KIPAHNA
By ~ Siamkhanlian Ngaihte
Ka gelh buai sim na a kon post himhim d:
Kipahna i chih manbei nang leh nang na ki piak theih ahi. Ki piak theih manbei leh na hinkhua hon panpih thei thil ahi hi. Huaiziakin nang kipak thei din mansa in om gige in. Kipahna i chih midang tung ah a ki nga kei a nang mah mimal tung liau liau a kinga ahi. Nang leh nang na ki piak theih ahi. Ngaihsun dih, simlei a mi kipak i chin ten thil hoih a tasam kei uhi. Amau ah thil hoih a piangsak zaw sek uhi. A neih khawm khawm uah pat in thil hoih aki bawl uh ahizaw uh hi. Hiah a nuai ah nang leh nang kipahna na ki piak di dan tamlou ngaihsun dih ni:
1. Na kipahna di'n thil na neihlouh tung ah a kinga kei, Nang mah neihsa tung a kinga ahi zaw - Kipahna dia kalbi masa tuh na kipahna na neih sa tung ah nga inla, na neihlouh kuahiam/bang hiam tung ah nga ken. Khovel a deih teng ki nei theilou ahi. Hilele thu kipah huai mah mah khat tu i neih khawm khawm a kipah theih ahi. Huai tu thil awlsam tak hikei mah le neih theih thil ahi. Mahni neih zoh tan a lungkimlou chu deihbeh semin na om den ding a, huai in na hinkhua ah kipahna hon tun kei ding a, huchin na hinkhua na zang bei maimah zaw kha ding hi. Hiai saltang na apan na ki thoi khiak kei in zaw, na neihsa teng teng na manghilh ding a, tu hun a na nopsakna ding teng na phok kei ding hi. Kipak thei di zenpi kipahlou a om om khak thei ahi hi.
Na neihlouh tung ah na kipahna di akingak sung teng kipahna zong in na hinkhua na su bei lai ding hi. Lehlam daih ah, na kipahna di na neihsa tung a kingak in bel kipaktak in na nungta thei ding hi. Aziakbel, huai na neih a lungkim di hilel na hih chiang a maw. Kipahna gamla zong law ken. Nangmah lutung a om hi.
2. Midang in nang hon kipaksak ding ahi kei a, nang leh nang na ki piak ding ahi zaw - Nang kipahna na sawm ma midang te'n nang hon kipaksak thei ngeilou ding uhi. Nang mimal tung liau liau a na kipahna ding ki nga hizaw hi. Ahangbel, nang kipah ding leh lungkim ding nang mah thuneihna chauh ahi. Kipak ding in na ki dek thei a, na ki kham thei hi. Tuabang mah in na kihehsak thei a, na kilungkham sak thei bok hi.
Bang chi bang a om ut na hia chih ki theitel in, nang leh nang ki it hinkhua nuam na maituah na ding in. Kipahna i chih vang ah aki nga lou hial ahi. Mahni ut dan a kitheitel ziak uh hi zaw ahi.
3. Kipah na ut leh nuimai heu hau gige mai in - Kipahna hon kipatna nuih mai apan ahi. Nuihmai heu hau na din tha piak luat a ngaikei hi. Kipahna dia na hih theih awlsam pen zong ahi mai ding e! Hiai nuihmai niteng nang leh nang a thawn a na kipiak theih gige ahihlam thei bok in.
Huaiziak in nuihmai put gige sawm in. Na khovel kheng na di'n hiai zang lel in. Hun haksa luankhi nul hun a zong hiai nuihmai pen vualzoh theihna khat ahi.
4. Kipahna din ah na hun paisa na kheng theihlouh tung ah a kinga kei a, na kheng theih tu hun ah aki nga hi - Kiphahna om na bel na hun paisa te bawl lem (manghilh) a maban hun na etna ah om hileltak hi. Maban ah nang adia bang om a, tu hun a hih theih bang bang nei na hia chih en chian zaw in. Na hun lui toh kikhen siang zaw in. Himahleh na hun lui te apat nang a dia zillai omte la khial ken, huai te apan maban limchi zaw om ahi chih manghilh ken.
Tunin thil hoih...na maban in NA tung a kipaththu a hon gen theih hial di Khop thil hoih hih theihna nei na hi. Himahleh na hun lui ah na kik thei kei a na bawl dik theinon kei hi. Na hun lui a na saltang det a, maban di
na lauh det leh zaw na kipak ngei kei ding hi. Bible in nikhat gimthuak ni khat a din a hun a chi. Maban di lauh ding ahikei a tuni hoihtak a hin ding ahi. Huai in hon kipaksak thei chauh hi.
5. Kipahna ding pil a ngaikei - Huaiziak takin Mipil lua te sang mah in hai himhem te'n nuam sa zaw uh ahi. Na mawl/na hai nang adin hoih zaw ahi. Kipahdan theih ding ahi lel hi. Huai chu nang tung ah om hilel ngal a! Min thil manpha leh hoih tak hon piak ziak bang in kipahtheih a himahleh mi'n na tunga thil bangmah ahihkei ualehle nang leh nang kisupak thei tham hi. Huai ding i gensa na kitheih telna poimoh hi.
Pil in kipahna hon pe kei i chi ta. Na pilziak in bel thil kipahhuai na mukhe thei thou hi. Himahleh na hai om a, na omdan ngeina lou a na gamtat ten kipahna hon tun zaw hilou hiam? Kipahna i chih miteng in houchik a hih theih eive maw leltak a... Siam ngailou a muh theih kipah ana hih zaw nak hamphat huailua ahi.
6. Kipahna na lawm te apan, na ngaihzawngnu/pa, na nna apat hilou in nang apat ahi - Nang apan liau liau i chih thak thak ut hi aziak bel na om didan nang kia tung a kinga ahih ziak in. Thu bang hiam na za a, na ut leh na kipak thei a, na ut leh na heh thei hi. Nang mah thuneihna ahi. Chihleh chu na thil tuah te apan ahikei a nang deihna liau liau ah kinga eive maw? Hi. Huaiziak in na hinkhua a na kizoppih thil te ah hilou nang thil te na kizoppih na ah kinga chih theih hi.
Na lawm, na ngaihzawng, na nasep te na hinkhua a thil thupi pen in koih ken, nang mah na hi na hinkhua a thupi pen leh a manpha a na koih ding. Hiai in thilteng nang khut ah hon kinga ding a kipah na ut leh ut louh nang mah thu taktak hon hi ding hi. Huaiziak in na kipahna na khut a om lou tung ah om non lou ding a, nang thu kia hipetmah ding ahi. Kipak den in na om thei ta ding hi. Kipahna chu piltak a thupuk na zong ahi hi.
7. Tua na kipahna sang a kipah zawk ding thil hithei ahi - A ziak bel nang thu ahihtak ziak in. Hun khat peuh ah kipahtheih ahi...thil na etdan ah kinga ahi. Tun bel kipahna na theichiang ta ding a, na khut ah om ta hi. Dahluatna te bang ah zong na kipahna ut leh na kipak thei ta ding hi. Nang leh nang a phun na ding zong kenla nang leh nang kipak din ki thuhilh zaw sek in.
Mikhat in hon hih lungnop kei leh khase ken, thudik nang ah omta hi. Ngaidam zaw in amah ngaihdam tak ahi ziak hilou in, nang mah mah in kipahdan na theih tak ziak in. Koppih neilou a ngak lel na hih in zong lungkia in om ken, ngak zou ding hoihtak khat mu ngei ding na hi chih ki thei in, kipaktak in om in. Huai ding in hiai kipahtheihna lam pi te ah hatna om hi.
Hiai hinkhua dah a lungkiak a om na dia tom lua ahi. Huai ding in hiai hinkhua manpha tak phal huai kei hi. Nang kipahna di mi poimoh na hikei a, mi nang hon kipaksak ding poimoh na hi zaw. Thei in, kipak ding nang mohpuak leh na hinsan ahi. Banah, huai dia siam zong na hi a, kipak ding in zong na phu gige hi.
Kipahna i chih manbei nang leh nang na ki piak theih ahi. Ki piak theih manbei leh na hinkhua hon panpih thei thil ahi hi. Huaiziakin nang kipak thei din mansa in om gige in. Kipahna i chih midang tung ah a ki nga kei a nang mah mimal tung liau liau a kinga ahi. Nang leh nang na ki piak theih ahi. Ngaihsun dih, simlei a mi kipak i chin ten thil hoih a tasam kei uhi. Amau ah thil hoih a piangsak zaw sek uhi. A neih khawm khawm uah pat in thil hoih aki bawl uh ahizaw uh hi. Hiah a nuai ah nang leh nang kipahna na ki piak di dan tamlou ngaihsun dih ni:
1. Na kipahna di'n thil na neihlouh tung ah a kinga kei, Nang mah neihsa tung a kinga ahi zaw - Kipahna dia kalbi masa tuh na kipahna na neih sa tung ah nga inla, na neihlouh kuahiam/bang hiam tung ah nga ken. Khovel a deih teng ki nei theilou ahi. Hilele thu kipah huai mah mah khat tu i neih khawm khawm a kipah theih ahi. Huai tu thil awlsam tak hikei mah le neih theih thil ahi. Mahni neih zoh tan a lungkimlou chu deihbeh semin na om den ding a, huai in na hinkhua ah kipahna hon tun kei ding a, huchin na hinkhua na zang bei maimah zaw kha ding hi. Hiai saltang na apan na ki thoi khiak kei in zaw, na neihsa teng teng na manghilh ding a, tu hun a na nopsakna ding teng na phok kei ding hi. Kipak thei di zenpi kipahlou a om om khak thei ahi hi.
Na neihlouh tung ah na kipahna di akingak sung teng kipahna zong in na hinkhua na su bei lai ding hi. Lehlam daih ah, na kipahna di na neihsa tung a kingak in bel kipaktak in na nungta thei ding hi. Aziakbel, huai na neih a lungkim di hilel na hih chiang a maw. Kipahna gamla zong law ken. Nangmah lutung a om hi.
2. Midang in nang hon kipaksak ding ahi kei a, nang leh nang na ki piak ding ahi zaw - Nang kipahna na sawm ma midang te'n nang hon kipaksak thei ngeilou ding uhi. Nang mimal tung liau liau a na kipahna ding ki nga hizaw hi. Ahangbel, nang kipah ding leh lungkim ding nang mah thuneihna chauh ahi. Kipak ding in na ki dek thei a, na ki kham thei hi. Tuabang mah in na kihehsak thei a, na kilungkham sak thei bok hi.
Bang chi bang a om ut na hia chih ki theitel in, nang leh nang ki it hinkhua nuam na maituah na ding in. Kipahna i chih vang ah aki nga lou hial ahi. Mahni ut dan a kitheitel ziak uh hi zaw ahi.
3. Kipah na ut leh nuimai heu hau gige mai in - Kipahna hon kipatna nuih mai apan ahi. Nuihmai heu hau na din tha piak luat a ngaikei hi. Kipahna dia na hih theih awlsam pen zong ahi mai ding e! Hiai nuihmai niteng nang leh nang a thawn a na kipiak theih gige ahihlam thei bok in.
Huaiziak in nuihmai put gige sawm in. Na khovel kheng na di'n hiai zang lel in. Hun haksa luankhi nul hun a zong hiai nuihmai pen vualzoh theihna khat ahi.
4. Kipahna din ah na hun paisa na kheng theihlouh tung ah a kinga kei a, na kheng theih tu hun ah aki nga hi - Kiphahna om na bel na hun paisa te bawl lem (manghilh) a maban hun na etna ah om hileltak hi. Maban ah nang adia bang om a, tu hun a hih theih bang bang nei na hia chih en chian zaw in. Na hun lui toh kikhen siang zaw in. Himahleh na hun lui te apat nang a dia zillai omte la khial ken, huai te apan maban limchi zaw om ahi chih manghilh ken.
Tunin thil hoih...na maban in NA tung a kipaththu a hon gen theih hial di Khop thil hoih hih theihna nei na hi. Himahleh na hun lui ah na kik thei kei a na bawl dik theinon kei hi. Na hun lui a na saltang det a, maban di
na lauh det leh zaw na kipak ngei kei ding hi. Bible in nikhat gimthuak ni khat a din a hun a chi. Maban di lauh ding ahikei a tuni hoihtak a hin ding ahi. Huai in hon kipaksak thei chauh hi.
5. Kipahna ding pil a ngaikei - Huaiziak takin Mipil lua te sang mah in hai himhem te'n nuam sa zaw uh ahi. Na mawl/na hai nang adin hoih zaw ahi. Kipahdan theih ding ahi lel hi. Huai chu nang tung ah om hilel ngal a! Min thil manpha leh hoih tak hon piak ziak bang in kipahtheih a himahleh mi'n na tunga thil bangmah ahihkei ualehle nang leh nang kisupak thei tham hi. Huai ding i gensa na kitheih telna poimoh hi.
Pil in kipahna hon pe kei i chi ta. Na pilziak in bel thil kipahhuai na mukhe thei thou hi. Himahleh na hai om a, na omdan ngeina lou a na gamtat ten kipahna hon tun zaw hilou hiam? Kipahna i chih miteng in houchik a hih theih eive maw leltak a... Siam ngailou a muh theih kipah ana hih zaw nak hamphat huailua ahi.
6. Kipahna na lawm te apan, na ngaihzawngnu/pa, na nna apat hilou in nang apat ahi - Nang apan liau liau i chih thak thak ut hi aziak bel na om didan nang kia tung a kinga ahih ziak in. Thu bang hiam na za a, na ut leh na kipak thei a, na ut leh na heh thei hi. Nang mah thuneihna ahi. Chihleh chu na thil tuah te apan ahikei a nang deihna liau liau ah kinga eive maw? Hi. Huaiziak in na hinkhua a na kizoppih thil te ah hilou nang thil te na kizoppih na ah kinga chih theih hi.
Na lawm, na ngaihzawng, na nasep te na hinkhua a thil thupi pen in koih ken, nang mah na hi na hinkhua a thupi pen leh a manpha a na koih ding. Hiai in thilteng nang khut ah hon kinga ding a kipah na ut leh ut louh nang mah thu taktak hon hi ding hi. Huaiziak in na kipahna na khut a om lou tung ah om non lou ding a, nang thu kia hipetmah ding ahi. Kipak den in na om thei ta ding hi. Kipahna chu piltak a thupuk na zong ahi hi.
7. Tua na kipahna sang a kipah zawk ding thil hithei ahi - A ziak bel nang thu ahihtak ziak in. Hun khat peuh ah kipahtheih ahi...thil na etdan ah kinga ahi. Tun bel kipahna na theichiang ta ding a, na khut ah om ta hi. Dahluatna te bang ah zong na kipahna ut leh na kipak thei ta ding hi. Nang leh nang a phun na ding zong kenla nang leh nang kipak din ki thuhilh zaw sek in.
Mikhat in hon hih lungnop kei leh khase ken, thudik nang ah omta hi. Ngaidam zaw in amah ngaihdam tak ahi ziak hilou in, nang mah mah in kipahdan na theih tak ziak in. Koppih neilou a ngak lel na hih in zong lungkia in om ken, ngak zou ding hoihtak khat mu ngei ding na hi chih ki thei in, kipaktak in om in. Huai ding in hiai kipahtheihna lam pi te ah hatna om hi.
Hiai hinkhua dah a lungkiak a om na dia tom lua ahi. Huai ding in hiai hinkhua manpha tak phal huai kei hi. Nang kipahna di mi poimoh na hikei a, mi nang hon kipaksak ding poimoh na hi zaw. Thei in, kipak ding nang mohpuak leh na hinsan ahi. Banah, huai dia siam zong na hi a, kipak ding in zong na phu gige hi.
©Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment