THOUKANGTE INNKUAN

By ~ Vz Vualnam

‘Koi, kei ka va lut dia, ka va en masa di,’ chi’n tohlet ah apa alut a, sawtlou nung in ahong kiik hi.

‘Mi khat kia ka mu. Amah kia a teng ahihleh kizen mahmah in teh. I ngakzek di ua, khomial tan a kuamah ahong paibeh kei leh hiai inn ah i om ding uh. Thoukanglou gim himhim leng ka zakei. Mi atawm leh hon bengdi khut tawm chihna himai,’ chi’n a sungte ahilh hi.

‘Mi atawm leh tawp ding tawmzel di eivoi pa,’ a tapate’ lak a khat in achi a, ‘Khatkia in leng i gaih zohlouh ding sisan nei ahi,’ chi’n a pa’n adawng hi.
*
Hiaite’ innkuan ahih uleh tuma a a omna inn ua manthatna thupitak atuah nung un kholai a nala peuh a sawtkuam a khosa ua, huai nung a mihing’ sisan mahmah lunggulh nawnta chia tawp ding mihing zong ahi uh.

A omna masa inn ah sawtkuam a khosa ua, a vangkim in betlup leh zeplup in omzel mahle uh a suakta teng a om-om thei uhi. Himahleh nikhat inn a omte’ tanau nungak khat ahong zin a , ahong tunzan in huai inna om thoukang akimkhat ding mahmah a benglum hilhial hi. Hiai sihna ah tua thoukang innkuante’n a sangamte uh thum ana taan uhi. Huai teng zoh nung in thoukanglou hal ahon pan ua, huai tengteng thukzoulou a peemkhia ahi uh. ‘Ahin a i hin naakleh mihing’ sisan le lunggulhse dah ni,’ chia nala kuak khawng a khosa ahi uhi.

Huai mun ah akhatveina ding in tate ahon nei ua, thum a khosuak uhi. A tate hong lian in lawm bang ahon pawl thei pah uhi. ‘Pa, ka lawmte khat in mihing sisan ka dawn uh. Huai kaan a annlim ka theikha ngeikei, hon chi eive, ke’n le ka chiam ut e,’ chi’n khat in apa kiah ahon gen hi.

‘Thil ahoih zohpeuh leh, alim zohpeuh leh, amanphat zohpeuh leh aman tam ahi. Huai ding in na haat naikei uh,’ chi’n apa’n adawng lel hi.

Apa’ dawnna a lungkim dekkei a, ‘Hat nailou, nang sang in ka leng hatzaw a ka kinzaw v’oi!’

‘Len hat leh kin kia hatna hilou ahi bawi, na hong lian dia, na hon theisiam mai ding. Mi hat tampite’n asihpih uh. Hon muang in bawi, alim penpen hon deihsak penpen ka hi,’ apa’n achi leuleu hi.

Nitak khat unaute lak a a upapen pa inn ahong paihak a, anaute kiang a a omna akan chiang un lah atheikei ua, anu leh pa tuh a lungzing mahmah uhi. Apa’n a gintakna mun teng ava zong a, lah a mutuankei hi. Koi a bang va tuak ahi de aw chi in a lung uh anuammoh mahmah hi.

Zansawt nung pi in maitai tak in inn ahong luut a, apa’ kiang a kithalawp tak a, ‘Pa,’ achih patleh apa’n khauhtak in, ‘Ka thei. No’n hilh angaikei. Zanzek a k’on thuhilhna limsak taak hetlou hia? Na sungte hichi bang lungzinna na gotna ah bang kisaktheihna na mu a? Honna benglum le uh kou na innkuante dah hetlou di honsa na hiam?’ Chi in asal hi.

‘Hilele alauhhuai zahzah a thaman eivoi pa, i vek ua i chep ngeingei ding uh ahi,’ a tapapa’n achi teitei hi.
‘Chiam? Ka tuailai hun sungteng mihing’ sisan a ana kivaak ka hi bawi. Thoukang tengteng lak ah kei sang a mihing sisan dawn tamzaw a omkei ding. HImahleh tu in huaite tengteng na bitna ding uh khualna in ka tawpsanta. A limpen ne a sih ding lauthawng gige a om sang in dam a i dam naakleh khamuang tak a hichi bang hinkhua zat a hoihzaw. Nang ma’n tate na hon neih chiang in na theisiam pan ding. Na pindan ah paita in,’ chi in a pindan ah asawl hi.

A tate uh alup khit tak un thoukang pa’n thoukang nu’ kiang ah, ‘Ahun hita in ka thei. En lutpihkei lele amau a va lutlut thou ding ua, a hinna ua ding in a lauhhuai zaw ding. A upa’n a va theita a, a naute leng khatveitei khem in a om ding uh. A hinna uh lauthawnhuai a akikoih ma un en pizaw leng lungmuanhuai zaw di’n ka gingta,’ achi a, thoukang nu’n, ‘Himah e,’ chilel in adawng hi. Thoukang pautawm tak lah ahi ngal a.

Zingkal a atate thohma in a va phawng a, ‘Mihing’ sisan na duh umaw? Hon zui ua,’ chi in a pi a, chikmah a kuamah a lah ngeilouh mun khat ah a lutpih hi. a tate’n huai a thil omte amuh un lamdang a sa mahmah ua, ahi heuhou geuh uhi.

‘Hiai ah mihingte sitawp didan na kizil ding uh. Na siam chiang un mihing’ si na deihtawk un na dawn ding uh,’ chi in kisinna dia a van bawlleh kaihkhopte alak hi.

‘Hiai mihing khutpeek ahi,’ chi in tua thil omte hilhchetna anei a, ‘Ahon bet chiang un akhutpek uh ahong tukma
mitphiatkal seh sawm suah seh thum in ahu ahong tung hi. Huai ahu in ahon zap nung mitphiatkal seh sawm suah seh thum sung a na lenkhiat man ding uh ahi. Na lenkhiat chiang un na pawng lenkhiatkei ding ua, tua hu hong paina apan dikgre sawmkua a na lenkhiat ding uh ahi. Huai tuh pheilen khiat ding ahi tangpi. Tua bang a na lenkhiatkei uleh betlup in na om ding uh,’ A tapa upapen a sam a, ‘Hiah hong boh ouh,’chi in khutpeklem nuai ah aboh sak hi. ‘Kiging in,’ chih toh tua khutpek kikam a meksai a, tua khutpek in atapapa a betkhak madeuh in a

khawl dedaw hi. ‘Si chia,’ achihsan a, abaan ah apaiphei hi.
Abaan a thil om pen agennawn a, ‘Hiai tuh thoukanglou ahi. Niteng a minute sawm leh nga sung na diik gige ding uh. Hileh thoukanglou na thuakzou ding uh.’

‘Hiai tuh sihna sikleen ahi. Na sukkhak ngeingei uleh na kangtum ding uh,’ chi in thoukang betna elektrik sikleen alak hi. ‘Hiai in ahon vai ding ua, kihepkhiat na kizil ding uh ahi.’

‘Hiai huihkhawl ahi. Huih hattak a bawlthei a, huai huih nuai a len na siam ding uh ahi. Inn teng ah hiai a omvek ding. Hiai thousilen ahi. Nitak chiang in hiai thousilen sung ah agiak uh. A sung ah i lut theih leh zankhotawn in a si uh i dawnthei hi. Ahi a, i pilvankei a, ahon theikhiat zenzen uh lebel suahtakna ding kong himhim akokei. Hiai tengteng na thazoh chiang un sisan dawn ding in i kuan ding uh,’ chi in a tate a hilh hi.

Huchi bang a kalkhat hiilhial a kisin nung un tuh asiam mahmahta uhi. Nikhat a tate a samkhawm a, ‘Hiai na sinlai nanung uh ahi. Sisan tawp ding a na kisak peuhmah chiang un a khuk ua pan anuailam na ngim masa gige ding uh. Huai tunglam siahsiah tuh ahitheitan a kailouh ding ahi. Huailam ah sihna asang mahmah. Hiai hong tawp ouh,’ chi in atate khat mihing khelem tawp ding in asawl hi. A ta in leng atawp pah a, ‘Sichia,’ chi in sawlkhia a, ‘Na boh chiang un na tawppah kei ding ua, chil atamtheilam na kholkhawm masak ding uh ahi. Na chil un na tawpna di ma uh na sukawt zezu ding ua, kawt demdumta chih chiang in na tawppan ding uhi. Tua na chil un mihingte’n thak asakna uh adaaisak ding a, aphawkkei ding uh,’ chi in ahilh hi. ‘Innsung a na len peuhmah chiang un aniamthei bangpen in leng gige unla, a rong mial lamlam naih un. Hiai tegel na thazoh ngeingei uleh mihingte’n ahon phawk mawkmawkkei ding uh,’ chi’n ahilh a, atate akithalawp thei mahmah uhi.
Huchia a tate kalkhat sung a chiil nung in thazoh hunthou chiat uh asa a, huchia sawtlou sung mihingte’ inn a teng a mihing’ sisan tawp tadih ding a kisa ahi uhi.
*

Khua amialta a, hiai inn ah kuamah alutbeh in a pawtbehkei uhi. Huchi’n apa un hiai inn luah ding uh ahihdan ahilh a, alutpihta hi.

Innneipa annhuan inn ah a om a, ama’n innsung a velchet sung a kisilna buuk a kisel tadih ding in apa un a sungte a hilh a, amau leng kisilna buuk a naih pah uhi. A pa un innsung teng hoihtak in ava ensuak a, huchi’n kisilna buuk ah ahong pai a, zan sawt ding angak uhi.

Dakkua khawng ding in apa uh a va lengkhia a, mipa a va enkhia hi. Dohkan a laisim in a va mu a, muangtak a om ahihman in suam ding in lem mahmah a, a sungte a va sam a, suam ding in a kisa uhi.

A tapa upapen asawl masa a, awl in ava lengphei a, dohkan nuai ah alut a, akhe ah a va boh hi. Chil tampi a pawtsak a, awl in amuk a thunlut a, mipa’n aphawkkei hial hi. Aduhzah tawp in ahong kiik hi.

A tate nih asawl nawn a, va kin tawplua uh hiam ah mipa ahong tang a, akhe akhuat vuvut hi. Kintak a lengkhia in baang ah aboh ua, hunlem a ngak uhi. Mipa ahong tumuang nawn a, aboh nawn ua, aduhzah uh tawp in ahong pawtkhia uhi. Amau nupa in leng ava naih ua, ava tawp ua, mipa’n bangmah himhim aphawkkei hi. ‘I kisin utuh phatuam na eive maw,’ kichi in kisilna buuklam azuan uhi.

Kisilna buuk aluut uleh thoukang dang li ana om ua, amel ua pan kipaak hetlou uh ahi chih atheihtheih a, bang hiam diklou om ahi chih atheipah uhi.

‘Na deihkhop uh n’on ngahna uhia?’ chi in amakai uh hileh kilawm pa’n simmoh aw tak in a houpih a, ‘Na ngah uh ahoih ding. Hiai innsung ah lah sisan tawpkhat lel leng tawpnawnlou ding na hihziak un. Kintak a hiai inn na pawtsankei uleh hiai a maimom na mu uhia? A ann di’n ka hon pe ding,’ chi in a vau hi.

Inntung leh baang kisuaktuahna gei a om ahi ua, akiang uah electric ball avak peempuam hi. Atung zek uah
inntung leh baang kawmtuah in maimom len a kaai seepsuup hi.

‘Kua’n hiai inn a thuneihna hon pia ahia? Hiai innsung apan hon hawlpawt ding a thuneihna koi a na laak ahia? Ka utleh ka om dia, ka utleh ka pawtsan dia, huai tungtangzaw ke’n thutanna ka bawl ding. Nang hon sawl angaikei. Na hon ngaihkei ualeh nou pawtkhia un, kei bel ka om tadih ding,’ chi’n thoukang pa’n adawng hi.

Khelchitak in a nuih ua, a makaipa un alawmte’ kiang ah, ‘Hiaite innkuan thuhilh zek dih ua,’ achi a, alawmte’n a zi leh tate a man ua, maimomlen a siat ding in a kisa uhi.

‘Tu in kua a thunei chih na theita uhia? Maimom ann hia na ut uh, ahihke’h hiai inn nawtsiat?’ chi in a dong nawn hi.

Huchih laitak in thakhat in anunglam apan innhik khat ahong kilang phut a, mitphiatkal sung in amakaipa uh anawnvalh hi. A lawmte nih lau a a mimate uh khah a thakhat a alen nalam un maimomlen ah a awkkha uhi. Huchia abuai vengvung lai un a tapapa uh naupangpen leng maimomlen ah ana awkkha hi.
Tua mi nihte akipekna lam un maimom a phawng ua, kintak in ahong tai a, tua mi nihte abuaipih sung in innkuante’n atapapa uh ana hunkhe man uhi.

Amau lak a khat a suakta a, akiang uah a kisuanglah tak in a ding deeldawl a, avek ua a et deemduam uleh ahong pau a, ‘Awle, awle. Ahimhim thu a ke’n bang bangmah hon loh le ka sawmlouh pi, huai thoukang giloupa eivoi. Tumatan ka vek un athunuai ah ahon koih gige a, hichi bang a thoukang dang ahong luut chiang un ahon hawlkhesak zel hi. Huchia thoukang dang in hiai inn aluahlouh ua, kou tengkia in ka luah theihna ding un. Innnei tu’n ninpaihna ah thil limchi taktak apaih gige a, huaite ne in ka om uh. Thoukang dang hong pai leh innneipa si tawp hon pan di ua, innneipa’n thoukanglou haal hon pan ding ahi chih atheih ziak a thoukang dang omsak phallou ahi. Ke’n le hiai thoukang ka ning lawta. Na hong kilat ua, amah amanthat kei le ka kipak. Na hon ngaihkei ualeh ka pawt na di,’ chi in akisiamtanna thu ahon gen zotzot hi.

‘Na utleh om inla, na utleh pawt inla, kou toh bangmah i kisaikei,’ a pa un achi a, huai phet in thoukang in, ‘Nou innkuan ka hon ngaihnat lampang tak na hi uh,’ chi zolzol in maipha zong in a om tottot hi.

Huchi bang a mau’ sukmanthat tumte sukmanthat a ahong om chiang un hiai inn tuh amau a ding a bawl hingei in teh chih a gingta semsem uhi. Nitak ihmut limtak in a ihmu ua, a zingchiang sun nilouh in leng a ihmu uhi.
Nitaklam ninem in naupangte a thou ua, ihmu ut nawnlou in akimawl vengvung uhi. Huai thoukang pen in akiang uah, ‘An lim a lim na duh uleh hon zui un,’ achi a, amau leng azui uhi.

Annhuan inn a ninkoihna ah atonpih a, thei leh ann tuamtuam tampi ana om ngei ngut ua, lim asa ngial uhi. ‘Nou hiaite ne gige uh maw? Hiaite ne gige le mihing sisan le kiduh tuanlou di pi a,’ chi’n neek peetmah in ane ua, akimawlthoh zezen uhi.

A nitak in leng zanitak a ahih bang un adeihzah chiat uh sisan ava dawn nawn ua, huchi’n a ihmu nawn uhi.
A zinghal nitak ngeina bang a sisan tawp ding a ava kisak ua leh thil omdan ana dik nawn hetkei hi. Mipa thoukang beng in ana buai mahmah a, thoukang tampi mahmah tuangtung ah asi phengphung uhi. Fan hatpi in a kipei hehu hi.

‘I ngakzek uh angai ding,’ chi in kisilna buuk ah akiik uhi.

A denlam chiang in ava en nawn ua, fan ana mitta a, mipa leng muangtak in ana tuta hi. Tawp ding in a va kisa ua, unau nihte’n atawplai un thakhat in mipa’ khut in abeng a, alengkhe man hamham uhi. A kiang a baang mialna ah a kibu ua, a tutmuang chikchik chiang a tawpnawn ding in angak uhi. Sawtkuam a ngak nung un a hong tumuang nawn a, amau leng a kipan uhi. A deihzah uh tawpthei in a lengkhia ua, adangte ahong kipan uhi.
A zingchiang nitak in apa uh ahong kidiik futfut a, ‘Adik hetkei,’ chih toh kisilna buuk apan lenkhiat athuah hi. A va leng kawikawi a, sawtlou nung in ahong kiik hi.

‘Thoukanglou ahaal ve, a lup matan pawtkhe theilou di i ve ua,’ chi’n a sungte ahilh hi. ‘A lupma a asukmit leh alup chiang in thousilen sung ah lut lehang zankhua in i duh zahzah i dawnthei ding,’ achi hi.
Zan sawt nung a zunbuuk a zuntha akiiklam lum ding hita ngei in teh chi in azuiphei ua, thoukanglou leng ana mitta hi. Fan kipei ziak in agim teng leng ana mangkhinta.

Mipa’n thousilen ahon zaak a, hun lemtang ngak in akiang a puan kawm ah a kibu uhi. Mei ahon sumit a, huai toh kiton in apa’n, ‘Naihphei ni,’ chi in ahong lengkhia ua, mipa thousilen a alut ding ngak in a om uhi.
Thousilen ahon lem phet in, ‘Tu’n,’ chih toh lenlut asawm ua, himahleh a naupangpen leh alawmpa uh kia a lutkha ua, adangte a luut mankei uhi.

Amau innkuan a amah kia luutkha ahi chih akitheih in alau thak phing a, kap nemnom in a nute asam hi. A nu leh pa’n akhem ua, ‘Hiai eivoi i ut gige, nang hampha nei ve. Tuzan zan khotawn a sisan dawnkha di neivoi. Munkhat ah boh maimai inla, a ihmut ngak leteh,’ chi in aneem uhi. Pawt nawn theih na di lah hilou ahihman in lau leh thawmhau mahmah in thousilen kilkhat ah a boh dildel hi.

Alawmpa lah hampha kisa in alang-alang ah aleng vialvial a, thoukang pa’n atai a, ‘Boh khiinkhian tanla, huai sung a na omlam uh hon thei leh thousilen sung a suakta di kisa na hi maw,’ achi a, thoukang tuh munkhat ah aboh pah hi.

Sawtkuam dai dide a a om nung un apa akiang ah ahong leng a, ‘Ihmuta ahi di, na kipan theita,’ ava chi hi. ‘A lulam himhim ah va leng ke’n, a khelam kia ah gamtang in,’ achih behlap hi.

Huai azak phet in thoukang khatpa a lengkhe pah a, tawp ding in a kisa pah hi. A khepi ah boh a, atawppah hi. Thoukang naupang pen leng awl in ahong lengsuk a, boh ding a akisak laitak in mipan thakhat in akhe ahon tangsak a, kintak in thousilen ah aboh nawn uhi.

Sawtsim nung in apa, apolam a akiang ua om gige hive’n, ‘Ihmu nawn ahita di,’ achi a, amau leng tawp ding in a kisa nawn uhi. Tomchik tawppan in mipa ahong thou guih a, a phone ahihvak a, thoukangte ahon zongta hi.
Thoukang khatpen ahihleh kintak in a mial nalam ah akibumang pah a, thoukang naupangpen ahihleh laulua in belhna ding lamzok theilou a avial lenlen nalam in mipa’n asalkha a, benglum ding in adelhzuita hi. A polam ah apa’n alenna ding ana hilh a, huai dungzui a len leh tawlkhat tuh mipan a mangsak hi. Himahleh thousilen khawng sawiling a azon nawn leh amu nawn a, benglum kha ding peetmah dinmun a a omtak in a khatpen akibukna apan ahong lengkhia a, mipa mai ah alimsakna lamang ding in ava kitah a, thoukang naupangpen kiang ah amialna a kihem ding in asawl hi.

Huchi’n mipa’n huai thoukang thak pen a delhzui a, thumvei a bet nung in a benglumta hi. Thoukang khat leng thah teitei sawm in azong thak a , himahleh a muzou nawnkei hi.

Mei suvak ding in athou a, huchia thousilen a hawk laitak in thoukang naupang pen leng a lengpawt a, apate’n ana huai ua kah peetmah in akap hi.

Mei suvaak in thousilen sung hoihtak in a zong a, lah bangmah muh ding anei nawnkei hi.

Mei a va sukmit nawn tak in thoukang naupangpen in a nute kiah, ‘Pawtkhe ni uh, hiai innsung ka ut nawnkei. I omna masa uh nuam ka sa, mihing’ sisan le ka duh nawnkei,’ chi in kah petmah in akap a, amau leng thumu kisa in kintak in a pawtkhiat pih ua, a omna ngeimah uh nala a va tung nawn uhi.

Huai ah lauh ding bangmah neilou in a khosa ua, sih ding lauhthawnhuai gige a om a ann limtak ne a hin sang in ann ngeina ne a tawldam tak a om tuh manphazawtham ahihdan athei thakthak uhi.

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA