi in ka kipak ahi.
Lungzuang Khristmas tukum bek daibang hon thengsak ta in aw.
BEITA
December 18 at 09:12pm
© Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment