‘SINGDANG ENGLOU IN…”

By Paumuanlal Guite

(Chiamnuih toh kithuah love story ahi.....)

Nu leh pa mihoih leh fel mahmah sungpan in Lianbawi hong khangkhia hi. A nu leh pa mihoih leh fel ahihbang un Lianbawi ngei leng fel in lungsim hoih mahmah hi. Lawm leh vual ahau a, mi houpihdan asiam mahmah ziakin mite ngaihnat mahmah khat hong suak hi. Apa government skulpu ahihmanin amau khom in nuamsa mahmah ua, a khosung ading unleng a neizou pawltak khat ahi uhi. Huchibang a nuamsa mahmah ahihhang un a kiliansak hetkei ua, Lianbawi ngialbang in a lawmte laka leng a nei zoulou deuh a atheihte hoihtak in akithuahpih a, a neknek a neekpih a, amah toh kibang in akithuahpih manin a ngaina diak  uhi.

Lianbawi lehkhasiam thei takmai ahi a, amau pawl ah a khatna in apang gige hi. Lehkhasiam, mihoihvuak hilou in a meel mahmah zong mite toh teh dinga ahoih mahmah pawl ahihmanin nungakte’n a guuk melhmelh mai uhi. Himahleh Lianbawi bel nungak neikha ngei nailou ahihmanin nungak houpih ding lel zong azum mahmah a, a kiang bang uale a tu ngamkei hi. Huchi hizen napi in a class kibatpih uh Hoihnu kichi khat Lianbawi in hoih sa mahmah mawk in, genkhe ngam hetkei mahleh a lungsim tawng in avei mahmah a, skul a Hoihnu a kaai louh chiang bangin chim kisa in, sunnitum in haksa asa mahmah hi. Hichibanga a kha asim Hoihnu ngaihtuahna a hong zat chiangin kideek zou nawnlou ahingei dinga nikhat a lawmhoih Mangbawi kiang ah Hoihnu a iitdan hon genkheta hi.

Mangbawi inleng a lawmhoih Lianbawi ading in a theihtawp suah hon sawmta hi. Nikhat sun khawl (break) a neih laitak un Mangbawi in Hoihnu singliim nuai khat ah sam hi. Hoihnu inleng lamdang sa kawmtak in Mangbawi kianglam vazuan hi. Hoihnu hong tungphet in Mangbawi in thil tuamtuam khawng houlimpih a, hichi’n dong ta hi, “Hoihnu, tangval ngaih na nei hiam?’ a chihleh Hoihnu leng zum mahmah ahingei dinga “UMang, hichibang tangval ana neikha ngeilou keive, bang achia huai nong dot zenzen lah…?” chi’n leh dawngkiik hi. Mangbawi leng thumu kisa in, “Hoih, ka lawmpa Lianbawi in maw hon ngailaw mahmah mawk inchin, amah lah mi zahkai ahihtoh bangmah hon gen ngamlou a, na vangngai a sunkhua-zankhua a nang hong sialden ahi, ahihtheih leh hehpihtak in lem hongsakpih ve aw..” chih beh hi. Hoihnu in gen ding leng a theikei a, atawp in “UMang, kong kingaihtuah ding aw, hong ngai taktak ahihleh kam a hon gen ngamkei leh leng thaikawi tongdam bek hong khaak leh eive le..” chi’n dawngthuk hi. A omdan apan AW chikei mahleh lametna liantak om ahihdan a kilat mahmah ziakin Mangbawi in Lianbawi hilh ding kal bang a ngaklah petmah hi.

Skul kai atawp phet un Mangbawi in thil omdan teng Lianbawi hilhvek hi. Anih un kipak mahmah ua, himahleh Lianbawi ading inbel kipahna a buching thei naikei hi. Houlim kawm a hong paipai uleh Lianbawite inn hong tung uhi. Inn atun un Lianbawi room ah luutsuak ua, lehkhathon gelh ngal a nitak mahmah a vapiak ding lem hong sata uhi. Chik a lehkhathon gelh ngeilou ahih utoh abuai mahmah ua, 30 vei bang agelhsa uh a bohkeek nung un atawp in hichi’n hong gelhkhe khong uhi.

“Lunglai a vaibang thamden Hoihnu,

Amasa in na hehpihna toh hiai ka thaikawi tongluan honna simsuaksak ding in hong ngen ing.

Na sakmel lawmnou mel ka muhchiil pan in ka sinlai gubang hong zen lua hi. Na sianga simthu hongleel ding kasawm chiang in zeh bang ka zumluat manin hun leh ni zatam kivei manta hi. Ahizongin tu in zehzum zong khualzou lou in kumsawt loubang tulkhawm a, machiang suankhawm ding in kei di’n na sinlai dawngkot hong hon ding in hong ngen ing.

Hoihnu aw, ka tongluan na sinlai ah pai tembang honna kuahsak inla, tongdam naubang hong sa’ng ding in athak in hong ngen in. Ahizong in na sinlai dawngkot singdang tangpal in a khakkhit leh guallai ah nuihchiam in hongleel ken aw.

Na kiang a ka ngetna simthute sinlai lambang pahna nong suahsak ngei lamen in kipahthu hong gen ngal ing…

Nang a kinem
Mr. Lianbawi

Agelh zoh phet un daakbawm a hoihtak a thun in Mangbawi in tawipah hi. Nitak Hoihnute inn a vahoh a vapiak ding chih a thupukna uh ahi. Chikmah a khomial ding ngaklah ngei hetlou Lianbawi in a ngaklah mahmah mai a, ann nek ding bang sawm mun mahmah ahihmanin a nute’n lamdang sa zozen uhi. Atawp in ni bang hong tum hialta ahihmanin ann ne ua, ann nezou phet kisa in Hoihnute inn hoh ding kithalawp takmai in  Mangbawi tawn ding in a  innlam uh a manoh pah vengveng hi. Mangbawite inn atun in Mangbawi leng ana mankhinta a, a lawmta ua kizuikhia in Hoihnute innlam azuan pah vengveng uhi.

Hoihnute inn hong tung petmahta ua, Lianbawi a kilawp banglou in a chii bang liingpian mawk in, lut ding lah haksa, luutlou ding lah hithei salou in abuai mahmah hi. Huchihlai in Mangbawi in kong kiu a, kong hon kihong ahihmanin luut louh theihlouh in om hi. Zum selua Lianbawi a kongka bul uah hong kipalpai zomah a, a tuanglai uah bok kha zenzan zozen hi. Kintak a thou ding achih leh Mangbawi in kaithou mana, a lawmta un azum mahmah uhi. Hoihnu lah a nuih zalua ahihmanin kideek theilou in nuikhop a, huai in Lianbawi zumsak deuhdeuh hi. Tu hoihpan uh chih ding in Lianbawi inleng Hoihnu houpih dia hong kisakpat leh Hoihnu pa hong dingtou in “Lianbawi ana khawllai phot inla, kikhopna neilel kahi ua, I sunzom ding uh…” chihkhum zomah a, Lianbawi zumna kibehlap semsem a, hithei leh a khutchin kawm banga a tummang ut vungvung hi. Hoihnu pa bel Saptuam upa ahihmanin Pathian thu hat mahmah hi. Kikhopna hong nei ua, atawp kuan in Hoihnu pa mah in, “Lianbawi lah san gawp ahihchiang in Mangbawi in tawpna thumna hong nei heh..” hong chi zomah a, achikmah a thumna nei ngeilou Mangbawi a hehpihhuai zozen hi. Siamlua hia, siamlou lua, a tawpna bawl thei ngeilou a, minute 20 hial bang thumna hong neih chiang in Hoihnu pa’n hi sa nawn mahmah lou ahidinga, pautuh in atawpna bawlsak hi.

Kikhopna a neihzoh un a pauthei zawsam ding kuamah a omkei uhi. Hoihnu lah Lianbawi kipaihdan leh Mangbawi thumna neihdan kia a lungsim aom hile kilawm in a nui tawpthei mahmah kei hi. Alehlam taka Lianbawi pen mihoih, laisiam, fel leh neih leh lam a kuamah engloute ahihmanin Hoihnu nu’n deihsak mahmah a, mai-et petmah hi. Huchia bangtan hiam atut zoh un Hoihnu nute’n lupsan ua, amau teng thum vuak tukha uhi. Mangbawi in Lianbawi melhphei in a itna thu gen ding in sawl a, himahleh Lianbawi in a lawmpa sawlna ana man vetlou hi. Atawp in Mangbawi inleng Lianbawi sawkphei zauh ding chia a sawkphei leh Lianbawi chizau haupi ana hidia hong tawmzot zozen a, Hoihnu a kipaksak deuhdeuh uhi. Lawmte tegel nungak try ding a kuan chiamnuih bawl ding mah abang zozen uhi. Atawp in aloh ngaihna om nawnkei chi in paimai hong sawm uhi. Mangbawi inleng a sakhau a alehkhathon dokkhe zat in Hoihnu apia hi.

Inn apan pawtkhia pan, Mangbawi hong kisawk leh a sakhau ah Lianbawi lehkhathon a sawkkha a, bangchidan a chi’n lamdang satak a a-et thak leh ama nungaknu apiak sawm pen pekha ana hileltak a, zum mahmah hi. Ahi alah a lou theilou ahihmanin va luut thak a, “Hoihnu, den a laithon hong pekiik maive, hong pekhial kha kahi…” a chihleh Hoihnu a nuihza deuhdeuh a, a kisuanlah luat ding ulah lauzel ahihmanin kintak in pekiik pah hi. Mangbawi leng pawt ngal in alawmta un kintak in zum toh innlam a taisuk pah vengveng uhi. A lehlam ah Hoihnu lah a nuih tawpthei lou, alupna tung ah amah kia in anuikhop hi.

Lianbawi in zankhua in a thiltuahte angaihtuah a, azum tha lah suak, ahehtha lah suak, a ihmu thei mahmah kei hi. A laithon leng Hoihnu in thutak a asimsak a gingta theikei a, poi asa mahmah mai hi. Mangbawi bang ahehsan thepthup a, lah a lawmpa mohna ding bangmah a theikei zel hi. Achang bangin a nuikha thepthup zel a, zankhua in nuih toh heh thuah in hun zangbei a, a theihlouh kal in zingkhua hong vaak nawnta hi. Skul kai ding bang a lin mahmah mai a, Hoihnu muh ding haksa asa mahmah hi. Himahleh kaai louh theihlouh ahihmanin awl a kisa in skul lam zuan ding in Mangbawi toh hong kipankhe nawnta uhi.

Skul atungphet un Hoihnu mungal ua, Hoihnu leng amuhphet in kideek zoulou ahidia ana nui ngal a, zunbuuk lam ah leh taisan in zunbuuk ah ava nui ek-ek hi. Huchihlai in Lamnu, Mangbawi nungaknu’n “Umang hong pai dih…” chi’n  sam a, Mangbawi leng thumangtak in va paipah hi. Lamnu inleng Mangbawi kiang ah ULianbawi a ding, Hoihnu in ana pia aw achi chi in a lehkhathon puak apia hi. Mangbawi inleng kilawptak a la in Lianbawi kianglam a zuan pah vengveng hi. Lawmta tegel in a lehkhathon muh uh sim ding kal angaklah mahmah mai uhi. A tawptawp in tawpna daak hong ginga, assembly hong nei uhi. Kua ana report adiam vangsiathuai tak in Mangbawi leh Lamnu assembly na ah lehkhathon pua, kingai uh chi in samkhia ua, miteng mai ah khut kileen sa in dingsak ua, nga veituak zeep uhi. Lianbawi in poi sa mahmah a, amah ziaka alawmte’n thuak ahihdan thei ahihmanin pawna mahmah hi. Atawpphet un Mangbawi in Lianbawi kisuanglah ding lau in chiamnuih bang bawlpih in apaipih hi. Lehkhathon bang a khoihkhoih mai ua, inntung a sim ding kia a lungsim ua vaibang a thamdenta hi.


PART II

Lianbawite inn a tun phet un a uniform nasan uh suahlou in a room ah asimpah uhi. Lianbawi in sim ngam zozen lou in Mangbawi kiang ah “nang hong sim inla, ken ana ngai ning..” chi’n a laithon Mangbawi pia hi. Himahleh ngaih malak ah kideek zou tuanlou ahidia a en utpen in pang thouthou a Mangbawi liang tung a va en geekgaak veve hi. A lehkhathon sim hong pan uhi:

Lunglai hongkuai ULian aw,
Na thaikawi lawmnou tak mel ka muh in tak simthu hiam aw chih ka theilou zong in mualdawn a etlawm Ngeisok paak mu mah bang ing ka sinlai lambang a pak hi.

Kei lia lungmawl na lunggil takpan anbang hong it nahih leh nang ding in ka sinlai dawngkot hon ahigige a, keizong nang toh tullou a nihgel machiang suan khawm lunga ka gulhpen ahi. Ahizong hemlam simthu leltoh anbang hong iit nahih leh lia lungmawl sinlai na mahmah ding hi.

Lunga geel phaklouh na thaikawi tongdam ningzu bang khum ka siang a tuibang na hong zawllut kei ding in sinlai nat zong nuamtuam zou e… Kei ding a khuambang na kip nakleh kei zong nang ding in loubang tullou ding hi ing..

Nang a,
Hoihnu

Lehkhathon a simkhet phet un lawmta tegel kipak lua ahingei ding ua a room ua kikou in tawm in tawm maimah ua, Lianbawi nu leh a innkimte nasan patau in a delh zozen uhi. Lianbawi nu’n “Bawi, bangchi uh e? Bangthu om a?” achih leh Lianbawi chihtak in “Nu, ken ngaihzawng neita, huhuisss…” chi in kikou beh a, a nu’n leng a loh ngaihna theilou ahingei dinga “Bawi, nangkia ngaihzawng nei na bang zozen a, min a iim khinkhian uh nang na huchi gamlum pih ding leh buaihuai zaw ding ahi…” chi’n nuihsan toh pawtsan thuah hi. Lianbawi lah kipaklua aloh ding dan thei tuanlou ahihchiang in Mangbawi kiang ah Hoihnu te inn vahoh ngal ding in zawn a, himahleh Mangbawi in “lawm aw, hipah zozen lou e, nitak chiang bek in ahingal kei dia, hilele kikhopna a neih ding uale bel thumna hong neihsak ding uh lauhuai, hoh utlou sim kahi..” chi’n dawng a, Lianbawi inleng “Mang, ahihleh nitak chiah hoh ni, thumna neih angaih leh ken hon nei naveng…” chi’n a thumna nei thei ding mah bang in a lawmpa a khamuan hi.

Nitak pawt ding in hong kisapah tingteng uhi. Lianbawi bel kithalawp mahmah a, himahleh Mangbawi bel thumna a neihsak khak nawn ding uh alauhtoh diip kawsa in om hi. Lampi ah a paikawm un houlim ua, Lianbawi inle Mangbawi kiang ah, “Mang, tunitak zaw hon zel nawnken aw, I ngaihzawngte mai a chizau nei khawng a tawm lolot nak zumhuai law mahmah eingalve…” chi a, Mangbawi inleng “kong zel nasak maw, na itna thu gen in chia hong hilh keivele..” chi khawng gen a akihoulim touhtouh nung un Hoihnute inn tung uhi. Kongkhak a kiuh ma un kikhopna a nei uhiam chih engu ding in Lianbawi a baang vang uah va daak gu keukau hi. Vangphat huaitak in kikhopna ana neikei mahle uh vangsiathuaitak in Hoihnu nu in bangmah mulou ahihmanin a baang vang uah a tuibuuk chil phihkhia a, Lianbawi maai teng Hoihnu nu tuibuuk in thehkha ahihmanin nam chihtak in nam hi.

Luut louh ding lah hilou ahihchiang in chi’n kong kiu in luut uhi. Lianbawi in Hoihnu amuhphet in nervous zozen hi. Hoihnu ngai mahmah hinapi in angai dan alah om theilou, a itna simthu lah leel theilou ahihchiang in haksa sa mahmah a, kuamah theihpih hetlou in a guuk in ana buai mahmah hi. Achang bang in Hoihnu in a ngai taktak lou asak ding bang alau mahmah a, mikiang a omding dan teng va dot chih lah thil hitheilou ahihchiang in haksa sa mahmah hi. Hithei a, mibang a thilgen siam hileh a itna thu, a lungsim a om teng genkhiat a utdan a hehpihhuai zozen hi.

Hoihnu toh a thum un kihoulim in nuamsatak in aom uhi. Huchihlai in Hoihnu mi frank chihmah takin “nou tegel tuibuk muam nahi umaw, nam na uchia?” nuisim heuhau kawm in hong chiphut hi. Lawmta tegel a zum mahmah ua, etna ding bang atheikei zozen uhi. Kon etgukna ua hichi chih ding lah hilou ahihmanin Mangbawi in Lianbawi hun chidan in “Hoihnu, den a lawmte akhat kon muam sak mawkle haksa lua…” chi’n gen hi. Himahleh Hoihnu in ana thei mahmah ahingei dinga, “nou tegel chiamnuih theilua uteh, Umang in tuibuuk muam in Ulian a gim nam…” chih omthei ding amaw…chi’n nuihsan lualua hi. Lianbawi lah loh ngaihna theilou, gen ding lah theilou ahihchiang in a chii teng pum san a, zumlua ahingei dinga a laibu et bang liin in a liing maimah hi.

Lianbawi lah kisuanlah toh zum toh Hoihnu angaih toh ana guuk buai mahmah hi. Hoihnu in hon ngai taktak hilou adiam aw, hon ngai taktak hileh la ka kisuanlahna ding gengen lou ding hia? Chihpeuh a ngaihtuah a, lah Hoihnu a pianken a hichi himhim hi chi’n a kikhamuan zel hi. Alehlam ah Hoihnu ngei inleng ‘ka uLian in hong ngai china a hong ngai taktak lou ade aw’ peuh chizel hi. Himahleh mi zahkai, ngaihzawng lam toh kisai leng thei nailou ahi chih thei ahihmanin a theisiam zel a, achang bang in amah leh amah kimohsak in a ULian bang a hehpih mahmah thepthup a, ngaihdam nget ding lah hihial salou in aom sek hi.

Bangtan hiam a tut zoh un Mangbawi in “lawmte, ana tu unla ken hua munkhat kava phazual..” chi’n dingkhiat san hi. Lianbawi in theisiamlou ahihchiang in innkong ah va delhkhe nomnom a, Mangbawi in amuhphet in “Lian, akoi a hoh ding nong sak maw? chance hong pia keivele, na itna thu ana gen aw, gate ah hong ngak mahmah na veng..” chi’n ana taai hi. Lianbawi inleng “en huailam I theilou pi, nang hong paisan sawm sa hanga hongpai keivele, ken Hoihnu kia kana pai ding uh kachih va luut kiik ding nuam ding amaw…” chi’n dawngthuk hi. Mangbawi leng heh kisa in asam phemphom zozen a, “Lian, gen tam ngailou..va luutkiik oh..” chi’n luut ding in sawl hi.

Lianbawi leng thumangtak in kongkhak ah va daak keukau a, Hoihnu kiang ah “Hoihnu ka paikei thaka, kong lut thak thei diam?” achihleh Hoihnu a nuih zalaw mahmah a, nuikawm in “ULian, hong luut in, a bangchidan lah nou lawmta Tom & Jerry na bang zozen ua..” chi’n nuihsan ek-ek hi. Lianbawi lah gen ding theilou kisa in tut in a tut thoh a, atawp in Hoihnu in “Ulian, hong ngai taktak maw? Hong ngai taktak na hihleh non itdan hon gen ve..” chi’n Lianbawi khut leen hi. Lianbawi lah nungak khut alet khak patna ahihtoh azumna kibehlap deuhdeuh a, a genzok ding theilou ahihchiang in kintak in Hoihnu kiang ah “Hoih, ka zunsuak lua, zun kava thazual aw…” chi’n pawtkhiaksan a, Hoihnu in lamdang sa mahmah hi.

Lianbawi innkong a tunphet in Mangbawi vazong a, chihleh gate bul ah vamu hi. Amuh phet in “Mang, Hoihnu in nong itdan hong gen in chi a bangteng genleng ahoih ding?” chi’n va dong hi. Mangbawi inleng “Lian, na it na ngaih taktak dan, na lungsim a omden, na ihmut moh pih dan, ann bangzong nezoulou mai nahihdan khawng hoihtakin va gen in..” chi’n a luutsak nawn hi. Lianbawi leng kigumsak deuhta ahihmanin a luut nawnin Hoihnu kiang ah va tu gaih hi. Lianbawi inleng a gen hong panpah a, “Hoihnu, kong itdan chu maimai lou himai, kuaman le theibun vet lou ding, Scientist te khawng inleng suibun lou ding uh. Kong itluat ziaka ka ihmut ngeilouh, ann leng ka ngolh gige..” chiphut hi. Hoihnu inleng Lianbawi en in “Ulian, na thugen ka mankei, kei non it ann ngolhna, ihmut louhna a zang ding na hihleh I kingaihlouh hoihzaw lou ding amaw…” chihsan hi. Lianbawi inlah a gen ding dan thei tuanlou a, “Hoih, hon ngai taktak kahi, ken ka gen dek chia ka gen ding dan thei zoulou inga tuale Mangbawi kianga ka gen ding dan kava dot ahi..” achihleh Hoihnu a kiguih zozen a, “ULian, nong iit taktak zoukei a hi maw, na lungsim a suak hilou a, Umang kam apan suak hong gen lel dan neive maw…” chih toh Lianbawi kiang apan paikhiatsan thuah in tutna tuam ah vatu hi.

Lianbawi ngaihtuahna asang mahmah mai a, bangchi gen leng Hoihnu deihna bang hi ding adiam aw chi in lungbuai mahmah hi. Hoihnu a en-en mai a, lah Hoihnu in a en nawn vetkei a, hou leng a houpih nawnkei hi. Achih ding dan tuanlah theilou, lah ngai law mahmah ahihchiang in Lianbawi mit apan a khitui hong taak khe keuhkeuh a, a chih ding dan thei tuanlou in Lianbawi chu a tutna apan a kuun ngiungeu mai hi. Huchihlai in Hoihnu in “ULian, ken hon ngai taktak ding hongsa inga ana kipaklua zaw hi inga, tun zaw ka kinepna teng a thawn ahita maw… kei bang nimnem nanga dinga chinglou mah kahi..” chih behlap lai hi. Lianbawi  a khasiat a suak deuhdeuh a, lah a gen ding dan tuan atheikei hi. A daktou a, Hoihnu enkawm in “Hoih, hong ngailua mah zaw keive..” chi a, adang gen ding bel thei tuanlou hi. Atawp in zan lah sawt gawp ahihchiang in awl in thazoi tak mai in pai ding in a kisa hi.

Gate a Mangbawi ana om, Mangbawi in amuh phet in “Lian, bang na kichi hou ua, a fuhna ding maw..” chi’n a lawmpa nung beeng khauhkhauh a, himahleh dawnna bangmah a mukei. A dotdot leh “Mang, aman hon ngai taktak na hikei, nang lungsim gen hilou a na lawmpa hong hilh teng gen lel nahi hong chihsan..” chi’n khasiathuai tak in gen hi. Mangbawi inleng a gen dan teng kan a, “kamai, nungak kiang a huai na chih mahtak in kua akipak mah dia…lungkhamhuai peuhmah hang e ei nungak ngai…” chihteng in dawnga, a lawmpa thugendan hehsan mahmah napi in a lehlam taka a ngaihtuah chiang in ngailua, lah itna thu gen thei mahmah lou ahihdan theilua ahihmanin a hehpih mahmah a, a hehsan ngamkei hi.

Lianbawi leng inn atun in lupna kidenna pah ngal a, Hoihnu kia a ngaihtuah khop hi. Ngailua ahihmanin khasiat toh puaknat thuah a, a mit bang ah a mittui vung piilpial mai hi. Bangchileh Hoihnu ka tangkha zou nawn diam aw chih khawng a ngaihtuah a, haizou ding a bang hial hi. Zaan lah sawt deuhdeuh, a ngaihtuahna lah sang deuhdeuh mai hi. Ihmut theihna ding vual in a omkei a, a kiim a anute hoihtak a ihmu a naak hithit te khawng azaak chiang in a eng thei mahmah hi. Huchia Hoihnu ngaihtuahna toh aomsung in ak bang hong khuang in khua vaak ding in hong kisa hi. Khua vaak leh koilam maimit suanta ding, skul kai ding lah Hoihnu mu ngamlou ding ahihmanin a lungkham mahmah hi.

Skul kai kuan hun in Mangbawi in va tawnphei a, himahleh Lianbawi in ngaplouh ahihdan ana hilh a, huchi’n Mangbawi amah kia in skul kai ding in kuan hi. Skul a tunphet in Hoihnu in mu ngal ahidinga Mangbawi kianglam va zuan in “UMang, Ulian bangchi a, hongkai lou dek hia?” chi’n kanpah selsal hi. Mangbawi inle “Hi” chihteng vuak a dawng in paikhiatsan asawm leh Hoihnu in “UMang, bangziak a?” chih behlap a, Mangbawi inleng tam genlou in “Nang hon ngaih ziak, a itna thu a genkhiat theihlouh a na khen ziak in..” chi’n paikhiatsan hi. Hoihnu leng a lungsim a nuamthei nawnta kei hi. A khen hangin Lianbawi ana ngailaw khinman ahihman in haksa sa mahmah hi. Atawp in laikhat gelhzok in Mangbawi kiang ah hiai honna piaksak teitei in chi’n pia hi.

Skul kai a tawp phet un Mangbawi leng a inn ua pailou in Lianbawi kiang ah paisuak a, a lai vapia hi. A lai a bang kigelh a peuhmah hiam chi’n a lawmta un en ding in hong kisa uhi. Lianbawi in a khepnate phel in hong et ualeh a sung ah hiai bang in ana kigelh hi:
“ULian, thil ka theisiamkei a ahi, ngaihsiam. Lem nasak ualeh hehpihtak in tunitak hong hoh teitei un aw. Kong gen ut leng om ahi. Ka ngetna lem hong sakpih un aw…
Huaikawm in zannitak na pai in innkong ah ka Pa khedap na bulhkha a, ka pa’n a zongzong a, hong tawi ngal in aw, nang a hoihtak in kana kem…”
From - Hoihnu

Alawmta un bangchih ding eide aw, chi’n kipahtoh zum toh a nui veivuai uhi. Lianbawi in a khedap bulh a etleh Hoihnu pa a bulhkha ana hi taktak a, a nuih bang aleh zak zozen hi. Atawp in Lianbawi in “Mang, a pa khedap nang bulhkhak dan in hong kigen mai inla, nitak chia vapha ni..” achihleh Mangbawi inleng “Lian, poilou, hilele kei tuibuuk muam nang a gimnam hong chih toh hong kibang nawn diam maw…” chi’n nitak pawt ding ngaihtuah kawm in a lawmta un nui kawm in a kikhen phot uhi.


PART III

Sunni hongtum in zankhua hong mial nawnta hi. Lianbawi leng Hoihnu pa slipper bun in Mangbawite innlam hong zuanphei pah hi. Mangbawi ana man ngal ahihmanin Hoihnute innlam zuan ding in kuankhetou ngal uhi. Lawmta tegel amau khom in abuai mahmah tuak ua, bang chibang a om ding, bang chi bang a thu gen ding chih khawng kikum toutou ua, a chang leh anuih bang uh za in, achang in lah a buai mahmah tettet uhi. Huchia thil tuamtuam houlim kawm a hongpai nung un Hoihnute inn hong tung khong uhi. A kong uh atun in a khedap uh suah in kong kiuh ding bang mangngilh zen in a luut uhi.

A kineplouh nitak un kikhopna ana nei nawnzel ua, a lawmta un a kisik mahmah mai uhi. Hoihnu lah a etchiang un ana guk nuih nilouh a, a kisuanlah utoh a lawmta un kuapen thumna nei di’n hong sep zel diam aw chi’n adip uh bang ana kisaisai mai hi. Thugen sawtte haw mahmah uh hinapi in hiai nitak in zaw Hoihnu pa thugen zoh ding a ngaingam mahmah kei uhi. Himahleh atawp in Hoihnu pa’n a thugen hong zou ngei a, hichi’n hong gen hi. “Lianbawi leh Mangbawi leng kikhopna a hong tel thei zel nahihman un kipahhuai mahmah a, nou adia le training na khat hingal ding ahihtoh tunitak Mangbawi mah in tawpna thumna hong nei nawnleh..” hong chi a, Mangbawi leng kiguih zozen in thakhat in “Pa Thang, khatvei a Lianbawi in thumna neih nawn ding chia ken kong nei ding achihsa eive…” hong chithuk a, Lianbawi hehlua kisa in “Pa Thang a zuauzuau eikha…” chi’n amau lawmta hong kisel kha zozen uhi. Atawp in Pa Thang inleng “huchi ahihleh Lianbawi nang hong nei mai aw…” chi’n Lianbawi sawl hi. Lianbawi leng thumangtak in dingtou pah a, “Ka pa uh van a om…” chi’n aban ding theizou nawn mahmah lou ahiding a khawl vengveng hi. A tawptawp in a lungsim a TOUPA THUMNA hongsuak ahingei dinga Toupa thumna gensuk gawp hi.

Saulou hong tut nung un Hoihnu pate’n lupsan nawnpah ua, amau teng thumvuak tukha uhi. Mangbawi inleng a mit in Lianbawi kiang ah chance pe ding ahihdan hilh in a mit hih gaihgaih a, himahleh Lianbawi in ana man vetlou ahiding a “Mang, na mit na amaw, na phesak zozot a…” chihsan a, Mangbawi aheh toh a nuihzat thuah in a lawmpa a en gemgam hi. Anung in Mangbawi inleng “Lian, dawr kava pha zual ding ana om in aw…” chi’n pawtkhiaksan nawn a, Lianbawi inleng “aw chance hongpe dek maw, gate ah ana om nawn in aw..” chikhe kha hi. Mangbawi leng a lawmpa thil theihsiamlouh toh a hehlung in “Hi, chance hongpe ding, ana kigu ua…” chi’n pawtsan vengveng hi.  Hoihnu ading in agen ding abei mahmah, lawmta tegel omdan a etchiang in achang leh lungkiat huai asa mahmah a, achang inlah hehpihhuai asa zel a, a lungbuai mahmah mai hi.

Hoihnu leh Lianbawi vuak hong tukhata uhi. A gending thei zawsam a omkei ua, kientuah in a kinuihsan zel uhi. Atawp in Lianbawi in a lungsim in kei a pasal zaw deuh hiveng chi in a itna thu gen ding in hong kisata hi. A gendek chiang in a gen ding dan tuan theilou in buai mahmah a, atawp in “Hoihnu, nong ngaihke ka si ahimai..” chihteng genkhe gaih hi. Hoihnu leng a nuih zasim mahleh a ULian omdan, itna thu a gen theihlouhdan a theihsa ahihman in a theisiam hi. Himahleh chiamnuih in “ULian, tua na gen le Umang hong hilh ahizel ding maw..?” chi’n nuihsan a, Lianbawi leng ut deklou ahingei dinga kintaka pawt in innkong a Mangbawi vasam lut a, “Mang, Hoihnu in hong ngaihke kasi ahimai chih gen dia nang hong hilhlou mawle..?” chi’n Hoihnu mai ah dong a, Mangbawi inleng hilou ahihdan gen in a pawtsan nawn hi. Hoihnu in Lianbawi omdan a etchiang in a itna pen serious mahmah ahi, himahleh a genkhiat hih theilou ahi chih muchian semsem a, a itna hong lian hiaihiaita hi.

Lianbawi in nidang tengsang in nuamsa zaw hi’n a kithei ahi. Hoihnu ngei inleng nidang dan a chiamnuih bawl nawnlou in akal ua itna pen in khanlam hong manoh hiaihiaita hi. Huchia a houlim kawmkawm un thakhat in Hoihnu in “ULian, na hong ngai gige na diam?” chi’n dong hi. Lianbawi inleng “Hoihnu, pitek le chin le ken hong ngailaw mahmah ding..” chi’n dawngthuk a, Hoihnu inleng “ULian, huaizaw uang deuhve aw, pitek zaw ngai ngallou ding neive…” chi’n nuikhawm zaizai uhi. Lianbawi leng a ni-ni in awlawl in hong zei hiaihiai a, himahleh pilvang zoulou leh mi hi nialnial khat ahihmanin a omdante nuihzat huai thei mahmah hi. Huchia nuamsatak a ahoulim sung un zan sawtgawp man ahihchiang in Hoihnu mangpha khak in innlam apai uhi.

Zingni hong suak nawn a, skul kai ding in hong kisa nawn uhi. Hoihnu mu ding ahihtoh a kithalawp mahmah mai hi. A kithalawp bang in ann nekhinphet skul kai ding in hong kuankhia hi. Skul a tung un Hoihnu ana kuan naikei hi. Sawtlou a tut zoh nung un gate lam apan a skul a hong semthak a teacher pa utoh Hoihnu hong kiton Lianbawi in  amu a, nuam asa hetkeita hi. A kithalawpna tengteng beizouta hi’n a thei a, innlam paikiik bang uthuai asa hial hi. A teacher thakpa uh kal khat khawng hong sampan himahleh nungak theih chi mahmah mi khat ahi a, Hoihnu bang melhoih sa hileh kilawm in a kiang ah va paipai se a, huaite Lianbawi in amuh chiang in kidek haksa sa mahmah a, a heutupa bang uh a hing muhdah maimah hi.

Sun khawl in Lianbawi in Hoihnu sam a, Hoihnu leng thumangtak in vapai hi. Hoihnu akiang hong tungphet in Lianbawi in “Hoihnu, nang tulai I heutupa utoh kizui pahpah, nou kingai hi uteh..” chi’n hehsan ek mawk hi. Hoihnu in hiaibang thu azak in kiguih zozen a, “ULian, bangziak a hong hichih phut mawk nahia? Ken amah kiang ah khatvei leng ka itna ka langsak ngeikei a, it le ka itkei ding…” chihkhum hi. Lianbawi lah gen ding theilou kisa in atawp in “Hoihnu, ahihleh nou skul kai kuanchia film shooting dandan a bangziaka khut kileensa khawng a kiton lah…” chi’n liing tetet kawm in genthuk a, Hoihnu inleng “ULian, ken tangval bawllou inga ka u bawl ziaklel ahi, na lunglou lam ahihleh hong ngaidam in..” chih toh a mit a khitui hong luankhe keuhkeuh hi. Lianbawi kisuanglah lawthak ahingei dinga, hehnep ding dan theilou chih mah “Hoih, poina e, huai ah munkawm deuh hiam, latrine kho vakap phot aw, min hon mukha inteh..” chihsan a, Hoihnu inleng latrine lam zuan ngal hi.

Lianbawi leh Hoihnu kisukkah a heutupa un ana hoih muh mahmah ahiding a, a ha bang athak tetet zozen hi. Lianbawi kianglam zuan in a heutupa uh hong paiphei a, a sukkah ziak dot a gawtna ding lampi ngaihtuah ding achih kal in dak hong ging man a, amau room chiat ah luut ding in kisa uhi. Huchih lai in a heutupa uh Sir Suanpu in zuau bawltawm in a Principal pa ukiang ah “Lianbawi in break sunga Hoihnu vaw kap ahi..” chi’n va gen a, a Principal uh hehsak mahmah mai hi. Ahitazongin Lianbawi lah bangmah theilou in a room uah tu ngiungeu a, Hoihnu kia a mitsuan hi. Sir Suanpu period a hihtak in class ngaihsaklou chi in tutna tung ah Lianbawi amah kia in dingsak a, Lianbawi a zum mahmah hi. Hoihnu in a heutupa un a itpen a bawldan a muh chiang in a khasiat asuak deuhdeuh mai a, a heutupa bang uh ahaw deuhdeuh a, hun paisa a atonpih khawng a kisik thak mahmah hi.

Huchia hunte a zatzoh un tawpna dak hong gingta hi. Assembly hong nei ua, a Principal pa un hun hongla hi. Gintak hetlouhpi in a Principal pa un hichi’n hong gen hi.. “tuni in break neihlai in Mr. Lianbawi in Miss Hoihnu a vuakkah ziak in gawtna a kilawm bang piak ahiding a, banah kha khat sung school a suspen ahi ding, a nu leh pa toh ngaihdam ngen a hongpai kei ualeh skul ah kha khat zoh nung in leng a kai thei nawnkei ding, tun Lianbawi hong paikhia hen..” chi’n samkhia hi. Mipi mai ah dingsak ua, Sir Suanpu leh a Principal pa un zep petmah in kizep huan uhi. Lianbawi na sa in thum hithit a, lah panpihtu ding aom kei hi. Mangbawi, Hoihnu hi’n  a lawmte hileh kuamah a en ngam leng a omkei ua, Lianbawi hichibang a gamta ding inleng kuaman a koihkei himhim ua, a hehpih mahmah uhi. Gawtna apiak zoh un a ki line na lam a pai ding in sawl ua, himahleh ding thei nawnlou ahihmanin bokvak phei a, Mangbawi in kintak a vadelh in lenkawm in a paipih a, a inntan uh a paw tung hi.

Inn atun un Mangbawi in thil omdan teng Lianbawi nu leh pa hilh hi. Lianbawi nu leh pa mihoih mahmah ahihman un heh mahmah ua, a tapa uh Lianbawi mohsak petmah in tai ek-ek zomah uhi. Mi tanu, numei khat va vuak chih lawmlawm chi’n poisa mahmah ua, ngaihdam ngen a singpi khai ding sawm zomah uhi. Lianbawite lawmta lah heh toh khasiat thuah ua, Hoihnu in a report hiding in um tinten uhi. Hoihnu kiang a vahoh a ngaihdam va leh nget a, taisan vengveng mai khawng sawm ua, lah huai hial ding in Lianbawi in ngai law mahmah ahihchiang in ngamzou mahmah lou zel hi. Lianbawi lah tang zoulou, lupna a lum dildel ahihmanin Mangbawi in pawtkhiatsan ngamlou in tutpih denta mai hi.

Mangbawi leng heh kisa mahmah ahingei dinga, a omna apan dingkhia in a lawmpa kiang ah “Lawm, banghiam hih theih ding vazong zual ning” chi in pawtkhiatsan hi. A inn ua vapai in a uniform khawng va khekkhia a, aheh lung toh a sungkuante dotna leng limsak lou in a pyjama teng in a gophel la in Mangbawi kholai lam zuan in a pawtkhia hi. Lampi a paina peuh ah mi’n ana nuihsan zomah ua, a thiltuah ziak uh min chiamnuih bawlna a laksak hilai ding uh chi’n a heh deuhdeuh mai hi. Huchia a paipai leh Hoihnute innlam a tungtou a, a etleh Hoihnu in a heutupa uh Sir Suan a gate ua kha amu geih a, hehtha suak mahmah ahidia, gem khenkhen in a heutupa uh taw a gophel in kapsak a, a heutupa un na salua ahingei dia pai le pai theilou in kholai dungteng ah tai in tai thoh gogot zozen hi.

Huchi’n Mangbawi leng Lianbawi te innlam zuan in hongpai nawn hi. Lianbawite inn hong tun tak in thil omdan teng, mi nuihsan teng khawng agen leh Lianbawi inle mukha chet ahingei dinga kidek zoulou in hong nuikhia hi. “Mang, mi’n hong nuihsan mahkei dia, na pyjama taw a chewing gum tutkha chin a, huai chewing gum a underpant khat belh eitel voi…” chi’n nui ek-ek a, Mangbawi inleng a etleh a taw ah underpant khat ana kikhai mahtak a, alawmta un hehtoh nuih thuah in a om khawm uhi. A lawmta un a ngaihtuah zel ua, Hoihnu in hichibang hial a abawl na asa mahmah ua, a heutupa uh Sir Suanpu a ngaihman a hiaibang hih hingei ding in gingta ua, heh toh khasiat thuah in a om nilouh uhi.

A lehlam ah Hoihnu lah a heutupa uh paizoh apan a room ah lum in a kapkap mai a, a sungkuante nasan in aloh ding dan athei zoukei uhi. A nute “Bawi, bangziak a kapkap e..?” achih chiang un “Ka Ulian keiziak a gawtna tuaka, skul apan kinohkhia..” chihteng lel a genthei a, huai in anute a lungsim uh a nuamsak thei mahmah kei hi. A ngaihtuah chiang in ka ULian te’n kei report dan a hong ngoh ding ua, keiziak a hiaiteng thuak hia aheh in a lungsim ana mah ding chih kia ngaihtuah khop ahihmanin ann la duhlou, tui lah dawn lou in a omden hi. Lianbawite lawmta vuak hilou in a lawm avualteng un Hoihnu a mohsak vek uhi, aziakbel Lianbawi hichidan a gamtat hoihlou a gamta ngeilou mi ahihmanin a panpihvek uhi.

Sunni tum dingkuan nizung in a innbang khawng uh hong khoh hi. Lianbawi pa’n leng a inndongta teng samkhawm in Hoihnute inn a ngaihdam ngen a kuan ding thupukta uhi. A inndongta te’n thil omdan akan chiang un Lianbawipa mi chiamnuih hatsim ahihtoh “ka tapa pa’n kungfu kizilna dia nungak khat zang hi dia, huai ngaihdam I van get uh ngai ding hive aw..” chi’n nuikawm in genzel hi. Lianbawi in vaw hetlou ahihdan gengen mahleh ngaihsak vetlou ua, heh mahmah mai hi. Huchia buaitak leh mangbang taka Lianbawi leh Mangbawi a omlai un naupang khat hongpai vengveng in lai neukhat hongpia a, a et uleh hichi’n ana kigelh hi, “ULian na omom in ana omta inla, na utut toh ana kingaita in aw, ken hong khase sak lou ding, ka mittui luan ding phal hetlou ka USuan, Sir Suanpu kiang kana zuanta ding, hihkhelh teng ngaihdam, mangpha - from Hoihnu” chih hong mu uhi. Chih ding dan, loh ngaihna lah theilou in aheh mahmah ua, a lawmta un plan khat hong bawl uhi.

PART IV….

Lianbawi inlah mittui toh Hoihnu laipiak leh a tuahte pawna mahmah in haksatak in om a, huchihlai in Hoihnu inlah ama min a a ULian lehkhathon a kipiak lam theikha lou in a ULian ngai in haksa a sa mahmah mai hi. Hoihnu in a ULian in hichizah taka hehsan ding in a koih kei himhim a, himahleh Lianbawi inbel numei thulimlou chi in bangmah ding himhim in a ngaihsun nawn vetkei a, Hoihnu apan kihepkhiat, Hoihnu omlouhna lamlam a om khawng ama adia damna pen hiding in um in khualzin mang ding khawng peuh lunggulh mawkmawk hi. Hoihnu toh kisai nawnlou ding chi’n mupeih hetlou bang in om nilouh mahleh a lungsim guktak in a taisan thei mahmah kei a, ngailua ahihmanin Hoihnu in ngaihdam ngen leh a ngaidam dia mansa tuk ahi.

Nitak khua hong mial a, van ah solkhapi hong taang nawnta hi. Lianbawi innkong ah amah vuak a tu in khavak en nilouh a, a lungleng mahmah in Hoihnu a ngaihna puang diak bang hi. Atawp in aloh ngaihna omkei chi’n Hoihnute innlam hoh sawm in Mangbawi va tawn hi. Mangbawi in “Lian, hichituka Hoihnu in hong bawlsia a nang nung delhdelh lai ding maw..?” ana chihsan hi. Himahleh Lianbawi in “Mang, ken ngailua inga omzou lou, hehpihtak in a innsung ua lut na utkei leh leng a inn bek uh hong gal etpih maive maw…” chi’n va ngen ngutngut hi. Mangbawi inleng  a lawmpa hichi thum chikmah a za ngeilou ahihchiang in a hehpihtha suak mahmah a, atawp in “Lian, huchivet ahihleh na khekol khawng ahoih deuh va teng inla kei nungaknu kiang vapha ni..” chi’n Lianbawi leh zot a, Lianbawi inleng “awle, hilele Hoihnute inn non muhsak teitei ding aw…” chi’n kisathak ding in va kuan hi.

Lianbawi leng kithalawp mahmah ahingei dinga kintaka inn a vatai in va kisa zokzok a, bangmah kallou in Mangbawite inn hong tung phei nawn hi. Mangbawi leng ana man khin ahihmanin anih un pawt ding in kizuikhe pah ngal uhi. Lianbawi ngetna bang in Hoihnute innkong hong tawntou uhi. Hoihnute gate atung un a Sirpa uh Suanpu toh kisutuah kha gaih ua, a sirpa unleng kintak in “Heih, bangdia nou skul naupang nungak hel dinga pawtpawt, kintak in inn a pai ua?” chihsan gaga a, Mangbawi leng heh kisa in “Sir khat hingal a a skul naupangte nungak tuh sawm, hai thou, na mel le Dawikungpu abang beubuau ve…” chihsan laizang a, Sir Suanpu nak hehsak mahmah hi. Mangbawi in genbeh lai a, “Sirpa, nang va lut masa inla, ana paipah inla, kou na paikhit chia hong lut heuhheuh nung aw…” chi’n nuihsan in a lawmta un paisan uhi.

Lianbawi leh Mangbawi bel genfuh kisa in pai lanlan ua, bangtan hiam zoh in a hohna ding uh Lamnu te inn va tung uhi. Lamnu leng ana om a, tungpan Lianbawi in “Lam, nou kikhopna na neizel uhia?” chi’n va kanpah zozen a, Lamnu inleng lamdangsak chitak in “ULian, ka neikei uh, bangziak a?” chi’n kan thuk hi. Lianbawi inleng “aw, ahoih e leh…” chihteng in dawngthuk hi. Huchia a houlim sung un Lamnu naunu Mawite ana nuinui mawka, Mangbawi inle kifuhsak deuhmai in “Mawi, bangchi nahia? Tunitak na kipak diak ngei…” chi’n dong hi. Mawite inleng kisuanglah sasa in hichi’n gen hi, “Ulian kha a powder kinuh abiang kho a bekbek a omlai, nang na zipper offside..” chi’n nuikhia a, avek un nui zaizai uhi. Mangbawi leng zumsim ahingei dinga kintak a a zipper a zuut touh leh a banghiam khat toh kaikhawm kha ahingei dinga na salua in hong kitawm lonlon kha zozen hi. Lianbawi inleng a lawmpa na sak hehpih chidan in va panpih sawmlai a zipper va kaihtan sak kha a, Mangbawi zipper offiside sa a aomdet ngai maimah hi.

Lawmta tegel zum gawp uh ahingei dinga, a houlimna uh leng paifuh thei nawnlou in gen ding mumal theileng a omnawn taktak kei uhi. Huchikawmkal ah Lamnu in “nou tegel kizendeuh sawmta ngalve ua,hichi nemnom gige uchin ua na nungakte uh adia zumhuai law mahmah eingalve…” chihsan zomah a, azum uh behlap deuhdeuh hi. Lianbawi leng hong paukhe khong a “Lamnu, huai nachi a limlang mai banga zaw ka nih ua ki enen sam hi unga, bangchi adiam ah..” chi’n ana dawng thuk hi. Mangbawi inleng chiamnuih kawm in “Lam, ka lawipa’n hong loh zou dimdem hi ei…” chi’n nuihsan hi. Bangtan hiam hichia a houlim zoh un Mangbawi in a mit in Lianbawi kiang ah I paiphot diam chih kan a, Lianbawi taget in ana thei mahmah lou ahi dinga “Mang, na mit non hih nawn a, chance hongpia a kei gate a ana pawt ding maw..” hong chikhe kong a, Mangbawi in a lu bang khuat zozen hi. Lamnu inlah nou tegel mahmah adan omkei uteh chi’n nuihsan zomah hi. Mangbawi inleng, “Lian, chance chihchih ngai nawnkei, pai ni” chih toh din thuah in a lawmta un pai ding in kisa uhi.

Lam tawntung ah a lawmta un a fellouhdan khawng peuh uh kikum in a houlim nak mahmah uhi. Tuapan fel deuh a omtak a, nungakte ngaih theih dingdan a om tak ding chi’n pan lak ding sawm thakthak zozen uhi. Huchi kawm in Lianbawi in Mangbawi kiang ah “Mang, zingchiang kiginni ahihtoh bazar va vaak in puannak khat valei leng hoih ding hive aw….” chi’n a lawmpa zawn a, Mangbawi inleng “awle, ken leng lei ding tuamtuam neimah veng aw…” chi’n a pawtna ding thu uh gen suksuk ua, a theihlouh kal un a inn uh a tung maimah uhi. Amau leng mangpha hoihtak a kikhak in zing chiang a kimu ding chi’n a kikhenta uhi.

Lianbawi leng inn a tunphet in lum ding in kisa ngala, himahleh a mitsit pat chiang in a mitkha ah Hoihnu mumu mai ahihmanin lum le lum thei nawnlou in thoukhe kik a, innkong ah khavak nuai ah amah kia in lungzuangtak in vatu ngiungeu mai hi. A lungsim nalua ahihmanin a hih ding dan tuan theilou bangtaka chi’n apa lehkhazial khat va lagu in a innkong ua singlim nuai ah teep ding in hong kisa khiankhian hi. Pan dia kisa, a lighter enhoih khalou ahidinga a lighter a on leh thakhat in a kuang saupi in hong omtou a, a mitmul teng hong halkhatou gawp zomah a, mui nam zozen hi. Huchihlai anu’n Lianbawi omdan theihna tan nei ahidinga, awl a thoukhia in Lianbawi ava zon leh a innkong uah va mu hi. Amuh phet in “Lianbawi, nang bang hi..” achih leh Lianbawi leng kisuanglah lua ahingei dinga a gen ding zok theilou in “Nu, ka pan lehkhazial tepzel a, bang achi hiam chia test kahi…” chi’n dawng hi. Anu’n huai khawng kisin louh ding, kintak in pai inla, valum oh chi’n sawlkik hi.

Lianbawi leng peihlou sasa in innsung ah luut namnam hi. Lumpan chih ding in a innkong uah meikuang thawm ging hile kilawm za a, kintaka ava delhpawt leh a innkong ua a buuk neu uh ana kaang hi. A lehkhazial sum paih pen a buuktung ding ua bii azat uh lak a paihkha a awl a kuang ana hi a, amah le kisuanglah lua in a tuiteng utoh phelh petmah in phelh a, atawptawp in phelh mit zou khongkhong hi. A mit ding kuan in a nu leh pa’n phawk zomah ua, apa’n a phelhzoh un a bil a kai in common room ah zep chihtak in zep nawn a, ama a a skul ua athuakteng toh na sa in lup leng hoihtak in a lumthei kei hi. Anu’n amuhchiang in a tapa neihsun uh hisam ahihchiang in hehpihlua ahingei dinga, tuilum in va zuutsak hi. Anu bawldan amuh chiang in Lianbawi a khasiat tha suaklua a, anu kiang ah, “Nu, Hoihnu ka ngailua, ken hailoh zou ding keive, ama ziaka hiaitan tunga ka bawl louhlouh ding bawlkha kahi…nu ka ngailua..” chi’n pasal toupi kidik huphup mai a, anu’n “bawi, lungkham ken, tangkha na ding nahi aw..” chi’n khamuan a, huchi’n saulou nung in Lianbawi hong ihmu theikhong hi.

Ihmu pan chih ding in zingkhua hong vaak nawn a, Lianbawi thazoitak in thoukhia hi. Kisuanglah lua ahi dinga a pate thohma in amah gamlak ah bii paw ding in vakuan a, a ngah zoh in a inn hal khak bawlthak hi. A bawlzoh kuan in a nu hong thou a, a tapa thilhih amuh chiang in khasiat mahmah a, hehpih lua ahihmanin anu’n a guuk in a mittui ana nuulnuul hi, himahleh a tapa Lianbawi theih ding deihlou ahihmanin amai ah maitai meltak in vapai a, “Bawi, kizenna mahmah chia, I theihlouh kala hiaitan ana tungzou, singpi lim alim in kong bawlsak ding aw…” chi’n nuihmaitak in anu’n va gen a, hiai bang kampau Lianbawi in azak in nuamsa mahmah a, a ngaplouh, a khoih utlouh tampi hih utloh zozen hi.

Aman zoh nung un ann nek hunta a, ann hong ne uhi. A annkuang uah apa’n “Lianbawi aw, lungkham ken, zan nitak in Hoihnute inn a ngaihdam ngen ding in kava kuan ua, ana nuam mahmah uh. Ngaihdam nget ngai hetlou ahi, a kingaihluat man ua kisukap kha maimai uh hilel inteh, naupang tuak ahi ua hi,” chi’n ana siam mahmah uh. Damleh zinghal chiang in na Principal pa uh kava mudia, nangle skul na kai theihpah lamen ing..” chi’ngen hi. Lianbawi in hiaibang thute azak chiang in a lungsim nuam mahmah mai a, a nu leh pate khualdan, a itdan uh mu semsem hi’n kithei a, a lungnuam lua ahi dinga, ann bang leng nethei nawn zozen lou hi.

Sawtlou inn a aom nung in Mangbawi hong hoh phei a, huchi’n a lawmta un bazar kai ding in vakuan uhi. Vuah phiin sim nitnit ahihtoh lampi bang a tuivung in a naal mahmah a, kholai vak anop chi hetkei hi. Hizen napi in lawmta tegel inbel vanthak lei ding ahihman un bangmah a phawkkei ua, nuam asa mahmah mai uhi. Puannak zuakna khawng a va luut in van tuamtuam va en ua, khat Lianbawi in hoih sa mahmah in a lawmta un hoihtak a leng veel zozen lou in a lei din a kisapah uhi. Himahleh a dawr neitupan “lawmte hiai numei a eivele…” chihsan a, ahitazongin Lianbawite lawmta in “tulai puannak numei a, pasal a chih om nawnkei, hong pe mai oh..” chi’n ngen teitei ua, huchi’n a van zuaktupa’n zong tunsak in pe ngal hi.

A van lei ding teng a leizoh un awl in innlam zuan in paitou uhi. Bazaar laitak buannawi sim mahmah ahihtoh hong paitouh ualeh thakhat in Lianbawi hong taalpuk a, a lawmpa Mangbawi bohkha man a, Mangbawi khekol pyjama toh a underpant toh kaikhe khawmsuk kha  hi. Lianbawi lah buannawi laka lumta, Mangbawi lah  vuaktang a dingkha geugau mawk, miteng in en demduam zozen uhi. A lawmta un zum mahmah mai ua, sih mai bang a uthial uhi. Pasal khenkhat inlah chiamnuih in FREE SHOW chihpeuh in ot khum zaizai ua, azum deuhdeuh uhi. Huchi’n kintak in Lianbawi thou a, Mangbawi inleng a khekol kai tou in buan neunuau sa in innlam hong zuan uhi. A buanlah namse sim ahihtoh apaina peuh uah a uihtou vutvut man un a kiang ua pai ut kuamah omlou in amau gel kia in apaitou uhi. Huchia buan nemnom a apai lai un Hoihnu toh Lamnu kholai pawt a tuak zomah ua, amau leng kimulou sak in vanlam dak pheuphau a a lawmta ua apai uale a kituah ding kuan un lamgei a nalaguam ah a ke zomah uhi. A nungakte uh muh ding zumlaw selam a nungakte uh phot bang a ngai thepthup ua, kisuanlahna leh zumna in adim uhi.

A tawptawp in inn hong tungkhong uhi. Lianbawite inn ah hong khawl ua, a nih ua puannak kibangtuak lei ahih utoh a kilawm uhiam chih test ding chi’n silh ding in hong kisa pah uhi. Dawr a aomlai ua hoihtak a vel lou silh dinga hong kisaktak chiang un a ang ah BRA chihdan deuh, numeite nawibawm ana om letlat mawk a, a nuih uh la zasim, lah ahehtha uh suaksim in a dawr neitupa’n “numeia ahi” achih bang a phawk thak zozen uhi. Huchi’n amau leng lampi om chi’n temta la in huai apuannak sung a pen a atkhia uhi. A etchiang un numeite’n hoih salaw lai ding, paih mai ding pammaih chi in a nungakte uh birthday chiang a piak ding chi’n keem thenthan zomah lai uhi. A lehlam a Lamnu in thil omdan teng Hoihnu hilh a, a lehkhathon piak khawng leh thil tuamtuam a mohsak thu agen a, a lawmta un thil kikum kawm in pawt nilouh uhi. Huchi’n Hoihnu in thil omdan, ama theihlouh a a ULian lehkhathon kipiak thu khawng hong theih chiang in Sir Suan hidia muangmoh tinten in ahehtha suak mahmah a, aman huchibang a Lianbawi bawlkha lou ahihdan khawng a gen thakthak a, Lianbawi theihsiamsak teitei tum in hong kisata hi.

Huchikawmkal ah lawmta tegel puannak thak silhtuak in limlang mai a din a kikhel nilouh ua, fuh bang a kisa thei mahmah uhi. Gen phul phut in a lawmta un puannak thak lopna in SAULIIM RESTAURENT ah va hoh ni chi’n bangbang hiam ne ding in hong kuanta uhi. Amun atun tak un table khat va luah pah uhi, a MENU en ut uh ahihmanin a MENU kan dinga hong kisak chiang un theizoklou ua, atawp in Mangbawi in “dawrngakte, koi e na SYLLABUS uh kon en?” hongchi a, mi nui zaizai uhi. Lianbawi inleng hikei deuh, kuaman syllabus chi zozen kei chi’n kitheisak deuh in “dawrngakte, SYLLABUS achih na FOOD SUBJECTte uh agenna ahi..” hong chih nawnle akim uate a nuih uh za deuhdeuh a, Mangbawi in “Lawm lian, Restaurent a kuaman Food Subject chi ngeikei, ken hong kanthak mai ning…” chi’n alawipa hilh a, huchi’n Mangbawi hong kipan nawn in “dawrngakte, ka genkhial kha nilouh ua na PROSPECTUS uh ka chihna uh ahi…” chi’n hong genthak a, diktuanlou ahihmanin mi hah nuih deuhdeuh uhi. A kiim akiang ua miteng inlah amau kia en a nui ek-ek uh ahihmanin zumgawp uhi. A ngaktute’n le agen uh theisiam uh ahingei dinga a menute hongpia uhi. A deihteng uh a order zoh in a daak ualeh innkong apan Hoihnu leh Lamnu hong luut dek a galmuh chet uhi. Huchi’n….

PART V

Lamnu leh Hoihnu leng Sauliim Restaurent a hong luut ding in kisa uhi. Kongkhak hong tungpan uh chih ding in Lianbawite toh kimuhpah uhi. Hoihnu bel a ULian muhna hun nei kichi in kipak mahmah mai a, himahleh alangkhat a Lianbawi heh mahmah ahihmanin a muhphet in innkong lam a hih ding nei dandan in a pawtkhe ngal hi. Lamnu inleng a lawmte kal bawlhoih theihkhak leh amau kiang mah a tu ding chi’n a lawmte kiang ah tu ua, Mangbawi toh pangkhawm in thil omdan genveng sawm uhi. Himahleh Lianbawi innkong lam a pawt ahihchiang in deihbang in bangmah a genthei takei uhi. Mangbawi inleng a lawmpa sam ding chi’n innkong vazong a, a lawmpa singbul khat a lungnat chitak in ana tu ngiungeu a, amuhphet in “Lawm, bang achia pawtkhia nahia?” chia adot leh Lianbawi inleng, “Lawm aw, hong pawtkhiatsan utkei mahleng Hoihnu ngailaw lai inga ka muhlel chiang a leng thuakzoulou kahihman in amuh louh a om ka utzaw a ahi, hehpihtakin honna lutsan nawnmai ve aw…” chi’n lut din a sawlkik hi.

Mangbawi leng hehsim mahmah sa in a lutkik hi. A tutna a tunawnpan in Hoihnu leh Lamnu in bangziak a pawt a chih akan pah uhi. Hoihnu ngei in “UMang, Ulian ka tung a hehlaw lai hia? Hong ngaidam nuam lai diam?” chi’n kan a, Mangbawi inleng “Hoihnu, kua ahehlou dia, nang bawl bangbang in nang hong kibawl leh kua akipak tuan dia? Tua le Lamnu toh kizui lou a na U Sir Suanpu toh kizuih ding eivele, na utdan tak, minsetak a milaka na om nung a lekhathon pia chin a hichia na hih kuata a kipak mah dia..” chi’’n hehsan mahmah hi. Hiai thu Hoihnu in azak chiang in lamdangsakna leh Sir Suanpu huatna a thuah deuhdeuh a, lehkhathon lah khakkha hetlou ahihchiang in “UMang aw, ken ULian koimah a kua kiang a genkhalou kahi, Principal pan le kam khat lelleng hong houpih khakei a, na lehkhathon chih leng ka theikha kei..” chi’n Mangbawi kiang ah leh genta hi.

Hichibang a Hoihnu in hon gen chiang in Mangbawi inleng thil omdan tuam sasimta a, kintak a pawt in Lianbawi kianga vagen hi. Himahleh Lianbawi bel lut ut tuanlou a, Hoihnu lehkhathon khak a purse apan lakhia in Mangbawi kiang ah Hoihnu huai ensak ding in sawl hi. Huchi’n Mangbawi leng luttoupah in a laineu tawi Hoihnu pia in, “Hoihnu, hiai sim aw, hiai lehkhathon nang piak hilou maw..” chi’n en gemgam hi. Hoihnu inleng kintak a laa in enpah hi, himahleh a gindan ana hi hetkei, nui heuhau kawm in Mangbawi kiang ah, “Umang, hiai na puannak leina receipt uh eivele, lehkhathon ahisam a,..” chihsan a, Mangbawi inleng a etthak leh ana diklou ngei a, kintak in innkong lam vazuan thak hi. Lianbawi kiang a hoihtak a enthak ding in sawl a, a zonzon ualeh a lehkhathon muzou nawnlou uhi. A tawptawp in Mangbawi in a purse a etleh a purse sunga ana kikhep zetzat a, a lawmpa lehkhathon aman a hichi hoihkep lamdang asa mahmah hi.

Mangbawi leng sawltawl banghial khop in restaurant sung ah luttou nawn in a lehkhathon neu Hoihnu lak ding in kisa nawn hi. Hoihnu kiang a tun tak in a lehkhathon pepah a, “en aw hiai, na tangvalpan a utdan teng a hong sukzahlak toh hiai piak hong thuah leh na kipakna diam?” chi’n genkhum hi. Hoihnu in hong enpah a, , “ULian na omom in ana omta inla, na utut toh ana kingaita in aw, ken hong khase sak lou ding, ka mittui luan ding phal hetlou ka USuan, Sir Suanpu kiang kana zuanta ding, hihkhelh teng ngaihdam, mangpha - from Hoihnu” chih hong sim leh a khasiattha suaklua ahingei dinga a bianga a mittui a luangkhe keuhkeuh mai hi. Mangbawi inleng “huh, kap nemnom lai, nang mibawldan na thei hia, na chohkha…..” chi’n dingtoh thuah a, a nekman teng uh pia in a paisan ngal hi. Hoihnu leh Lamnu in thil omdan kam khat bek gen ut mahle uh genna ding hun a nei nawnta kei uhi.

Mangbawi leh Lianbawi leng Sauliim apan pawtkhia in innlam zuan in pai uhi. Lampi ah Mangbawi in Hoihnu omdan, a lehkhathon a sim leh a mittui pawt ahihdan khawng hoihtak in Lianbawi hilh hi. Lianbawi in hiai thute azak chiang in a lungsim in kei hon iit mahmah lai hiding eive chi’n kinepna lianpi neilai ahihmanin a lungsim nuam tuan mahmah hi’n a thei ahi. Alangkhat ah Hoihnu leh Lamnu lah a lungsim uh ana deuhdeuh mai hi. Huai lehkhathon kua gelh hiding hiam chih a ngaihtuah ua, a tawp in Sir Suanpu hi dingin a muangmoh tinten ua, a hehsan mahmah uhi. Amau leng a nekding a alakteng uleng ne zou nawnlou in a sum pia in innlam zuan in apai uhi.

Hoihnu a ding inchu a haka mahmah mai hi. A lungsim ah kisiamtanlouhna a tam mahmah. Keiziaka ka ULian skul apan minsetak a bawl aom a, paizoulou hial a soisaka aom nunga kei min a khenna lai va kipe zomah lai chi in a khase mahmah a, ama tung a hiaibang tung hileh hichi maimai a omlou ding ahihdan bang ngaihtuah in a ULianbawi lungsim hoihdan, thupidan a musuah deuhdeuh a, ngaihhuai bang asa hiaihiai hi. Bangchileh a itpen lungsim zouthak a, amah adia omthak thei ding ade aw chi khawng ngaihtuah in ahun azang bei zel hi. Atawp in laineu khat gelh in a lawmnu Lamnu kiang ah vahoh a, “Lawm, nang bangkim na theih ahi a, ka dikna leh ka diklouhna le na theihvek ahi, huaiziakin hehpihtak in hiai lai honva piaksak ve aw, na khut mahmah in..” chi’n van gen a, Lamnu inleng “hitham e..” chi’n ana sang pah hi.

Lamnu leng thumangtak in Lianbawite innlam manoh in paipah hi. Lianbawite inn a tuntak in Lianbawi leh Mangbawi buai in ana buai petmah ua, sek leh sikkilh khawng ana zong vuvut uhi. Lamnu inleng  a lai tawi lamlam phawk nawnlou in kintak in “ULian, Umang, nou bangchi? Buaina uchia?” chi’n dong a, amau leng a kin utoh “Lamnu, inn ah ana omzual ou, kong paipah ding uh..” chih toh taikhiatsan uhi. Bangtan hiam nung in inn hongtung nawn ua, a kho-ul bang uh kai neunuau zozen ahihmanin lamdangsak chitak in Lamnu in “Nou tegel abang buai himhim, bangchi uh e?” chi’n dong thakthak hi. Atawp in Lianbawi in hichi’n gen hi, “Lam, tuni ka tuahse sim ua hi. Nungak khat kava sun heel ua, ka nungak helna uah na UMang in hong sukha pahpah a, ka chi zaulua, keile hehlua inga  ka nungak helna ua zel a kava kizel uale a window uh phukhe kha unga huai bawlsak kahi uh..” achih leh Lamnu a nuihza mahmah hi. Mangbawi inleng “huaikia hilou ka paikawm ua Lianbawi in kisiamsak deuh a lamgei a electric post suang a adeng leh nungak khat dengkap kha a, laulua unga ka taina uale gim kahi uh..” achih behlap hi. Kuamah phawk hetlouh in amau tegel ana gim mahmah mai uhi.

Lamnu inleng a hohna san gen in Hoihnu lehkhathon pia a, huai lehkhathon amuhsa pen Hoihnu apan ahihlouhdan leh Hoihnu in ngai mahmah ahihdan saulou gen behlap in paisan hi. A lehkhathon leng simpah ngam zozen lou in a kiang uah koihphot zozen uhi. Huchia a omlai un a kiang ua Lianbawite ui(dog) in a lehkhathon uh akam in tuah hi. Lianbawite’n amuh phet un a ui tai a, amau leng a lawmta un delh petmah in delh uhi. A kholai dung teng uah ui delh in tai in tailum vevu ua, lampi khawng a mi’n lamdang sa in “Lianbawi nou bang delh nahi ua?” achih chiang un “Hoihnu lehkhathon” chi’n tai in tai maimah ua, mite’n lah aloh ding dan tuan theilou in a nuih thoh mai uhi. A tawp in munkhat ah hong khawl ua, a lawmta un hong houlim uhi. Lianbawi in “Mang, ken ui pen ka theihtawp in kana delh lai dia, nang Hoihnute vapai inla na lehkhathon pen hong gelhthak in chi’n vangen mai oh..” chi’n sawl hi. Mangbawi inleng alawmpa idea fuh sa mahmah ahingei dinga, lu su ngaungau in lehkhathon gelhthak dia ngen ding in kuanpah vitvit mai hi….

A langkhat lam ah Lianbawi in delhdelh mai a, phazou mahmah lou ahihchiang in gim kisagawp in munkhat ah khawl hi. Bangtan hiam khawl a gim leng thengman nailou in a ui a kiang ah hongpai a, a kam ah alehkhathon hong tuah veuvau lai hi.  Lianbawi le aheh lungsim toh thakhat a aboh leh a ui ana taikhe mana, bawng-ek bohkha in amai teng bawng ek dim ahihmanin et leng a ettheih kei hi. Akiang a tui a siak zok ding chih lah tui omlou, a namsiat toh buai in abuai a, atawp in a puanak thak in a nuulsiang hi. A hehtha suak deuhdeuh ahihmanin a ui khetlup sawm zozen a, singkhuah khat toh ui zong in painawn hi. Muzou mahmah lou ahihmanin atawp in inn ah pai hi. Inn atun leh a nu ang ah a ui uh ana lum in anu’n ana zut hauhhauh kawm in a hik ana etsak hi. Lianbawi leng a singkhuah toh “Nu ana kihem aw, I ui uh khenlum dek kahi..” chi’n hong taiphei a, verandah hong tung nailou in lampi a hong kitalpuk phei zomah a, ui khetlup malaka thouzou nawnlou hi.

Huchi kawmkal ah Mangbawi leng Hoihnu kiang a lehkhathon gelhthak dia va ngen lohching kisa takmai in hong taisuk khauhkhauh hi. Hong paisuk kawm in ahoihlam eide aw chia hon etguk suksuk leh lamgei a khuam khat phukha in a tal bawk keikoi a, kinuai vulvul kawm in Lianbawite inn hong tung hi. Lianbawite inn a tun in Lianbawi ana kisil a, Lianbawi nu’n en vengveng kawm in “Mangbawi, nou lawmta tuni bangchi, na lawmpa lah bawng-ek toh hong tung, nang lah Zokhankhual tal toh hong tung…bang va hihkhial zel uh e…” ana chihsan zomah hi. Himahleh Mangbawi in alawmpa nu thugen lamlam ngaihsak khalou in a lawmpa kisillai a kisilna buuk ah va lutsuk gawp a, alawmpa le kisilkhin loupe kithalawp mahmah ahidia, anih un kisilna buuk ah lehkhathon sim hong kipanta uhi….

PART VI

A lehkhathon hong phel un hong simta uhi. A et ualeh hichi’n kigelh hi..

“Nuaisimlei mi zatamlai a deih a chibang ka teel ULian aw,Sian huaina toh zotangbang na dam gingta in. Nang ding in dougal suak kahizong in ka thaikawi tongluan na lungsung ah zosiktui bang hong na zawl sak lai hamham in aw…

ULian aw, kei lianu lungmawl vanga siambang sinna mun leh vangkholai a sakminsia na tang lunglai ka gelchiang in puaksing bang lel ing e. Ahizongin kei simthu leel vang a hiaibang haksatna tuak hilou nahi chih na lungsung ah chii bang honna tuhsak ve maw… Chikmah in nang ka itpen in genthei-haksa na tuah ding lung in ka geel ngeikei ding hi.

Lungngai  haksatna tuak a laikhun tunga luankhi toh sambang na zaallai in, kei lianu lungmawl sakmin zang a na sianga thaikawi tong hong kileel thu ka siang hong tung in, ka zaitha patpuan bang nem a, omlai tang thei himai leng chih bang lung in kana geel hi. Ahizong hun le nite tuibang hong luang liamzel ding a, kei simthu leel hilou ahi chi’n na hong chet ni tuang hong tung ngei lamen in kinemtak a ngakzaw mai ding in ka lunggel khuambang kana kipsak zaw hi.

ULian, na vangngai a duangvul na lianu na hon khongaih a, non hehpih leh tuzan dak 6 in field ah hongpai in aw, na sakmel ka muhma honna ngak den ding hi ing, solkha tang nuai ah nang toh simthu suut in leelkhawm ni.

Kakipak e,
Nang hon iit gige,
Hoihnu

Lawmta tegel kipaklua uh ahingei dinga a kisilna buuk sung uah kikou khia in a kitawm ek-ek uhi. Kinak tawmlaw khadeuh ahidinga a kisilna buuk uh a baang langkhat a phu pai kha zozen uhi. Kipaktak a lehkhathon simkhit phet a lawmta un kisilna buuk bawlthak ding in hong kisa pah vitvit uhi. Chik a buuk neukhat zong bawl ngeilou ahih utoh a buai mahmah ua, a baang kipuk pen phong in sekh a akhet ek-ek uale adangte leng ana kolong ahi dinga a vek in puuksak dimdem uhi. Amau leng a loh ding dan tuan theilou in abul apan panthak ua, khomial dong inleng zoulou uh ahihmanin a zing nawn chiang a bawl ding in koihmai uhi.

Amanphet un ann ne ding in kisapah uhi. Ann anekzoh un sana a etleh a dakchiam uh ana gingphialta hi. Lianbawi leng kipum noh gawp ahingei dinga, a puan silh ding bang muzok lou, buai in buai a, atawp in apa khekol khat va la gu zok in teeng hi. Nungaknu mu ding chi kithalawp mahmah ahingei dinga, a almirah sung ua powder “Fair & Lovely” kichi khat omsek hiven huai kinuh zok a kuan ding chi’n kintak a lai in hong kizuut zatzat hi. Limlang a hong ki-et chiang in a mai teng kang in kang thoh maimah a, bangchi powder a chi’n heh kisa in anu sam a, “Nu, bang achia almirah sung a powder a hunbei na koih uh eita, ka kinuhkha vele.. a hoihloute na pai pahpah kei ding ua..” chi’n anu hangsan gamgam hi. Anu’n leng en in “Bawi, almirah sung a powder kikoih nawnlou pi, BETNOVATE - C damdawi kinuh na lawmlawm ve maw, na kihoihsak uang le kongsa…” chi’n nuihsan ek-ek hi. Lianbawi leng ahehtoh, anuihzat toh kintak in a mai va phiat a, limlang a le ki-enlou in innkonglam taipawt ngal hi.

Sana a etchiang in a dakchiam uh minute 10 lam bang in ana peelta ahihmanin pai leng pai thei nawnlou a, tai in tai thoh mai hi. Nitak tung a hichia kholai a atai mawk chiang in mi’n lamdang sathei mahmah ua, “Lianbawi, nang abang chi? Koi ahoh sawm e?” chi’n ana kan souhsouh ua, Lianbawi inleng hoihtak a dawng man neilou in “Field ah Hoihnu, field ah Hoihnu..” chi’n tai in tai maimah hi. Bangtan hiam a tai zoh nung in field tung khongkhong hi. Field nawllam munkhat ah Hoihnu ana tu galmuh pah a, Hoihnu inleng amuh phet in delhphei a, Lianbawi leng a khut zaak in Hoihnu kianglam tai chenchen mai hi. Khutzaak kawm a tai Hoihnu toh kisuktuah chiang a kawi chet ding chidan ahi a, himahleh a tup louhdan tak in khawlthei zoklou a, Hoihnu bohpuuk kha zozen hi. Hong kipaih chiang un Lianbawi kisuanglah mahmah ahingei dinga kintak a thou in a puanteng phiatsiang a, Hoihnu puanteng leng phiatsiang sak hi. Hoihnu in “ULian, bangchidan e, nong bohpai zozen a…” achih leh Lianbawi inleng agen ding theizoklou in “Hoihnu, vai filmte dan a tai chenchen a hong kawi chet ding kachih leh khawlpah theilou kahi…” chihsan a, Hoihnu in zaaknuam asa lawkei hi.

A nih un awl in field ah hong vaak khawm helhel ua, huchi’n a nawl deuh munkhat ah hong tukhawm uhi. Lianbawi in agen ding theizoklou in a lungsim in Mangbawi kiang a kidong khaleh hoih ding hia chihkia peuh a ngaihtuah khop hi. Atawp in Hoihnu in “ULian, na hong ngaih nawn ka gingta kei, himahleh ken zaw hong ngai gige ding kahi chih ana thei in aw..” chi’n hong pan hi. Lianbawi a gen ding theilou kisa in, “Hoihnu kong ngai mah vele, tuni le kong ngaih ziak a kisil lai ka kisilna buuk uh peekpai kha zozen kahi aw…” chi’n dawng hi. Hoihnu in a thugen dawnna mu kisa chiahlou ahi dinga, “ULian, hong ngailai maw…” chi’n dong thak hi. Lianbawi inleng “Hoihnu hi kong ngai..” chi’n dawngthuk hi. Hiaibang dawnna amuh chiang in Hoihnu kipak mahmah in nuihmai kawmtak in “ULian, sihtanpha adin ginom gige ni aw…” chi’n simthu zatam chiampih hi.

Huchia a houlim hoihlaitak un a pam deuh ua singkawm hong ging thulthul a, thakhat in Lianbawi dingtou in Hoihnu omlam leng phawk nawnlou in “Ka lau…sikha om hi ding…” chi’n kikou in tai vengveng hi. Hoihnu leng lau lawsam ahingei dinga tai chihtak Lianbawi nung a tai hi. Khosung a tung in Mangbawi toh kituakkha phut ua, Mangbawi inleng lamdang satak in “Lian, bangchi e?” chi’n kanpah hi. Lianbawi in, “Mang, sikha om hi ding, laulua inga kong tai chenchen..” chi’n dawng hi. Mangbawi in dongthuk lai a, “Ahihleh Hoihnu lah?” achih chiang in Lianbawi hong lungbuai thak a, “Eh, ka theizou nawnkei, bangmah le kiphawk nawnlou a hong kitai ahihchiang a…” chi’n dawng hi. Mangbawi inleng na hai mahve chih toh Hoihnu zong ding in leh kuanpihta hi. Bangtan hiam zoh in Hoihnu amah kia in liing kekeuh in hongpai a, amuh phet un Hoihnu in Lianbawi awngkawi in kap zozen hi. Mangbawi inleng pai ua va en himhim ni uh chia ava et ualeh Lianbawite bawng gamlak a akhah uh ana hileltak a, a khonung tuike nuih heihoi uhi.

Huchi’n awl in hong paisuk ua, Mangbawi inleng alawmte kiang ah “nou tegel va kikha unla, keileng hohna ding neilai kahih chiang in kava pawtlai ding..” chi’n paisan nawn hi. Lampi ah Lianbawi leh Hoihnu kia hong pai khata uhi. Hoihnu in Lianbawi kiang ah hichi’n hong gen a, “ULian, nang hichia hong taisan pah ding na diam, lauhuai, haksa bang hiam tuak lehang?” chi’n hong dong hi. Lianbawi in a dawn ding dan haksa asa mahmah mai a, kingaihtuah ek in azoh in hichi’n hong dawng thuk tei hi, “Hoihnu, tutung pen zaw hong ngaidam aw, sikha taktak ding sa a nak lauhlua I kei maw, nang genlouh ka nu hial hilele phawk manlou ding kei ngal aw…” chi hi. Hoihnu leng a nuih bang zathak zozen in, “ahihleh Ulian, maban ah chu kitaihsat awi nawnlouh aw..” chi’n kawi hi. Hoihnu in akawi chiang in Lianbawi inleng kawithuk sam a, a lungsim ah film a a tangvalte’n a nungakte a kawi chiang ua asam bang uh zuutsak hauhau uh chih phawkkhia ahihchiang in aman leng a kawi kawm a asam zuut hauhau hong sawmta hi. A sam zuut sak ding chia a khut hong liiktouh leh Hoihnu mit hong dawtkha a, Hoihnu in na salua in hong hakthei lou a, khomial toh a buai mahmah uhi. Huchia buaitak a bangtan hiam aom nung un Hoihnute inn tung khong uhi.

Hoihnute inn a atun un a gintak hetlouhpi un Sir Suanpu a lawmpa khattoh Hoihnu ngak in ana om uhi. Sir Suanpu in Hoihnu toh Lianbawi hong tonluut khawm amuh chiang in ahehtha suak mahmah a, amit dong sa in a ha bang gawi zozen hi. Lianbawi leng bangteng hileh a Sir khat uh ahihchiang in nuam salou banah kisuanglah gusim mahmah a, alehlamtak alah amuh khak chiitchiat a kipak mahmah hi. Sir Suanpu inleng Lianbawi houpih a, “Lianbawi, nang na Sirte mai a nungak khawng toh na pawtkhawm zumlou na maw, naupang chik..” achih leh Lianbawi inleng dawngthukpah in, “Sir, nang inn a ana om kinken leteh zaw na mai a nungak toh hong kizui kha hetlou ding hi inga maw..” chi’n nui heuhau kawm in dawng hi. Sir Suanpu in a dawnna azak chiang in heh kisa in “Lianbawi, nang kei bang honsa e?” chi’n dong gemgam hi. Lianbawi inleng a bawldante a hehna beinai lou ahihmanin aheh lungsim toh “Sir, Suanpu, aktal mah na bang gegot..” chihsan laizang a, Sir Suanpu nak hehlua kisa in vuakmai bang a ut a, himahleh Hoihnu heh ding a venna in bangmah loh samlou hi. Sir Suanpu inleng ahihdang dan tuan theilou ahingei dia, atawp in “Lianbawi, pai sawm dek nailou na maw…” achih leh Lianbawi inleng, “Sir, I pupate’n nah masa pulh masa achih uh ken zuikha gige chi’n dawngthuk hi. Lianbawi hehlaw mahmah a, lah aloh ding dan tuan theilou ahihchiang in a lawmpa zawn in pai uhi.

Apaizoh un Hoihnu nui ek-ek a, Lianbawi in “Hoihnu, bangchi e? kipah chi na chia?” achih leh Hoihnu inleng, “ULian, na kidawndan te uh nalh kasalua, ahunlai alah kinui ngamlou ahihchiang a..” chi’n khonung nuih ek-ek hi. Hoihnu mah in genbeh a, “Ulian, misel na siamsiam toh itna thu lah na gen thei mawngmawng kei a, mi na huchi dawn zazat theihbang in nong itdan hong genthei leteh anuam mah ding..” chi’n chiamnuih hi. Lianbawi leng vuallel kisasim in anui heuhau a, hichi’n dawngthuktei hi, “Hoihnu, I it I ngaihtakte kiang a ahoihpen thu kigen ut inchin huaiziaka genkhelh ding I lauhluat nalam a kigen pahpah theilou, banah itna thu toh kisel kibang lou lua ahihchia maw..” achih leh Hoihnu inleng “Himah e ULian, hilele nidang toh the ding inchu neukha nong zei deuhta aka maw…, hilele na dawilok law deuh a…” chi’n nuihsak hi. Huchia hun nuamtak a azat lai un zaan ana sawtgawp mana, Lianbawi leng pai ding in kisa a, Hoihnu in kongtan vakha in mangpha kikhak ua, huchi’n a kikhen uhi.

Hunte hongpaizel a, Lianbawi leh Hoihnu kingaihna hong lian semsemta hi. Hun aneihte bang uh zangkhawm in nuam asa thei mahmah uhi. Huchikawmkal ah Sir Suanpu leng ana maimai kei a, Hoihnu tanzoh theih teitei na ding policy bawl in abuai mahmah a, lah a lohching thei taktak kei hi. Nikhat Lianbawi a itpen Hoihnute inn a hoh ding in akuantou hi. Lampi hong paitouhna ah Sir Suanpu toh hong kituakkha uhi. Lianbawi leng khelpan gawp ahingei dinga, “Sirpa, hongpai ve ka sungte inn vapha ni..” chi’n zawn hi. Sir Suanpu leng hehsim mahmah ahidia, “ka zi di Hoihnu a nungak laisung chu na utleh hoh thei ding neimahve…” chi’n a paimangsan vengveng hi. Lianbawi leng nuisim heuhau in a paitou a, Hoihnute inn ah luutsuak pah hi. Chihleh Hoihnu a lawmte inn ahoh ding a ana pawtman in tuakkha lou a, awl in nitak chia phathak ding chi’n a pai hi.

Nitak hong hihtak in Lianbawi leng thanuam tak leh kilawptak in Hoihnute innlam zuan in apaitou pah vengveng hi. Kong hong kiu a, Hoihnu in kong hon hong ngei ding chi in kong hong kihon phet in thakhat in “BOU” ava chih ekleh, Hoihnu pa hong kitawm zat a, Lianbawi leng kisuanglah lawthak in, “Pa, ngaihdam aw, nang ding konsa kei a ahi..” chi’n ngaihdam ngen a, Hoihnu pa ngei inleng “Lianbawi aw, na Sir Suanpu uh inndongta te hong hoh ua, Hoihnu hong hel ua, kihoulim kahihman un awl in nong hohthak mai diam..” chi’n dawng hi. Hiaithu Lianbawi in azaak chiang in a lungsim vaan a khai mah hong bangta, thakhat in atha azoi a, ngaihtuah mumal leng nei theilou a, lungsim natak in kinunghei tamai hi. Awl in innlam zuan in apaisuk a, lamdung bang a a mittui a taaksuk keuhkeuh mai hi….

PART VII

Inn a tunphet in lupna tung kidenna ngal hi. Laphuaktute’n laikhun ah sambang ka zalzong in, maimit ka si’ng moh e… a chih pian deuh un Lianbawi leng ihmu thei ding vual ahikei hi. A ngaihtuahna a bangziaka ka tanlouh ding hichi lawmlawm a duangvulpih ka hia, chi’n amah le amah bang a kimohsa mahmah hi. Lenna vangkhua taihsat a gamdang a lehkhasim ding a paikhiat a, Hoihnu mel himhim muh nawnlouh ding chih bang a lunggulh mahmah hi. A nu leh pate ngei inleng huai ding a hasuan mun mahmah uh ahihtoh ziingkhua hong vaak hunhun apate kiang a gen mai ding chi’n a lungsim in thupukna la hi. Huchi kawmkawm in Hoihnu mel khatvei bek muh lah a ut tinten lai a, a lungbuai toh a kingaihsiat toh a theihlouh kal in khua hong vaak man hi.

Hoihnu leng zingkal a thohphet in nidangteng sang in nguai zaw hi’n a kithei hi. A nu leh pate’n lah nitak a akihouna uh bangmah hilh nailou uh ahihmanin a lungsim a nuam hetkei hi. Ziing ann aneklai un apa’n hichi’n Hoihnu kiang ah genta hi, “Hoih, bangteng hileh sepna nei khat hiphot, banah a iit leng hon iit zou mahmah ahihtoh ka thu uh na seel gingta lou unga zan nitak a na USuan inndongtaate singpi ana dawnsak unga lem ana samai keive ua, zinghal chiang a kihou nawn a, a hun ding khawng genfelta ding kahi uh..” hong chiphut hi. Hoihnu a lungphu haat zot bang zozen in ann nelai kintak in dingkhia a, a room lam ah tai vengveng hi. A tanu hawmthohtak hong hichih hial chiang in apa omthei mahmah lou a, va hehnep asawm leh anu’n “Bang huai buaipih ngailou, awl a hong it thei mahmah na ding ahi..” chi’n apa ana khou zomah hi.

Lianbawi leng loh ding dan thei tuanlou ahihchiang in a nu leh pa hong thoh phet un gamdang a lehkha zil sunzom a pai ut ahihthu hong gen hi. Hiai bang thu a zaak chiang un anu leh apa alungsim uh anuam mahmah a, apa bang in bangmah theilou in, “Lianbawi, na nungaknu Hoihnu ngai a si dekdek I honsak leh zinkhiat ding bang non gen thei zenzen a, kipahhuai na e…” chi’n chiamnuih zomah hi. Lianbawi inleng “Pa, amah ka vaakna dia lehkha sim dek keivoi..” chi’n chiamnuih in dawngkik hi.  Huchi’n lem savek ahihman un zinkhepah leh hoihzaw ding chi’n a van ding bangkim ngaihtuah fel sakvek ua, a zingchiang a zin theipah ding in kisa hi.

Lianbawi leng Mangbawite innlam va hoh hi. Mangbawi kiang ah, “Lawm, zingchiang a gamdang hon zotsan sawm keive, hiai mun alah lungsim natna ding ngen kimu a, haksa kasa law mahmah, ka thuakzou nawnkei…” chi’n gen hi. Mangbawi in alawmpa zinphut sawm lamdang sa mahmah a, “Lawm, bangthu inlah, huchiphut chih omthei ding maw?” chi’n leh dot kik hi. Lianbawi inleng, “Lawm aw, zannitak Hoihnu te inn a kava hohdek leh Sir Suanpu inndongta te’n ana hel ua, kiteng ding uh eive…” chi’n hilh a, Mangbawi leng kiguih zou hial hi. Hong kingaihtuah vengveng a, atawp in “Lian, tunitak chia I va gu dia, zingchia na nih un gamdang ah paikhawm geih le uteh himai…” chi’n hilh a, Lianbawi inleng a lawmpa thugen dik sa in, huchia gu ding chi’n hong kisata uhi.

Nitak khua mial dia hong kisak in Lianbawi inleng bang lungsim nei adiam a innsung uah koipai vevu a, apa’n lunghimoh mahmah a, hichi’n dong hi, “Bawi, bangchi vevu nahi, ui meikang mah nabang velvul a..” chia adot leh Lianbawi inleng “Pa, khauhual zong kahi..” chi’n dawng hi. Apa’n leng “Bawi, tu nungnung a khauhual bang ding ahia, bawng zong a kuandek na maw..” chi’n chiamnuih zomah hi. A tawptawp in a innkawm uah khauhual mu a, bag khat a kuah gu khenkhan in Mangbawite innlam hong manohta hi. Mangbawi in ana muhphet in, “Lian, bag a bang hongpua e?” chi’n ana dong pah hi. Lianbawi inleng, “Lawm, I vanzat ding khauhual hongpua kahi..” chia adawnleh Mangbawi anuih bang za zozen a, “Lian, bangmah ding hikei, khauhual toh kuaman nungak gu ngeikei” chi’n a khauhual toh a bag nuse sak a, Hoihnute innlam manoh uhi.

Lampi ah a lawmta un kipahmeltak in paitou lanlan uhi. Saulou apai nung un a Sir Suanpu uh toh lampi ah kituak uhi. Lianbawi inleng zingchia zin ding hina chi’n “Suanpu, koi a hoh dek na bang ngei, zi kon neihsak dekta, huhuissss…” chi’n nuihsan a, Suanpu leng aheh toh anuih bang za zozen ahidia, “Lianbawi, na hai lawlai..” chihsan hi. Mangbawi leng ana kidawm tuankei a, “A Pu Suan, nang mihai khat nungaknu deihgoh a phe tenten hilai maw…” chihsan beh a, apaisan vengveng uhi. Sir Suanpu heh mahmah in nung et vengveng a, lawmta tegel leng naupang hai mah bang in agal apan a lei (tongue) khawng uh khak zualzual in nung leh pai zozen uhi. Huchia nung leh pai kawm a a leikhat zualzual na lam uah nalaguam ah kekha ua, ektui luanlai hikha zomah ahihchiang in uih chihtak in uih ua, ut leh utlouh hilou in innlam a ava kisil thak uh ngai hi. Amau leng a nih un kintak in innlam a pai ua, lampi a mi a kituahpihte bang un namsia sa sim ahingei ding ua nung et vungvung uhi.

Mangbawite inn ah anih un kisil ua, kikhek ngal uhi. Lianbawi puan silh ding hong zong ua, Mangbawi ate lah neu thei deuh ahihchiang in abuai mahmah uhi. Bangteng hileh a suahsuah suak heh chi’n Mangbawi puannak khat hong silh a, a pyjama khat hong teng hi. Lianbawi sanga Mangbawi taksa neu zawtham ahihchiang in a paid an bang a lem theikei a, a sawipai sim patpat hi. Huchia saulou apainung un Hoihnute inn va tungtou khong uhi. Kong kiu ua, huchi’n innsung ah luut ngal uhi. Hoihnu lungkhamtaka ana tulai a ULian leh a UMang amuh leh nuih chihtak in hon nuikhia hi. Lianbawi inleng “Hoihnu, nang abang kipahpih e..?” chihsan a, Hoihnu inleng genkhe thei pah zozen lou in atawp in “ULian, na puannak na gil tan pha lelat, vaite mah bang chin a, na pyjama nunglam sakhau na mailam a om lelat…” chi’n nui tawp theilou hi. Amau le a et uale a pyjama bang ana leh ten kha taktak a, zum toh gen ding lah thei tuanlou in Lianbawi inleng kisiamtanna chih dan in “Hoihnu, ka thei a ka hichi ten mah ahi, nunglam a sakhau sawksawk buaihuai chia ka mailam a ka omsak ahi..” chi’n gen a, himahleh Hoihnu inbel gingta tuanlou in nuihsan ek-ek hi.

Huchia houlim kawm a bangtan hiam hong tut nung un Hoihnu nu leh pate’n leng lupsan ding in hong kisata uhi. Huchihlai in Lianbawi abang lungsim nei adiam ah Hoihnu nu kiang ah, “Nungak, nou Sir Suanpu toh Hoihnu ama utna le hituanlou a na kitensak sawm mawngmawng uh, tunitak a kou gu dek daih kahi uh, Sir Suanpu a choh ding dan..” hong chi ek mawk hi. A lawmpa Mangbawi nak hehlua kisa in asan neunou a, Lianbawi en gemgam kawm in  “Lianbawi na gen ding leh dinglouh theita ngalve…” chihsan h. Lianbawi leng kisuanglah lawthak ahidia, “Nungak, ka guk ding ka chihpen uh ka zuau thak..” chi nawn hi. Himahleh Hoihnu nu’n muangmoh sim tinten ahiding a apaima uh lupsan sawm nawnlou hi.

Lianbawite lawmta zong thangpaih pan ua, a nu lupma pailou ding chi’n tu kenkan uhi. Hoihnu nu leng Lianbawi toh Mangbawi kal ah hong tu chetchat a, lawmta tegel a guuk heh mahmah uhi. Zan bang hong sawtsim chiang in Hoihnu nu leng a ihmut suak ahingei dinga a tutna ah hong ihmu hi. Lianbawi inleng plan khat la ding chi in Hoihnu nu khedap pum bulh, akhau omte ahi a, a khedap khau tegel ana khihkhawm sak chetchat hi, huchi leh gu le uh hong delh theilou ding chih ngaihdan nei a akhihsak ahi.  Amau leng hoihtak a  a ihmut ding kal ngak ua, huaizoh phet chiang a Hoihnu tonpih a pai vengveng ding asawm dan uh ahi.

Hoihnu nu ihmu, a nak ging bang hong ngaihsim mahmah zel a, lah a chang in hong hak khe kuau zel hi. Lianbawi in a ihmut meng ding deihlaw selam Hoihnu nu mai ana enden a, hong hah chiang bang in a ki-entuah kha zel uhi. Huchih sung in Hoihnu leng a van bangzah hiam la ding in asawl uhi. A sawlbang un Hoihnu inleng Lianbawi ngai mahmah ahihmanin va la pah a, a bag Mangbawi in kuahpah hi. A nu bang leng ihmu hoih deuh a kilangta chih ding in a thum un paikhiat hong sawmta uhi. A masa a Mangbawi pai ding a chih man un Mangbawi leng Hoihnu van toh innkong lam ah ana pawt hi. Huchi’n Hoihnu leh Lianbawi leng pawtkhe ding in hong dingtouta uhi. Huchia awl khakha a pai khiankhian ding a chihna lam ah Lianbawi Hoihnu nu khe ah hong kipalkha a, Hoihnu nu mai ah hong kipai ahihmanin a nu’n khanglou in ana kigu dek uh ahi chih thei a, heh kisa a kintak a dingtou a Hoihnu a sam a kai ding achih leh a khedap kikhih ahihmanin a nu leng hong kipai a, Lianbawi delhkhum suk hi. Hoihnu nu thau law mahmah ahihmanin Lianbawi nak zoulou phial in anuai ah lum a, Hoihnu nu lah thou zoulou in abuai mahmah uhi.

Huchia a buai khak uh poi asa mahmah ua, lah hihtheih a nei nawnkei hi. Hoihnu nu’n a khedap khau a khihsak gawp utoh a kipaih toh a hehtha suak mahmah a, Lianbawi mang mu thadah deuhdeuh hile kilawm hi. Atawp in Lianbawi inn a pai ding in anu’n sawl a, Lianbawi ut in utkei leh a tup uh ama ziaka tangtung theilou suak ahihmanin awl a apai ngai maimah hi. Inn apan pawt gate ah Mangbawi Hoihnu van toh ana ding lenlan a, “Lian, hong pawtta umaw, paingal ni uh…” chia paidia kisa kawm a a-et leh Hoihnu a mutakei a, lamdang satak in “Lawm, na lawinu lah..” achihleh Lianbawi inleng “Mang, a nu’n hon theiman a, hong paikhawm theilou kahi uh..” chi’n dawng hi. A lawmta un poi sa mahmah ua, lah hih dingdan thei tuanlou uhi. Atawp in Mangbawi va luut kiik in Hoihnu sama, himahleh a nu’n kimuhpih phallou in amah vapai a, “Bang a na deih uh..” achihleh Mangbawi inleng “Hoihnu van konpe dek uh..” chi’n a van puak pegaih hi.

Awl in a paisuk ua, poisak toh lunggim mahmah uhi. Zingkhua hongvak lelah Lianbawi in lenna vangkhua nuseta ding… A lawmta un a ki-entuah ua, a pauthei zawsam a omkei uhi. “Lawm aw, ei tegel zaw I vangse law tuam maw…. thil bangpeuh hihchiang in a diklou ding aom gige tel a…” chi’n Lianbawi in khasetak in hong gen hi. Mangbawi inleng “Lawm, hilou e, ahon hoih hun hong omna ding ahi…” chi’n hong kihoulim suksuk ua, bangmah kallou in a inn uh tung uhi. Lianbawi innsung a leng luut nuamlou in a innkong ua singbul ah lungleng tak in a tu ngiungiau a, Hoihnu a ngaih thuakdan siam haksa asa mahmah hi. Kei ading in kinepna lah om nawnlou, kikhailum in si suk maileng hoih zaw inteh chih peuh ngaihtuah in amah vuak in lungsim natak in a om nilouh hi.

PART VIII

Huchia haksataka a om a, mittui nulnul kawma aomsung in khua hong vaak man hi. Khovak phet in a nute theih ding utlou ahihmanin innsung ah luut in a lupna zuan ngal hi. Lumpan chih ding in a nu a room ah hong luut a, “Bawi, hong thouta awlem, na zinna ding kuan hun ding hita ahi..” chi’n hilh hi. Lianbawi lungsim a na deuhdeuh mai a, a itpen Hoihnu mu nawnlou gentaklouh a zin ding lam himhim leng hilhkhalou ahihtoh anu kiang ah “Nu, ka utkei..” chih mai bang asawm hi. Himahleh a nu leh pa thugen nial ngeilou ahihtoh nial ding utlou a, atawptawp in thazoi tak in a lupna apan thoukhia a, bathroom lam zuan in kihahsiang ngal hi.

Sawtloukal in apai ding hun taktak hong tung petmah hi. A van te khawng lemfel in a bag pua in a tutna apan hong dingkhetou hi. A lawmhoih pen Mangbawi bek hon kilang ding in lametna lianpi toh innkong lam mitsuan den mahleh a lawmhoih melmuh ding a omkei. A tawpna ding bek in Mangbawi, Hoihnu leh Lamnu bang a muh ut tha a suak mahmah hi, ahitazong in muh ding kuamah a omkei. Lungsim natak toh zoi ningniang in station lam zuan ding in hong kuankheta uhi. A inn uapan station gamla sim ahihmanin auto la in auto in a nu leh pa toh a paisuk uhi. Station hong tung ua, mibang ana kimsim manta hi. Lianbawi inleng a vante guang mengmeng in huchi’n anu leh pa chibai buk a, mangpha khak in awl in gari sung lam ah aluutsanta hi.

Gari hekpa hong luut in gari hong start ngal hi. Kuapeuh in a sungkuante uh mangpha khak in gamlapi a kikhen ding chih mah mittui toh khut a vai leplep uhi. Lianbawi ngei inleng a nu leh pa hoihtak a mu utlai in a khut vaan ut selua gari window ah ahong daakkhiat leh a lawmhoih Mangbawi, Lamnu leh a itpen Hoihnu a gal ah kinohtak a hongpaisuk a mu hi. Kum a chibai bek vabuk ding chi a apawtsawm leh handyman pan pawt phal nawnlou ahihmanin apawt theita kei hi. Huchi’n amah leng a tutna a tu nawn in window apan a gal et a, hong naih deuhdeuh ua, alawmte toh kam khat bek kihouman ding chi’n neukha a lung anuam deuh hi. A lawmte leng kinohtak in hong taisuk ua, Lianbawi tutna gei window bul hong tung uhi. Hoihnu in “ULian…” chipan bangmah gen manlou in gari a tai maimahta hi. Lianbawi in a gal et nilouh a, Hoihnu a dinna mun a kipuksuk in amu a, a lungsim anuamkei mahmah hi.

Lianbawi gari sung ah a mittui toh a omden a, mite ann ne dinga apawt souhsouh hun unleng amah kia in gari sung ah atutu a, a kidek sawm hang in kidek zoulou in a kapkap mai hi. A taksa gari sung ah om mahleh a lungsim Hoihnu kiang a aom den a, Hoihnu bang achi diam aw? chih khawng a ngaihtuah khop hi. Gamdang pai ding a sawmkhak bang a kisik mahmah a, inn a om a Hoihnu toh anuam ahak thuakkhawm ding bang a ngaihtuah nilouh mai hi. Achang in a kingaise mahmah a, leitunga hinman om leng a sakei hial hi. Pathian in bangziak a hichi lawmlawm a hon lungkhamsak adiam aw…peuh chi in Hoihnu ziaka skul a azahlakdan, Sir Suanpu toh akal thu uh tel in a paikhiat deka Hoihnu toh a kigalmuh dan teng uh a lungsim ah om den ahihmanin hai zou hial ding abang hi. Alehlam alah Hoihnu tangzou tuanlou ding hi inga, Sir Suanpu toh a kiten uh ka muh sang in nuamzaw himhim inteh a chi zel hi.

Innlam alah Hoihnu ngei inleng thuaksiam haksa asa mahmah a, Mangbawi bang a hehsan maimah hi. Bangziak a ka ULian in gamdang a aom ding hong hilhlou, bangziak a alawmpa UMang bek in bangmah hon theisak lou ahiam? Chih khawng ngaihtuah in a nguai mahmah hi. Ann leng ne zoulou, bangmah himhim hih peihlou in a lumden hi. Damdawi nek a phatuam ding lah hituanlou ahihchiang in a kol dingdan a theikei hi. Huchihlai in nikhat Mangbawi leh Lamnu in a lawmnu uh hehpih mahmah ahingei ding ua a lungsim nopna ding ahihkhak leh chi’n Lianbawi limlaak khat pe ding, a etzel theih ding chi’n hong kikum uhi. A limlak hong zon chiang un, amah vuak kilakna a muzoukei ua, atawptawp in amuh sun uh chi’n kum 3 vel khawng aphak a Lianbawi limlak, vuaktang a adin pengpang na lim ava pia uhi.

Huchibang a Hoihnu hong om chiang in a nu leh Sir Suanpu bel ana kipak mahmah ua, Lianbawi om nawnlou, Hoihnu inleng tu in ngai in om mahleh hong mangngilhpah ding chi in a lungmuang mahmah uhi. Sir Suanpu bang hampha kisa mahmah a, Hoihnu nu deihsakna tangkha ahihmanin a innsung uah a thuthu in omthei a, a utleh Hoihnu room khawng ah va luut zatzat thei hi. Hoihnu hehnem chihdan bang in akiang ah, “Hoihnu, bang na chita a? Na ULianbawi a omdan se gawp a apate’n gamdang a Rehab centre a omdia a sawl uh hilou maw..?” peuh va chihkhum zel hi. Hoihnu inlah gingta hetlou napi in a ngaihtuah chiang in hichi deuh mah eidiam aw…apai ding leng hong hilhlou, ahi’nlah khamtheih hih hileh ken thei ngal ding hi inga..” chi’n a ngaihtuah khop apha hi.

Lianbawi leng a tunna ding munte damtak a tung in a thilhih ding bangkim a saifel pah hi. College hoihtak a kai a, huchikawm a solkal a sepna hihtheih liai siah hih ding chi’n thupukna la hi. College a kai masakni in introduction ana neisak ngal uhi. A sirpa un “Did you know Hindi?” a chihleh Lianbawi leng a theilou chih ut tuan teuhlou ahihchiang in “Yes” chisuk pah hi. Huchi’n a sir pa unleng “Ok, then say something in Hindi..” chisuk nawn hi. Lianbawi leng kintak a dingtou in “Sir, KUCH KUCH HOTA HAI, KAHONA PYAR HAI…” khawng hong chisuk giapgiap a, miteng nuizaak uhi. Toilet khawng a alut chiang in eilam toh kikhai law mahmah ahihmanin ahih ding dan theilou in abuai mahmah hi. Vaite khawng in “Nang Nepali te maw??” chih peuh a kan gige uh ahihciang in nuam salou lua zaw ahisam dinga a puannak ang teng ah “MERA NEPALI….NAHI…NAHI…MERA ZOMI… ACHA…ACHA…” chih gelh dengdang a, amute anuih uh zathei mahmah hi, lah amah vaipau theih dandan a agelh ahisam hi.

College a kailouh sung inn a kikhum den ahihmanin inn a om mun peuhleh a lungsim na hi’n a thei ahi. Huchia aom lai in nikhat postman pa’n a lehkhathon ding khat hong pua a, Lianbawi leng kipak mahmah in a lehkhathon hong ding in kisapah hi. Hong pah a, a etleh hichi’n ana kigelh hi, “You are invited to attend the wedding ceremony of Sir. Suanpu & Miss Hoihnu on the 23rd of December “ chih ana kigelh a, a kiguih zozen hi. A en-en a, achang inlah gingta mahmah a, achang inlah Suanpu khak ahihtoh a gingta kei sim hi. Lungkhamtak in om a, college nasan kai zoulou in nguaitak in aom hi. Ni bangzah hiam paizoh in alawm it Mangbawi apan lehkhathon mu a, kitensak sawm mah uh ahihdan ahilh hi. Hiai ni apan Lianbawi lupna tung ah amah kia in lungkhamna mittui nul in omden hi. A lawmhoih ding, a lungkham hehnem ding lah kuamah omlou ahihmanin haksa asa mahmah hi.

Huchibang a hunte hongpai nung Lianbawi halh thei taktak tuanlou a, a omna lam a eimi omteng kikaikhawm in thumna bang neihsak ua, drip khawng khai in duh leh duhlouh hilou in ann a nesak teitei zel uhi. Lianbawi in a lungsim in nidang a innlam a omlai a gamdang a omte I thupi koih tuankei aleh unaute itna, mi lainatna leh deihsakna nei na lawmlawm uh e… achi hi. Amah enkoltute a et chiang in chikmah a theih ngeilouh, piangui a kizoppih, a kinaihpih kuamah lah a om ngalkei hi. Huchia lupna ngak a haksatak a aomlai nikhat Lianbawi a dinga kawlni suak bang khop in solkal kam khat a omtung lam a agelh khat result suak in lohching velvual hi. Kipak mahmah hinapi in Hoihnu ziak in kipahna bangmah a neizou tuankei hi.

Sir Suanpute lah zi nei ding a kisakhol in abuai mahmah ua, Mangbawi lah heh kisa in pawt leng a pawtkhe ut nawnkei a, Hoihnu in a gen ut tam thei mahmah hinapi in Mangbawi in Hoihnu a ding in hunkhat leng a pe ut kei hi. Alehlamtaka Hoihnu a khasiat huai mahmah zel hi. Sir Suanpu toh kiteng utlou himhim, amah deihtelna tel hetloupi a pasal neihsak sawm uh ahihman in a kihepkhiat theihna ding lampi khat ngaihtuah teitei sawm hi. Huchi’n December khabul bang hon hita ahihmanin van leikawm ding chi’n anute kiang ah “Nu, Imphal lam ah ka van ding khawng kava ngaihtuah ding aw…” chi’n kingen hi. Anu kipak mahmah a, “Eh, bawi huaibang na chihtheih inchu hi thamtham e”, chi’n sum tampitak pia hi. Hoihnu in hun lemtang a la in Imphal lama pailou in Shillong lam a apu te kiang aleh zotsan daihta hi.

Lianbawi leng hong hat hiaihiaita a, innlam pai ding ut hetlou hinapi in apa’n a kam muh sial khat a lop ding sawm ahihmanin Hoihnute kitensawm hun laka innlam apai teitei ngai ding bang hi. Pumpelh sawm in panla mahleh hithei mahmah lou ding bang hi. Huchikawmkal ah, Hoihnu Imphal aom louh chiang in a nu leh pate lungkham mahmah ua, Sir Suanpu ngial bang leng a nguai mahmah hi. Mangbawi leh Lamnu lah a guuk in ana kipak mahmah ua, Sir Suanpu bang choh asa mahmah uhi.  Hoihnu Shillong a omna, apute tapa pa hun bangtan hiam Lianbawi toh omkhawm kha ahihmanin Hoihnu kiang ah a thu genpih zel a, “Hoih, Lianbawi toh ana kingai dan nahi umaw, amah nang ngai a si man dektak ahi, eimi pawlpite’n theikhe keile a si khinta ding, hong ngai petmah ahi.” Chih bang genpih a, hichi’n gen behlap lai hi. “Hoihnu, kitenpih aw, na kisik kei ding, a mihoih a, lai bang leng a siam mahmah, ka theihkhelh keileh government a kam leng a muta..” achi hi. Hoihnu lungsim a kipaksak mahmah a, himahleh a ULian in pasal nei sata dinga, nungak dang ngaihtuahta ding achih chiang in abuai mahmah hi.

Hichibang a thu aom vengvung lai in, Mangbawi inleng Sir Suanpu engbawl ut himhim ahingei ding a, Lianbawite gate ah laipek lianpi in “NO TO SIR SUANPU, YES TO LIANBAWI” - by : Hoihnu… chih va taak dengdang a, a mukhapeuh in sim uhi. Suanpu in leng mukha a, heh mahmah ahihmanin Mangbawi vuaklup sawm hi. A lawmte pasal mi 5 vel kaikhawm a, zu dawnkham pih in sikpum tawi in Mangbawite innlam zuan in apaisuk uhi. Mangbawi a inn ua ana omkei a, amau leng Lianbawite inn ah om dia muangmoh in va en uhi. A muanmoh bang un ana om ngei a, Lianbawi kam lopna ding toh kisai ana houlim uhi. Suanpu te’n amuh phet chiang un heh kisa in Mangbawi sikpum in sat ngal ua, khophawklou in kipuksuk ngal hi. Huaiphet in Lianbawi nu leh pa dingtou ua, bangmah gen manlou in amau tegel zong a khenpuk ngal uhi.

Lianbawi nu leh pa leh Mangbawi hospital ah kintak in puak in om uhi. Awlawl in Mangbawi hong halhkhe thei mahleh Lianbawi nu leh pa halhkhe zou ding abang nawnkei uhi. Huchi’n vangsiathuai tak mai in Lianbawi nu leh pa leitung a ahinna uh bei asuak maimahta hi. Lianbawi in a thu bangmah zakei mahleh hiai ni a omdan a lemthei mahmah kei a, a nu leh pa toh a limlak uh bang en in amah vuak thawmhau kisakna nei hileh kilawm in a om nilouh hi. Kuaman lah Lianbawi bangmah hilh ngamlou zomah uhi, hilh le uh Lianbawi leng a kithah ding alauh luat ziak un. Sir Suanpu lah sepaihte’n man napi un sum ahauh mahmah ziakin sum in kitankhe zou zomah hi. Huchikal ah Hoihnu inbel ana theipah ahingei ding a, kintak in a theihphet in Lianbawi omna lamte houpihtheihna ding lampi ngaihtuah nilouh a, a pu tapa panpihna toh a omna lama Eimi Pawlpite thuzak thei uhi. A thuzak thei utoh kiton in Hoihnu kisa in innlam zuan in a paipah vengveng hi.

Lianbawi in thil omdan a zakphet in a lungsim tei a dawt bang asa a, na salaw mahmah in loh ding dan theilou, pasal toupi himahleh a omna mun ah akap khe mai hi. Eimi pawlpi a heutute a thuhilhte’n paikhiatsan ngamlou in tutpih ua, khenkhat in a delhna ding lenna ticket ding leh bangkim va saisak uhi. Huchi’n sawt leng kihallou in Eimi omkhawm teng kikaikhawm in thuakpihna hun zatpih ua, huaizoh Airport a kha in innlam zuan ding in Lianbawi paisak uhi. Lianbawi lenna sung ah leng a kapkap mai a, lenna a sem nungakte bang in lamdang salua ahingei ding ua, bangchi a chi peuh in va Kankan mai uhi. Aman leng hoihtak a athiltuahte agen leh hehpih thei mahmah ua, Air Hostess te bang in a galna ding dan in bangbang hiam a pekhawm uhi.

Dakkal bangzah hiam a len khitnung un a tungthei khongkhong uhi. Lenna apan hong pawtkhiat in a gal-et leh amailam ah Mangbawi a lu khawng kituam lenglung a Hoihnu toh mittui kai nimnem a ding amu pah hi. Lianbawi in amuh phet in delhpah a, Mangbawi kawi pah hi. Hoihnu in a ULian in amah enkha hetlou a Mangbawi kawi amuh chiang in a khasiat bang suak deuhdeuh abang hi. Mangbawi inleng “Lawm aw, tuni I kimuh nuamkei na e maw…” chih toh a lawmpa mai ah amah a hehnem ding pen a kidek zoulou zaw in apang maimah hi. Awl in hongpai ua, hongpai kawm un Mangbawi in thil omdan teng leh Hoihnu dinmun teng hilhvek a, Lianbawi ahehtha suak mahmah a, huchikawm in Hoihnu a itna a pung deuhdeuh bang asa hi.

Inn hong tung dekta ua, kigalmuhta hi. Lianbawi in a inn uh a gal-et chiang in nidang toh kikhai asa mahmah mai.. Et ding dan leng atheikei a, a mittui a luang zungzung hi. Hong tung dek mahmah chiang un a kho nupite un leng Lianbawi mittui luang zungzung kawm a hongpai ana mupah ua, kidelh huan in kah in a kikah huan mai uhi. Lianbawi leng awl in innsung lut a, a nu leh pa mel daang kiuhkeuh mai a en a, kidek zoulou in kap in a kapkhe mai hi. Pasal piching hichibang a kap vang mahmah ahihchiang in a nu leh pa gal a hoh numeite bang a kidek zou kuamah a omkei uhi. Mite’n a hehpihna uh alian deuhdeuh mai a, la sa thei zong omlou in a kidiik gai vek uhi.

Programme tuamtuam hong zang ua, inntek hun ah Lianbawi thugen ding in hong dingkhia hi. Thugen hong pan a, hichi’n hong gen hi..
“Amasa in thilkhat kon ngen ding,hehpihtak in Sir Suanpu hiai ah hon pii un…” chi masa a, huchi’n a thugen hong pan hi.
“Tuni a ka thiltuah hi haksa kasa mahmah a, thakhat leng kasa a, puaknat huai kasa mahmah hi. Himahleh a lehlamtak a ka ngaihsut chiang in Pathian thupidan a kilatna hi’n ka mu hi. Ka nu leh pate’n kei a tapa uh hong vui lou a, kei a tapa in ka nu leh pa vui kahihman in thupi ka kisa hi, ka khanvualteng leng nu leh pa vui hilou a, nu leh pa vuitu hithei chiat le uh ka deihsak ahi.
(Sir. Suanpu tangvalte’n hon tonpih uhi. Lau mahmah ahingei dinga a chi bang a liing keuhkeuh hi.)
Tuni’n ka nu leh pa sih hoih a si ahikei chih I thei a, hiai pen I khua ua thiltung masa leh atawpna hileh chih ka ut mahmah hi. Sir Suanpu, ka nu leh pa khenlumtu in na theih uh ka gingta hi. Tuni a hiai a konsap nasantak ahihleh mipiteng theihpih ka deihman ahi. Mipi tengteng in Lianbawi in a nu leh pa iit mahmah ana khenlumtu Sir.Suanpu Pathian min a ngaidamta ahi.. chih ana thei unla, kuaman tualthatpa chi hiam a tawnglou in, etdan tuam aleng enlou ding in kong ngen a, Police te’n leng a case sukbei sak ding in ka ngen lai ahi.

Mihing in thil bangkim I tuahthei mah ahi a, tuni a Sir Suanpu inleng a thilhih a deihpen leh a utpen ahi hetkei ding, a tuplouh dan a omkha a hizaw a, kuapeuh in theisiam zaw ni. Pathian in ka nu leh pa hinna la utlou hileh temta in sat in, thau in kap lehleng a si kei ding uh, huaiziakin thil bangkim Pathian lemsakdan ahi chi’n I pom zaw ding uhi.

Bangteng hileh, saupi gen ding leng ka theikei a, tuni a hong paikhawm, ka nu leh pa hong iit pih tute tengteng na vek ua tung ah kipak mahmah kahi, ken hong din zoulou ding kahihman in Pathian in aleh tampi in hong din leh ka chi ahi.

Huaibanah, Pathian in kei vuak a dingzou dia hong muang ahihman a ka nu leh pa hong laksak hizaw bang in ka ngai a, huai ka ngaihdan pen hong paizom touhzel theihna ding in kuapeuh in thumna ah honna thei gige un… kakipak e…”
Chi’n a thugen hong zou a, mipi paikhawmte’n Lianbawi thugen, Suanpu a ngaihdam dan leh amah adia a ngetsak dante thupi sa mahmah ua, ngaihsang mahmah mai uhi.

Lianbawi in a nu leh pa luang hoihtak in vui khezou a, a khonung in thawmhau deuhdeuh bang akisa hi. A lawmpa Mangbawi inlah paisan ngamlou in a lawmpa kiang ah aomden hi. Hoihnu ngei leng kal khat bang Lianbawite inn ah agiakta a, Lianbawi in a inn ua paiphot dinga asawl chiang bang inleng a sawlzou ngeikei hi. Haksatna tuah I chih khawng mi tuah a gen nop mahmah napi in en I tuah chiang a hichitak a haksa ahi maw chihlouh Lianbawi inleng gen ding a thei tuankei. A nu leh pate’n a kam muh bek lopsak mah le uh a ut mahmah hi. A innmai ua singbul a SIAL kikhih bang a en a, apa’n a damlai a “bawi, na kam sial khat gou a lawmding ihi…” achihte bang a lungsim ah hong kilang dundun mai hi.

Hun leh nite khawllou in hong pailiam zungzung a, Lianbawi leng a lungsim a zaang mahmahta hi. Deihsaktu leh a tanau tuamtuamte un amah kia a aom nilouh pen hoihsa nawnlou ahihman un zi nei ding in sawl uhi. Huchi’n Lianbawi in a inndongta te sawl in Hoihnu va helsak a, Hoihnu nu leh pate’n leng nial ngaihna theilou uh ahihchiang in lem ana sapah ua, Krismas leh Kumthak kikal a kitenna nei ding in a thupuk uhi. Mipite’n kiten ding thu azak chiang un kipahpih thei mahmah mai ua, kituak leh kilawmkhawm asa thei mahmah uhi.

Theihlouh kal in hun hongpai zungzung a, a kiten ding hun uh hong tung petmahta hi. Lianbawi in a thian ding in Mangbawi zang a, Hoihnu in Lamnu zang hi. Kitenna programme hong panta ua, Pastorpa kitenna neisak ding in hong dingtouta hi. Mangbawi leng a zi nei dingpen hilou napi in achi bang liing huhut mawk ahingei dinga, a zungbuh kibuhsak ding bang uh a sukkiat ding lau kisalua in peuh akam ah guang in ana muamkha zozen hi. Huchia zungbuh kibuhsak ding hun hong chihphut uleh a kam a aomlam phawk in Mangbawi kiguih zozen a, kiguih in thalh kha a, a zungbuh muam pen a gilsung lam a valhkha maimah hi. A gen ding dan thei tuanlou ahihchiang in Pastorpa kiang a gen in zungbuh leithak ding in mikhat sawl ua, a zungbuh hong tun ding ana ngak demduam uhi. Huchia sawtlou angak nung un a zungbuh hong tung a, bulhsak pah ding achih leh a khut ah hong talou sim a, Lianbawi leng buaisim ahidia, a mipi omlam leng theilou in Hoihnu khut peuh a chil nuhsak in a henlut sak teitei a, mipi te anuisak zuazua uhi.

Kitenna programme zou ding in hong kisata ua, hih ding teng hong hihzouta uhi. Huchihlai in Mangbawi a fellouhna a zum toh a sungpuak zomah ahidia, a veih hong sangkha a, ngaihpi a hongpuak koi ahihmanin miteng in za uhi. Etna ding theilou lua kisa a azumpi toh Lamnu a bet khauhkhauh leh miteng in Lamnu veihsang ding sa ua, Lamnu zum toh heh sak zou mahmah hi. Himahleh kipahni ahihtoh nuikhawm zaizai uhi. Innkong ah lim kilakpih utbang mi atam mahmah a, lim hong kilaklak lai un pasal khat hong pai a, Lianbawi kiang ah, “Lian, biakinn le kan nailou a na zipper bang na hong ngal a…” chi’n hong chiamnuih hi. Lianbawi leng a daksuk le a zipper ana offside ngut a, kintak in a kaitou hi. Lim kila ut tengteng toh hong kilak zoh un innlam zuan ding in hong kisa uhi.

Lianbawi leh Hoihnu leng nupa taktak ahong hita ua, a ki-itluat uh bang in kuamah englou leh nuamsatak in hong khosatou ua, Lianbawi sepna lam a anupa un om uhi. Pathian panpihna toh ta melhoih taktak bang hong neitou ua, innkuan kituak, ki-it leh etton taak tak in a khosa tou denta uhi.

© Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA