TULAI NUMEITE..!!

Posted by~Grace Nauneu

Written By: K Lianthansang

Tipaimukh Road tawn in, Sinzawl lam ka man-oh vengveng uhi. December ( 2015 ) kha ahi a, zingsang baihtak a kipankhia ka hihman un, votsim hiauhiau hi. Chiangpi ah zing ann ka ne ua; gari a siat zawkmah ziakin, sawtsim tak ka khawlkhak loh uhi. Ka hohsawmna uh, Lamka apan kilometer 190 vel a gamla ahihman in, tunbaih kichi khawng ‘kahase’ himai. A ninawn a Programme om ding delh ka hih zawkmah u’toh, Sinzawl lam himhim mukha nailou ka hih zawkmah man in mialnuai a lut ding ka huphulh mahmah. Ka huphulh bang ngei in ka mial lut ua, a khaw(khua) melpuakdan natawm leng ka hisap (ngaihtuah) bun kei. Mualtung lam a taitou vengveng ka hihdan tan uh bel ka thei hamham hi.

Atom lamlam in gen ni. Programme bangkim, nitaklam dak 3:00 lak in ka zou ua, a ninawn zingkal baihtak a Lamka lam zuan a kipatkhiat ding chih ka tupdan uh ahi. Zingkhua hong vaak hoih taktak ma in ka thou a, mai khawng phiatsiang in, khawsung melpuakdan hoihtak in ka veel suak hi. Zawngtah gahpha simsim bangzah hiam ka muhkhak zawkmah ziakin, bangzah hiam chuh puak teitei ka sawm ngal hi. Zawngtah nei hi ua ka theih te ( a huansung ua om ahihman in) inn khat a ka lut leh, inteknu’n meikiang ah buhbel ana heikual chet hi. Huai hun ahihleh, zingkal dak 6:00 vel khawng hipan dingin ka gingta.

Ka hohna ziak genkawm in, meikha ( sing kichihna lam ) ah ka tusuk ngal a, singkhuah bel ka kalkak khum hial kei. Suangmuat kisui zawl hinhen 3(thum), thuk ( beel suantheihna di) di’n zang uhi. A mehhuan uh bel, a gim ka zak dan in ‘ sihzou tangal pok’ hingei dingin ka gingta. Khintung ka entou a, adan nuainung pen ah singkhuah tampi kihak zeizui a, a dan nihna pen ah buh-hak (buh phouna dia kizangte) in buh-huum kihak( mei-hu in a uuk keu dia kikoih) nawn hi. A nawn ah, malta san phiupheu ngen kikoih nawn a, adan tungnung pen ah sengzing zatnailouh ( athak set) tampi mahmah kikoih san gimgem hi. Meisak ah bel, sathu uum lian mahmah kikhai geigoi a, a gei zek ah vok ann bel lian huntawk khat kitung keihkuih hi.

Inteeknu ann huan a abuai kal in, phaitam lam innka tau tung ah inteekpa’n, suangtaat lian mahmah ( suang taak vilvilte bawltawm ) tung ah tempawng ana taat ging suatsuat a, heitang khawng leng taat hi. A omdan tak bel, December kha a leng louvaat kipanta uh chihna a himai. Inteeknu’n, a tuibuk muan vutlak a phihkhe puap zozen in, “ Thangboi’ pa, zawngtah deih om a, na va lohsak zual man diam? Lamka lam a puak di hi a, kinsim d’uh ahi..” chi’n, phaitam lam a om, a pasal’ kiang ah gen hi. A pasal leng hong lut in, ka deih zah hon dong a, innkong verandah a zawngtah lohna dia kibawl, mautawn sau hinhen ( a bullam a aka om) toh a huansung lam uh naih pah vengveng hi.

Khua votsim ahihman in, meikiang ka taisan ngam kei. Inteeknu’ kiang a, “ Nu, na felzou uh e maw…dak 7:00 ma a ann teng minkhin di neive uai..” ka chihleh, “ Lamka le singtang gam ahi thou na a, mite’ nuaisiah leh pampaihna gam a ana teng, kou a singtang suak zawdeuhte kingakna loukhoh ahihman in, vai nanung a pankhak di kilau vek a, loukuan baihbaih bang ki-eng mai ahi. Huai ziak a, kou leng dak 7 khawng a loulam man-oh zel ka hi uh..” chi’n hon dawng hi. A bang uh ka et leh, inkuan limlak chihdan ana kitaak a, meikhu in a uuk-uuk ziakin san gimgem zozen hi. A limlak ua kipan in, tanu khat leh tapa khat nei uh ahihdan ka theikhe ngal mai.

Akiang ah, “ Na tate koi a om uh a….tua inn a om, nou nupa vuak mah na bang ua…” ka chih guih leh, “ Ka tanu un pasal a neita a, ka tapa neihsun un leng zi a neizou tham ta…” chi’n hon dawng hi. Ka pau nawn ma in, “ Ka tapate nupa ahihleh, inn a tuan ua….Lamka lam ah tu’n a zi leh tate toh a khawsa lel uh. Kou zaw, hichia khawsak touh nipneep a, nna ka sepzoh nawnlouh chiang ua sihsuk mai ding ka maban uh ahi, Bawi..” chi’n hon dawng a, ka lungtang teipi a sut bangmai in hong na zat zozen hi. Thil omdan ka theichian nuam deuhdeuh a, lah va dotsau luat ding nuam ka sa kei zel. Atawp in, “ Bang chidan e Nu? Nou, na tapa te’n hon thudon nawnlou uh chihdan maw..?” chi’n, lamdang sak chitak in ka dong hi. bangmah genlou in, a buhbel hon heikual a, meisak lam ngatou vungvung kawm in, khuam a siikdak kikilh ah belpuansia baat tou gaih hi.

Sawtlou nungin, “ Bawi, zi nei di’n k’on gingta kei. Huai ziakin, zi na neih (dek) chiangin pilvang mahmah in aw. Hon gensau zek leng. Kei le hiai innsung ah mouthak ka na hikha ngei sam a, ka mouthak tuung in upa lua ka hinai kei. Himahleh, ka nu-le-pa’n hon hilhzou khop ua, ka theihlouh leh siamlouhte ahih didan hon hilhzel ua, tu’n nu khat dinmun in ka ding ta. Kou hunlai khawng hon gen taktak leng, na gintak zohlouh ding tampi a omkha ding. Tamlou chuh, k’on hilh nop om ahi a, na mangngilh ngeilouh leng ka gingta bok. Tulai a mouthak te’n, a nu-le-pa uh bang haibawl in, hih gaihgaih ua, theihsiam haksa ka sa. Nidanglai a mite leh, tulai a mite zaw kibanglou di mah hi. Ahihhang in, nidanglai a mite’n a hinkhua ua ‘experieced’ ana hauzaw uh ahihman in, hon thuhilhna teng uh leng ‘thring lua’ va chih vek theih hilou ahi..” chi’n hon gen masa hi.

A mehbel hong kawm in, keupi dia gua kibawl zangin meh hon tok kawm heuheuh a, “ Kou hunlai a, zingkal aak masa khuan khawng a kithou inchin mei kitoh ngal, huai le mei-am lianlou pansan a muut a muutkuang thoh hilai ahi. Tulai a dan a, munkhat heek zual a kapkuang zatzat a hiteuh kei. Buhbel a, buhtui di suang ngal in, a soukhiat ma tui delh in kikuan vengveng zel hi. Tui delh chih lamdang na sa maithei. Kei nupi’ tuung lai tan in leng, ka khua uah tui a nuam het kei. Lui gamla pipi a tuitawi a, khawvak mama khawng a kipel zungzung mai ka hi uh. Huailai in, tui beel nasan ka nei kei zomah ua; tuithei ( gaw lawng ) bangzah hiam khawng seng a pua a, tui kitawi ahi. Keu leng, uum keu ngen kizang phial ahi. Tulai Numeite’n bel nuam salaw mahmah ta uh himai. Lamka lam a omte diakdiak bang, Well a tui khaikhiat ding natawm leng peihlou in, tui pump khawng thuah uh. Munkhat I meek chia tui hong pawt ziau lel, chihkhawng hita ahi. Eh! Huaikia hilou lai, deihna munmun a kaithei dia zawl in, hekpawt zatzat chihdan khawng le om hilou maw. Puansawp chih khawng bang le, khawl a sawp ziahziah uh hita ahi…changkanna khat chuh hiopeuhmah eive ” hon chi hi.

Ka khutzung tegel kilhtuah in, ka taklam khuuk ah ka baat kawm a, a thugen hoihtak in ka ngaikhia hi. Agawl hon khuah phalhphalh a, “ Tua chu adan omdeuh hita, nidanglai diakdiak a, ann huankawm a vok ann khawng pia in, sum a buh-huum kisu keuhkeuh mai ahi. Tulai in bel, ‘Rice Mill’ khawng om a, ann suk a ki-awl ta a hiven. Huchibang kawmkal ah, aneep tawp in gen le - tulai numeite’ lak ah mibangzah in ann-sep, beel khuk, ann-hawi chihte a hihthei kei tel ding uam ah. Numei khat ihih ngal leh chu, huaite a hidi sa a koih di ahi. Nuam salaw mahmah eive ua, tulai numeite’n! Ei lah, suun hong hi a, nisanuai a mual meet giau vilvel sawm a kivei nilouh himai. Achang a naungeklai khawng loulam a kitonpih in, buuk khawng a kisial ahi. A ihmut sung uh aam taka loukhoh soisoi himai inchin, gentheih huai thou eive..” chi’n hon gen nawn hi.

Meipang a buhbel domkhia in, tui ah puansia khat hon diahkawt masa a, a puansia in vut hon toih (nuh) cheuh hi. Huai a, a buhbeel uh hon nawt siatsiat kawmin, “ Tulai numeite’ hamphat khiatdan kha, atamzaw buhbeel nawt kichi le om nawnlou phial a khawsa ta uh ahi. Den a ka gen hon zom lai leng, I ta ngeklai khawng midang donsak a, lou I kuansan dek chiang a hon kah ngoihngoih chiang ua zaw, I bilkha a akahging uh mang ngeilou a, nuam hetlou ahi. Vaipai ( loukuan pailam) chiang a lah , seng dimdim a sing kipua in, atung a siattheih chikim kisiat nalai. Huaikia hileh phave! Buuk kiteep kawm in, laizial nasan kizial kawm. Ka nungaklai a le, nitak a ka lenglate adia buuk ka teep mai ngai ahi. Huchibang kal a, pasal te’n I nung a hon zui un, singlukhuahkham hon pukawm veve uh. Tulai numeite hampha petmah uh ahi. Lamka zang lam diakdiak en lehang, loukuan-singpuak chih lah omlou; nau nei sunsun te lah nau toh suun nitum a buai veve. Loukuan toh thuah di himaizen leh, tulai ate sigam setsuat ta le uh kilawm ka sa. Eh! Thil himhim asuak masate kaan omlou a chih uh zaw, a dikna khat om hidi hiveh aw..hehe..” chi’n hon gen hi.

Huainung in, “ Ka mounu uh le, Lamka zang a khanglian ana hikha a, Zoudawn a khawsak asiam kei. Himahleh, ka hihtheih tawp suah in chiil ( zilsiam sak) ka sawm a, a theihlouhte hilhzel in kum khat sung ka kikol uhi. Tuadan a ka kikoltouh zel lai un, ka thuhilh zelna te a lehlam a la a hingei ding a, a pasal ( ka tapa neihsun uh) thuzoh in, hon zinsan hiau ua, tuni tanpha ka kithuzak nawn kei uh. Tulai Numeite zaw, nuamtak a khangkhia hisim unchin, a haksazek a palkhak chiang ua genthei kisa lawpah ua, buaihuai sa ka hi. Ei le zaw ki-update zoulou deuh mah le hi’n teh. Bangteng hileh, hoihdeih ziak a I lam-et louh dantak a thil hong paite leng thuakdan ka siamta…” chi’n hon gen a, a pasal leng zawngtah bawk bangzah hiam toh innsung ah hong lut chet hi. Kou leng aman di zah kihou fel zou in, “ Neeklim leh Sepnuam un aw leh, ka na pai di…” chi’a ka pawt toh kiton in, “ Damtak in painuam un aw leh….” Chi’n deihsakna thuchah hon muam ua, ka kikhenta uhi.

Laigelhtu’ Lungsung Pan:

Hiai Tangthu ah “ Sinzawl lam “ chih hong kizang mahleh, Sinzawl khua chihna ahi sese kei. Tulai toh kituak ding ngimna a gelh ahihman in, mi kuahiam’ hinkhua toh a kibatkhak zenzen leh “ nang hilou hial na hi…” chih k’on dawnna a hingal mai. Tulai a numei khenkhat ( avek ua hilou) in kiveelthakna dia hon zat ngei uh leng ka lam-en hi.


©Siamsinna Leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA