DAVID VANLALPEKA LEH KEI

By ~ Nasri Jona Tawmbing

(Kei leh David Vanlalpek)

Paite group laklak a ka ngaihnat pe'n pawl 'Siamsinna leh Vakiangbu' group kum nih (2) a chin lopna diin ka laan ahi.

KHUH HONNA : Hiai thu Vanlalhruaii Fanai (Mahruaii) (@Fana Js Fanai) in agelh ahi a. Amah phalna a kon lehkhiak ahi. Mission Vengthlang (Vengkhang), Aizawl-a teeng ahi in; kum 2002 in Pathian sapna saangin Pathian gam-nna se'm diingin a nu leh pa; a pianna gam ana pawtsan hi.

Vanlalhruaii ahihleh Kasia, Kushinagar District leh Tarkulwa Deoria District, Uttar Pradesh-te ah ana a-om khata a. Kum 2012 in TBZ azom a, tu'n ahih leh Missionary Teacher-in Tukaithad khua Madhya Pradesh-ah a-om lel. Missionary nna a sepna mun a athil tuah khat tanchin pe'n Uttar Pradesh Tanchinbumite'n le angaihven mahmah mai ua. Hiai amaha Pathian nnasep thupi takmai ahong kilatkhiak dan tanchin pe'n asim nailou te' sim a; atamthei pe'n in i sim di chih deihna leh eimah hinkhua a phattuampihna i neih lam-etna toh Pathian thupi na diin theih bangbangin Paite pau in kon letkhia ahi.

Hiaibang a iitna thupi leh lamdang tak pe'n Pathian apat pawt ahihkei leh mihingte hih theih vual hiin ka thei kei. A simtute lungsim ah Pathian thupidan a hong chiang thak zel theih na dia ka hong ki-post ahi chih i theih thak diin a deihhuai. Hiai, David-a toh akituah dan uleh a etkol touh dan uh ahihleh amah kia a agelh himai lou in tanchinbu Editor bangzah hiamte panpihna toh a gelh ahi.

Mi tate' pahtak/phat lohdan zaw “A mel hoihna lawmlawm e, a deihhuai tel mai,” chih khawng ahisek; himahleh nang chu ahon mute peuhmah in ahon nuihsan masa ua, “Hehpih -huaina mahmah e!” chih khawng lel pahtakna/phatna paukam na dawn leh na zaak omsun ahimai hi! Himahleh kei adiin bel hiaibang pahtakna na don te'i-te ka hon iitna Behlaptu ahi jel hi.

Kum dangteng sang in Tarkulwa khua, Uttar Pradesh-ah phalbi khovot uangzaw ahi dia aw,, chih theih khopin khovot in ahon tawp teuteu a, kha khat phial mahmah nisa le muh theih louh khop in meiziing in ahon tuam den a; khua avot luat ziakin school khawng khak ahong ngaihial hi.

Huai nî ziing dak 10:00 vêl in mei ziing sahtak nuai ah ka nnasem di kuan lamin ka hon muh dan ka ngaihtuah a, ka lungsim a zou ngei mai. kholai ah pasal hon in mei achih au; a meilum awina kiang ua lei taak lai ah si bangmai a na lumlai ka hong mu a. Na khe-ah liam na tak na thuak a, kong muh tung bangin kenle si hi diin ka hon ginta hial hi; himahleh, na kiang a pasal' hon omte kiang a ka dong a, "zannitak in hiai mun ah na hong pai a," koi apat a hong pai a na hih, na min bang ahia chih nangawn ahon hilh theih kei uh, huaikia hilou in pautheilou hidia ahon gintak thu un ahon dawng zomah uhi.

Pasal hon ahihziak un leh keile hihdi poimoh dang ka neih ziakin lungsim nuamlou kawm pipi'n kon paisan a. Himahleh nileengin ka lungsim ah na om den a, ka lungsim a omden na hih ziakin nitaklam in ka hong zong nawn a; himahleh, kuamah in na paina a hon hilhthei kei uh. Na daai vengveng a, hon mukha nawnlou di ka kisak nung; kâr khat nungin ka school varanda-ah kon muh masak lai a ka hon muh bang mah in, si bangmai a na lum lai ka hong mu nawn hi.

Kituamlumna dia na neih sun lah school kiang nai a mite’n buhpâwl leh buara (buara) sia ahon piak khawng uh ahimai. Huchiin kintakin ka tai kiik a ka blanket silh lai pawm kawmin na kiang ah ka hong kiik nawn a, ka hong silhsak hi. Na khe-ah liam natak nei na-na hi maimah a, a nasat luat tak ziakin na gim bang ase mahmah mai a, ka hon hehpih in kon lainat telmai.

Ka kiang a hon pi ngal di chimahleng nou gam mi ka hihlouh ziakin khotaang pahon ngaihdan khawng laak phawt a ngaih chih ka thei, huaiziakin, hichimaiin a hithei si kei. Khotaang pahon toh sawt kuam tak ka genkhawm nung un, tanchinbu-a na limlak suah a, na sungte zong khiak masak phawt diin thupukna ahon bawlpih ua; hong ngaihsak tu di a-omlou ahih lele tagah chawmna inn a koih hoih ahonsak thu uh ahon gen uhi.

Huchiin, chanchinbu-ah na limlak suahin na innkuante zon ahi ua; himahleh kuamah hong ngaihsak a-om kei uh. Tagah chawmna te'n lah 'kong la du' chichi napi'n ahon lang ngei si kei ua. Na liamna inlah hoihlam sang in siatlam a manoh zaw, hoih tak a etkawl meng kei leh sihpih zou hial di hia ka hon theih ziakin “Ka suahsuah kon suahpih mai di,” chiin police-te theihpihna in ka inn a om diin ka hon lata hi.

Hi e, keile mihing thou ka hi, nang ka kiang a omdia ka hon lak dek inle ka kingaihtuah buai nasa mahmah mai. Hapta khat val mahmah zan ihmut hun ale ihmu gina lou in Pathian ka sam a, hon la mawk leng bangchiin ka hon enkol dia? Mite’n bang chi ngaihin ahon ngai di ua, chih khawng ka ngaihtuah nak mahmah mai hi.

Ka lawmman (pay) lah beitham mahmah mai, keikia le kichawm zoulou phial; mi kiphalte ziak liau-liau a ngawllou ka hih lai a, nang hon enkawl tel zel di chih ka ngaihtuah chiangin mihinglam ngaihtuah in lungbang a am zou hial a. Kon etkol didan ah ka buai mahmah mai hi. Himahleh, Pathian hatna muang kawm petmahin, “Ka ngawl leh nangle na ngawl mai dia, nuam ka sak leh nuam na sa tei dia, ka getheih leh na gethei tei dia ahimai,” chiin ka kiang a om diin ka hon lata hi

A tu'ng lamin bel ka bei na hon dongsak in na hon nui naksak thei ngeimai! Lupna a lupdan nangawn siamlou hitel chin a maw! Bangkim naugek sinsak bangmai in lupna a lupdan tanpha sinsak na ngai a, huaikia hilou; mai phiat dan na sihni tanpha a na siamtheih louh mahmah lamdang kasa hi.

Ka tapa hi dia ka hon laak ni khawng ka mitkha ah denzek a thiltung bangmai in, tuni hun tanpha in a chiang mahmah mai; na niin in na gim asia a, van lah tampi na silh lenglung a, van tampi silh mah lechin silhdan dik a silh khatmah na nei kei, na utna lamlam nga in na aa a, mite hon piak hi awm taktak leh na muh bangbang tomkhawm a silh suk zialzial mah na bang hi; na puan-ak lum khawng a ngawng omna di a kawng na omsak khawng,..ha! ha! ha! Na sin lah sia, git a gilou zawmah chin a, mite delh taai gige na hi a, na zua-l kei a, lauh nei hileh kilawm in taise thei mai diin na om gige hi.


Tangvâl thumin hon lentaang kawm in ahon kisilsiang sak ua. A zohin doctor kiang ah ka hon paipih a, na liamna kia natna thuak ka hon sak leh na liamna kia hilouin, na damsung a damdawi ne'k ngaihna di khop a chi natna nana nei chih muhkhiak ahi zawmah hi. “Hiai tengteng bangchiin keikia'n ka hihthei mahmah dia?” chiin ka kingahihtuah a. Himahleh, Pathian khut ah i nuta awmdan ka nga vek hi. Huaiziak in na sihni tanpha in khatvei mah damdawi ngawlin Pathianin ahon omsak kei; hiai na damdawi leina dia vualjawlna i donte bangchidan a hong tung ahia chih le ka theisiam biik kei. Toupa tuh phatin om hen!

Na min leh kumzah nangawn dot taak na hihlouh ziakin Pi Rotei, Champhai-a om in na min diin David Vanlalpêka chih a honn phuak-sak a. Aw le, bangkim, bangteng a bul apang a kisinsak a ngai a ann nek dan khawng, kholak a pai didan khawng tanpha. Mite’n mi banglou, khutdawh vàkvài a ahon ngaih gige di pe'n ka hon phal biik kei; himahleh, a haksa khopmai. Gamsa mihing a kibawl sawm i bang kasa thei mahmah mai. Iitna lah theisiamlou chin a; nang hon lainat deuh a hon naihtute lah gum taktakin nana melh zel a. Kei hon khoihlouh, midang kua khoih mah utlou chin a. Na khe liam pe'n ni teng in doctor silsiang sak diin i pai khawm jel a. Kha nih phial mahmah niteng a i dressing sak nung in chu na khe natna le ahong damsiangta School-ah niteng in i kitonpih a, i nuta a i kiban kaih lai khawng khua-mite'n ahon muh chiang un lamdang a sathei tel mai uh maw..! Ann nek ma leh lup chiang a thumna neih zel di chih pe'n khatvei ka gennung, gennawn ngai lou in na sihni tanpha in na mang-ngilh kei. Thildang bangmah na theih-theih louh maizen toh! Thumna a bangmah gensiam neilou himah lechin na khut kilh a na mit na siin chiang in thumna nei na hi chih a chiang mahmah mai hi.

Pautheilou hia ka hon ngaih laiin; khamuang tak a ka kiang a na om nung in chu pauthei na hihlam ka hon thei khia a! Lai zirna lam zaw a lungkhamhuai ahi maw nang a diin chu. Sinlaibu khawng botkhia in nana balkek vek sek a; huai kia deihkhop lou in khat-khat in nana ziallum a, na school bag sung a na thunzel lai khawng! A hih kei leh pencil-a na sut kuak tektok zel khawng. School bag thak kon leisak le kha khat vel kia na kuah man, na hihse kin ngei maw!

Himahleh, naupang dang tengteng sangin na siangthou zaw a, ni'n lah na ngaithei nawn hetkei thepthup hi. Naupang ni'n deuh in hong polh tumsek mahle uh na ngaih theihlouh dan khawng gen in, “A ni'n lua uh, Mommy, paikiiksak mai aw,” na chih zel lai khawng.

Migilou khat, kua a ahih chih matkhiak zohlouh in ka school kai kar a hon guukmang a sawmlai a ka mangbat dan tel! Hiai thu ka zaak phet in school apat in kintakin ka hong tai ngal a, innvengte leh ka seppihte toh ka hon zong ngal ua, amaute hon huhna ziakin ka kipak telmai. A hon lainatna uleh hehpihna uh hichi khop in ka tung ah alangsak ua; a tawp in Kasia khua-a mi dawr kong ah khut doh a na omlai ka hong mu uhi.

Hon gu-tu'n ahon hih genthei tel maw! Ni'n thei bangpe'n a hon koih in, piangsual, khut leh khe zang siamloute bang in lem ahon chiingsak a, na van aak apat hilou hileh ken hon theikhen zou lou di hinga. Na van akte ka theihchiang luat ziakin ka hon theikhe thei vanglak a. Himahleh huai misualpa tuni tan in ka theisuah thei nai kei; ahihziakin Pathianin a a phutawk gaw'tna apiak ngei ka lamen.

A hi, ka kiang a om dia ka hon laakma in chu i omna khaw kiim khaw kiang vel ah na vaakkual naak mahmah hi diin kon ging. A ziak ahihleh mi khenkhat in a khua ua hon muhsek thu khawng uh ahon hilh ua; huaikia hilou in mi khenkhat in a 'ta' di un ahon ngen sek uh. Akhente'n tapa anei kei ua, a tapa diing un ahong ngen ua; himahleh, ka hon phal biik kei. Aziak chu maw, hun hichitan vakvai a na om hon mu ua, kuaman hehpihna ziak a hon lak sawmle a-omkei uh, lak a kep naksang in ahon hawltai ua; tua ka kiang a khamuangna mu a, lungmuangtak a na om chih atheih ziak maimai ua ahon nget pe'n uh ka ngaihdan hi biiklou ahi.

A 'ta' di ua hon deih taktak uh hileh, nang a diin chu a nuam zaw tham diin ka ging. Na chipih, na nampihte ahi ua, kipahle na kipaak zaw ngei diin kon ging. Himahleh na kha' tangtawn a mangthang maidi chih ka theih chiangin ka kiang a genthei tak a na om a, na sihnung kha tangtawn a hotdam na omdi ka hon deihsak ziak in kua kiang mah ah ka hon pe khe phal kei a. Mizoram kon paw tung zaw hi.

Mite’n mi banglou leh mi pangngailou, mi vàkvài bang a ahon en gige di uh ka hon phallouh ziakin ka theih tawp in ka hon enkol a, salh bang le ka hon salsek a. Thil hoihlou na hihsekte na tawpsan theih na'ng chiin taile i kitai naak theih tel aka maw!

Sahdah leh pukar khawng na ne'k naak luat ziak a na ha eng zozen te, na nek kon phal nawn louh nung a duhlua in lei/leivui khawng nana muam sek khawng! Duh law mahmah na hi dia, innkong a taipawt in mi sahdah muamsa apaih uh tomkhawm a, kam a dim zen a na muam lai khawng ka hon muh chiang a ka heh theih dan kha.....! Heh louh dan om lou eivoi, nang mah a kihahsiang lah siamlou na hih chia maw!

“Mihingte i gilou thei tel mai uh maw” ka chi sek. Nang naupang vakvai chia hon hehpih naaksang in sahdah leh pukar kham a na om hon mu nuam in ana pekham sek ua! Nang lah bang sual ahia, bang ahia hoih chihlah na theisiam pha si kei. Huaite neek kha thil hoihlou, sualna ahi chih na theihna diin chu gawtna ka honpiak angai mah ei voi maw; himahleh, ka hon iit ziak zaw a hiai bang a na tung a hih ka hi. Sual leh hoih na theih na diin; paukam a genin omzia neilou chih ka thei. Himahleh a tawp in chu na hon tawpsan thei khawngkhawng aka maw!

Zing teng a ha nawtdan leh maiphiat dan i ki-sinsak gige khawng tu'n chu gennuam leh zaaknuam ahi zawta. Milem bu na et dan mahmah kha.......! Lehkhabu himhim a nung lam apatin na phe'n pan a, a lehzawngin milemte khawng muhnuam sa takin na en zel a. ABC khawng hon zirsak sek mahleng, bial (zero)-ah na suaksak vek zel a. School kai zaw nuam nasa in na kithalawp, khawl zek a-om lele na ngaithei kei; himahleh, zirna lam zaw na tempaina himahmahlou hiveh aw maw! Nursery-ah na tu tei a, na lian pen a; himahleh, huai na pâwl ua naupang neu chikchikte'n ahon ngaina ua, nangle na duat siam thei tel mai maw! A zun uh asuah chiangin na nawn pih a, a dangtak chiang ua dawn di tui na piak zel te khawng, huai khawng ziak mah ale hon ngaina uh ei ve maw.

Himahleh, na kaih mawkmawk sek ziakin ka lung ahon khamsak deuh sek. Tuma in kaih kana enkol ngei si kei a; vainupi honin ahoih a chih peuh uh ka hon hihsak zialzial sek. Purunsan aat ne'n a napsak ahoih a chi ua, kenle a gen uh theichianglou p'in purunsan pum lian pi na kamsung a ka guang mawk khawng tuni tanin ka theichiang mahmah lai!

Tàwnzau ak mahmah ahi na siam theihlouh. A ngâwng na vaalsak zel a, nitaklam khat nangmah a ak kizir di ka hon chih lai a nitaklam sung mahmah aak na siam theih louh khawng ziak a na heh mel leh kei hehlua in na hehlai mel lim ka laklai khawng! Khekortom na te'ng mun chiangin a tawn tengdan na mangngilh a, a tawn na teng chiang a na lampai nangawn pai dik theilou in na bai zel a, tun chu huai hunlai khawng ka ngaithei tel mai! Vanthak khat lel na neih chiale na kipah dan kha, innkim ah na taikual a invengte nava ensak sek.


Mizoram a i pai dek a na kipahdan lawmlawm maw! Innvengte kiang ah na taikual a, “Kou chu pai dekta, Mizoram ah,”chia kisathei kawm a na gen lai kha. Rêl a tuang na utluat ziak a rel hong late toh nang tuangut na kinoh toh, na mel omdan mahmah ka mitkha ah a taam! Guwahati a pat a Mizoram lam zuan Sumo-a i tuang lai a na kipahdan lawmlawm kha. Taang/mual mungei nai lou chihmahtak in muhnop salua ihmutsan ngamlou khop a na et lai khawng. Mizoram i tun nung a lamdang nasak dan kha, iitna omzia na hon theihsiam nung a nuam nasak dan khawng aw! Inn a mi hong pawt sekte nihvei khawng na muh chiang a maingal tak a na kipawmsak kei leh na kipuak sak zel khawng.

Specialist doctor kiang a ki-etsak hoih kasak ziakin ki-ensak diin ka hon pi a; na lû CT Scan hihdia ahon chih ziakin ka hihsak a, a result bel a kipahhuai kei ngei mai. Tûma lam in na lû-ah naak tak a khut khiakna (shock) na tuakkha ahimaithei. Huaiziakin, na khuak kimkhat mahmah ana seta chih leh aat ziak a bangmah phatuam lou di chih khawng leh, sawt dam nawnlou di na hih dan khawng ahon hilh zomah a, haksa ka sa ngei mai! Nang lah bangmah na theisiam pha si kei!

Sawt dam dia doctor-te’n ahon gintaklouh ziak un ka nnasepna ale kon thuai a hon lemsakpih kei ua, tagah etkolna mun (Home) hoih deuh na omna di zong dia theihsak ka hi. Huaiziakin TNT (Pu Sangthankima, Zuangtui, Aizawl) kiang ah ka gen pah a, aman kipaktakin ka zinmang sungteng hon etkol a kingap thu ahon hilh a, huchiin amah kiang ah ka hon koih mai hi.

Lawm leh vual, u leh nau, nang hon iit mahmah tute kiang ah om in na hinkhua na zangtou zel a; nuam le nasa mahmah hilou maw! Mizo pau khawng lah gintaklouh kar in nana theisiam man a; himahleh, ka sepna apat ka hong pai kiik chiang in, nang hong mu di leh hong pikhiak sawm ka hongpai chiang na hong mangngilh gige zomah a lamsang kasa khopmai!

Huchia, theih bang khamkham a damdawi a kon etkolna un awmzia a neih nawn louh ziakin February 13, 2014 zîng dâr 4:00 in hiai khovel nana pawtsanta hi. Ka tapa, hiai khovel na pawtsan dek dâkkâr beek a zaw na kiang a om a, khamuanna paukam toh hon pawm tawntawn ka ut luat hia! Ahi, nang adiin hiai khovel zaw anuam kei tel a hi maw! Natna thuak himhim in na hun na zang bei a, nat leh haksa om nawn louhna ah nanghon siamtu, tàwplou a hon iit-tu TOUPA'N ahon kuangkuah di chih ka gingta. Ka tapa hidia ka hon topluut ni apat na hattawp dong a ka hihdi ka hihlouhte, ka hihlouh di hih khaak ka neihte a om ngei diing. Nang adia chinlouhna tampi ka nei ngei bok di. Na ngaihdamna ka hon ngen a; ka innkuante, ka unaute leh ka khanvualte leh TNT-a nang iit leh lainat tak a hon enkol tute leh na u leh nau tengteng tung ah Pathian min in kipahthu ka gen petmah ahi. Pathianin in a vualjawlna tamsem in vuk he'n chih ka thumna ahi!


A tawpna pe'n diin ka tapa David-a, naupang lamdang tak mai kem a pawm taak dia Pathianin kei chinglou tak himahleng ahon te'l ziakin thupi kasa, Pathian kiang ah kipahthu ka gen a. Amah David-a tungtawnin Pathianin thil tam pi hon zirsak in ahon musak a, Jesu thil lamdang ahihte Bible kia ah kana zongsek. Himahleh, hiai naupang tungtawn in ka hinkhua a Pathian kipuanna leh thilhih mak lamdang sang a lamdang, ka damsung in a om ka gingta nawn kei.

'Iitna zaw deih ziak a neih sawm a geel theih himawklou ahi. Pathian thil thàwn piak liau-liau ana hi! Huaiziakin, iitna in kei mahmah le ahon hih lamdang in hiai naupang mi bang lou, vàkvài leh damtheilou tak, iit-tak a pom a, enkol thei diin ahon hih lamdangta! Toupa tuh phatin om hen!!

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA