PA NANG SUM NEIMAW..?

By ~ Gin Muanlal 

Mahni sisan a piang itlou a vaang mahmah ding hi. Kuapeuh in i tate i it ua misang in hong hoihzaw u henla mite tung ah hong leeng in amau ziak in mite zahtaak kihileh chih genkhiat louh a nu-le-pa te deihpen leh kinepna pen hi ding hi. Mahni siamtheih tawk in tate kikem khanglian ut chiat hi.

Midang mah bang in "pa" chi a hon sam ding tapa ka hon nei a melhoih hia hoihlou hia chih leng ka theikei.. It in ka pum it a, ka mit ah ahoihlouhna muh ding ka neikei hi. A khanhoih a mite tung a leeng a achi asa; tanau-laina leh khotaang-le- saptuamte a ding a dottaak leh suanhuai hong hih ding deihluat ziak in kei leltak kep khanlet ding a ka kisitluat ton leeng a om hi. Zan lupchiang in a chilum sukkhak nuam ka sa a sun in leng nop asak khengval ding nisa in a salh khak ding ka lau a a deih khopval leh a taksa a ding a hoihlou tan huih in a muut khak ding lau in kholak ah leng ka domkhe ngam kholkei hi. Pa hihma a upate'n "huihmut ding leng kon phallouh hilou maw" chi a ata thumanglou uh a duatdan uh a na gen zel uh omzia ka theisiam pan hi. Tate duat khengval luat gen otna dia "huihmut ding leng phallou" kichimai ding ka sakleh a damlouh khak ding uh lauh ziak khong a huihsia mutsak khak ding phallouh genna himai in ka thei thak hi.

Huchibang a ka it leh ka duat ka tapa mite a ding in mittun huailua a hoihlua chia gen ding hikholkei mahleh kei a ding in itna mit kia a et ahihziak in a taksa omdan teng hoih ka savek mai hi. A khepi ngat a sau zihzeh leeng ken bel kilawmpih ka salua hi. Amit neuhah leeng mite a ding in neuchik liandeuh le zaw chih ahi na ding a kei a ding in tuh bawlthak theih hi himhim leleng bawlthak ngaituan ka sakei hi. Itna leh duatna lungsim toh et ahihziak in soisel na ding neilou ka hi maithei na a hihkhial leng ka kisa samkei hi. Ka it petmah a zingthoh hun a ka mit ka hah masak chia ka et masak pen a hi gige a.Ihmut limtak a siiklup biingbeeng a om khong a muhthanop huai mahmah hi. Koitak hiam hohkhe ding a inn ka pawtsan ma in amel muhlouh a kuan ding ka utkei hi. Vai ka tun in leeng a mel muh masak pen ka ut a ka muh phak a a omlouh hun in leeng koi a om hiam chi a ka kan leh ka zon masakpen ahi gige hi. Ann neklai a hong kah khiat ka zak in bangchi hiam chia a ziak ding ka theih kei a akah sawt ni in ann kamlimlou tak in ka om hi.

Haibang ngakla'ng achih zel dan un ka tapa hong lian henla ka tha hon khek in amah zalzou in lungsim tawldam tak leh lungmuangtak in ka khovel hun nanung zang leng chih duhthusam anei in kinepna toh hong khan letkal ka ngaklah theilua hi. "Pa" hon chih khiatni ka mangngilh thei kei a tutan in leeng ka bilkha a om in amel ka mitkha in ka mutheilai hi. Kum 2 hong phak kuan in gen ut tampi genchiang thei lolou pipi in a gen zel a athil gendan khawng kipahpih in midang kiang a "huai a chi" chi a ka genlouh tampi leeng ka nupa un ka kihilh tuahtuah khanak uhi. Ka thumna ah "Toupa tapa deihthoh huaitak nonpiak ziak in ka kipak hi. Kei leltak etkol na nuai a khanglian ding in kisitna lianpi ka nei a nangman ahoih ding lampi hon kawkmuhsak inla kei etkol diklouh ziak a nangmah hon suzahlaak lou a khosung minsiatna bawltu ahihlouh a saptuam suzahlaak ahihlouhna ding leh ka mi ka sate adia ka nam uh tawisangtu hiding in lungsim hoih leh ngaihtuahna hoih nei ding in ka tapa hon bawlsak in" chibang in nitaak lup ding thumna leh thumpi na himhim ah ngetna ka neizel hi.
Itluat ziak in deihdan a hong khosak louh khak ding lauhna ziak in "Toupa ka etkol zohlouh ding ahih a nang mah hon minsesaktu ding leh nu le pa suzahlak ding ahih in zaw nang a hoih zaw ding a na gel bang in vai hon hawm mai in" chibang a ki awilou pipi a ka thum hun leeng a om kha zel hi.

Tualtei thei hong hih in ka thumna ngaihkhiat a om in naupang pahtaak huaitak hong hi hi. Kum 2 valzek himahleh anu apa mitmei hon veng thei a ahih khatpeuh "hihkoh" chia gen ngailou hial in ka mit hah in ka awikei chihthei in ahih utluat leng en vungvung in a tawpsan zel hi. Athil theihsiam ziak a kipak in Pathian kiang ah kipahthu ka gen khial ngeikei hi. A kiang a om a nitum a kithuahpih ut himah leng nekzon louh theihlouh ahihna ah vai ka kuansan zel hi. Ka kuankhiak ding chiang in "Bawi, bang kon puak dia" chi in ka dong zel a "Pa nang sum nei maw / " chi in hon leh dot zel hi. Nei ka chih chiang in "Grapes/aduh nek theih dang hon puak in" chi in hon vaikhak zel hi. A lungsim en a "Sum neilou" ka chih hun in "Pa, bangmah ka duh kei". chi in aduh agen ngamkei hi. Bazaar vakpih a dukan a aduhpen kawksak dia ka chih hun in leeng "pa, nang sum neimaw" chih hon dot masak pen ahi a "hi" chih a zaak chiang in aduh kawk ngampan a aduh mahmah himahleh "sum neilou" ka chih chiang in "pa zanlam inle ka nekhinta ka duh nawnkei" chi in hon dawngzel a khatvei nihvei kia leng hilou a kum 2 lel naupang in hichibang a hon dawn theihzel lamdang ka sa a ka thumna dawn a om chi in kipahthu ka gen khial ngeikei hi.

Hun awlneih chiang in aangpom in koitak hiam khawng ah ka hohpih zel hi. Gimsim a ka naak ging hong kinoh chiang in "Pa,nang gimta maw" chi in ka mel a en a "hi" ka chih chiang in "kei gim nailou" chia khe apaisawm in ka pom zou nawnkei hi. Tomchik bek khe a akipailouh in pom a ut nawnkei hi. Gimlou ka chih hun in tuh kum asawm tuankei hi. A hon theihsiam dan kipahluat ziak in lungsim chi tuamtuam hon neisak a akhen chiang a kipahluat ziak a khitui bang luang in akhen chiang in lah naupang khothei dia le akum ching hinailou in hichi lawmlawm a hon theihsiam sawt ka kithuahlouh ding ziak uh adiam maw chia ngaihtuah in zansawt pipi kikhasiat in ka kiang a ihmu biimbeem ka enzel hi.

Niteng neektawm zong a khosa a kihihziak in mi tate kimawlna bang bangmah kileisak zoulou hi. Mi a eng ahi chih kithei mahleh atheilou bang in ki omsan mai hi. Ahihziak in amah kam apat in huai ka deih chihna ka za ngeikei hi. Zingsang khat aangpom in ka pawtkhiat pih hi. Naupang bangzah hiam a cycle neu utoh ana kimawl ua amuhtak in deih in amel bang atuam zezen a deih peetmah ahi chih ka haih kei hi. Kam nemtak in "Pa, enle sum i neih chiang in hiaite lei ni aw" hon chi a ka tapa in apautheih tuung apat hon nget masakpen ahihziak in leisak teitei ut in lei teitei ding in ka lungsim ka  koih kip hi. Tu le tu a leizou ding kihi leh leisak pah a ut huailua hi. Ahih ziak a neektawm ding lel mukhia a ding in sang 3000 lam puakkhiat zohvual hilou ahih ziakin "Bawi...nang deih lua maw" chi in ka leh dot hi. "Pa, sum na neih leh deih..na neih keileh deihlou" chi in hon dawng a neih kichinlouh ziak a ka tapa ittak deihluat leisak zoulou a ka om khasia in ka mittui a hong dai mahmah hi.

Hun hong paizel a kum 2 leh a kimval deuh a hong hih in nikhat a chi hong sa a Malaria tamna ahihziak a lauthawng in doctor dong selou in sisan ka va test sak hi. A zing in result ka vala a "Negetive" ahihziak in naupang chisa maimai ding a koih in chisa damdawi khawng pia in ka ki-enkol uhi. A nithum nung in a chi hong sa nawn a,  a om nuamlou lua hiding hiven kap nutnut in a ching theikei hi. A khemthei teng in ka khemnung un leng a tawp taktak theikei a "na gitlouh leh hon zep ding ka hi" chi in awl chik in a taw ka zepsak hi. A natna nuamtuamsa hilou a hon lauh ziak a dai teitei ahi ding a akah hong tawp hi. Kei leng ka sep maban sem ding in ka kuansan hi.

Zingkal lam dak 10 ding lak in a pi in hon pua in Damdawi inn ah ka kimukha ua achi salua a a omdan leng tuam gawp ahihdan hon gen hi. "Bawi.." chi in api nungpuak lai ka vasam a hon dawng ding kas ak leh et leng hon enlou in hon dawng hetkei hi. Kas am zel a hon entuan kei a amai asel zaw sop hi. Ka zep ziak a hon lau hiding bang in ka koih a hon lauhlouh na ding ding in ka houpih a a phatuam tuankei. Ki etsak teitei sawm in a ka kimaingatsak a huchi in leng a mit a si zaw mah hi. Doctor hong man in ka va-ensak a sawt leng enlou in Doctor pa'n "Nong paipih haklua ua a khuak a Malaria nalut zekman ahi" hon chi mawk hi. Naa hina maizen e...chih dingdan ka theikei a ka hi meimuai a dah leeng dah theilou ka himai hi. Doctor kiang ah lam etna omlai ding adiam chih ka dong a "adek lak a khauh law naikei a akipanpan ahi ding..adam ding leh damlouh ding eikhut a om ahikei a Pathian kiang ah ngen kawm leng hiai sang a na zaw tampi leeng dam khia ahi" chi in serious tak a apuaklut uh naupang 2/3 halh khetate hon ensak hi. Zingkal a kihou tiautiau lai dakkal 2 nung a houpih theihlouh in a om maimah a lamdang lua in manglam mah abang hi. Doctor in hihtheih teng asuah nung a leng hoihzaw tuanlou abat ziak in "mundang na muan deuhna a om leh leng hon refer mai in aw Doctor" ka chizel a "Hiai natna ah zaw ahoih ding chih ka hon kawkmuh theituan kei a, nalung-gulh uleh Guwahati khawng na zuan mai ding uam? " chi in hon leh dot zel hi. Sum giautau zawkmah toh Doctor pa sawl luatlouh a mundang vanaih a lohsap thou ding ahihkhak leh chihna ziak in mundang naihlou in ka ki-etkol uhi. Pathian kiang ah ka thum zel a "Toupa ka tapa hong damsak in" chia ka thum dek chiang in "Toupa nangmah hoihsak dan in vaihawm mai in" chihlam kia in ka thum khanaak hi. "Toupa nang ah muanna ka koih a nang vaihawm dandan pawsiam ding in hon panpih in" chin ka hah thum zaw hi.

Zingkal a kiphasak lua chi a ka zep nung ka tapa toh ka kihouthei nawnkei uhi. "Bawi" chi in ka sam zel a akam a hon dawng zou ding a hatna a neihlouh ziak in a hon et-thoh lel zel hi. Nidang bang a houpih theih hileh ka ut mahmah mai a dahluat ziak in chih dingdan theilou in ka hihtheih omsun akiang apan paikhiatlouh ahilel hi. Tomchik ka paikhiat kal a ka tapa in ka pa chia hon zon khak ding ka lau a kongpua ka phak zek in leng a kiang a hon kailut om in ka thei hi.

A nithum nizan ahi a kei bel ka lung mawk in khasiat ding dan leng ka theikei zezen hi. Nungak tangval leh nupi khenkhat in lam etna omlou sa a hingei ding ua hon giahpih ua zinglam hong hih in ka tapa in chiangtak in "PAA" chi in hong kikoukhia a "Bawi bang a" chia dawng in a aw zaaklai ka kinem a himahleh amithah hong mial in hiai leitung hon nutsiat san maimah hi....:-( :-( :-( ( Sob.. Sob.. Sob...)
Khasia a kah ek-ek na ding dinmun a om himah leng kah ding dan ka theikei... A luangtung ah kei mahmah ka thum a "Toupa ka tung a na thilhih ah ka khasekei. Nang lemgelna leh nang deihdan pawsiam ding in kei leh ka zi leh tanaute athak in hong veh in" chi in ka thum hi. A khonung in lamdang ka kisa a mite'n bang chin hon ngai ding uam! chihkhawng ka ngaihtuah thak zel hi. Pathian a muanna hichituk a nei ding a ginna haat leng ka hikei..ahihziak in lungmuanna khat bel nei hin ka kithei veve hi.

Muanna nei kisa in A vaihawm ding kikhelsak zou dia chin ka hikei chih ka kithei a a khengval a muanna ka neih ziak a ka tapa hinna humbit a omlou a diam ?  chi in ka khonung ngaihtuah khanaak hi. Kumpi Hezekia ngetna ngaikhia a ahinsung kum 15 tak a behlap sakpa'n ken leng bangziak a kapzen a ngenlou ka hi ding...Ka itluat ka tapa hinna ding a bang dia Pathian buanlou ka hi ding.... Khonung kisikna ngen in ka dim hi.

Natna kibang a midangte damkhia a ken ta khatkia ka neih bangziak a dam khelou ahi ding? A natlai a Pathian ka muanna teng in hon kikhonung kisiiksak hi. Bangziak a ka tapa damna dia Pathian buanlou ka hi ding.... Pathian na buan a ka tapa hinna hawi dia na ngen hileng ka tapa dam ding bang in ka koih khonung hi. Pathian a muanhuai a ahihziak in mahni thilhih tellou a muanhuaina hon sulang theilou ahi chih ka theikhe thak hi.

Ken ka tapa ka itna ka gen ot ahikei a,  ka gensang mah in leng ka itzaw lai hi. Kei itna ta itna tengteng lak a thupi ahituankei a,  Pa kichiphot in a tate hiai sang a thupi zaw in ki it hi. Tate'n Pate itna theisiamlou in ei chihdan a hon hihlouh chiang un hon itlou i sa ua amau saupi ana ngaihtuah ziak ua ei a dia hoihlua ahihlouh ziak a hon na Amen lou hi zaw hi. Ta neihma tangval lai in,  nu leh pate thuman bang kithupi ngaihlou khanaak a,  Ta i hon neih a ei omdan i nu le pate thu i zuihlouh dan a i ta in eithu hon zuilou dia i koih chiang in i dipna in naa kisalua hi.

Writer's note : A tribute to my dearest only son Mr (Lt) S.Zambiaklian who left me at the age of 2.7yrs on May 2002.

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA