LAMKA ZUZUAK VENG (chihdan bawl maile..)

By ~ Gin Muanlal

Kon kiphatzek masa di....!!!

Zahkai luat a nuam hetkei a milak a omchia zahkaina selmang theih hileh chih ka ut gige ahi. Zahkai selmangna ding a hoih mahmah katheih tuh Zukham a paukhiat zungzung hi in kathei hi. Ahihziak in ahoihteng zuuitheilou leh zuuizoulou kahihziak leh akamnam loute muh a mitaktak bang a ngaihtuahna omlou leh zukam nam a thuhoih pipi kigenkhete midangten thutaktak a latheilou ahihna uah zudawn a maingaltak a ka om midangte thulaaklouhna hi a katheihziak in zudawn nuamlou pumlum hilou in dawnlouh mah hoihsa in tunitan kadawn kei hi.

Zudawnlou leh zu in i society sung a suksiatdan katheih kialeng hilou in U leh nau tampite innsung zuziak a nuam taktak theilou ahihdan kathei hoih mahmah hi. Lohtampi loh napi a zuziak a zi le tate mineihbang neisak zoulou leh mi neekbang nezoulou a innsung aleeng kamdam tak a kihou tamhetlou tampi kathei a puaknat huai kasa mahmah hi. Zuziak a ka it ka ngaih mahmah tamkuam in honna mualliam san zawmah ua ZU tuh huat in kahua chihding ahimai hi.

Keihuat sang a hawzaw tampi i om uh chihleeng kathei hi. Huat huai tak tuh ana himah hi. Innsung a paapen tate ading a lamhoih kawkmuh dingpen mihaibang zen a tate suzahlak saktuh Zu ziak ahi. Innsung a nupen tate enkol a thuhilh tiautiau dingpen lawm leh gualte mai a tate suzum mahmah Zu dawnziak ahi. Tanu hawmthoh leh tapa itluat thuhilh theihding leeng hilou khop a haisak Zudawn ziakmah ahi. Nu leh pate duhthusam tuh atanu uh omdan kilawm leh mite ading a hoihna a etlah huai leh een huai ahih ua siangthou tak a pasal neiding neihzoh khamkham a khaakkhiat ahi. Huchibang nu leh pa lunggulhna sutaangtung saklou a tanu hawmthoh takmai a zahtaak huaina sumang saktu Zudawn ziak ahi. ("Zudawn zongsang leh numei lam a khoval simkhat in nungak/numei zu dawnkhawmpih theihtuh lupkhawmpih theih chihna ahi.... numei in zu adawn chiang ua huukdeuh uh ahi") chi in agen a thutak ahihleh hihlouh bel katheikei.... zukam nam a agen ahihziak in thutak ahi chia gensawn ding inbel kakoih kei hi. Khenkhat inbel "Zukhamte thugen thudik pipi ahi himahleh gentuak leh gentuaklou khenlou leh genna ding mun atheikei naak ua kuaman a kithulak kei a" chi thethup zel hi.

Kami hoih kachihziak hilou in mizahkai kahihziak in zukhamte toh kihou nuam kasa hetkei hi. Amau maingal mahmah in hon hih tut tut ua ei mizahkaite ading in anuam hetkei hi. Kumtampi kimukhalou lawm leh gual toh kimu in kingaina mahmah sam a vanaih a ivahoupih a amaule honna ngaina mahmah napi in zukham sim mahmah kawm a hon hihluat zezen uleh anuam hetkei ban ah kimuhma a ngaihnatna bangzen a ngaihnatna kineizou nawnlou hi.


Igentupen lam ah lut kikni....

Zu huchituk a hua a ilak uah omkeithei leh chih deih mahmahte lak akhat ka hi. Azuak omkeile dawnding omloudia i innsung navak dia i society uh azahtakhuai society hong hidia itanau laina zuziak a innsung kisong sawlawi omloudia... Zi in apasal ngai napi a vaihongtun ding lautak a na omten a itluat apasal kipaaktak leh maingaltak a na vaidawn theidia... nu le paten a tanu duat uleh atapa itluat uh kholak a pawt uale inn a lungmuangtak a na om theiding ua ilunggimna uh 50% bang kiamzou ding a ikhankhua uh sautuam mahmah ding chihkhawng ingaihtuah chiang in Zu mahmah ilak ah om nawnkei leh chih huai mahmah hi.

Nipini nitaaklam khat kapute khat in Khumujamba, Lamka ah hongkha in honchi a kava kha hi. Kei ngaihtuahna a tuilou laikhawng a Meitei te in om niipneep khawng om lel ding kasak ahihman in katai suksuk uleh Tedim Road a gari ki park tesang ale gari tamzaw, traffic jam theizen a gari tamna mun ana himaimah hi. !!! Milian milal khat in hon sihsan chiang a gari tam mahmah zel ahihziak in huchidan hidia gingta in taisuak kasawm leh kanung akapu in "hiaitak hi ei" hon chi a zudawn ding a kuan ngen ana om uh ana himaimah a ka nuih bang aza zezen hi. Miten "Meiteite suhausa dia eimite zuzuakte kham ihi uh" a chihlai ua a zuduhman ua akhamte mohsakna leldia kagintak leh 200% dik ahihdan uh kava mukhia hi. Imphal a bazar luth na muntoh a kilamdang hetkei in kathei hi. A kilamdanna omsun tuhimphal ah amite meiteite ahi ua Khumanjamba ah amite eimi ngen ahi. Gari neu kiheina dingleng omlou phial a gari tam a eimite zudawndia nitaaklam teng a ikuan un Meitei zuzuakte a suhausa keiding uh chihna vual omlou mah ana hi maimah hi.

Huchi kawmkal ah ivengsung a zuzuak ikham ua ikinoh khiat un phattuamna thupilua tunlou ding eive maw kachilungsim hi. Tanau it taktakte zuziak a innsung kisia leh nuamtak a khosaloute ngaihtuah ziak a zuzuakte khaam a a inn natawm uh iphelsak uh hoih nasakpih mahmah himahleng meitei veng kava muhni apan in phatuam lawpilou ahihdiam kachisim hi. Huchia midangte phungvuhna dinglel a eimi zuzuakte daal leh kham isuah dingthouthou leh zuzuakte teenna munding compact Area deuh om maihenla huaimun ah a siangthou theipen ding in solkar hi in philanthropic organisation ten enkai maile hoih zawlouding ade aw chihbang kalungsim in kangaihtuah hi. Zu kizuakte zutak leh damtheihna toh kituakdia kihuan hihenla adawn danleng standard tak a dawndan siam in zukham ziak a mitoh kisual leh vengsung tokbuai chihte haihuai ahihdan seminer bang nei in zudawndan kisinsak zaw maile hoihlou ding adiam...??? Zu dawnte hua a itlou ihikei ua azudawn uh hua ihi ua... zuzuakte amau deihlou ihikei ua a thilzuak uh deihlou kihi zaw ahihna ah itna toh kisinsak vekle hoihding in kagingta hi.

Tua vengsung apan zuzuak ziak a kinohkhiat ka soisel kei a vengsung muanna leh bitna adia hoih keh hihtuak nah hi in kakoih hi. Zu hih hoih hetlou leh vengsung mi hilou, vengdangte ading a zuzuak ziak a vengsung zahtakna omlou mah ahihna ah vengsung ading a huathuai leh deihhuailou mah ahihziak in vengsung hoihna dingdeihte ading a athilhih uh demhuai ahikei chihbel itheivek uhi. Vengsung a zuzuakna om tuh veng zahtaak huailou mah ahi. Huaiziak in zuzuakte nohkhiat vengsung zahtaak huaina maintain nading a kalbi khat mah ahi.
Ahihziak a adawnte'n dawn nawnlouh sawmtuanlou a meitei veng a vadawn thouthou ule tuh ituppen lohchingtuam hilou ihihna ah ZUZUAK A NEEKZONG UTTEN koihiam ah veng kibawl mai uhenla zuak mai in ei le ei kiphungvuh zaw maile bang achidia chih Nipini nitaaklam khat Khumujamba a kava paikhak apan in ka ngaihtuah nilouh hi.

Kristian gam adia kilawmlou leh Pathian deihlouh dan ahih lam ihaihkei a himahleh Kristian gam ahi Pathian deihlam hilou ahi chi a gengen pen uh i kristian hihna in hon zahtaksak tuanlou ahihna ah mimal lungsim a kristian hihna in bangpi phatuamlou ahichihna ahimai a open tak in khial vanglak in Pathian deihlouhdan ihihna ah imihinpihte ading thovengzaw deuhbek a hihdan leh omdan kisin maile hoih mahmah ding hi.

Zu ahoihlouhdan itheilua ua zudawnte society adia mihoihlousa dan a ikoihziak un zudawn peuh ahoihlou dingsa a kikoih in zukam nampeuh in thilsia hihding hiam ase dingsa a kikoih in kinak kisual piak utdiak hiding in kakoih hi. Thilsia leh mite pomtheihlouh ahihdan thei a hihteiteiten akilang a honhih chiang un khawksakna neinawnlou.... a hoihdia mite honkoihlouh hiven chi a thilse hihding tuh neuchik keleu keeng sa-ikna nei nawnlou ahimai ding uam chih in om hi. Vaigam khawng leh tribal namdangte lak khawng ah zu hoihlouh lam kigenlou a innteng phial ah zu kihuan a zudawn ua zudawnziak a kibuai chihding tam hetlou ahihman in eiten selawdan a ina kisinsak uh gen uang leh genvallua kihi kha mohlou ding hi.

Huaiziak in Zu zuak a kivaak teiteite ading in LAMKA ZUZUAK VENG chih khat zuzuakte munding phalsak sukmai le ahoihdiam maw... guai !!!

(Kei muhdan leh ngaihdan kon gen ahihziak in khenkhat a dia nuamlou a omleh ngaihdan maimai kigen ahi chih haih keini...)

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA