KA KHALOH A TAWM ZIAK LEL IN

✍ By- Kattie Mawite

Mihing a piangkhia kua sum deihlou a om dia? Kua sum ngaina lou a om dia? A om kei chi le'ng zuau gen kisuak ding hi. Ahi a, sum deihta lua zozen chih bang le a hoihpen a na hikhol diam aw chihtheih in om hi.

Tangval thahat leh mahni kimuang huntawk khat ka hi samta. Pathian in khut-le-khe bukim hon pia a, ngaihtuahna lungtang leh khuak leng mi a sang a niam zaw tuanlou hon pia hiven, mahni kitoudelh di chih tuh ka thupi ahi gige mai.

Ka siamsinna lam lah, genta maimai le, graduate ta ka hihman in sepna vou deuh khat maisuah di tuh ka tup ahi. Lamka a sepna omlou bilbel le ahi tuankei. Himahleh, lemtang zaw ahi ngei ding a, Bangalore lam pek ah ka va pai kha thepthup hi.

NGO khat ah Youth Co-ordinator in ka sem thei hi. Ka khaloh tuh a tam vekvuk kei a, himahleh ka sepna nuam ka sa in tha hon pe mahmah. Niteng a ka thiltuah leh muhkhiakte in kei ah nna thupitak a sem a, ka nasep di leh ka vai peuhmah kithalawpna toh ka semthei hi. Kei le tuailai mah hiveng, ka nasepte'n kei mimal tak ah leng hon bawl zou mahmah in ka thei.

Huchia kipaktak leh thathoutak a na kasep zel lai in, Pathian' vualzawlna buak a buakthoh banghial in a hong tung. Mi zalai a leng ka sit louh, ka lungsim tengteng leh ngaihtuahna hon guksak zou hithet Chingbawi toh ka kimaikha uhi. Ama'n leng kei sepna mah ah Youth Counsellor na a sem hi.

Chingbawi leng Lamka apan mah ahi a, nungak fel leh kizentak ahihban ah, a maitai in a thuanuam mahmah. A kiang a om maimai leng a tawldamhuai maimah hi. A aw a mawk nem ngeingui kei a, lah a hounuam lou tuankei. A naunu kia toh innluah in a khosa ua, kei toh ka thum un ka kithuahthei mahmah uhi.

Ke'n ahihleh, ka office uh building tung ka luah a, Chingbawite unau in ka office uapan gamla sim munkhat a luah uhi. Ka sepna uh kibang ahihman in hun tamzaw ah ka kimuthei ua, ka houlim thei uhi. Pawt a ngaih chiang in leng, sepna kibang nana na tuh, hun neihdan a kibang a, ka pawtkhawm thei lianlian zel uhi.

Huchia nuamtak leh lungkimtak a om lawmtate' a din tuh kuamah dang en di a omkei. Nuam kasa ua, lungkim mahmah chiat ka hihdan uh bel, gen se ngailou in a theihtheih. Huchibang kawmkal ah, hichibang a nungak melhoih leh fel tuh hon kuai lou di vual ahi kei. Lawmta hihna tunglam pek ah, ka itna ka na pe daihdaihta. Ka tate' nu hilou di'n tuh a pammaih mahmah. Duhthusam gen ding chileng, amah toh kumsawt tulkhawm ding chihlouh gen di ka neih ka gingta kei.

Vangphathuai leh Pathian' lemgel leng ahi ding a, ama'n leng kei lungput bang a na nei in, haksa hetlou leh beih tuntun ngailou in itna guikhau bang ka zomkhawm thei uhi. Itpen leh ngaihpen toh office khat sung a sepkhawm kua a utlou ding? Zing ni a hong suak a, kipahna leh kithalawpna in ka dim. Office kai a, ka ngaihnou mel nuihmai hiuhiau muhkal ka ngaklah thei mahmah a, office hours bang tom kasa hial sek hi.

Itna nasep lamdang ka sa. Dahte leng kipaksak thei a, kipak di zenpi leng itna ziak a lungkham leh ngui a om le tampi om ahihdan ka haih tuan kei. Pathian in hiai itna a na siam tuh, kei a ding biik a siam a bang hial hi.

Khopi tuamtuam khawng a i om chiang in, thangtatna tuamtuam ah i bual naksek ua, namdangte bang toh i va kingaikha pahpah sek uhi. Mundang a zinkhe loute'n leng a ngaihtuahna uah, khopi a omte tuh ut-le-dah a om din ngaihtuahna i nei sim chiat ua, a dikna chiang le a om hi. Himahleh, miteng a na huchi vek lou ahihdan ka gen nuam hi. Mihoihlou bangzah hiamte' ziak in a na hoih kha khat leh nihte' hoihna a dawk zou kei a, a poi petmah. Hoih tumte a ding in hoihmohna di om hetlou ahi chih ka gennuam sawnsawn hi. Tuaban ah, khat a siat ziak in leng miteng a sia di'n koih pah kei leng hoih di'n ka gingta hi.

Khristian, Pathian hing bia leh Amah' nungzui ka hihman in tuate apan kiveng ding ka tup leh ngim a hi gige. Mihing ka hi a, taksa leh sisan a poihlongna nei ka hi zenzen kei a, mi feel bangbang feel theilou le ka hisam kei.

Himahleh, zi-le-pasal a kineihma a thanghuai tak a gamtat louh ding ka tup ana hi ngitnget hi. Banah, ka ngaihnou leng khoih thanghuai leh zahlak tak a koih ka ut kei. Ka itlouh ziak ahi zenzen kei. Mi khenkhatte'n itna ahi chi in, kitenma in leng ana chiamlawk naksek uhi. Himahleh ke'n ka gennop bel, itna ah kidekzohna a om a, itna dik in a ngakzou hi. Huaiziak tak in ka ngaihnou tuh a khut lel leng ka len ngam kei. Bangchi hiam a a lehlak ding ka lauh ziak in. Ka nih un ka lunglutna uh leh ka tup uh a kilamdang kei. Khristian innkuan tunding diing, huai diing a nungak-tangval lai apan a patdik ding ahi chi in siangthou tak in kum 4 vingveng bang ka na kingai uhi. Pathian' pina toh ka sepna uh leng lamzang tou zel in, kipaktak in ka hun neihte uh a manpha theipen in ka zang uhi. Ann bang nekhawm zel in, pawt a ngaih chiang in leng ka pawtkhawm ua, ka kal uah kichimatna gui thukpi tak a na zam ta hi. A naunu toh om ahi a, kuamah kimidang et om tuanlou in, kingai himahle ung lawmta bang in ka thum un ka kithuah uhi.

Huchia kipaktak a hunte ka zatkhawm zel lai un, a nu damlou, gimsim mahmah ahihdan a hon gen hi. A gal a om ka hih chiang un lungsim a nuam het kei. Thoukhe zoulou in lupna ngak a omden sim maimah a hih dan a hon hilh zel hi. Sawtkuam tak huchi'n a om a, a khonung in leng damluat chih taktak a nei nawn kei. Khristmas a hong naita a, huai hunchiang a bel innlam mah a zat ki-ut, innlam mah kingai hiven, a nu le a nak damlouh sim toh Lamka a khristmas zang ding in ka pai vek uhi. Kei leng a inn uah ka va pawt zel a, a nu leh pa toh leng ka kihoulim zel uhi. Huaihun tan in leng a nu a damsiang nai kei. Amau leng ka kingaih lam uh a hon theihlouh uh hi kei a, ke'n leng nidang chiang a ka sungte di hiven chi in ka ki-angtang sak mahmah a, banghiam sep di bawl di a om leh leng thasial hetlou in ka va panpih zel hi.

Khristmas hunpite a hong bei a, kou leng ka thum un ka sepna mun lam ua pai ding vai ka hon sawm nawn uhi. Lungsim khat bel a nuam chiah kei. A ziak bel, a nu damlou taisan ding ka hih ziak un. Himahleh, Pathian' panpihna toh a hong dampah lamen in ka zinsan veve uhi. Ka sepngei uh ka sem nawn ua, ka omdan ngei un ka om nawn uhi. Himahleh lungsim khat bel a si dedu in ka thei. Ama a ka kipahna uh a bangzou nawn kei. Ahi a, ka kal ua itna pen bel a dau tuan in ka thei kei. A nu damloupi a ka taihsat ziak uh hi di'n ka ngaihtuah a, lah amah kiang ah leng bangmah ka gen tuan sam kei. A nu a ngaihtuah luat ziak a ka kal uh down zek ahihle zaw ka theisiam lua, a om thei mah ahi, kei hileng le ka huchi di'n ka kigingta. Himahleh, kei' lungsim hon kam gegu khat a omden. Innlam ka pailai un a pa toh ka houlimna uapan ka khaloh tawm sa ahihdan ka haih kei. Himahleh, lungliapna leh lunglelhna in ka nei kei a, a zawngte zawng den lou ding, a haute hau den lou na di ahi chi in ka itpen Chingbawi tuh khasiatsak louh ka sawm teitei hi.

Bangalore ka tunkik nung uh kha nih vel di a paikhit nung in khatvei office kai khin Chingbawite' inn ah ka va hoh hi. Huai ni in a om nuam chiahlou a hi ngei ding a, a paunuam ngel kei hi. Kei leng a hoh gige thou ka hihman in ngeina bang in ka om thou a, ka paihak lawmlawm kei. Huai nitak bel ann ne di'n hon zawn mahle uh ka ne kei a, ka paisan zaw ta hi. Koi a kipan a, bangziak a hia chih theihlouh khat in ka lungsim a thawmhau petmah a, ka omdan a lem thei kei. A khenchiang in innlam a om ka nu-le-pate bang ka ngai vungvung hial hi. Bangalore ka omnung huchia ka om lam ka theitam kei. A chang in lah, hichi bang omthei mah ahi chi in ka ngaizam suk zel a, himahleh ka lungtang tawng a thawmhauna a beithei tuan kei. Pasal himahleng, zan ka ihmut theihlouh chiang in a hiloulou bang ngaihtuah in, a khen chiang in ka sungte damlou gim khawng om uh hi di'n ka koih mawkmawk sek hi. Lunghimoh a phone a ka dot chiang in lah, dam siausiau uh ahihdan a hon gen zel uhi. A gen uh ka gingta zou kei dekdek.

'Ka lungngaih luat di a lauh man ua hon hilh ngamlouh uh hinte' chi khawng in ka ngaihtuah teitei nilouh hi. Zingkal khat, ka phone ging in hon phawng hi. 'Mi thohma ma a mi hichi call, ki ihmu utlai a' chi numnum kawm in ka phone ka lukhung a om ka mai phei a, kua hi hiam chih le en sese lou in "Hello" ka chi nulnul hi. "Umang" hon chih leh ka halh guih a, "Bang thu om ahia, Ching" chi in ka ngaihnou tuh ka houpih hoih thak zozen hi. "Umang, tuni tawp chiang in va pawt ni aw" hon chi a, ke'n leng bangmah gentam sese lou in ka AW pah a, huchi'n phone ka koih uhi. Ka ihmu thei nawn kei. Office a le kimu thou di, bangziak a hiai hun a hon call sese a hi de aw chi in ka ngaihtuah nilouh hi. A khenchiang in lah, ka thohhak sek lam a thei a hon phawnna hinte chi in a hoihlam bang ka kipe zel. Office ka kai ngei ua, huai ni in nidang banglou tak in vuah a zu nguahnguah nilouh maimah hi. Ka room apan in tohlet a dakkhia in vuahmal kai singsingte en in, mit phelou phial in ka tu nilouh hi.

Huai hun in leng, ka innlam mah uh ka lungsim ah a hong lang nawn. Innlam ngaihna in hon pumtuam chi leng gen uang lua n'on chi d'uam a! Neulai a vuahnuai a kisil a, mi bikha nuai khawng a taituah doidoi sek lai khawng bang ka phawkkhe thepthup a. A khenchiang in, 'naupan lai a zaw, ki piching leh nuam mahmah di kisa hia. I hong piching a lah, a nopna sang in lungngaihna bang a hon tamzaw sek a. Neulai mah a na nuam hita eh' chi in thudik omsa peuh ka ngaihtuah lumlet nilouh hi. Vuahphin simsim lai mahleh, pawt louh theihlouh a hi a chih ziak in Chingbawi toh in pha masa sese lou a pawt di'n ka kisa uhi. "A himhim a, bang hih di e Ching" ka chih leh, "Huai chu, i hon ngaihman, nang toh pawtkhawm i utman le a hikhamoh di hia, Umang... hehe..." chi a hon dawng in a hong nui seih hi. Himahleh, a mai a mual sukpah. A maimual pen hoih mu lua ka hihman in banghiam khat om hi ngei di'n ka gingta tinten. Ke'n le hoihtak a en kawm in, "Ching" ka chihleh, hon dawnglou in, mitsan gilgial in a hon entou likliak hi. "Bang chi e Ching? Na omdan tuam na e" ka chihleh, "Umang, ka pate'n hon houpih ua, na nu a dam theih tuanlouh toh, na unau un hong pai maile uh chin a hon chi ua. Ke'n le'ng ka nial ngaihna ka thei kei.

Ka nu' dinmun lah i theihsa vek uh hia. Huaiziak in, tu'n ticket va en mai le chi ka hi" hon chi nimnim hi. Ke'n leng a dinmun theihsiampih lua ka hihman in bangmah dang gen sese nawn tuanlou in ka pawtpih a, a kalnawn seppatni a di'n train ticket ka va la uhi. Working days kha, ni nih hiam neilai mahleh office a hong kai nawn kei. Innluah a om ahihna uh toh van hep di neizek uh ahihman in kisakkholhna in a zang uhi. Kei leng hun ka neih teng in amau inn ka tung a, a van tekhawng ka va hep pih zel hi. Gen di bel a vaang mahmah. Kum hiaizah ka sepkhawmpih, ka it mahmah leh ka lawm bang a leng ka thuah theih Chingbawi in hon paisan di tuh ka ngaisiam thei mahmah kei. Ama'n leng tua bang mah a angaihtuah sam ka gingta. Pai nai kei mahleh, hong lokhin ka na hi maimah hi. Amah' sulnung ah keikia in bangchi'n ka om ta dia? Bangmah ka thanopna a om nawn kei a, ka annek bang a limkei zou zozen hi. Ka ki-am in ka kikhelah mahmah ua, lah hihtheih ka nei kei uh. Nu-le-pa' thuman kaan a hoih omlou ahi chih lah ka nih ua ka pomdan uh a hi ngal a. Lah, a taktak dinmun a hong om chiang in, thil nuamlua ahi kei.

Amah gentaklouh, a naunu'n leng a hon ngai petmah a, ke'n leng ka ngaina petmah. A khatzawk bek om le uh hi di hia, a nih tuak ua pai di hilai uh chih ka ngaihtuah chiang in ka ngaingam kei semsem hi. A paima uh Pathianni in a inn uah ka om suak charchar a, an leng ka ne suak ngalngal mai. Gen di thei zawsam omlou in ka om luakluak ua, sisuun mah ka bang hial uhi. Kumtawn a kimulou di ka hihman un ka kikhelah mahmah ua, a nitak bang leng sawtpi petmah ka tu uhi. Himahleh, a naunu a om ziak in deih bang tak in ka kihou thei kei uh. Bangbang hiam gen a ka houlimlim hang un, a kipak bel ka omsam di un ka gingta kei.

Huchi in, a, zingchiang a paina ua va kha nuam di ka hihman in kei leng a inn uah ka giaksuak ngalngal hi. Common room ah ka lum a, zan ihmu lou tuk ka himai. Zingkhua hong vak ding tuh ka ngaingam mahmah kei. Ka ngaihnou in mual hon khumsan mai ding tuh ka ngaingam kei. Khua leng vak ngei nawn dah mai leh ka chi vungvung hial hi. Himahleh, zahngaihna tel hetlou in khua hun kihei in zingkal hun a hon tunpih teitei a. Amah leh kei thou masa ka hihman un singpi khawng bawl in, ka dawn khit un common room ah ka om uhi. Paulou phunlou in ka tu a, amah ahihleh bang a kingai in ding dildel hi. Gen di thei zaw sam ka om kei uh. Ka pasalna ka suah zou kei phial a, amah ngei leng a dinna mun ah mittui pak niuniau in ding dilhdelh hi. A tawp in kei leng ka dingtou a, amah omna lam naih phei in, a mai ah ka va ding a. "Ching" chihteng lel ka genthei. Ka it mahmah leh, ka mit dim a leng ka et ngamlouh Chingbawi, a taksa leng ka hetkhak ngamlouh tuh ka naih a, a biang leh kei biang sutuah in, a zoh in a muk san chiucheu tuh ka tawpsakta. Himahleh, ka khut bel ka zankhe kei a, kawi leng ka kawi kei bok. A hun leh a dak chingta ahihman in a paikhiak teitei uh a ngaita. Himahleh, kumsawt lou bang tulpih dia chi bang ka teel, ka it Chingbawi tuh bangchi'n mangpha ka khak ngam mahmah dia!! Paikhe di n a kisa ua, a pailiam mai ding uh phalkei mah leng, kei' phallouh lam kuama'n a hon theihpih kei. Mangpha ka khak ding lah ka ngaingam kei, huaiziak in, "Painuam un aw le" chi in ka en liam maimah ta hi. A paizoh uh kha khat leng pha hoih manlou in, midang toh kitaipih uh ahi chih thu ka zakha. A paini ua ka muhkhak ban tunitan in khatvei mah leng ka mukha nawn kei. Ka khaloh a tawm ziak lel in maw na nu-le-pa'n a hon nawlkhin uh? Ka khaloh tawm ziak lel in maw ka it Chingbawi ka taan mai??

〰〰➰〰〰

©Siamsinna leh Vakiangbu