RUTHI SILHPUAN
By - Pau Lian
Bang chi in genlou pi in kuan a za dia, bang chi in semlou pi in kuan
a lawh dia, khovel ah taksapna omkei leh kua’n hauhna leh nopsak na
zalzou kha ahih lam uh aki thei ding ua, bang chi in haksatna thuaklou
pi’n nopna kua’n a thei dia, haksa sa a gimthuak ten zaw nopsak hun
inleng mittui a nul khanak uh, mihing hikhua a bang dia kei sese tung a
vangtahna tung tuamse ahia chihna mah a tam, mihing ngeina leh ngaihsut
na ten a bat zawh louh khovel pilna lak a pan tantawk a lungkimna ahi a
poimoh pen, hiai tantawk a lungkim na bel mihing a din batlah, van a
kikhai bangmai, deih mahmah leh lunggulh mahmah a et vungvung toh aki
bang hi. Genthei kisa te’n zaw hauh hun inleng a mi hinpihte hehpih
theihna a khahsuah ngeikei uh. Vangsia kisa ten zaw vangpha mite
vangphat na a mu ua, himahleh vangpha mi ten vangse te vangsiatna a mu
kei ua, banghang a kei tung khelkhel a vangsiatna tung a hia chi in
vangpha a hih lam uh kithei lou in lungkham na toh a hinkhua a zang sek
uhi.
Khovel pianken a pan mi eng ding him a piangkhia ka hi ding, khovak
ka muh masak hun genthei kei mah leng ka khotheih hun a kipan in innpua
kaanlou in hinkua ka zang pah hi. Ka hinkhua ka ngaihsut chiang in a
khotheih tung lai in kum bangzah ka pha diam aw ka chi hi. Ngeina
banglou leh ngeina a piangkhia hilou, dawi havang kal a khovel a
hingkhia a, mite muh bang musam a, mite duh bang duh thei a, mite dah
bang a dahthei a, mite ngeina tawpkhawk tan va koppih thei hialkei mah
leng mite bang a itna, huatna, dahna, pahna leh lunglengthei dia mihing
kimkhat a siam kana hi hi. Mihing kimkhat sa leh sisan nei, keplouh
donlouh a omdap sanmai hi lengle ka gen ding, kasak ding omlouh lai in
kem leh khoina hoihtak ka tante ziak in ka vangsiatna lam mulou khop a
lungkim in hinkua kana zang hi. Ka pian tung a ka nu leh pate kinep
luat ding dan leh ka khankhiat a kinep huai lou tapa veisia kana hih lai
a ka nu leh pa dah leh lungkham ding dan ka ngaihsut chiang in ka
theisiam a, amau tung ah kisuanlahna bukim ka nei hi. Ka sanggam pianpih
te ngei leng kuhkal, maitai leh polhnuama ka kiang a a om gige theih
pen uh kei a din damdawi leizawh vuallouh a hi gige hi.
Unau 3 ka pha ua, ka unau lak uah a milai pen ka hi. Innkuan kimtak a
khosa a ka omlai un ka hinkhua a dia kikhenna ka tuah masak napena hong
tung ta hi. Ken bel dam leh dam, sih leh sih in innkuan kim in hinkhua
zangkim thei dipdip hile ung chih kana lunggulh leh ut a hi gige hi. Ka
unau ua a upa pen ka U Lian in siamsin na ziak in 1995 kum in mundang
ah hon zinsan a, akal lak in kei lupna ngak lel aom pentak in ka ngai
thei mahmah hi. Sun chiang bang a ka kiang a tu gige ka u, ka kiang a om
ding kasa sek a, ka zong a, himah leh a meel muhphak a hikei, kanau lah
sun chiang in school hon kaisan ahih man in sun chiang in ka nu toh
chimtak in ka omsek uh. Hiai chimluat na in khelna a hon pilut thei a hi
chih ka muh tuh hiai hun ahi hi.
Sun chiang in ka chim a, hih ding ka theikei a, ka ihmu a, ihmut
kazawh hun inleng ka chimna a bei theikei, ka nu lah inn naa a buai
tawntung a hih man in ka kiang ah a tu kinken thekei, sun nitum in ka
kingaihtuah seka, ka khasiat tha a suak hi. Ka bil a ka zak leh, ka mit
a ka muh te ken leng mihing khat ka hihsam ngal leh khatvei bek va
lawng kha sam hih ka ut petmah hi. Ka lupna kiang a tukvelh a pan ka
dakkhe zel a, ka innpam ua tuilou a buhkung a buh vuui te bang khoih nop
chitchiat na in ka dim, ka innsaklam ua school naupang lehkha simging
nainai te bang ka mu nuam a, kei leng hichi lou hileng a mau bang a va
simsam thei di hi ing a maw ka chi hi. Vuahzuk hun inleng vuah nuai a
khatvei bek dinkhak ka utsam a himah leh sian in kei a din huaite bang a
om a lemgeel ana hikei hi. Ka ding ut a, himah leh ka khe in ka pum a
dinpih theikei, ka tu ut ahimah leh ka nungguh in hatna tha a neikei, ka
khut ka liik nuama, himah leh ka khut guh sunghawm te ah siik tum guan a
om mah a bang, a gik a ka tangsak theikei hi.
Hichi kawm pi a hinkho zat kei a ding in bang a diam a a thupi na ka
chi a, a thupi na khat mah leng ka mukei hi. Kipahna ding ka zong a,
kipah na ding tuh van a aksi kai te bangmai a gamla ana hi hi. Ka nu leh
ka pa lunggimna ka hih gige ban a tu in ka nu leh ka pa vuak lunggim a
hi nawn takei, ka innkuan ua lunggim ding a siam mah ka hi ding uh chih
ngaihdan ka nei ta a, lunggim na in a buah innkuan suak mai ding in leng
ka kigingta ta hi.
Khovel neih leh lam ah bel kou mahni khomkhom in ka neisam uh chih
ding a hi. Himahleh sum ah kipah na muh ka gingta kei, tasam te huh a,
dahte dahpih a, kipakte kipah pih ding chih bel ka pu ka pa lunggeel na
ana hi hi. Himah leh tu in hinkhua a ki leh but ta, mite'n kou hon
dahpih ta ua, vangse na uh e, hehpih huai na uh e chih a om ka hi ta
uhi. Ka nu'n sawtlou paisa a zing khovak tung a ka lupna kiang a khuk
din sa a thum a, Toupa, bang hi ka hi ua, ka pu, ka pa uapan bang
hihkhial ka hi ua, nang deihlam a hih leh hon theisiam sak in chi a a
thum a khitui a nul chiang inleng ka khitui a pawt zou nawnkei hi. Ka
lungkham luat man in ka lungtang te hih khauh in a om a, ka khel ahimah
leh poi khoih theilou, keimah tung na tawm aleng poi khoih theilou ka
hih man in bang thupi lua zaw hih suah ka neikei hi. Ka tha te hih khauh
in om hileh ken hiai dah luatna te pumpelh ta ding ka hi ka chih chiang
in ka hehtha a suak a, a kal lak bang in hon siampa natawm min lou in
ka hangkhe khanak hi.
Hinkhua ah zaw dah leh kahna a om kha thei, kei a din bel a hi thei
mah ahi. Ka hih ding omsun dah ding leh kah ding ahi mai ve chi in
kisathei tak in hinkhua kana zang ta hi. Hun khenkhat inlah vangpha ka
hihna zonmuh ka sawm a, ka taksate ka vel a, ka khut mal te ka enen a,
ka khe te ka en a, ka maimel te ka en a himahleh ka vangphat lam muh
ding khat leng a omkei. Mi khete maam hinhen napi kei a guhvuak lou lel,
mi bantha leng tuk zoulou, mi bantha te ka en a, kei kawngbom toh kikim
bangtuk in kakoih hi. Vangpha leh vangsia kikal ah kikhiat na tam hina
lawmlawm tel e ka chi a, mun tamzaw a pawtkha ten kei sang a vangse zaw
leng om ahi chi a a gen chiang un leng ka gingta nuamkei hi.
Thukhel tak a hinkhua ka zat nung ka sungte maimel muh ka lin nawn
kei, ka mai ah kisuanlahna a belh nawnkei, kingeksakna leh hon kepna uh
deihkhop louh na in ka dim a, buaihuai tak a zun leh ek siaksak a om
nalai buai huai leh lungkham huai semsem in ka om hi. Keibel khovel
bukim na lel dia piang hi a ka kikoih man in ka ut ka dah in ka om a,
kuamah thu lalou in kei deihtelna kia in hinkhua ka zang hi. Pilna,
siamna lam a bangmah hilou na pi in hinkhua a kinin luat na ziak in a
theipen bang in ka om ut a, hai khe louphet in hun sausim tak ka zang
hi.
1995 kum tawp kuan ahi in ka theilai hi, hiaia hunbel phalbi votsaan
lai ahi. Votsa a liing kawm a kantha kawm a ki tuun thintheen a ka lup
hun inleng ka nu'n tuh a ziing thoh baih a tawpsan ngeikei a, ka kiang a
khukdin a thumna nei akei a tapa hanhat leh phunchiak a ding in khitui
naptui toh a hihtheih na teng seng in Pathian a buan nilouh louh hi.
Huai hun in ka nu'n bang ki nepna nei a kei a dia lungkiat na hichi tel a
neilou a diam aw ka chi a, lamdang ka sa hi. Ka nu'n zaw hon it a hi,
paulou leh phun lou a a itna hon theisiam sak nuam eive ka chi a, a
thumna te gingta hetkei mah leng zaidam tak in ka ngaikhe gige hi.
Mihing a tamzaw te a din hun ngaklah huai leh hun nuam a i ngaihtuah
uh christmas ni thupi tak a hong tung ta. Hiai hun nuam a mi ten a
ngaihsut uh bel kei a din ning ki telna a hi hi. Ka khanvual te hun nuam
zang a kholai a kikou a nuamsa te ka eng a, keileng diangkhe sam a a
mau toh va nuih a, va kikou sam ka ut a, himah leh a hi thekei. Ka ut,
ka deih leh ka lamet teng a tangtung thei ding a omkei, zankhua a lum a,
mang nei a, huai hun a kholai a vialdiang a, mite toh nuamsa a khe te
khaikang a, lei siik a, ka mit a ka muhphaak ngei leng hilou, mun nuam
taktak te ka phak lai a tak hileh ka chi vungvung sek a, himah leh huai
te zanmang leltak ana hi zel hi. Zingkhua hon vak a, ka lupna tung a ka
mit a hah toh kiton a huai ka mang a ka khe a ka tai vialvial te zuau
lal ana hih dan ka thei zel a, a guuk in ka kah ni a om a, a tak a ka
kah ni leng a om hi. Kap a kidiik a ka om chiang in ka nu ka pam a
khukdin a thuum ging kaza zel a huai in hon heh nem hi in ka thei hi.
Christmas hunnuam kei a din bang a hi a? aziak a san leng ka thei
kei, paungaihna a phatna laa kikhah leh thu kigenkhe teng in ka sin ka
lung a vut a, Christmas bang a hia chih leng theipha lou hial in
lungzuang tak in ka omsek hi. Christmas zaw a hong tung petmah ta, tua
zingkal ka khanloh phet a ka zak masak ka nu thumna, kei min lou a a
thumna a hi hi. Ka lukhung zawn ah ka nu awl chikchik in a thum a,
Pathian kiang ah keimah min suang in kipah thu a gen hi. Ka nu a
thumzawh in a hong dingkhia a, bawi, Christmas chibai chi in hon
angkawi a, tuni hunkipah huai ahi aw, na dahna leh lungnop louh na te
hon sungkhia in hon chi hi. Kenleng gen ding thei guihlou ka hih man in,
ka dah et kei, sanek ding kaal mah ngaklah huai chih ding himai lou hia
chi in ka nui a, ka nu leng nuihmai tak in ann huan buuk lam ah a pawt
ta hi.
Ann nek a hong hun kuan in ka sungkuan un kikhopna nei ding chi in ka
nau in ka lu hon domkang a, ka lupna pang a bang ah hon ki ngaisak a,
kikhopna neiding chi in ka pa hon dingtou hi. Ka pa hong daak kual in
hichi in hon chi hi, tuni tuh innkuan kimlou a Christmas zatpat na ahi
denchiang in ka hong tek ding ua, huai hun chiang in zinei tanei a a
omthei te na om chiang un innkuan i kimkei zawsem ding uh. Mihing in
sih ding hun leh hin ding hun tan i genthei hetkei, huaiziak mah in
hinlai hunmah a ki-it tuah ding leh tantawk a lungkim kisin ding ahih
dan hon genzawh in khatvei mawngmawng ngaihdan innkuan a genchiat ding i
hi hon chih ban ah, eilak a omtheilou phot na u ngaimah le hang om
theilou ahih man in poi isa chi in thugenna hun hon hong hi.
Ka ki hehnep na te un ka lungtang a sunna zou kei, keibel ka
vangtahna in hoihlam sangmah in siatlam hon tun zaw hi a ka theih man in
ka lunggim na ah tawldam chih taktak a omtheikei. Mihing kei bangbang
ten leng hiai bang ngaihtuah na nei ngei ding un ka gingta, a neihlouh
tawp unleng sihna khop ki ninna a nei ding uh ka chi hi. Sun khosawt a
tangkhat tak a gal a khuang leh mi kipah thawmging ten ning kitelna hon
guan in, hehna leh thangpaihna in ka dim a, himahleh ngoh ding ka thei
kei zel. Hon siampa ngoh ding lah ka ki-awikei a ahih hang in bang ziak a
hiai bang hinkhua deih a teel ding leng hilou napi a kei hiai hinkhua
tawn dia hon teel a diam aw ka chi a, ka lungsim ah dotna tampi hon
suakkhe te a dawnna ding ka mu zoukei hi.
Christmas hun nuam te hong bei ta, buaina tuamtuam a sung te buai in,
naute siamsinna ding toh kisai a kul leh poimoh sai ngai a tam ziak in
huailam awlmoh in kei vuak in hon omsak kha veu ua, chim chih tak in ka
chim thei hi. Nitak khat ka lupna singlem pi kiang a meiphu awi a sung
te a tut dipdep lai un ka pan, i kong ua inn pen hon dawpdawp a om ua
luahsak mai di a diam maw hon chi hi. Kenleng kua te eita ka chih leh
zodawn lam te ahi ding uh, school kai a innluah a hong om ding uh ahi
hon chi a, kenleng luahlou a om thouthou ahih leh luahsk ni uh, pitek
putek khong nei zomah le uh ka chi ve, ka nau school kaikal a ka nu a
omkei leh leng ka lawm, ka kihoulim pih ding ka chi hi.
Himah leh tekpi tekpu neilou innkuan, unau 2 lel phet leh a nu toh
om, a pa'n a sihsan ana hih dan uh kapan hon hilh hi. A hehpih huai dan
uleh lawm bawl ding a hih dan ka pan hon hilh a kouleng aw chi in lu
kasu ngaungau uhi. Kei a ding bang in innkiim inkiang hon neel deuh ding
poimo ka hih chiang in ka ngaklah mahmah a, a naute uh ahih louh tap a
leng a nu bek uh suunkam a kihoulim pih ding in ka ngaina khol hi. Mahni
deihna bang in hisap a pai diam chih bel ka gentheih louh hang in
lametna toh kaki dim a, huai lametna ka neih bel a masa pen a hi zenzen
keina a, lamet na tuambiik khat nei ka hih man in ka lung a muang mawk
hi.
Ninih nung in ka inn luah ding te uh a khua ua pan hong tungta petmah
uhi. Nek leh tak, silh leh ten ding van tuamtuam hon ki nawn lut ua,
keibel pawtkhe theilou ka hih man in tukvelh a pan kana khodak a, tha
iit tak a van a tuah uh ka muh louh hih theih dang ka neikei hi. Van
teng a tuah zawh un ka inn uah kei sang a naupang zaw di numei a hong
lut a tui omna hon kan a kenleng ann huan inn lam kana kawkmuh atui a
dawn zawh in hon en gaugau a a taipawt nawn pah hi. Nitak annek zawh in
mei paini a hih man in ka inn uah a innkuan un TV en ding in a hong hoh
ua, Lamka a thil thupi leh ngaklah pen a kinei local channel en in ka
daih khipkhep laitak un vangsiathuai tak in mei a hong mit a, meiphu awi
in ka kihoulim uhi. Keibel tukhe lou a lum kawm a paupau ka hih man in
lamdang sak chi sim in hon enphei zel ua, singtang a khosak dankhong te
gen a gen uh ka ngaih nop lamtak a hih man in kup ding neikei mah leng a
sutzop theih ding dandan un kana kum tei hi.
A unau lak ua a mi laita pen a paunuam a, a maitai agending leng a
hau hi. Nu, pa, u leh nau chi a mi minlawh in in a pau a, ken bel ka
mitphiat louh sungteng amah ka en hi. Kanu'n leng naute min hia -hiai
ahi chi a a gen zawh in ka inluah tunu nu'n leng ka nau te a lianpeng
Chongpi, a zom a Ruthi leh a zom a Lhingboi ahi hon chi a aki entuah
diam diam ua ka nui thremthram uhi. Huchi a sawt khop ka kihou nung un
zan sawt ta ahih man in khovot toh chi in lum ding a kikhen in mangpha
ka kikhak siausiau ua kenleng hon pawt gige un aw chi in ka vaikhak hi.
A sakmin Ruthi, a nuihmai mi a toh ki banglou, theih tel sem ka ut
na huai ni in aki panta, a pianken a pan hamphatna tak a nei, a heh ni
inleng ngaihbaang thouthou ding in ka gingta, a dahni inleng a kamsiam
na taisan ngei ding in ka gingta kei. Muh tung a pan in kei mimawl
ngaihdan hon khekzou a, ka lawm ding a hon pai hi ding peuh in ka koih
mawk hi. Himahleh kinepna banglouh tak khong a ki sathei pi a hih ding
lah gintak na ka nei sim zel a chi a lungsim a ngaihtuah hiauhiau kawm
in sawtlou ka ngaituah nung in ka ihmu ta hi.
Zingkal a khua hong vak a nidang dan a ngeina bang a ki chimtaak tak a
ka om nite a mangta, ka khanloh toh kiton a lametna ka neih huai mel
thak nu nuihmai muh ding a hi pen hi. Mit a kamuh leh bil a ka zak kia
leng hilou in, ka lungsim tawng a ka vei mawk huai melthak muh nop luat
na toh ka zingkal mithah masa pen a ki hong ta, kua phawk phak louh leh
kua ngaihsut na a le hiai bang omthei dia lamet huai leng hilou in
hinkhua a thil lut leh pawt te kawmkal ah hiai bang thil lamdang-itna
bel hipah kei mah leh lametna hon suah mawk ken leng lamdang kasa hi. Ka
muh masak na pen a ka lungsim khauhtak sek nem dimdem huai nuihmai zaw a
lamdang tel mai ka chi a, ka khodah phakna ka kiang a tukvelh niamchik
ah ka dak khia ahuih vot hianhian ten ka mai hon mut in, suahlam a
ziing ni suah ki lawm tak ten ka hinna hih hat hileh ki lawm in ka mu
hi.
Hiai bang hinkhua a kipahna, ka piantung a pan a a lamdang himhim dia
kipahna in ka lungsim ah lamdang sakna naktak in hon guan a, bang
kizopna nei ka hi ua chi vengveng kawm a ka khodah lai in tua Ruthi tuh
varanda ah tui khai ding in hon pawtsuah ka mu hi. Ken leng hah tak a
amah lam en ka hih man in hon mu khong a, hon nuihsan cheuh in well a a
tui khai ding buaipih in hong nung leh ngat santa hi. Tua hun a ka
ngaihtuah na ah bel kei leng amau bang a bukim a siam hi leng la, amau
bang a lungkimna piak hi leng, ka sep ding leh ka bawl ding tam hina
maizen inchia ka chi a, ka kingaihtuah a, houpih dia kilawm samah leng,
huai mun awng neukhah a pan lu vuak dawk keukuau a mi va houpih a
oplouh ziak in ka houpih ngamkei hi.
Numei sapsap ding a a fel pawla hi chih ka muhsuah lel in leng thupi a
hih na ka mu a, zing khovot lak a puan a sawp ban ah a u a nau te sep
ding teng sem mawk a a om lamdang kasa hi. Bang chidan a amah vuak
gamtang nilouh mawk a diam aw chi peuh in kana lungbuai a, a kizen ziak
himhim hingei ding in ka koih mawk hi. Ziing khotawn a khodak a ka om
nilouh lai in annek a hunta, ann ka nek lai un Ruthi te unau lak a
aneupen hong lut in ka nau skul kai dia a kuan chai ama ngak dia hong
chial ana hi hi. Kenleng ann ka nekzoh un ka dakna tukvelh a pan inn
polam ka khodak phei nawn a, huai hun in Ruthi unu leh a nau innkong ah
kanau ngak a ding kamu hi. Ruthi leng hong pawt ngei dia lamen ka hih
man in limtak in kana en a himahleh hong pawt kei a, school kai ding
ten a kuansan ta uhi.
Ka mingak nu lah mulou in sunkam tan innpua ka et nung in chim lua ki
sa in kalu lukham ah ka nga suk a ka ihmu ta hi. Sawtlou ka ihmut zawh
in kong hong ki kiuh a, thakhat in ka khanglou a hong lut in chi kawm a
innkong lam ka etleh Ruthi ana hi hi. Amah leng chimlua ahih gingta kawm
in bang chisim e chi a ka houpih leh, chim lua keivoi, school lah
kikailou ahihchia sun chia bang hih di le a gige diam maw hon chi a
kenleng, eh, hichia na chim chiah hon hoh gige leteh poi hetlou ahi aw,
mei a pai chiang in TV nong en zel dia huchih louh chiang inleng nong
pawt gige thei di, eilah innkong le kipawt theilou ahih chia, chimhuai
theilua, luplup na lah nung teng nagai, hichia lum tawntung a putek di
kihi tel in dah huai khatel e, chi a ka nuih leh dai dide in hon en a,
bangmah dang hon kup beh kei hi.
Sun khotawn a thu tuamtuam kikum in ka om ua, nuam kasa a, chin chi
mahmah hi in leng ka koih a, ka gintak khel in houpih nuam leh maitai
zou kasa hi. Pilna tak khat a nei a, numei maimai hilou a hih dan ka
musuah panpan hi. A mizia ding leng gintak thu in ka bulh tawm a, thil
hou ngaih leh thil vek siam tak leng hi ding ahih ban ah mi heh luat na
ding bawl mi hilou a hi chih chiangtak in ka hisap mawk hi. Nitaklam a
naute school kai a tawp in a pai a, kenleng nong pawt zel di a Ruth ka
chi a a man leng nui selsal kawm in awle hi tham e, chi in a diang
phei salhsalh hi.
Hiai khawng mahmah ahi ve maw ka
ngaklah chi kawm leh nui heuhau kawm in ka lumsuk nawn a, ngaihtuah na
bukim piak a om ka hih man in ka ngaihtuah nilouh hi. Mite ngaihtuah
phaklouh kipahna in ka dim a, kei mahmah in leng bang pentak a diam aw
ka kipahpih ka chi a, haihui kasa simsimzel hi. Tua ni a ki pan in ka
lawmta hihna uh pomkip ahi ta. Ka kinepna bang mah in ka chim hun lah
amah a man hun in hon pawl zel a, lupna a kei thahat na a thou khe
zoulou ka hih man in a kallak ah hon lingbat khe zel in innkong khong ah
nisa hon awi pih zel hi. Ka bukim louh lam thei hina pi in hon pampaih
hetlou in hon lawmbawl kia lel leng kei a ding in hinman a om mahmah
hi. Nidang a piang vangsia kisa a ka phunchiak na te bang hon ngaihtuah
khe sak a, kei a hampha pa leh a kipak theipa ka hih lam hon musak thak
hi.
Khate hong pai liam in hun leh ni te kikheng
lamdang zel mah leh ka kilawm bol na uh ban ah ka kimaingal na uh hon
pung in, naute school kai kal a inn naa a sepzoh chiang in hong pot phei
in ka singpi ding bang hon awmsak ban ah, sil peuh hong sil hi. Huchia
kimaingal tak a ka om uh kuan hon theihpih kei, kuan leng theih pih taak
a sa kei, kei pianken a mibanglou leh poihlong tak ka hih man in
thilsia hih ding in leng hon gingta kei ua, hih leng ka hihlouh ban uah a
sangzaw ngaihtuah na nei ding in leng Ruth inleng hon muangmoh ding in
ka gingta kei a, himah leh kei a ding in zaw hiai numei ka muhphak leh
ka houpih phak omsun khovel a thupi leh ngaihhuai pen hi in ka koih a, a
guktak in ka vei, puakgik simpi a hong hita hi. Ka gentheih louh leh ke
theihsiam theihlouh, amel ka muhlouh chiang a ka omtheih louh pen bang
hi ding hiam chi in ka buai ta hi. Hiai a diam aw itna kichi ka chi a,
himah leh mi va ngai a va kisubuai ding in ka chingzou kei chih leng ka
thei hi.
Hinna na tawm inleng itna hawmkhe dia hon
siamtan louh ban ah va hawm a mi va ngaih ding leng hi theilou ahih dan
gengen mah leng a tawp i zaw ka thuak chimtak ta mai, a sun a zan a
dontu neilou a ka omlai a hiai nungak lamdang, kinep na a leng omlou in
ka innkuan te itna bangmai toh hon awlmoh a hon kep zenzen lamdang a sa
a, hon ngai sim a diam aw chih peuh lungsim ah hong kilang khe mawk thei
sek hi.
Mihai ka hi diam, mipil ka hi diam chih ka
theisiam, leitung mi hinna in zaw hiai ka kal ua a guktak a itna nau vei
bang a kana vei zezen a theisiam kei, kipah huai luatna a dim den ding
ka sak lai in dahhuai luat na ngen in hon tuam ding a hita, ka maban
ding ka ngaihtuah a muhkholna bangmah nei kei mah leng a bing hithet
hi. Mei sahpi in lampi a tuam a zanmial lak a meivak omlou a lamhaih
tak leh khase tak a pai ding toh aki bang a, hiai minu'n kipahna sang a
dahna hon guan zaw ding hitah e ka chi a a khen chiang bang in a mel
muhlouh mai ka ut a, a khenchiang in ka mu ut a, ama theihlouh in a mel
bang kana hua a, ka munuam thak zel a, bangmah theilou maitai RUTHI in
ka ngaihtuah na va gen tuantuan ngailou in thei hi mai leh hoih ding hia
aw chihna tuh a louthei lou in ka ngaihtuah na ah a omden hi.
Iim-iim
in iim zavei leng le a phat tuamna a om kei, gen ut in va gen leng
leng a kolok ding a om tuan ding in ka gingta tuankei, bang lawh ding ka
hia chi in sun khua zankhua in ka lungsim ngaihtuah na te kidemtuah in,
va gen minsia a kuamah ngaih ngamlouh di peuh, gen minse lel ka hih
ding ka utkei, genkei lenglah haksa tak a amah ka muh sung thuak kumkhua
ding chih ngaihtuah na toh hun leh ni te ka zang bei a, chituam na
omlou a ka kipolh ua lawmta bang a omdet kan omlou zaw a diam chih
hunsung in ni leh kha tampi ana kiveiliam a 1996 kumtawp bang a hong
tung nawnta hi. Ka ngaklah louh pen phalbi in hon lapta, kantha kawm a
votsa a kizial a, meilum leh puanlum a kihehnem a, awlmoh huai hon sa
te hehpiih na ngak a ka omlai in zingkal khat mei awi a ka omlai in
Ruthi inkong a luimun a well a tuikhai a om in ka dakna tukvelh ah hon
enphei a, votsa lou mawmei hong aw ve ka chih leh, votsa lou e. Vot sa
lua maw hon chi a kenleng vot sa petmah ka hi. Puanpi hon present ou ka
chih leh kalnawn chiang a Christmas suty ka pai chiang un na puan di
innlam ah kon gatsak di aw hon chi a kenleng phalbi a beiman kei dia ka
chih leh Ruth in leng tukum kia phalbi om di nasak maw...silh man lona
di na hi lungkham ken chi in a tuidip khai in innsung ah hon lutsan ta
hi.
Kinem ding ka diam, kinem lo ding ka diam? ahih kei
leh houh a itna tanpha tan thei zomah ding ka diam chi in lametna leh
suangtuah na toh ka dim a, mi kua hiam i ngaihte thil piak ding bang sia
in pha leh hoih leh deihhuai tuanbiik a ngai in ka ngaklah petmah hi.
Christmas tung meng henla, pai zok henla, hong kik zok leh chih bang ka
ut a himahleh hun leh ni ei deihdan a kaih nai a, hun nuam deuh tekaih
sau theih ahi kei hial hi. Christmas nai pianta a hih man in ka inn gei
ua Teddim Road a dawr leh bazar mipi ten Christmas laa a khah panpan ta
uhi. Sun chim hun a mei a pai chiang bang in kenleng huai Christmas aa
te tape record a hon khahsak ding in Ruth ka sam zel a thumang tak in a
hong khah sak zel hi. Nitak in bel naute exam lai ahih man in gingthei
thil himhim kihihlou in meiphu awi mah toh kimat in a lai simlou liai
teng nuamtak in ka kihoulim uhi.
Hiai bang hinkhua lel
tang a a nuam a dah huai hun a kei a kisa lah leh kinep na kui tunglou a
pang a om mun a muang lou leh tantawk a lungkim zoulou ka hihlam
kiphawk suah semsem in hun leh ni te kihei lamdang bang in ka
ngaihtuahna a kihei lamdang ta. Christmas hong tung ding a hih tak man
in Ruthi te leng a innkuan un a kholam uah suty va pai uhi. Hiai hun
kikal ah ngaihtuahna tam-a-tam ka lungsim leh ngaihtuahna ah a luanglet
ta. Mite'n pilna a zon lai un ken haina ka zong a ka mu hi. Mite'n itna
a zong ua, a mu ua kenbel ka zong a himah leh muh kinem lou in huatna
[mi huatna] in ka hinkhua ka zang maimah, ka kiang a mi nuamsa lua te ka
en a, ka eng a, kei bang a mau leng bawl hile uh bang a chi tuan ding
ua chi in kei a dia poi khoihlou mite tung na tawm ah lungsim sia ka nei
hi. Hiai itna kana neih zenzen a sia a diam ka chi a, mihing khat siam
khiak hisam ing a, itna ka neih pen zaw a sia ahi kei a, kei itna bang
mi hon piak ding kana kinep pen a hi a dik lou chih ka thei hi. Kei
innkuan bawl taak a le gintak huailou, vangse tungtuan a ding in zaw ka
kiim ka pam a mite kamdam ka zak khong kan a hamphatna omlou di adiam aw
ka chi a, a bang a bang hileh Ruthi te hong tunkik chang un ka itna thu
leh amah ka vei dan gen bek ning e chi in ka kiheh nemta hi.
Christmas
huihkhi vot laangnuai ah lungzuang tak in leh tua muhchiil a ka mit a
kilang den-a nuihmai leh a kamdam ka zak nop gige Ruthi tuh ka ngaihtuah
a, chikchiah a hong kik de aw ka chi a, a hong kik nonlouh ding bang ka
lau hi. Ka ihmut hun a ka zanmang, sun chiang a leng ka sun mang hi
gige, ka khanloh hun a ka mitkha a a gamtat danteng ka muh leh ka chim
ni a amah ngaihtuah na a ka chim ka bet daih zelna hong kik kei leh bang
ka chi maizen dia ka chi a, a hong kiknawn nading bang in ka thum zezen
hi. Kuaman hon phawk pih kei in, kuaman ka itna thu gen ding hon gintak
sak kei in, Ruthi ngei in leng hon dawng kei leh leng ka bat, ama kiang
a it ka hih dan ka theih sak himhim pen kei mawhpuak leh hon dawng louh
tawp a leng puakdan siam ding ka hi chi a kimuangtak a suangtuah masa
in Ruthi te innkuan hong tun ding kana ngak a, tukvelh a dakdak mai in
mahni natawm kihehpih hial in kumlui ka zang zouta. Kumthak a kinepna
thak nei in, kumthak kipak tak a ka vaidawn bang in Ruthi ngei leng
kipak tak a vaidawn ding in ka kisa hi.
Ka ngaklah bang
ngei in Ruthi le a sungkuan te January 18, 1997 in lamka a hong tung
suk nawnta uh, naute pass lop khopna ban ah amau leng Lamka lam mah a
innbul zaw a omsawm chi in a neih a lam teng uh hon pokhia a hong tung
uh vaidawn na kawm in ann ka nekhawm uhi. Hiai ni tuh kei a ding in
hunlem leng ahi ka chi pah a, gen ngeingei ding in ka kisa hi. Himahleh
hih ding, sepding leh bawlding a tam sim man in ann khong huan in a
buai ua, ka gen na ding hun a kihong kei hi. Nitaklam ann nek zawh in
Ruthi ka pamlak ah a kuang silna a khut vot sa in meiphu a a hong hai
a, kenleng Christmas a nuam hia ka chih patpat leh, eh, na puan ding ka
mangngilh, kava la di chi in a taipawt hi. Sawtlou nung in a hong lut a
a khut ah puanza lum, saipikhup puan thak sitset hon tawi a hiai, ka
khut suak mahmah ahi. Nang a dia kon gat sak, chi in nui seisai kawm in
ka liang ah a bat a, ka lamet ngellouh tua a taktak a ka liang a kibat
ta, cikmah hichi bang om dia ka gintak louh ahih man in ka kipak a, ka
mit tui bang a hong dai hi. Kenleng ka kipaklua, ka silh silh dia, a
siat matan ka silh di aw ka chi a, a sungkuan ten leng pakta in a chibai
nainai uhi. Huai nitak tuh kipak lua hi na pi in gen ding theilou in ka
om maimah ta a, lup hun tan sungkuan tetoh ka kihoulim nung un mangpha
kikhak in ka ihmu chiat ta uhi.
January kha ahih man in
zingkal ka thoh leh khua a vot mahmah mai hi. Zingkal ka thoh in vot
salua ka hih man in ka nu kiang ah meiphu kakiang nai a koih din ka ngen
a, meiphu hulum za in ka ihmu suk nawn hi. Zingkal ann nek hun in ka
khanglou a ann ka nek zawh phet in ka pa'n nisa lum awi in chi in hon
dompawt a, varandah ah phek tung ah ka lum hi. Kuamah school kai lah om
nailou ahih man in Ruthi ka sam a, na man leh hon pawt dih ka gennop om
ka chih leh aman leng, hiai a puan sawp te kon phou phot di aw hon chi
a, ka pam ua chiingbaan a phou in huai khit in ka kiang ah hong tu hi.
Gending tam sim mah leh genngam zok lou in ka moza khong ka bengbeng hi.
Ruthi in leng tukum na ki-sil ta hia chi in nuikawm in hon kan a, ken
leng chi zezen eive, nin hon salua na maw ka chih leh Ruth in, hi zezen
lou e, na chi a thak chi lua a, na kikhuatkhuat a eivoi hon chi hi.
Huchia kichiamnuih a ka omom lai un kei leng kiphasak sim a a lungsim
ennuam in, ka khe hon nawtsak ve ka chih leh ''aw'' chi in hon kisa pah
mawk hi. Keileng zumthak ka hih man in ka zuau a hi ka chih leh hon kisa
teitei a hon nawt sak taktak zenhouh hi. Ka chi hang te bang a kihual
duakduak chiang in ka zum a, hunta heh ka chih chiang in la a ut kei hi.
ken leng hiai hun phaze sa in ka gen ut gen ding in ka kisata hi.
Ruth,
i maw... bangziak a ka thu na hichi man a? Huaichiah bang ziak a hiai
puan non piak a, a ziak a om himhim hia? chi in ka kan hi. Ruth in leng
hon dawng pah a, ken khovel khawng tomkha i hin sung a mi kipahna ding
ka bawl theih liai leh bawl sawm ka hi. Hiai puan pentak in zaw gen a
nei kei, hi lehle.....chi in a khawl a ken leng bang e, hi leh leng
chih chu ka chih leh aman hichi in hon chi hi, a ziak a san gen ding chi
hile gen di zaw tam venteh, kon piak nasan ahih leh kon deihsak a,
khovot na thuak ni hiam leh ka omnonlouh ni hiam chiang a kei mel na muh
gige na dia kon piak ahi, na kipahpih a, tun le na silh chih ka muh in
kon piak khak ka kipak diak, mi van banghiam i piak a, pakta hi uh ahi
chih i theih mahmah kipah huai kasa, na kipahna ka hih khak kei a ding a
le kipahna ahi hon chih zawh phet in kenleng huchi a ka kipahna hih
nuam na hih leh ka kipah zawk semna ding in kon itna hon sangsak lai ve
maw ka chih leh thakhat in a hong dai a, ka khe a nawt bang leng a khawl
a, a kun a, innsung lam ah ava tailut ta hi.
Ka lamet
louh dan leh ka gindan lou ahih man in bang a ngaihtuah diam aw chi in
ka lungbuai a, a ngaihdan lou genkha zaw ka hi ve ka chi a, zumna leh
kisikna in ka dim ta. Himahleh hiai ka thil gen pen genkhin nailou ka
hih man in Ruthi tuh kasam a, a hong pawt nuam kei, kasam zel a, a hong
pawt tuankei, a tawp in kenleng Ruthi kiang ah ngaihdam ka ngen a,
genkhelh omleh ngaihdam, a selam a lak ding hilou in aw, huaichiah mi
kua hiam kiang a genthang ding in le na ngaihtuah louh theih leh ka ut
ka chih zawh in amah leng a hong pawt khong ta. Ka kiang ah a hong tu a,
ka maitang a en a, kei a ding in a zumhuai telmai hi. Ka kho-ulte'n hon
pumbuah in zumna in ka dim a, ka dakkhe ngam kei a, nungak zahtak huai
mai a vuaktang a dingkha bang tuk ka hi ka chinuam phial hi. Huchia sawt
simtak paulou phunlou a ka tut nilouh nung un Ruthi in leng aw nemtak
in "Uthang, na lungsim leh na puakgik ding te tu in kon theih pih, itna
kichi mi teng neih ahi, kenleng ka nei a, nang leng na nei, himahleh
hiai itna pen ut thu a kipiak theih thil hilou, ut thu a leng va
gentheih thil ahi kei, nang leng tua na thilgen sawt pi a pan na vei
mahmah non buakkhiak ahi ngei ding, hon ngailou ka hi kei, himah leh a
lemlou tampi omlai ban ah kei nungak panphet, hun tam lolai ahih na toh
ana ngak inla hun lemzaw dang ah ngaihtuah khawm thak ni aw, a selam in
bangmah ana laken aw hon chi a a pai ta hi.
Hiai itna
thu ka gen nungsang bel ka mithah uh a dik thei nawn kei, ka itna bel a
kiam tuan kei a himah leh a guktak in a kiang a om kei a din zaktaat
huai ahih ban ah ka etna ding omlou in ka om heihoi sek hi. Ka kihou na
te uh bel ngeina a paitou napi aman bel a nuihmai na a tawpsan ta, ka
puante hong sawpsak hang in itna thu himhim hon kum nawn ta kei. Nikhat
ka nu kiang ah thu omdan kana gen hi. Ka nu'n leng lamdang sa in hon en
kilkel a, a biang ah mittui a pawt a, gending a theikei, kenleng ka nu
biang a mittui a pawt mawk lamdangsa in bang thu om a chi a ka kan leh
bangmah hikei bawi hon chih san hi. Ka nu kiang ah, i maw nu, kei
pianken a vual phalou hi leng le itna nei sam ka hi, kei a dia kisiam om
di na gingta hia? kei a din itna omthei din na ginta hia ka chih leh ka
nun hon en a, bawi na tha sang in na ngaihtuah na a hat zaw, khe niam
mai in, bang ziak a hiai bang ngaihtuah na nei na hia awi, kou na
innkuan te na damsung a a nuam thei bangpen a kon koih ua na kipah na di
ka zon uh nang a ding a thil hoih ahi. Himah leh huai sang a thil thupi
zaw-kipahna sang a thil thupi zaw khovel a omlou ahi aw bawi, kipahna i
zong zaw ding chi in pindan lam ah hon lut san zel hi. Nitaklam nitum
kuan ahih toh ka lungsim leh ngaihtuah na te nitum dek bang in a mial
dedu a, hehna leh thangpaihna in ka dim thut mawk a, ka aw neihteng in
ka kapkhe ta hi.
Hiai khovel a mite'n hamphatna genseng
louh a tan lai ua kei sese in bang ziak a tangkha lou tuam a, mite'n a
hamphat na uh thei lou ua, ken ka vangsiatna theilou. Khovel zaw a mak
telmai maw? Zankhat thu in ka khe te hih hat in hong omguih ding bang a
ka neulai a pan ka lamet gige tuni tandong a tangtung naikei, ziin
laitan ka hiam, sian laitan? kua a hon hehpih ding, hon siampa ... kei a
dia hiai lel maw ka khovel, zing tung a pan hiai mun a lum ing a, ka
ihmut chiang a zaalmang lel a mi toh tan kikim a ka om.. kei a din zaw
hinman a omkei tel maw, kua a kei bang a pianken a vualpha lou leng
hilou napi a hinkhua haksa sa a awklum a khovel paisan? hon pai ve ua,
hampha ahih dan uh zilsak nuam na ing e, kei tan bang tang le uh kingai
se na unchia maw, ken ka vual phak louh ziak a gen ding kilawm leng
genthei lou ing a, it dia kilawm te leng it theilou ing a, muh ding leh
hoh utna teng a le hoh theilou ing a, sihna ngai in kap lengle si
theilou, silah nungta a hinkhua zang kei vangse pa hinkhua Pathian in
bang dia deih a zenzen a chi in ka hangkhe toihtoih ta hi.
Huchih
lai tak in ka nu pindan a pan in hong taipawt a, bawi, hon siam pan
minlawh nawnken, kei leh na innkuan te'n chin louhna ka neih uas leh hon
hansan zaw in, hon siampa'n zaw banghiam a poimoh ding a hon siam eizaw
ve chi in ka muk hon humsak hi. Keileng utlou in ka kitungkhia a, bang a
hiai naungek bang a lum den kei piangsual in khovel a poimoh na ding ka
neih zezen ka chih leh ka nu'n a mittui te nul in ana ngai in a bawi
kon gen ding, na u a pian tung in haksat na bangmah a omkei, nuamsa in
Pathian phawk lou zen in innkuan in kana om uh. Himah leh nang bel
sihsual in kon neikhia a, sisan aisan toh piangkhia guitung zoulou nang
kon kol tung in ka lung a kham a, kei numei maimai in nang bang chi in
kon kol zoudia ka chi a, ka lung a kia a, tai na ding tuamtuam doctor
leh misiam te muang in munteng ah kana diang ua, ka lohsam ta uh. Himah
leh kum 12 na phak in taina ding, hunteng a belhtaak leh muantak
Pathian kana musuah ua, ama kiang ah haksatna teng ka sung bota, tu in
innkuan nuamsa i hita uh. Nang omkei leteh i innkuan un Pathian leng i
phawk pha kei ding uh chih Pathian in a mu a ahi ding. Nang ziak a
bangmah lou ding lai te mi thupi leh mipil kisuak ahi ta, nang ziak vek a
hiai inn-gou leh hauhsakna te khol zou ihi bawi, na pian a pan na pa'n
a zu dawn bang hon tawpsan hial ahih na ah manpha na hi, ka gou manpha
uh nahi aw bawi chi in ka bilbuk ah a kap huthut tamai hi.
Gen
ding ka thei kei, ka lungsim in kei maw gou manpha ka hih zenzen, ka nu
te hon itna zaw thupi mah e, amau lou midang hon iit ding ka mu kei a
hiven maw ka chi lel hi. Ka nu kiang ah, kap nawn ken nu, ka tantawk ah
ka lungkim theikei kha a hi, ka pil ta ding, zingkal teng a ka lupna
kiang a Pathian kiang a bangmah ngen ngeilou a kipahthu na gengen te
leng ka thei, ka mangngilh ngeikei ding, hiai silhpuan minthang,
chinglou tak a ka ngaih Ruthi in hon piak leng ka mangngilh kei ding chi
in kichiam in hattak leh hangtak a om ding in ka lungsim ah thukhun ka
bawl ta hi.
Ngai mah leng kei a din a kilawm kei, ut
mah leng kei a din a lem kei, ka mitsang luatna te kheniam in ka iit pen
Ruth tuh ka lam ahi ka chi thei ta a, ani, a kha kivei te nuamtak leh
kimaingal tak a ka zat lai un khovel ngeina a pailai hong kilehbulh ding
a hi ta. May khatawp lak in Lamka leh a seh vel ah kithah leh kimat na
thawm a gingta, nitak khomial chiang in innkiim inkiang lak ah kivua,
kidelh leh kiman chih te a thawm zak ahi ta. Innsung ah kikhum bichilh
in kholak thuthang leh thu vantang te kikup tuh Lamka mi te niteng
simthu a hi ta.
Lungkim dan theikhe pan leh lawmta kal
nuam panphet chi a ka omlai khovel paidan a kikheng lamdang ta. June 25,
1997 ahi ta, zingkal ngeina a thou khia in ann huan ding ten huan in
kei leng huih siang diik a ka lupna kiang a tukvelh a dak khe kawm a
Ruthi in well kiang a puan a sawp en a ka kigal chiamnuih lai un
thakhat in bazar a hoh ka nu hong tailut a buaina om ahi. Ruthi nang le
sawp nondah phot inla ka inn uah ana lut aw, na naute le sam inla chi
in hon kinoh petmah hi. Huchih laitak in veng tuamtuam ah patau dak hong
ging a chi bang a liing hial hi. A teideuh leh a upa lamdeuh te innkong
a lamlian ah va dak kheukhou ua, kei leh numei omteng ka nute room lam a
lupna nuai ah ka kihen uhi. Gen gen louh in bang thu a hia chih bel ka
thei chiat uh. Huchih laitak in ka pa hong lut a, Ruthi nu kiang ah nou
numei ngen na hih u toh ka inn uah na omdet zawk uh hoih chia ann huan
inn lam a a kihou guk leng ka za hi. Ruthi nu'n leng, numei hon ka hih
utoh kuaman bangmah hon loh kei di nak ua leh ka om mai kei di ua chi in
Ruthi nu leng hong tailut nawn a, lupna kiang ah ka nu te toh lau leh
liing in ka mau vengvung uhi. Huchia lau leh liing a ka omlai un police
te gari in ka innkong uah hong tailut ua, Nuhat te koi a a om ua chi in
ka pa innkong a om kiang ah a kan uhi. Ka pa'n leng innsung ah om uh,
bang di ahia a chih leh police pa'n leng a pu un va pi khe din hon sawl
a, nou kiang ah om le uh leng a bit maithei uh hi leh leng a mau a dia
bit zaw ding geelna in hon zui mai uheh chi in kisa din a sawl ta hi.
Ken
bel ka phal theikei, bang chi in ka lawm itt penpen ka galtai sak thei
dia, mite kidou in kithat mah le uh kou kial kuan a suse thei dia,
phallou in tuangtung a ka bokna ah a khut ka len a, hon paisan ken, hon
paisan ken ka chi hi. Amah leng a kap a, gen ding a thei kei, ka pa'n
leng kei kiang ah, thei siam mai in, a bit zawk na ding uh leng a hi
kha ding, ni khat ni nih va omkhe le uh ake, hon kik pah na ding uh
lungkham ken hon chih toh kiton in ka khah ta a, Ruthi in leng hiai
silhpuan ka mel na muh na in nana silh den di aw, nikhat ni nih nung in
ka hong kik na ding chi in hon naupang khem ta hi. Hiai ni zaw buaina a
chih un mi teng ngeina a subuai ta hi.
Nikhat ninih
kangak tua ka lawm Ruthi a hong kik ngei ta kei, nikhat ninih zawh a
kimuh kik ding ni a tung ngei kei, gam leh nam itna ziak a hikei zaw ka
chi kei, himah leh khovel duhgawlna leh tungnun kituhna ziak a kingaina
mi tampi leh ki-it tampi te khen a om a, a iithuai te khahsuah a, a
deldep te thuaksak a, sisan luang in Lamka leh a sehvel ah tuh thauging
leh patau thawm zaak a hi gige hi. Hiai bang ngeina hilou khovel buaina
tawpkhawk in ka kal uh hon khen mah leh ka lungsim uleh ka ngaihtuahna
uh khen theilou hi. Mi te ki hua in, meltheihsa te theilou bang in om
in, lawm te memla suak in, melma te lawm suak mah leh kou kikal ah zaw
kimelmakna a omkei, kuamah dang leng ka melma in ka koih kei, kamsung a
lei leh ha aki keituah khak bang in ka ngaihtuah a, a pawn a dam hun
ngak in ka om nilouh louh hi.
Himahleh hiai kangak
kimuh kik ding ni a tung ngeikei, kum te bang a bei hial ta, kumkim nawn
bang a bei hial ta. Himah leh niteng hunteng a ka mangngilh louh bang
in Ruthi inleng hon phawk pha diam aw ka chi a, a mel muh kal ka ngak
lah petmah hi. Buai ven nung tan inleng a mel ka mukha kei. October kha
beikuan, Lamka huihkhi vot nung hiauhiau pan ta chih ding in ka nu kiang
ah huai ka puanza lum bek Ruthi melmuh na dan din hon silhsak in chi in
ka ngen a, sunchiang in ka lupna kiang a tukvelh ah dakkhia in, nidang a
Ruthi innkong a a puansawp dan te leh ka tutkhop dante uh mitkha a mu
in, gate lam a mi hong lut ding ahi, tua gate a hong lut ding Ruthi ahi
ngeingei ding chih lamen kawm in gate a gintatak in ka dak khe loplop
hi.
November khabul 1998 zingkal baihtak ka khophaw toh
kiton in ka inn uah kahna husa ka za mawk hi. Lamdang ka sa a lah ka va
dakkhe theikei, aw ngaihtak in bang a? bang chi uh e chi in ka
kikoukhia a, kuaman hon zakei, keileng a ngaih zaw sem in ka kikou leh
ka lupna pindan lam ah mi hon pai a, thakhat in ka puanzak hon kilem a
ka et leh Nuhat, Ruthi nu ana hi hi. Amah leng hon tailut a, ka kiang a
tuanglai ah hong tu guih a, bawi, nan dam maw, dam a mel kimuh a manpha
tel maw, kimtak a hiai innsung a hong lut nawn dia ka kilamet lai un ka
kimthei nawnkei, Ruthi leh a nau in hon paisan ta, hiai dougal laitan
hinkhua zaw a chimtak huai ngeimai hon chi a, hon kawi a, kei leng ki
dekzoulou in ka kap a, kei a manna omlou pen si hizaw mai leng maw, ka
chi a, huai ni tuh sisuun in suun khotawn in ka lupna ah ka kap ta hi.
Ka ngaklah pen Ruthi lah ka mu non ta kei. Itna ziak a dougal kisiah
a, langnei itna in kakal uh hon khen a, huham na gam a khosakna chimtak
mah leng, silah nungta kei piangsual leh deldep in tuh khovel ngeina ka
thuak, kei a dia sian lemgeel ahi chih a ngaihtuah kawmkawm in Ruthi
meel ka muh tawpna hiai a silhpuan hon piak, a kut ngei a a gat kei a
dia a manpha pen suakta a hih man in silh leng silh ngam nawnlou in ka
kiang ah khep chitchet in ka koih denta hi.
Beita.Beita.Beita
_hiai tangthu sung a kum leh min te phuah tawm ahi
_phuah tawm siksek a hi zomah lai hahahahaha
_hiai tangthu sung a kum leh min te phuah tawm ahi
_phuah tawm siksek a hi zomah lai hahahahaha
©Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment