KA FIRST LOVE - I

By ~ M Mang Tonsing

Itna zaw kipahna ahi kei,
Kipak kawm a lungkhamna,
Nuikawm a kahna;
Gingta kawm a ginlelhna,
Lam-en kawm a beidotna,
Lungkhamna hontuntu lel ahi.

Laisiam vekvuk lua chi’a gen dihial hikei mahle’ng athei vanglak pawl hidi’n ka ki-um. Pawl 4 ka hihtan in pawl a 1na lakchu kei a dia guanlawksa toh a kibang. Pawl 3 ka simkum, kumtawp ekzam dek geigei lai in ka inn uh a kang a, nitak a kang ahihzawkmah ziakin laibu gentaklouh ngawntang toh ka taipawt gonggong hi. Laibu sim di himhim neilou himahle’ng ekzamna ah khatna ka luah veve. Hihfuh khollou ka kichih hun inleng pass mark tanbek ka muhzel ziakin pawl 9 ka hihtan in ekzam-na ah keihial fail thei thei di’n ka kikoih theikei zozen! Pawl 10, kumkim ka ekzam un bu 1 a ka fail ziakin lamdang sa in ka gingta theikei a, ka kingaise dek hial hi.

Pawl 4 ka hih apat Lamka lam ah ka pute’ inn pansan in school ka kai hi. Kineu mahmah lai ahihziakin, innlam ngai in ka kapthei zel. Nitaklam nitum dikuan, nisa in mual-le-tangte khoh eng singseng leh ka pute inkhang a gua omte huih in a mut-awn leh ging selsel te’n inn lam ngaihna a puangsak petmah. Hichih hun in khenkhatin nute ngai diak mahle uh, Class B ka hih a kipan ka Nu’n thupina gam hon zotsanta ahihman in ka Nu pentak ngai a ka kah phatuamlou ahi chih ka thei. Ka Nu’n hon paisan pahmah leh ama’ a kipan in eipau simtheih leh gelhtheihna ka ngahman. Ka Nu hon panpihna ziakin Class B ka hihtan in leng eipau sim in, ka na gelhthei thamta hi.

Nitak anne zou, ka neu a pat honna kem a, honna khoilian ka pute’ inn pha dia ka paiphei leh nungak leh tangval hong kiton helhel ua, a tangval pa’n kisuanlahmel pu deuh in hon en hi. Tangval pa pen kuadang hilou in ka pute’ inn a ka omlai a ka Pumuan’ lawmte ahihkia hilou in ka khua ua leng teacher in kumkhat hongsem kha hi. Kithei ngeilua hinapi’n a kithei ngeilou hi awmtak in ka ki-entuah luakluak ua, ka kipel vauvau uhi. Ka lungsim in, tua numei dang doh kiton di bang ka khua ua teacher a n’ong panlai a “Lungtup mualsuah pih dia…” chia tong ka chiam uh guikhaubang tansaktu a hongpang se? Amahle a huai mah kizephawk chuh hipeuhmah in teh!

Ahoihlua chi’a gen di hial ahihlouh hangin ka khosung ua dia zaw a sit-huai lou pawl ahi sam. A duang chingin etlah-huai chihna di a neihlouh hangin a ngou keuhkauh ziakin mit-hiip mahmah hi. Huan, maibem ngainate a di ngial in chu ‘gensiatbei’ akei! A kamsiam ziakin a ngaihnat huai chihna di thu omkei, lousau pau chiikdeuh in pau khe kengkeng mahleh aza tute a din a neem veve. Zodawn nungaknou chihmahtak a tei khopmai – tuitawi, ansuk, ansep, singpuak, sing-ek, dumchil, pat-hek, siamlouh khukkhak a neihlouh in a ngaihhuaina leh deihhuaina a pungsak.

Midangte’n a maingal mahmah hang un k’en bel ka maingal theikei. Keikia hilou in aman leng a hon maingal tuankei bok. Itna mitziak zaw hipeuhmah in teh! Midang’ kiang ah ‘the-taw mek’ mahbang hial mahle’ng ama’ kiang ah zaw ‘ui muk-hen’ sang in le ka khawkzaw. Kenbel a min mah, ‘Ching’ chi ngen in samsek mahle’ng aman hon sam ngei hetkei mawk hi. Khatvei bangchi’n k’on sam dia chi’n honkan zenzen a, eile nervous sim toh, kimaingalna ahihkhak leh chia chiamnuih deuh a ‘Gang’ chi’n honsam oh ka chihleh a thumang tel. Huaini a kipan a ‘gang’ ka hi a, kitanau pi ka hihlam uh ka phawkkhe phing hi!

Lamka a school kikai ahihziak in kimaingal dekpat chiangin zin ngaizel a; kimaingal tatak manlou in ka kikhen zel uhi. Lawmpa laithon ka khak chiangin “Chiching kia mangpha a hoihpen-pen te lak a ahoih penpen-te ka khak, honna chihsak ou” peuh ka chizel. Tua kia hilou in, lawmpa laithon lak ah ‘For Chiching’ chi’n Chiching a di line 4/5 khawng ka heltel zel. Lawmpa toh Chiching bel omkhawm, laisim khawm den ahi uhi. Ahitakin zaw mimaltak a Chiching ka khak ngamlouh ziaka lawmpa a lak a kam 4/5 khawng zeptel zel ka hi zaw.

“Phulou vangngai ka hi hiam aw, tanglungmawl in theisiam keive’ng; Silhpuan pha lah batzou keive’ng, chinglou hi’ng e, hon heisan in….” chi a lawmpa laithon lak a Chiching’ a di ka heltel in zaw ka lam-et bangin gah a suang. Ka hisap dan in a pai!

“Mang, zanlam a n’on laikhak ka na mu ua kipahhuai ka sa. Na laithon tungtawn in Chiching ngaithou hi di’n k’on gingta a, huaiziakin nangle hon dong masa sese lou in ka na genmawk hi. Ngaidih, ka zou zo-mah! Pokei maw, Mamang in honna gensak oh hon chi a ka hon gen ahi chi ing a… Lem na honsakpih kei a le chu kei minse lo-tel di ka hi. Lem n’on sakpih ngei lam-en in leh Chiching’ laithon di toh a kintheilam in hon thukkik pah in aw…. Tuatuangte le a fuhzel uh…”. Ka lawmpa toh laithon ka kikhaktuah mun mahmah hang un hiai kankan a honsu kipak laithon dang a omkei himhim.

“Biak, uipi pawt-hat in saguh-bawk a tuak. Usut kiang ka va phakleh Usut in na laithon di chi’n honna pia a, Usut toh ka simkhawm ua, Usut in hon kipahpih ngial hinteh hon chibai noknok aka” “Biak, kipahhuailua hinapi’n kei hon thumuh masa lou leh kei omloupi a hichibang thu nana gen mawkpen dikkhinlou ahi. Bangteng hileh, nang minsiat banah Chiching toh na kisiat khak ding uh ka venna ziakin ka pom maive. Chiching in hon it a, hon ngaitaktak ahihleh aman laithon hon khak masa heh” chi’n ka khaktou deuhvel a…. Kipaklua hinapi’n lungsim-en a kineih in ka hi neunau piansim hi.

2006 March kha a ka Ute khat in zi a neihdek ziakin zuput ding leh hiai tungtang a sai di neneuh omte sai di’n tanau-laina leh ka sungkuante Lamka hongzin uhi. Ka Umuan hongtung phet, chibai le buk man zozen lou in “Biakmuan in laithon honkhak lou hia” chi’n ka na welcome. Khakmah e chihtoh a sumbawm sung a laithon piak a honthuah ngal hi. Nidang a te sangin a sahzaw in a gikzaw abang. Envelop sung ah laithon 2 ngut ana om tiltel ngeingut a….

Lawmpa a ka sim zualzual zoh in Chiching a pen dailenbuk ah ka dianlut pih hi. Dip hawm, liingsim pepelh kawm in ka zalhkhia a…. Khutmal gol biubiau, kineh chepchup lou, awnlo diaiduai lou, simnop di hunlel a kivang, siangthou sitsit leh handwriting hichi zo-deuh leh chihna di mawngmawng omlou a kigelh ‘ka laithon’ di ngeichu sim ka hon panta hi.

Nidang a, “Gang, na damzel maw?” chi a kigelh sek pen “Lungtup mualsuahpih dia simleitung mizatam lai a deih chibang ka tel, Umang” chi a hong kikhek hilhial bang zaw ka gingta theikei zozen, houh ka zalmang lel ahi hia? Hikei. Khovel ah a sam himhim a om nawnkei, abukim lo-tel voi. “Umang” honchi lel leleng ka kipah-pah maizen di toh tua, “Lungtup mualsuahpih dia….”hong kichih sawnsawn laitel in ka sin-ka lung a damsak! Thumvei kia ka simzoh in ka khep chitchet a, innsung a lut, lupna tung a khatvei ka simthak zoh in lukhamnuai ah powder-vui tamlou buak in delhton hetlouh di’n ka koih! Tulai dan hile zaw lamination le va bawlsak hialle’ng kilawm. Lunglut deuh a 4vei hilhial a kizom a i honsim zaw a ki-byheart kuakmai aka. Kalkhat sung khawng dailen teng in ka simkhial ngeikei.

School kaisan laitak himahleh ka Ute’ kiten di paulap in innlam pai teitei ka sawm hi. Honphallua hikei mahle uh, hichibang kipahna hun ah telthei dia damna nei a, tel ka sawmpen hon nialngam tatak kei uhi. Kei bel ka Ute kiten di ziaka pai-ut hi zaw lou in, Chiching ka muh utziak a paisawm ka hi zaw. Ahun hong kituah lem geihziak a huaipaulam ka hileltak hi. Kitenna uap di’n saktiman in ka kisawitou lunglung ua, dak 3 lakvel in khua uh ka tung uhi. Nitaklam ann nekhin, Biakmuante’ inn pha di’n Chiching-te’ inn ka pelsuk vangvang a…. Chiching leng Biakmuan-te’ inn a laisim dia hong paisuk ka galmuh bangzaw ka chi a ling. Verandah a ki-pose kawm a ka na din awn deihdaih lai in Chiching leng gate ah a honglut sin ahi. Gen di thei zosam omlou ka hi ngei ding uh, kihou hetlou in Chiching in innsung ah hon lutsuaksan vengveng a…. Biakmuan toh ki-entuah a nui phempham kawm in kenleng Chiching ka zuilut teisam hi.

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA