ITNA DIKTAK ZIAKHI

By ~ Ricky Guite

Ahausa lua zaw ka hikei na ua ka khua ua ding in bel anuamsa lawi cuh ka hi peuh mah uhi,nuam kasak luat jiak uh a diam khovel nawpsakna ah ka ki hah bual mah mah hi,biakiin cih khong cuh kum khat akhat vei khong lut ka hi lel huai le 31 nitak khong hi lai.biakinn sang a lawm leh vual toh inkhat khong a sun nitum a card ki mawl ahih keh zu dawn chih khong ki ut zaw mawk ahih chia biakinn cuh himai card couh apha hileh cuh pha dawm deuh di hi a zu.nganja,damdoitang.chihte kon addict a lawm hau petmah hi mai.

Mel leh puam alah mi bang lah tuanlou ka hih man in ka khopih nungak lunniang ka try leh ka zou a ka kipak mahmah hi. Lunniang mi melsia ahi kei a milian le ahi kei amel suki lawmtu ding in asam sau ngihngiah leh vom ngei ngai hi.

Amel hoih luatziak in ama ading in kaki sitsim thak a hi mah leh ka ki ngaih tuah chiang in hampha bang ka kisa thepthup jel hi.

Huchiin lunniang toh kong ki ngai tou zel ua kei lah ka kham theih hih tawp ning chi tuanlou a ka sunzom zel hi lunniang in khawl ding in hon ngen ngen a kei lah khol sawm in pan ka la zel a hi mah leh ka duhna in hon zou zaw ahih man in ka kholzou. kei Ka khonung ngaihtuah chiang in kei hatna a tawp sawm ka hihlam ka khonung theih thak a ka ki mohsa mah mah hi.

Lunniang in hn ngai mahmah a ken le ka ngai mahmah a nuam mahmah hi ki khen khak di ka lau tuak uhi, singtang ateng aki hih man in lou aki nei a huai ah lunniang lawmnu toh ka lawmpa toh mi li(4)ka ki lawm ua nuam mah mah hi.

Huchia nuam sa tak leh lung kim tak a ka ki thuah lai un nitak khat mikhat ka khote uh khat in hon sam a nang lunniang toh ki ngai uh maw?hon chi a ken le bang jiak in eita huai ka ut ualeh kaki ngai kei di ua ka chih leh eh hon dawng sau na chia thuak ut na maw hon chi a kenle thuak utleh utloh thu hilou a ahi mah eivoi ka chih leh hon suphei a ka biang hon sukha a hih man in keile lungam in ka puk ngal hi.ka heh tha hong suak a keile thou zawk a ka pek aleh a taw ka pek kha dok a amalam ah puk hi ka thawm uh za ahi di ua miin hon delh ua ka dai thei vanglak uhi hikei leh huai nitak in chuh bang ka ki lawh ta phet di uam ka khonung ngaih tuah leh ka zumtha bang a suak leh lam hi.

Huai nitak a ka kisual khit un keile lunniangte in ah kava hwh a ka pailam in lampi ah hon na buk ua huai in cuh alawmte mi nih toh ahi ua ka kisual pih pa'n hon naih phei in ka awm(chest)a hong man in kei le ka khawl a lunniang na khen keh M16/AK khat zaw sam sam tang ne di na hi kei lunniang toh ki ngai ka hi hon chi a kenle bang mah a dawng lou in ka paisan hi.

Bang mah a ka dawn loh hang in in ka tun nung in ka bil ah kei lunniang toh ki ngai ka hi chih teng a ging den a kei le ihmu thei lou in huai zan ka zanhak hi.

Azingchiang nitaak keile kei kia lunniang teh ka va hoh a vang phat huai tak in amah kia ana wm a ka utteng gen khe thei di ka hih man in ka ki paak gu sim hi himah leh midang toh hon kawp ka chih ka ngaih tuah chiang in ka heh tha hong suak jel a ka heh mel bel dawk sak pah ka sawm kei a thudang ka hou lim pih phawt jojen hi.dak 8;00 lam bang hong ging ta ahih man in zan le hong sawt pian pan ta a kenle huai ka kisual pihpa thu gen ka gen a huchia kei khamtheih hih chi a nawn sit ualeh amah toh hong ki ngai di ua kei ka na khawl phawt kei dia maw mangpha chi a ka din khiak dek leh lunniang in ka khut ah hon len a hon kaih kik teitei man in kei le ka tukik a ulun ka ki ngai kei uh aman zaw hon try mah e hon lai khak le kon lak diam chi in alaithon ava la a hon lak hi hi leh le ken ka dawn nailoh pi ka nak ngaih loh a huaipa toh ki teng sang in ka si ud zaw hon chi a ka muh mahmah in laithon mei ah hon haaltum hi.

Lun kawn itlua chi a ka kawi leh amanle ka muk a hon kiss kawm in ken le kawn ngai lua ulun nang adin ka bang kim ka juam hon chi a huai nitaak cuh ka khial kha ve ua.

Hun leh nite hong bei zel a meima pawn wmsa chuh khat vei tei koi lam hiam a hon phu khia hi ven maw ka kal un hoih lam sang in siatlam hon ma noh a ka kal uah pasal khat hong ki golh hi.

Huai pasalpa ahih leh tangval upa leh nuamsa mahmah ahi a anulehpa'n le kei sang in deihsak zaw uhi lunniang lah mizah kai ahi zomah a apa asel zou kei a hong ki ngai uhi.

Kei lah hon khenlou lah huai pa toh ki ngai uh chih ka theih in kei le theih tawp suah in ka pang a nitaak bang cuh huaipa el bawl in ama pai ma pailou in ka wm jel a nitaak khat chuh ka mang hilh theih loh lunniang hel dia ka vakuan leh apa'n lunniang kei ziak in ana tai a huai khamtheih lung(worm)toh ki teng le uchin a bang ne di ki chi e hai lua na hi w lunniang apa govt.pang sawk chi a muang mahmah na di chin a amah bang lah khamtheih hih hi lai meithai a wm ut maw ka thu hon mang le chin nang ma ban di ka khual man ahi w ana chi muat muat a kei a din lut ngaihna ka thei kei hi.

Ani nawn lam in ka lawmpa bibiak toh ka va hwh ualeh amah toh anaupa ana wm ua kenle niang hon ngai mah mah leng le tunlehzua in hon haal ahih toh kei adia lah kong pawtpawt zum huai lua ahih man in na nulehpa thu nawn zui dia zawl dang ang ah mun hong muang mai in w ka chih leh ulun hi lou e ka nulehpa'n bang teng hon gen mah le uh kei tai selou di ka hi lung muang in w hon chi a ka lung a muang mahmah hi.

Ani nawn lam a kei kia ka va hoh nawn aleh lunniang toh huai mihingpa(tangvalpa)ana wm ua meiphu oi in ana tu ua ana ki kawi uhi(bangteng ana ki pia uh adiam thei khang).ka mu zaw ka heh tha asuak tel apa lah hunlem pia fuh ki sa in nak puak ta dardar.

Nikhat ka laithon di naupang khat in hong pia a ka etleh lunniang a pan a hih dan ka thei a a sung a ki gelh ka sim leh ka lung hon phu zot hial hi lunniang nuleh pa'n huai tangvalpa toh ki tensak sawm uh ahih dan hon hilhna ahi a ka um kei mawk hi.

Nawn ngaih taktak leh nitaak chiah skul kong ah ki mu ni huai chiah thu wm dan chiang zaw in kawn hilh di hon chi a kei le nitaak in a chihna mun ah ka lawmpa toh ka va hoh uhi.

Huai mun ah hon na ngak a kenle ka va naih a thu ka kan leh ulun nawn ngai hia?hon chi a kenle kon ngaihdan na theihsa eivele bang dia nawn dot eita nang hon ngai lou lua a hon kan maw ka chihleh ulun nawn ngaih taktak leh ki taai ni chi in thutak mel tak in hon gen a keilah zi nei dia naupang ki sa deuh lah ka deih pen ka tan loh khak ding lah lau ka lung a buai pet mah hi.

Ka lawmpa'n lah gusuk le chin eilel vele hon chih ziak in ken le zi nei din ka thupuk a hiai kan a ITNA DIKTAK wm nawn dia hia ka chi lungsim hi.

Zi nei cuh ki hi mai ka lawmpa ka sungte(lunniang nute)kiang ah ka va tai sak pah a lunniang pa'n bang teng ana genkhum adiam ka thei kei tunitan hon hilh ut kei a.

Huai nitaak zan khovak in gamlak ah ka giak ua khua a vaktak in in ah ka pai uhi.

Ka sungte ana thou naikei ua ka phawng(awake)ua ka nu'n khua a na wm uh bitlou ahi mizogam lam na ute kiang lam a va wm phawt un hon chih ziak in koule ka lawmpa BIABIAK toh ka thum un mizogam lam ka delh pah veng2 uhi.(kei lou midang INDIA apan MIZORAM tan zi gu ka theih a wm nai kei)

lawmlawm mai ka taina di uh dakkal giat tak ka pai nung un mizogam ka tung ua.

Mizogam ah kha khat ka va om ua huai aka omsung unle khentheih na di lampi zong in buai in a buai uhi(lunniang sungte).

Kha khat zoh in kou le ka khua uah ka kik nwn ua ka kik ni di un lunniang sungte'n hon houpih ua(landline in)ka lampi totna di uh hon kan ua koule ka pailouh na di lam uh hilh in ka hilh louh na lam uah ka pai daih uhi(akpi leh sangak giah na di ki kante mah bang mawle hmmm).

In ka tun nung unle khen hon sawm lailai ua khentheihna di lampi hon zong teitei ua lunniang lah hong dam kei zomah a na asep zoh loh toh kisuang lah in khat vei ka kiang ah ka damloh sung ka nute in ah ka va wm diam ulun hon chi a kenle lungleng hi di hi ven chi in ka phal a amah le ava wm hi.

Ka gintaak loh dan in thil hong pai daih a ka thusapa un haina mahmah chia mi'n bang thu hon gen khum di uh na thei ua hia kin deuh in vasam ua hon chi a koule ka nau kimboi toh ka zi sam din kava kuan uhi .apa ana khauh mahmah a aphal kei bilbel mawk hi kanau kimboi kiah nang hon ngak inla kana pai san hi.

Ka paisan hang in kholak ah ka tang a laithai(card)ki mawl in nuam kasa mahmah uhi.

Nitaak lam anek hun kuan in ka nau kimboi in hong sam a na ulun(ka zi)hong pai hia chi a ka dotleh hi hong pai mah e chi in hong dawng a ka ki paak mahmah hi ken bel hong pai nawn diale gingta nawn lou lua ka hi a ziak ahih leh apa lah khauh lua ban ah a uten kou N0.4 addict maakpa dia deih lou khong hon na chih khum totoih a hih chiang ua.

Kum nih zoh in tanu mel hoihtak khat ka nei ua pathian vualzawlna tangtaak lou ka kisak lai a hiai bang vualzawlna ka tan thupi ka salua pathian min ka phat hi.

Ka nau neih nung uh sawt ka khua ua wm nawnlou in hiai lam ah ka hong ki transfer ua ka gam uah in lam in tuni tan huai ah ka wm uhi.

Tun ahih leh pathian vualzawlna gil agah goutan tanu li leh tapa khat ka nei ua skul kaisak in ken auto khong service jel in ka lawmnu'n puan akhui hi.

Pathian vualzawlna in kenle ka khamtheih,guihtheih bawlte khawlsan in ka hih theih bangbang in pathian a din ka hun neihte ka zang jel hi.

ITNA DIK TAK ZIAK HI KEI HEN LA SUMLEHPAI DEIH TAAK ZIAK HI LEH LUNNIANG TOH KA KITENG KHA KEI DI UA HUAI ZIAK IN KA ZI TUNG AH LEH PATHIAN TUNG AH KA KI PAH NA ALIAN MAH MAH HI.

Ka zi ka phat mah mah na khat kawn gen zual w.

KA ZI A HIH LEH MOU HOIH MAH MAH AHI KA CHI LOU THEI KEI A ZIAK AHIH LEH MI TAMPI TE'N A HIH NUAM LOUH A TEKPU TEKPI AMA NULEHPA BANG IN ENTHEI A SIL A NGAIH HUN IN LE THA SIAL HETLOU IN SIL IN KEM A KA KHOTE BANG UN HON KIPAH PIH MAH MAH UHI.

KA KIPAAK.

Hiai tangthu apan simtu ten laktheih te la a paih tuak te ana ki paih khiak din iki ngen hi.

©Siamsinna leh Vakiangbu