ZINMANG' LAITAN

By ~ Kattie Mawite

Inn luahna ka kituantuan ziak ua segawp ka almirah limlang uah ettheih-etmoh in ka ki-en teitei hi. Ningani nitak tuailai kikhop a kizang zel hiven, kikhawm dia kisa ka hihi. Ka lem chiangtak in kilang kei mahleh ka mel bel ka theihchian luat sa ahihman in ka chei ut dan teng in ka chei thei veve. Fair & lovely kon nuh a, atung ah oriflame te bawl romantic talc(powder) kon taat puang phitphet a, ka mukte nehnuh(lipstick) sandaang dilhdelh kon tat cheuh zaw, ka nalhlou tuan samkei. Ka din behlapna din khedap tawsang bulh a ngaikei a, a dinsang na nana chu puanten bangpeuh teng lengle ka kilawmkhawm thei pah hi. Limlang a deihtawk a ka kivel khit nung in ka lungsim ah nidang a ka ngaihtuah khak ngei hetlouh khat a hong suak mawk hi. Ka sungte le omvek uh hiven, "Maizen, melhoih khollou ka kisak leh tunitak kanak fuh e. Pasal ka neih chiang in moupuan silh leng kanak kilawm didan chu.... Oi.. ka ngaklah top...." chi in ka genkhe kangkang hi. Ka sungte'n le bangmah dang gen tuanlou in ka inkuan un ka nui zaizai uhi. 

Huchia kana nuih zaizai lai un inkong lam apan, "Mawi, nang chu na nalh den voi. Moupuan silh lou inle na nalh thouthou. Hmmmm I kiten chiang a na nak kilawm didan maw?" Chi in comment pekawm in Mumung hong lut hi. Nui lai bang ka dai dup zozen ua, kanu'n "Mung, hong tu in. Tuni hong bel na chia. An hon nekhin maw?" Chi in ana houpih hi. Ama'n leng tu kawm in an nekhinta ahihdan hon gen hi. Keileng kisakhin ta kahihman in, " Umung, ana tu in aw. Kava kikhawm di" chi in ama dawnna le ngak sese lou in ka kuansan hi.

Ka khosakna gen ding chileng, suantak bangmah ka neikei. Ka nu leh pa adamlai ua, nau numei 2 kanei a, sanggam pasal khat le ka neikei. Kapa'n niteng a kiloh in sum a zong a, kanu'n meh zuak in ken ahihleh mi siam ka gatloh hi. Skul kaina lam ah pawl 8 tan lel kasim hi. Skul kai ut mahleng, kanu a damtheihlouh ziak in haksatna lianpi ka tuak ua, damdawi inn bang ah leng ka intek hial uhi. Huchi ahihman in ka siamsinna ka sunzom thei nawnkei a, kapa lohsa kia a a haksa lua ahihman in ka tawp a kul tlats. Huaihun apan in siam gan in kana kuan hi. A siamkhawl bek leizou le ung zaw a dan om deuh di hiven. Bangchik hiam apan kanu le a damtheihna hong hoihdeuh in meh hon zuak a hihi. Kei lah kai thei nawnlou kahihman in kanau tegel bek hoihtak a sutzop sak ka ut man in, nungak himahleng kei neih tang, kei zat di tang teng kanaute fee leh apoimoh nana a zat din ka pekhe zaw sek hi. Ka hamphatna mahmah bel, insung ah zukhamsia leh buaina bawl di kuamah a om ngeikei. Himahleh alangkhat ah, sanggam pasal ka neihlouh pen un hon thawmhau sak a, achang chiang in sanggam pasal omlou ngai in ka kingaihtuah kha dedu sek uhi.

A chang chiang inlah, 'Pathian in tapa/sanggam pasal omlou ale bukim hon sa hi inte' chi in ka lungnuam zel uhi.

Inmun det nei a khosa le ka hikei ua, inluah in a langlang ah ka pem kawikawi uhi. Kaneu apan inluah a khosa kana hitou ngitnget ua, kingeina seh thei hial hi. Mi inkuan nuamsa leh khosakna nuam tak a, duh leh deih neizoute bang ki-eng hun omtham hi. A chang chiang in, sum-le-pai nei vekvuk kei lele mahni inn a teng bek kihi leh chihna lungsim bang hong pawt sam sek hi.

Huchi kawmkal ah keileng ka hong khanglian a, nungak a simtheih ka hita. Tleirawl na nana chu hon na melh di hunkhop bang a omsam a, kei kiang mahmah a itna thu hong gen a, ka itthukna hon ngen leng a omsam. Himahleh ka khosakna a niam dan leh, mi siamna tan ka phaklouh dan theichiang lua kahihman in khosak nuam zaw deuh leh laizilna sangdeuh neite bang kei a di in ka koih ngamvual kei. Kei bang nimnem kuaman itna tak toh hon it di inle ka gingta kei a, hon it hi uhenla, hon kitenpih tak ngial leule amau insung a ka kisuanlahna di khop hikha inte chi in a neizoute kana mitsuan ngamkei hi.

Huchibang ahih lailai in, ka dinmun kikimpih hi a ka theih, Lalbawi toh ka kimaikha uhi. Itna mit a ki-en kahi pah thahah kei uh. Naupang lam ah sunday skul ka kaikhawm ua, piching a lutton kahihman un, tuailai lak a ka kihel chiang un a thak tuaktuak leh, khosakna lam a dinmun kibang deuh kahihman un kingaihnatna chi hong kituh pahmawk hi. Hunte a paizel toh kiton in kouleng tuailai lak a ka kizat ngei in ka kizang tou ua, ka kihahthuah thei mahmah uhi. Huchihlai in ka kal uah, chikmah a kuaman ka genkhiat khak ngeilouh uh itna gui saupi ana zamkhin daih ta hi. 

Lalbawi ahihleh tapa neihsun ahi a, sanggam numei 3 aneihten pasal a nei vek ta uh. Tapa duat di himahleh, apa a ginatlouh luat ziak in duat malak ah, insung haksa tak lak ah khngkhia hi. A chang chiang in apa ziak in anuta ua a kah ngoihngoih ni uh leng tam din ka gingta. Himahleh aman Pathian limsak in nasatak in a insung uh hoihna din thumna leh Pathian thu ah ahihtheih dandan in pan la sek hi.

Ka kal ua itna guizam tuh asauluat chiang in a hong dawkkhia a, im zoh ding ahi nawnkei. Huchi in haksa hetlou in ka itna gui uh kana peh khata uhi. Mite' ngaih in ka tangvalpa tuh bangmah ahikei. Niteng a kiloh a nekzong lel ahi a, apa zukhamhat ahi zomah. Himahleh keia din bel aniam tuankei. Ka dinmun uh kibang lua ahihman in ka haksatnate uh leng maingal tak in ka kikum thei zel uhi. 

Khristian inkuan bawl na dia zi-le-pasal a kineihna ah Pathian leh gingtute deihdan zuih a poimohna bangle kou houlimna a hisek a, tua ding mah in ka kisakhol ua, zulhzautak a hinkhua zat leng ka sawmkei uhi. Tua toh kiton in siangthou tak in kana kingai tou ngitnget uhi. 'Ngaih aw nang leh Tou Jesu ka nunna a hong om chiang ,sapna bangmah om nawnkei' chih la bang ka deih mahmah tuak uhi.

Hunte paizel in, ka kingaihuh leng sawtkuam sim tak ahi ta. Ama inkuante hi in kei inkuante hitaleh, kougel kalthu hon theihpih lou a omkei chileng ka genkhial kei ding. Halna bangmah ka tuak kei ua, lemsakpih luatna leng ka tuak samkei uh. Himahleh kougel bel ka khomtawk un ka kipak mahmah ua, nuam leng kasa huntawk uhi. Tulai khovel a kihing sam hiven, tulai paidan mah in, ka kimuhlouh chiang un leng whatsapp khawng in ka kihouthei zel uhi.

Nikhat siam gan a kana tut keuhkauh leh gari pei li neite khat ka inkong uah hong khawl phut mawk hi. A mungeilou bel ka hikei, himahleh kou inkong a hichi bang hong khawl ngeilou ahihman in lamdang sa tak in kana dak heuhou hi. Pasal khat a hong pawt a, a mel ah gensiatna di ka thei kei. Thausim in a sangsim a, a Kisaphut litlet hi. A silh-le-ten muhmai ale nervous theih ding khop in a smart hi. Keilam manoh in a hong pai a, keichu ka dang ana awk khin sim pah. Vengsung a kuahiam khat inn theilou a hong kandek hi inte kana chi lungsim hi.

A hon naihphei a, ka kiang a hong tun in, "Mawi fel na chia" chi in nuikawm heuhau in hon chi in. Mak salua in mitphe lou zen in ka enkha gegu hi. Amah le hong nui cheuh in, "Mawi nang chu hon theilou di. Ken hon thei kahi... hehe..." hon chinawn hi. Kenleng, "Koi a non theih la? Ken hon theilou keimahvoi. Bang chisim e?" Ka chihleh, "Nang kiang a hong hoh ivoi. Bang chisim e chih le" chi in hon dawng nawn hi. Ka nervous luat man in ka siamgat bang ka batkhial noknok zozen a, ama theihlouh kal in kana gimgu mahmah hi. Amah leh amah tutna kilak in ka pamdeuh ah a tu hi. Gen di ka theikei. Ka siam ka gan noknok, hou leng ka houpih ngam samkei. A tawp in aman leng, "Mawi, nang niteng a siam gan gige maw? Na fel e maw?" Hon chi hi. Kenleng gensau di thei tuanlou kahihman in "Hhhmmmmm" chihteng in ka dawng a, "Koi a non theihkhak zenzen la?" Chi in ka dong behlap hi. "Na tuitawina te uh in a kahoh leh hon mu inga, na in uh ka dot leh hon hilh unchin hon pawt top kahi. Poikei maw?" Chi in nui hauhau kawm in hon chi hi. Huaini bel sawt a omkei a, a paikiknawn pah hi.

Keilah chu, apai khit tak in zalen kisa in kanak huaihuai zozen a, bang mel ka pu himhim hiam chi in limlang bang ah kava ki-en kha zozen hi. Huai nung a hong hoh zongsang mahmah a, ka sungte leh ka nu-le-pa om inle a hong pawt mun mahmah hi. Ka no.le kanu kiang ah ala a, a vangkim in hon call zel hi. 

A hongpawt khak hi in a hon call chiang hileh, hon ngai ahihdan thu a hon gen khial ngeikei. Himahleh, kei bang nimnem, denchianga hon sit di ahi chih ngaihdan nei kahihman in leh, Lalbawi kianga ka itna tengteng ana pekhin kahihman in ama itna sang thei dinmun ka hikei. Hiai tengteng ka hilhlouh a omkei a, aman leng a thei vek. Himahleh, hon it ahihdan a genzel pen a tawpsan tuankei.

Ka nu-le-pa kiang bang ah gen zel a, a neihzoh ziak uhia, ahihkei leh a mel et a ahoih ziak hia katheikei, ka nu-le-pa'n hon deihsak bawl mahmah uhi. Himahleh Lalbawi toh ka kalthu uh a theihsa uh ahihman in bangmah a gentam ut tuankei uhi.

Mumung ahihleh keisang a kum 6 vel a upa zaw ahi a, naupangchik himahleh contract na sem in sum mu mahmah hi. Tua teng ban ah apa sepaih pension ahi a, a upa un govt.teacher sem hi. Khosakna ah bel, kou toh teh in lei leh van a kikhia a himai. Kou vengsung mi bel ahikei, himahleh a hong pawt mun ziak in ka veng uah intek om theita hi.

Bangteng tung in bangteng tuak mahleng, Lalbawi toh ka kal uh siatsak ka sawmkei himhim a, ut leng ka utkei. Tua Mumung bel kamsia a ka hou louh hang in ka lungsim ka pekei himhim. Himahleh ka in uh a hong zual luat chiang in Lalbawi pen a daang hiaihiai a, atawp in pawt leng a hong pawt ngam nawnkei. Himahleh ka itna uh bel abultung bang in a thak gige lai a, dai ngeilou ding bangkhop in hing gige lai hi. Phone tungtawn bang in ka kihou zel ua, huchihlouh chiang in biakna kikhop hunte ah ka kimuthei zel uhi. Mumung in hong vilvil mahleh ka itdan leh ka itna theichian lua ahihman in bangmah lunghihmoh luat din a koih kei a, kenleng tua bangmah in amah khasiatsak ka sawmkei himhim.

Huaibang kawmkal ah, Mumung lah upen hilou, banah khosakna nuam hizomah, kou lah sanggam pasal neilou kahihman un kanute'n makpa sungkhum di hiam a ana enlah ten uh hinte, ana muak hoih thei mahmah uhi.

Huchia a hong vilvil nung kum khat bang hong phak chiang in kou leng Lalbawi toh ka lunghimoh pianta uhi. Ka utpen uh hikei mahleh, Pathianni kikhop tawp leh tuailai kikhoptawp chiang in innlam a pailou a kholak a vakthap ka chiing mahmah ta uhi. In a ka om chiang in lah, Mumung hong tungzou den ahihchiang in ka itpen Lalbawi toh kholak lou ngal kimuhna di leh houkung kupkhawmna hun leh mun a om nawnta kei.

Mumung ka houpih chiang in pilvang thei tawp leh ka awkkhakna om hetlou din ka dawngsek hi. Ka nu-le-pa'n lah Lalbawi toh kikhen a, Mumung pibawl din hon kunkun mai uhi. Himahleh ka amen thei maimai kei "I khosakna uh aniam mahmah a, amau khawng ei a di vual a hikei uh. Denchia hihkhial kha di ihi. Ei toh kituak mah neih di ahi" chi in ka gen luailuai sek hi. "Tapa lah neilou, khosakna haksa zomah ahihchiang in, hichibang tekhawng I bohsiam keileh chikmah chianga khosa khe ngeilou di ihi. Huai na theihsiam ngai ahi" hon chizel uhi.

Ka nu-le-pa leh Mumung kal ah bang thu om a, bangteng gen uh hiam chih ka theihpih kei. Thohtanni ahi a, Mumungte' indongtate ketli toh pasal muanhuai taktak bangzah hiam a hong lut duamduam mawk uhi. Lamdang kasa tawp theikei. I, a hitheikei. Bangmah a gen ma un ka lungsim van a khai a bang a, ka sa hehu maimah hi. Insunglam apan a kihouna uh kana ngai a, Mumung in bangteng gen ahi peuhmah hiam a, a zi dia hong hel dek ana hi laizang uhi. A kihouhou ua, alangnih tuak ua kihong mahmah uh ahihman in ka lungkham diak hi. Huchi in a baihthei pen a kihou nawn din a kikhen uhi. A paikhit in kanu'n hon sam a, utlou pipi leh thaduai punpun sa in kava naih hi. Bangmah kagen ma un ka mittui a vung dim khin. "Mawi, thilteng hong felpah ta di ahihman in Lalbawi hemkhe nailou nahihleh leng na hepkhiak kin hoihta di ahi" hon chi mawk hi. Bangmah ka genthei kei. Gennop hau mah leng, ka dang awk gai ahihman in ka paukhe theikei. A tawp in, "Nu ken Lalbawi khen sawmlou. Mumung leng chikmah in ka itna ka pekha kei himhim. Na thilsawm uh a dikkei. Naupang sia kahi nawnkei a, sia-le-pha thei a deih teel thei ka hita. Ka deihtelna leh lunglutna non zahtaksak uh poimoh ahi. Ka itpen toh kikhen in ka itlouhpi ka kitenpih theikei ding. Hiai na thilsawm uh na tawpkik kei uleh hoihlou ding ahi" chi in ka gen luamluam hi. Himahleh amau ana kimin khin dimdem uh hinte, kei gen pen a ik uah leng a nam phakei. 

Hiai bang thil Lalbawi ka hilh diam? Hilhkei leng a hoihzaw diam? A hun geel di uh atunma a kitaipih mai di ka duam? Bangmah ka thei zoukei a, hiai hih leng hoih di ahi chih leng ka ngaihtuah bunkei. Lalbawi ka itna a lian tualtual mai a, a in hoihlou nipnep uh, a mel etlahhuai lou tak te ka mitkha ah ahong lang dundun a, mi a din bangmah hikei mahleh, keia din bel ka bangkim a himai. Alangkhat ah, Mumung' mel nou thitthet leh ngaihhuai mahmah ka ngaihtuah a, himahleh kei ah ngaihhuaina nengchik le a neikei. Kei a din manphatna le a neikei. Bangteng hileh bangmah thuchian le om nai samlou hiven chi in Lalbawi kiang ah bangmah ka gen naikei hi. 

A zingnawn nilaini nitak in hong hoh pah thithe zel ua, kei leng paulou phunlou in insunglam ah kana tu hi. Hiaibang thupukna haihuaitak ah ka nu-le-pa bek in ka deihtelna hon zahtaksak ua, keilam a apang di uh ka kinem mahmah. Himahleh, ka pianma apan tunichiang hon kemtou a, it tak leh hawmthohtak a hon khoiliantute'n zahngaihna neilou hial in Mumung toh ka kitenni ding uh hon fix khum maimah uhi.

Gen di avang tel. Hiai ziak in ka nu-le-pa ka haw diam? Mumung ka haw zaw diam? Ahihkeileh ka indongtate uh? Akhenchiah kei ka kimohsa. Mumung hong pawtpawt sek lai in ana house ekek khaleng zaw chih bang ka ngaihtuahna ah a hong lang dundun hi.

Ihmut theih di vual ahikei. Paulou-phunlou in a zingchiang tanpha ka om belbul hi. Gen di le ka theikei. Hon houpih chiang un leng ka dawng gina kei. Ningani hong hi a, nitak tuailai kikhop hun in bel kikhawm din ka kuan nawn hI. Ka tawp un Lalbawi toh kimu in mun-awng khat ah tukawm in ka houlim dek pan uhi. Himahleh ka lungsim giklua ahihman in paukhiak haksa kasa. Lalbawi mel ka muh chiang in ka itna alian semsem a, tangval melhoihtak in kamai a hon ngak himahleh chikmah chianga Lalbawi ka itna hon lakkhiaksak zou tuanlou ding ahihdan ka ngaihtuah a, amel ka muh maimai leng keia din mittui luanna a suakta hi.

A tawp in ka mit a mittui vung kelkul te nulkhe kawm in, "Ulal, zannitak a......"ka chihpat leh hon pautuh a, "Mawi, kathei. Na hon itdan kathei a, kenleng ka hon it petmah. Chikmah chiang in ka hon itna a bei ngeikei ding. Singdang ang ah na zaal in vondeih zatam na tawi zong in, keia din ka lungsung kumpinu na hi gige ding. Nang thu leng ahikei a, kei thu leng ahisamkei. Na utpen ahikei chih kathei. Ka dinmun leng ka theichiang a, kuamah' etlah tak leng kahikei. Himahleh huchi kawm pi a na itna giltak kana tankhak tuh keia din ka phulouh ahi. Nang toh tulkhawm ding a duhthu kana sam te, tangthu bangmai a hita. Pasal hoihtak na hon nei dinga, nuamtak in hinkhua na hon zangta ding. Hiai dinga Sianmang' laitan leng hikha ding ahi. Huaiziak in I tung a tung bangbang pomsiam sawm ni. Nangle sawm inla, ken leng ka sawm ding. Bangkim Pathian in I hoihna dinga a hon sehsak ahi chih mangngilh ken aw Mawi. Ka hon mohsa kei. Himahleh ka hon itluat ziak in bel haksak kasa mahmah" chi in hon gen hi. Aban a pauthei zawsam omlou in ka kikahsiak tamai uhi.

"Ulal, kon ngailua. Nang a hihdet ka tel zaw. Tunitak in ah ka pai nawn dah dia kon zuisuak mai di" ka chihchiang in a ut bilbel kei. "Mawi, kon itlouh ziak ahi kei. Nu-le-pa' thumangte a nahloh uh pek ahi. Huaiziak in eia dia hoih hikha di ahi. Hiai a I om det a hoihkei. Ka mit dim zen a le kon et ngamlouh, himahleh tu'n midang a di na hita. Na ngaihhuaina te keia din ka mittui luanna a suakta. Bangteng hileh, bangteng toupa kiang' thumna'n tun zaw ni. Midang a di hita nahihman in hiai a I omdet kilawmlou ahi. Pai inla, na inkong tan uh kong kha ding" chi in kaih in hon kaih ding thoh zozen hi.

Kikhelah selua, lampi a pau zawsam ka omkei ua, dai zikzik in ka pai bulbul maimah uhi. Ka inkong uh ka tun un kiptak in hon kawibelh tuntun in ka biang a mittuite hon nulsak kawm in, "Mawi hon it in hon ngai mahleng, kikhenlou thei ihikei. Huaiziak in, damsung a din mangpha kon khak mai a ngaita. Ka itna nang ah om gige di ahi. Kon ngailua Mawi" chi in hon pomna awlawl in hon khah hiaihiai a, atawp in ka khut chauh hon len kha geigai laI hi. "Ulal.........." chi in keileng aban genthei nawnlou in ka tusuk a, ka kap huthut mai hi. Amah le beidong zaw hinte, "Mawi, insung ah lut in. Denchia hoihlou di ahi" hon chih ziak in kenleng, "Ulal, kon ngailua. Kon itden di..." chi kawm in insung ah ka lutsan hi.

Insung kalut a, lupna tung ka kidenna hi. Kalum a, himahleh ka ihmu kei. Ka ngaihtuahna a paisau khop mai. Ka maban sahtak leh mial ngemngom mai tuh ka ngaihtuah a, ka maituah ngam mahmah kei. Tawp theih hi henla kitawp mai leh chih bang ka ut tuntun hi. Bang thil phukha ka tamai a.... bang ka chi taphet de aw….

Zan dak 11 khawng a gingta. Ka sungte bel ihmu vekta di un ka gingta. Huchihlai in kapa phone hong ging a, amah leng phawng a hi ngei ding a, a phone hon la hi. Kapa bel phone a pau chianga loudspeaker a koih se hiven, huai nitak inle loudspeaker in hon koih a, pasal khat hong pau hi.

"Pathang(kapa min) himah maw?"

"Aw himah ing e. Bang ahia apa Tuan(Mumung'pa)?"

"Aw, tuzan Mumung in numei khat hon tonpih mawk a, hon hilh di lah lithuai mahmah, lah, hon hilh louh theihlouh ahihchiang a hon hilh pah mai kahi...."

"Aw, .........bang I genta dia................."

A kihouna uh kaza nawnkei. Ka thiltuah tengteng zinmang' laitan chihlouh vual ahikei.

Zing khua hong vak dia, bang hon vakpih ta phet diam aw........

©Siamsinna leh Vakiangbu