KEI DIN….. TUNGSUNNI CHIKLEH AHONG TAANG DIA???
By ~ Paumuanlal Guite
Nipini biakna hunte nuamtak a zangzou in Mangboi leng chim kisa
ahidinga a lawmhoih mahmah Siamnute innlam ah va hohtou hi. Kong a luut
dia a kisak leh nidang bang hetlou in innsung ah thawm ana ngaih mahmah
a, numei tamkhop om uh ahi chih a haih hetkei hi. Mangboi leng naupang
thou lai ahihtoh zum ahingei dinga lutlouh mai asawm hi, himahleh a
pawtna ding dang lah thei tuanlou ahihman in zum-le-sailii a si omlah
hilou a I pu leh pate’n ana chih bang un bang a pasal chi’n kihangsan
sak deuhmai in a luut ta hi.
A gintak bang ngei in innsung ah numei bangzah hiamtak ana om ua, ana
nui zaizai uhi. Mangboi leng zum sim in a tutna ding mun bang ava haih
zozen hi. A lawmhoih Siamnu lah ana omkei zomah a, Siamnu naunu Chiinnu
leh a lawmte kia ana om uhi. Paipah ding lah hi salou, pailouh ding lah
hi salou in haksa sasimtak in aom leiluai hi. Zumsim toh hong daak khiat
leh Chiinnu lawmte lak a khat khokhung lam deuhte, mi ngou, din sang,
maitai leh etlawmtak mai khat hon mukha a, amuh toh kiton in a lungsim
ah mang ding abang nawnkei hi.
Pai ding lamlam leng a lungsim ah aom kha nawn vetkei. Bangtan hiam a
om zoh un alawmte pai ding a kisa uh ahihman in Chinnu in “UMang, ka
lawmte honva khakpih aw…” chi’n zawn zenzen a, Mangboi leng a lungsim ah
kipahna ngen a dim ahihman in nial selou in nui heuhau kawm in “hitham e
Chiin..” chi’n azui ngal hi. Lamdung khawng ah a kihou toutou ua,
himahleh Mangboi bel milak a maingal nailou ahihman in a pautam hetkei
hi. A pautam louh hang in a guuk in huai khokhung lamte nungak Liani
kichi chu ana guuk etet tamai hi.
Hunte hongpai zel a, Mangboi lungsim ah Liani om tam deuhdeuh,
ahihhang a nungak-tangval bang a va kingaih ding chih lah Mangboi a
naupang lai genlouh Liani bangleng pawl 6/7 khawng simpan lel ahihman in
haksa asa mahmah hi. Genlouh mai sawm a akidekdek hang in a tawptawp in
zaw kideek zou nawnlou ahingei dinga a lawm Chiinnu kiang ah a itna thu
gen a, himahleh Chiinnu in laithon a gelh ding a ahasot man in aman
leng laithon gelh in Chiinnu tungtawn in pia hi.
Ni bangzah hiam a ngak tan in leng Mangboi in dawnna mulou ahihman in
kuamah phawkpih hetlouh in a lupna tung ah Liani ana sialden a, amah
leh amah bang aselam peuh kipia in ana khase mahmah hi. Huchia
lungkhamtak a aom lai in nikhat Chiinnu in a laithon ding tung ahihdan
hilh a, Mangboi leng thanuamtak mai in ala ding in va kuanpah hi.
Chiinnute inn ah tut leng tuthei lou, a laithon sim utna lian gawp
ahihman in paipah in a inn ua alupna tung a sim ding in taipah vengveng
hi.
Inn atunphet in a laithon hong a, asim leh Liani in tu-le-tu a
ngaihzawng nei dinga naupang kisa ahihdan leh hithei nailou phot ding,
Pathian in lem asak leh mailam hun ah tuibang luangkhawm ding chi’n gelh
hi. Mangboi in leng Liani thugen nial ding dan leh nialna ding thu thei
tuanlou ahihman in ngai mahmah napi in hitheilou ahihchiang in a
ngailou bang a aom mai ngaiphot hi. Liani in a itna sangkei mahleh
Mangboi in it mahmah ahihman in Liani muh theihna ding lampi kia
ngaihsun a, a neihzoh sun cycle hoih vaklou khattoh amuh khak leh chi’n
lampi dungpeuh vial zon sek hi. Ahihhang in Liani a mukha vaang mahmah
hi.
Hunte theihlouh kal in ana pailiam zungzung a, Mangboi hi’n Liani
hitaleh pichin lam hong manoh hiaihiaita uhi. Nikhat Mangboi inleng
Liani a itna beithei lou ahihman in zonkhiat sawm in kisa hi. Himahleh a
thuzak sun chu Liani in vaigam lam zotsanta chih ahi. A theihlouh kala
Liani gamlapi ana tung poi asa mahmah a, tangkha lou ding chi’n a
kingaihsiat tha bang asuak deuhdeuh hi. Himahleh nikhattei mukha veve
ding chi’n amah leh amah a kihehnem thouthou hi.
Kum 6 lam hong pailiam zoh in nikhat gintak hetlouh in tulaite gen
minthang facebook tungtawn in a ngaih mahmah Liani hon mukha zenzen hi.
Aman leng lawm ding in ngetna thonpah a, Liani ngei inleng ana theilai
ahingei dinga a ngetna ana saan sakpah hi. Hiai in Mangboi kipahna ape
mahmah hi, hinapi in Mangboi pen Lamka aom, Liani pen India khopi
lianpen a om ahihmawk chiang in kisit deuh ahiding a hoihtak in leng a
houpih ngamkei hi.
Huchi’n hun aneih bang un Mangboi leh Liani kithuzak tuah theizel
uhi. Akallak in a kimuhlouh sung ua haksa ana tuah khenkhat bang uh leh
thil tuamtuam khawng kikum in kuaphawklouh kal in nuam ana sa mahmah
uhi. A haksat, lungkhamna te uh kigen tuah ua, a hihtheih khomkhom un
kihehnem tuah zel uhi. Liani bang inleng tangval ana neita a, huchi mah
bang in Mangboi ngei inleng nungak nei hi. A tangval/nungakte utoh kal a
ahaksatna uh, a lunggimnate uh kihilhtuah in hoihtak in kikum tuah ua, a
kingaihnatna uh hong lian hiaihiaita hi.
Nikhat Mangboi leng maban sunzom ding in a senchiil lungdeih Liani
laitual lenna khopi zuan in hong zinkheta hi. Gam lianpi ahihman in ut
hunhun a kimuh theih leng ahihlouh banah Mangboi in pau leh haam himhim
leng bangmah theilou ahihmanin Liani zon a muh ut hinapi in a mu thei
pahkei hi. Huchih lai nitak khat Liani a lawmhoih Nenemte inn a giak toh
melmuhlouh tongsan tungtawn in hong kihoukha zenzen uhi. A ngeina bang
in hoihtak in houlim tuah ua, ahihhang in itna thu hiamte bel bangmah
genlou uhi.
Itna thu bangmah genkei mahle uh kum tampi paita apan thil ana omsa
ziak in genkhiat louh in a kal uah itna chii ana kituh khinta hi. Nidang
hunteng sangin akal uh kingaihnatna hong lianzawta a, hun awl aneihteng
un sakmel kimutuah thei gige kei mahle uh kihoutuah in a kithuzak
tuahden uhi. Huchi’n theihlouh kal in Mangboi leh Liani chu kingai
hongsuak maimahta uhi.
Mangboi ading in a kipahhuai semsem a, atup lohching banah Pathian in
a thumna dawng ahi chih bangtuk in ngai a, kipak in lungsim nuamkhol
diak hi. Hun awl aneih nak uale midang toh sang in amau tegel in hun
zangkhawm zel ua, a hoihlouhna bang uh kibawlhoih tuah in kithuhilh tuah
ua, anih ua pangkhawm in nuam honsa mahmah uhi. Huchia kingaipan chih
ding hinapi in miteng bang in a ki-itna thu uh ana theikhin ua, ahihhang
in amau bel a ki-it, kingai mah hive hang a utut theih bang apoi dia
chi’n lungnuamtak in om thouthou uhi.
Hunte hongpai zel a, a kal ua ki-itna alet semsem bang in kilemlouhna
neu khakha hong neitouta uhi. Mi nih, Mangboi leh Liani lel ki-itna kal
ah numei hi’n pasal hitaleh tamkhoptak hong kidaihlah pianta uhi.
Mangboi kiang bang ah “huai Liani khawng na ngaih…” chi peuh in vaheksia
ua, huchimah bang in Liani kiang bang aleng “huai Mangboi na ngai,
huchi-khachi eive…” chi’n a hihlouhna tantan ah va gensek uhi. Huchibang
a thu hongtam chiang in a ki-itziak mah un kimuangmohna bang hong om
pianpian in akallak in hong kise mun simta uhi.
Hong kisiat mun sim chiang un kikhenna ding tan bang hong tung zel
uhi. Himahleh ki-ittakte chu kikhen zoulou chih pian in achang bang in
Mangboi in Liani kiang ah ngaihdam ngen in kingai kiik ding bang in va
ngenzel a, huchi’n Liani leng mi hehpih theitak ahihtoh hehpihna in ana
ngaidam in hong kingai kiik zel uhi. Himahleh amau nungdelh mi tam
deuhdeuh ahihman in a tawptawp in hong kisekhia in hong kikhen
khongkhong uhi.
Hong kikhen hial chiang un Mangboi in pawna mahmah a, ahihlouhna thu a
va gente bang hon banzon a, a gintak louh pipi in ana gensiat bang uh
lamdang asa mahmah hi. Himahleh tui bawsa lah luahkiik theih hi nawnta
lou. Mangboi a neu apan tagah piansim ahih zomah toh kingaise semsem in a
lungtang na mahmah hi. A kikhen nung natan unleng Mangboi in taisan
thei tuanlou in a kallak bang ah houpih zel a, a itna thupeuh gengen lai
hi.
Huchia kingaisia, lungkham mangbangtak a aom lai in lawmthak khat hon
mu hi. Amah ahihleh Vungboi kichi, a omna ua College kai aom, naupang
chik ahihhang a lungsim piching leh polh nuam mahmah khat ahi. Vungboi
in Mangboi kiang a khovel a thil omthei mah ahi, huaiziak in lungkham
ken, nang leng kon mohsakna ding ka theikei, na nungaknu leng ka
mohsakna ding ka theikei, hilele na kisukhalh ding ahi chi’n Pathian thu
khawng toh khamuan zel hi.
Chikmah a akithuahpih ngeileng hilou Vungboi in hichituka Mangboi hon
khamuan chiang in Mangboi leng kipak mahmah banah halh tuam mahmah in
kithei a, apuak nuam tuan hi. Himahleh hunteng a kithuhilh theihlouh
ahihman in Mangboi a lungkhamna a mangthei tuankei hi. A chang bang in
kingaisia in utlouh teng a om bang a lunggulh zel a, himahleh huai hial
ding lah haksa sa in kuamah phawk hetlouh in haksatak in aom hi.
Hunsawt leng pailou in a itpen Liani inlah phawk nawnlou, amah
hasuantu leh thuhilhtu gige Vungboi inlah daihsan hiaihiai, Mangboi leng
amah leh amah kining gawp a, achang in Pathian bang chou maimah hi,
alungkham luat man in….. Thil gen ding achih chiang inleng a gen ut, a
hi hut bangmah a om nawnkei a, “Kei adia chikleh tungsunni suak ding
ahiam….????” Chih louh gen ding a thei nawnkei hi, amah hehnemtu ding
lah aom ngalkei a……...
Simthu lelleng na vangngaihna simthu
Maimit siing leng maimit laukha’n lang e….
Sambang zalleng zalmang in melmu’ng e,
Zailaw awileng na vangngaihna zaila…
Mualdawn tulsing in pou thei lechin maw…
Na leeldawn a guikhau bang zam nuam ing,
Nanglah mualdawn tulsing in pou theilou,
Na duang ah gam guikhau bang zaam mawng e..
Zankhua a sawt zong khen ding geelmawng e,
Gual in tongsia lel zong kholh ka chimlou,
Taikhua val zong khen ding leel ken aw ngaih,
Zankhua sawt zong naubang pom chim kei veng…
Zansawt laikhun na zua saulim nuam ah,
Lunggel khen a naubang I pomlai ni,
Chikleh ngilhni tuangtung ding hiam ngaih aw,
Ngilhni omlou I nunlui liamsate.
Chikleh vang mubang ngaih ka baang zou diam,
Tumbang ka vuailoh hial ding bang e ngaih,
Na sakmin loh baang ta ning ka chi zong in,
Baang moh in sinlai vabang phawng den chia…..
I kal mual zatam in hong hal zong in,
Maimit suan pelzou keiveng e ngaih aw…
Nanglah singdang a hi chi in gel dia,
Kei aw nang ngaih lambang kheng zoulou hi’ng
Ngaih aw khuamual liam din kon phallou zong,
Lungzuan zatam sial din kon phallou hi,
Na nopsaknang zuan in khaubang chiah tan,
Na tangpa gellou nunnuam hei ta in,
Zankhua a sawt zong khen ding geelmawng e,
Gual in tongsia lel zong kholh ka chimlou,
Taikhua val zong khen ding leel ken aw ngaih,
Zankhua sawt zong naubang pom chim kei veng…
Na sakmin loh bangmaita ning e ngaih,
Na kha vangngaih sawlbang bangta ning e…
Khuva lui ngilhni tuang tung ngeilou ding hi….
Comments
Post a Comment