PHUBA LAAKNA MULKIMHUAI

By ~ Nasri Jona Tawmbing
Khen ~ I

Mihingte'n 'KHA' i nei chiat ua, himahleh i kha in i taksa ahon paikhiaksan chiang in mihing hinawnlou in "Misi" chih i hong hita uhi. Huchia kha in mihing taksa apaikhiaksan toh kitawn in kha peen vaan lam a paipah hia, ahih kei leh hiai lei a om lai chih bel theihsiam ahaksa mahmah mai. "Khalaang" i chih khawng mi ahong sih a, akha uh vaan lam a paipah lou a khovel a a-om laiziak a "khalaang ahi" chih ngaihdan hi mi tampite pomdan le hi'n ka thei hi.

Himahleh ken ka ngaihdan maimai in chu "Khalaang" i chihsek kha Setan/dawite thil hih maimai, misi pe'n damlai a athil hihdan/a khosakdan toh kituak dia dawite lemchiin na maimai ahi dia aw,,, chih kha tuni tan a ka awn-na lam ahi lai. Himahleh ka ginna adikpen ahi ka chihna bel ahi tuan kei.

Buhtuh tha-it lai, Appril kha singtang a om te'n i theisiam chiat di ua, aak kok-kawleek leh naupang kap ging vengvung kaan thawm zaak di a-om kei, nungak tangvalte lah buh thuh atha-it ua, inn a om maimai muh di a vang mahmah mai uh. School daak gin hundek ahih man in kei le ka niteng nna sunzawm diin School lam ah mi' tate hai hilhpil sawm in peihlou tak in ka kuan khia hi. 1st period ka neih louh ziak in 2nd period a ka subject laak di en in ka dawhkan boh in ka tu hi.

Huchia ka tut lai in patau daak ahong ging a, ki-gintak louh lai tak a hiai bang patau daak hong ging in ahon phawng mahmah mai hi. "Kua misi om ahia, damlou gim om a agen lam ulah ka thei kei a, chiin staff-te kuamah athei omlou pi ka kidong souhsouh ua. Huchihlai in ka school lam uh manoh a mikhat khualtaai hileh kilawm khat kintak a hong taai ka gal muh uh. Koule amah kia en in bangmah gen lou in ka ding kheukhou mai uhi.

Ka kiang uh ahong tun in Valupa pa ahi chih ka thei a. Naak loplop kawm in ahu ahon khah a, Muanpu ki-awklum chih thu ahon gen mawk hi. "Aw,,,, bangchi dan ahia oi, Muanpu ka lawm hoih pe'n in hiai bang a om di ahihlam bangmah lah ahon hilh kei a, asia apha kihilh gige lah ka hi ngal ua. Koisan a ki-awklum ahia,,,,?" ken le bangmah thu ka theichiang biik kei. Mihing lah kidaih lou i hih chiang un, nou le na school uh khaak unla, na school naupangte lak a alian deuhte lou lam a khualtaai dia i sawl uh ngai di hiveh aw,,,,, chiin ka Headmaster pa kiang ah ahon gen hi.

Daak kin ahong kikhen a, naupangte le misi om ahi chih a theih ziak un hilh ngai lou in a bag utoh ahong pawtkhia uhi. Class niam lamte leh numeite paisak in pasal naupang alian deuh teng ka om sak ua. Vaalupa pa'n pasal naupangte mi nga-nga in ahon khen a, hiaite hiai zaau a, hiaite hiai zaau lam ah,,, chiin khualtaai diin ahon sawlliam sak hi. Naupangte a sawlliam khit in koule misi inn lam manoh in ka kizui khe ngal ua, mihing kitawm mahmah ahih ziak in lawm hoih chimahleng keile ka kidaang koih thei biik kei. Innsung van hep ngaite hem in, innkong ah cilpouline khong zaak in abuai in ka buai vengvung mai uhi.

Khosung dan omsa mah bang in saak-si ahih ziak in a ruang zan giahsak theih ahi kei, a-om remchangchang kinaih khawm in hanmual lam ah haan khuk tou di toh, inn lam a poimoh tuamtuam hih di pawl toh Vaalupa pa'n vaai ahon hawm zungzung a. Ka lawmhoih pe'n in hichi mai a hon sihsan mawk ka theisiam kei, hanmual lam a tel dia seh himahleng ka lawmpa ruang taikhiaksan thei a ka kingaih louh ziak in a lupna kiang lam manoh in ka paiphei nawn hi.

A sungte lah loukuan ahong tungkim nai kei uh, pite'k pute'k hon in ana um kimvel lalaih ua. Akiang ah Pamang (Muanpi pa) a tu hi. Kei ahon muh phet in akhut in ahon huuih a, akiang a tutna om ahon kawkmuh hi. Keile Pamang kiang ah ka paiphei a, thil omdan bangkim ka dong pah hi. Himahleh Pamang in bel bang thu bang la ziak a a tapa hiai bang a hong om mawk ahia chih thei lou ahih dan ahon hilh a, ken ka theih zawk khak leh chiin kei ahon leh dot zawmah hi.
 
Huchih lai apat in inn-nuai lah ah thawm ahong kipan khin ta. Himahleh kuaman ka ngaihsak lawmlawm kei uhi. Zannitak in zaw ka pawt khawm ua, ama zaan nih paisa apat a-omdan tuam ka sa mahmah hi. Himahleh bangmah ka dong khol kei. Zannitak a-omdan bang nidang sang mah in a mak ka sa. Pau lah pau ngei lou, i houpihna le a khawnung pek a hon dawng zel. Himahleh mi ki-seel siam ahih ziak leh bangmah a gen louh ziak in, ka lawm dangte'n chu bangmah athei kei uh. Nungak heel ka pai kiik lai un Muanpu kiang ah tuzan a omdan nidang toh kibang lou ka sak thu ka gen leh kamkhat inle ahon dawng kei a. Nidang a asia apah kihilh gige ka hih ziak un kenle lungkim louh na nei hia ka theih ziak in ka dong teitei hi. A tawp in aman le, lungsim nop louh na bangmah nei lou ka hi,,,, na gintaak kei leh zing chiang in na thei mai di,,, chi'n nui kawm in ahon dawng" chiin ka gen hi.

Pamang in a puan-ak sakhau apat in laithem khat ahon dok khia a, hiai nang adia a gelh hidi hiveh aw, na min bang aki-gelh a, a ki-awklup tung a ka muh uh ahi, himahleh na min akigelh ziak in koule ka hong ngam kei uh. Ka tapa in bang gen nop nei ahia, rem na sak leh ka muh lai mahmah in hon sim khe ve,,," ahon chi hi. Awle, rem sak louh na bangmah om lou e, kon sim di aw,,, chiin laithem hong ka sawm leh a kibelh hoih mahmah mai a, ka hong na lam a bohkeek khak ka lauh ziak in pilvaang tak in ka hong hi. Kibelh hoih lua ahih man in huchi mai in ka hong thei kei. Hong sawm a ka khuatkhuat lai in lou kuan a sungte ahong tung au, ka lawmpa ruang boh in ahong kap vengvung tak un kenle ka laithem tawi ka sakhau ah ka guang kiik thak nawn hi.

Zaau gamla lam a nna sem a kuante le ahong tung zel ua, ka lawmpa Muanpu Nungaak nu Nenem zong a loukuanna van bangmahle khek lou in Muanpu ruang omna ah ahong luut tei ngal a, Muanpu sungte toh ahong ki-kah huan uh hiin ka thei pe'n. Khem didan ka thei kei a, a sungte sang mah in Nenem ka lainat na alian zaw hial hi. Amau geel kar a banghiam thu a-om zek chiang a kei hon hilh pah zel hi ua, kenle amau gel a diin theihtawp in ka pang sek hi. Huaiziak mah in kei le ahon ngaina mahmah un ka thei. "Umuan na thuchiam ah ginom kei na mahmah chia, hun sawt lou ana ngak inla, huai chiang in i ki-teeng dia, nupa kipaak tak leh innkuan kipaak tak dinkhe di i hi" chia na hon thu chiamte mangngilh ta maw Umuan, hichi di bang bangziak a ka kiang a hiai thu hon nawtsiat sese na hia...?" chin Nenem ahong kap keuhkeuh mai hi.

Saak-si ahih ziak in ani mahmah in ahon vuui pih ua, lawmhoih pe'nte ahih kia hilou, tangvaal khat kihi ngal a, pi-le-pu daan ale sawmgiah lou chu zumhuai ahi,, chiin keile ka puanthuah toh a nitak in Muanpute inn ah ka kipaw luut hi. Lengkhawmte tawp in koimah a pawt nawn tuan lou in taptung ah ka tu ua, Muanpu in khanvual ahauh ziak hia, aman mi athalawh zawh himhim ziak chih ka thei kei. Tangval sawmgiak ka tam mahmah mai ua, a inn ua ta louphial in ka kinoh teektuuk uhi. Keibel nidang pek apat Muanpu sungte toh ana kithuahthuah, ka ut-le-dah a va khawsa sek ka hih ziak in ahon midang et kei ua, kei le ka kimidang koih tuan kei hi.

Tuanglai a lupna'ng awng om nawn lou ahih man in Muanpu room ah ka lawmpa St toh lum diin ahon sawl ua, ahon midang bawl louh ziak un kipahhuai thou mah leh Muanpu sihdan khong leh sunlam a ka thawm zaak khawng ka ngaihtuah chiang in kihtaakna khat ka nei mawk hi. Midangte'n lupna abawl ua, lum vek ta uh ahih man in koule St toh Muanpu room ah ka puanthuahte uh ka tuah luut ua, lupna'ng awl a bawl in, ka bawl khit un lum diin ka hong kisa tei uhi. Sun lam a nna asepna gim kisa sim ahi ngei dia, ka lup ua pat sawt lou in St in ahon ihmutsan pah a. Keile ihmut sawm in ki-lukhuh in ka lum a, himahleh ihmu thei lou in ka om mawk hi.

Thawm zaak di a-om nawn kei a, ka thawm zaak sun, St nakging leh Muanpu room a wall clock kipei ging ahi mai. Keile ka ihmut suak tongkhong ahi ngei dia, ka theih louh kar in kana ihmu kha hi. Thawm ging susu in ahon phawng a, ka thoh khiak leh ka kho-ul in ahon bual kawt dimdem mawk hi. A bangchidan ahia oi, ka kho-ul ahichi pawt mawk....? Ka kiang a lum St ka en a, amah bel a ihmu lim mahmah mai. Lukham a ka romol ka sawkkhia a, ka kho-ul nuul dia ka kisak lai in Muanpu room a tukverh thakhat in ahong kihong mawk hi.

"Bangchi dan ahia, huih lah anung si kei a, hichi mawk a hiai ahong kihong,,, ka lupdek akikhaak zeen a. Ka kalh mangngilh uh hinteh" chiin tukverh kalh diin ka thou khia a. Ka thohkhiak toh kitawn in ka kho-ul luang zoihzoih hina pi in vot ka sa mahmah zel hi. Thil omdan ka theisiam kei. Ka lawmpa hong kilaak ahi dia aw,,,,, chi'n ka ngaihtuah a, tukverh ka khak lai khawng in, pawlam apat gim namsia huih mut zawng in ahong uih vukvuk zawmah lai hi. Tukverh ka khak khit in kei le light off in, lum diin ka kaantha nuai ah ka kithawlh luut nawn a, himahle hichi mai in ka ihmu thei nawn kei.

Sawt le lum man lou in ka lukung lam ua tukverh ahong kihong nawn a, ka et leh thil khat hong lenglut zual hileh kilawm ka mu hi. Ka mitvaai hia chiin ka mit ka nuai a, himahleh bangmah ka mu nawn kei. Puanthuah kawm ah kilukhuh in ka hak kelkul mai hi. Huchih lai in tuanglai a mihing kivei hileh kilawm in kal suan ging ka za a, lau sim kawm in thawm ngaikhia in ka bil bang ka tungsak leeklaak hi. Thawm ka zaak dan apat keilam manoh ahi chih ka thei a, pasal toupi lawmte va kawi mawk dan lah om lou, ka kiang a lum St phawng sawm a ka soihsoih haang in a thou thei si kei, thawm in lah hon naih deuhdeuh, a tawp in keile ihmu lem ka kineih nawn hi.

Ka lukhung ua tukverh kihong apat huih vot ahong nung luut a, room sung a vot in a vot mai hi. Keile tukverh khak diin ka thou khia a, tukverh ka et leh ka lupdek ua a kikhak dan mah in ana kikhak nawn zel hi. Light on hoih ka sak ziak in light on in ka lupsan nawn a. Thil omdan ka theisiam ta ve, ka lawmpa Muanpu in hon ngai a, hong veh ei ve, a dam lai ale ka kithuah pihpih sa, asih ziak in bangziak in ka lau mawk dia,,, chi'n hangsan tak a maituah ka sawm hi. Himahleh hichi mai in ka lauhna abei thei kei. Ka lauhna Pung deuhdeuh in ka thei zawmah hi.

Tangval hon hiaizah giakkhawmte lak ah mualphou lah ka lau a, ka kinepna om sun ka kaantha nuai ah ka kithawlh luut nawn hi. Sawt le ka lup ma in thakhat in ka kaantha ahong kitheh khia a, mi kuahiam in hehngoh kawm a ahong paihkhiak sak bang ka sa peen. Ka dakkhe ngal a, light le amah in ana ki-off zawmah lai hi. Ka kiang a lum St lah ihmu lim mahmah mai, phawng sawm in ka tha neih teng in soihsoih mahleng a harh thei tuan kei. Lupna tung apat ka tu khia a, thil vot a vot khat in ka mai khawng ahon het thuakthuak mai a. Ka bilbul ah bangpeen gen ahia chih theih louh in ahon phunging susu zawmahlai hi.

Huchiin zinglam dak 3 bang peelta, ka lawmpa Muanpu ziak in siin khat le siing lou a khawvaak di ka bang ta. Huchih lai in Muanpu pa Pamang in laithem ahon piak ka theikhia a, himahleh sun a ka van aak sakhau a kuah ka hi chih ka thei. Nitak Sawmgiak dia ka kuan dek in ka van aakte kheng ka hih man in ka inn uah a-om chih ka thei a. Lawh didan ka thei tuan kei. Huai laithem a thu kigelh ka sim louh ziak a Muanpu lungkim lou hiin ka thei. Ihmut sawm mahleng ihmu thei ka hi nawn kei. Ka thou khia a, taptung ah mei toh diin ka hong kisa hi.

Khen ~ II

Mei toh dia ka hong kisak tan pha in ahong hihbuai den lai a, nawtkuang bil ka nawt chiang bang in kuahiam khat in hong mutmitsak hileh kilawm in ahong mit top zel hi. Huai kia hilou in taptung a vut khong ahong kimuut leng nungnung mai a, huchia bui kisa a ka om lai in inntek te'n ka thawm hon za au, Muanpu nu hong thou khia in light ahon meek vaak ngal hi. Light a vaak toh kitawn in Nuching hong pawt khiakna room kongkhak lam manoh a kintak a thil vom luut phei ka mu a, Nuching (Muanpu nu) le ki-guih zaw ahi ngei dia 

"Nuuu lawmlawm,,,," chi'n bangmah dang gen lou in ahong dai dedu hi.

Nuching le taptung ah ka kiang ah ahong tu a, ka ihmut theih leh ihmut theih louh khong ahon dong hi. Ihmu hetlou himahleng ka ihmut thei,, chiin ka dawng a, ka lungsim guuk in bel "Hiai bang a ahong sukbuai lai di leh ka giak nawn teuh kei di" chiin ka ngaihtuah hi. Nuching in ka thugen gintak mel kei sim mahleh bangmah dang gen lou in mei ahon toh a, singpi beel khong a hon suang khit in, kihahsiang diin bathroom ah ahon luut san hi.

Khua vak hak ngei mai, taptung ah sawtkuam tak ka tu a, sepdi poimoh omte ka sep khit in taptung mah ah ka tu kiik nawn zel hi. Sawt lou nung in sawmgiak tangval khentkhat ahong thou ua, akhente singpi le dawn lou in a innlam uah apai suak ngal uh. Ka lungsim ah keile pai ngal ut mahleng kilawm lou deuh hia ka theih ziak in ka tu tuantual lai a. St le room apat in ahong pawt khe chet hi. St kiang ah gen di chi mahleng gingta tuan lou dia, kei leh kei kisu mualphou maimai di hia ka kitheih ziak in bangmah gen ka sawm tuan kei.
Zing ann neek hunta ahih man in ka inn lam uh manoh in ka pai phei a, ka nnasepna van koihna lam manoh in ka pai hi. Zan a Pamang hon laithem piak sim di chiin, ka sakhau ka sawk pah a, zan a ka koih kiik bangbang in a-om lai, ka room ah ka tawi luut a, ka lawmpa Muanpu hon laikhak ka hong a, a sung ah hichiin ana kigelh hi.

"Lawm iit tak Jo, hiai ka laithawn na muh chiang in chu mihing ka hi nawn kei di, na ut leh mi dawilok hon chi inla, na ut leh thuak zuau hon chi inla, na ut dandan in na hon dem di aw,,, na hon demna te ken bangmah thei nawn lou di ka hih ziak in khawk ka sa kei.

Zan thum (3) mahmah ka kingaihtuah a, hiai bang a thil ka hih di chih hon hilh nuam lua himahleng, ka hih taangtun ma in hon hilh leng ka thil tup taangtung thei lou di ahih ziak in hiai laithem tung tawn in ka hon hilh mai ahi, paukam a ka hon hilh theih louh ziak in poi ka sa, na ngaihdamna le ka hon ngen ngal hi.
Nenem toh ka kaal thu uh ahi. I aak i kan nitak ua ka zotna le ngai poimoh lou a suanlam tuamtuam bawl a, a sungte buhtuh a gamgiak vek uh, inn ngak ngai,,, chih khong maimai suanlam a nei in ahong tel thei kei chih nangle na thei di maw. Huaiziak in ka lung a kim thei kei. Ka lung kim thei mahmah lou ahih ziak in Party i zoh un kei le Nenem-te inn lam manoh in ka pai ngal hi.

Huai a ka mit a ka muh leh ka bil a ka zaakte ziak in dam utna himhim ka nei nawn kei. A tuung in bel numei khat ziak maimai in chu hichi hial lou e,,, chiin ka kingaihtuah a, himahleh amel uh ka muh chiang in dam ut na himhim ka nei kei. I lawmpa St leh Nenem nupa bang mai a ana khosa lai uh ka mu a, keile kitheisak sese lou in ka inn lam uah ka kiik ngal hi.

Hiai thu hi thu dik tak ahi, huaiziak in mite theih a na puangkhiak diin ka lawmhoih pe'n na hih na ziak liauliau in na khut ah ka koih ahi,,,. Himahleh ka hon ngetna na hon hih buchinsak kei leh keile lungkim tuan lou di ka hi. Mangpha Na lawm Mp.

Ka tha ahong zoi a, ka lawmpa St in bang ziak a Muanpu tung a hichi bang lungsim ana pu ahi dia aw, ahih kei leh a numei, Nenem dik lou hia hi di,,,, hiai thu mite theih in puangkhe mawk leng innkuan kisiatna mai hilou, kou lawmta kar ale siatna hon tun law mahmah di,,, chi'n huai laithem ka khep hoih a, ka lukham nuai ah ka koih luut hi.

Muanpu sih ni a Nenem vaitung, Muanpu ruang kiang a ahong kap lai khawng ka mitkha ah ahong lang a, thudik mah hia hi di? Ahih keileh Nenem in a kilawmsak nadia mite mai a kap maimai ahi zaw dia aw,,,? Bangteng hileh Nenem kiang a aguuk a thudik ka kan ngai ahi. Himahleh dong mawk leng hoihna sang in siatna ahon tun di chih theihsa. Huaiziak in hungaih deuh phot mah hoih ahi chiin genkhiak ka sawm kei hi.
Muanpu hon ngetna hih buchinsak thei lou in ka om a, ka lungsim leng anuam thei kei. muanpute inn ah zan nih (2) ka giak a, zanteng a hong hihbuai gige, ihmut na hun om mahmah lou ahih man in suanlam bawl in ka puanthuah toh ka kipaw khia hi. Innlam a ka paikiik nung inle zan teng in ahong veh gige zawmah lai a, kar khat mahmah aliam nung in keile zan lah ihmu gina a hon koih lou, ann lah ne gina thei lou ka hih man in ka taksa ahong chau gawp hi. A tawp in bangteng hileh Nenem kiang ah thil omdan hilh diin Nenemte inn lam manoh in ka kuankhia hi.

Huchihlai in Nenem omdan a kikheng mahmah mai a, nidang a ki-hahsiang peih mahmah, fel tak a ki-chei gige hinapi in a mel a trop ta mahmah mai. Ka lungsim in Muanpu in amahle va hihbuai sek hi di eive, chiin ka ngaihtuah hial hi. Nenenm kiang a thil omdan gen diin a innlam uh manoh in ka pai a, Nenem kiang ah thil omdan ka gen suk zialzial hi. Ka gen tuung in ki-iim sim mahleh ka thil tuah bangkim ka gen nung in ahong kipuang khia a. Amahle Muanpu in zanteng a va veh gige ahih dan khawng a hon geen hi. Himahleh mite theih a genkhe lou dia ahon nget naak luat ziak in kenle kuamah lak a genkhe lou diin ka kichiam hi.

Huaithu mite theih a ka puangkhiak lou dia Nenem toh ka kithutuah ziak un Muanpu le kou tung a lungkim thei mahmah lou ahi ngei dia, zan hun kia hilou, sun chiang a School a class ka laak lai khong nangawn in ahong kilaak sek hi. Nidang a ahong kilaak dan toh ahong danglam hiai-hiai a, ka lauh di leh kei hon khem sawm hileh kilawm in muh nuamlou pipi in ahong kilaak sek. Ka lawmpa ahi chih thei mahleng lauhna ka hon nei lian deuhdeuh a, mel pangngai hilou, mel lauhuai taktak ahong kibawlsiat chiang bang in lau in ka liing zungzung mai hi.

Nenem lah niteng in a omdan ahong kikheng hiai-hiai zawmah a. Nidangteng a nui siuseu gige himahleh hun bangtan hiam paita apat in amel leh puam ahong kikheng a, amel ah lauh khat nei hileh kilawm in ahong om hi.

Keile ka taksa chau gawp ahih man in School le kai ngaap lou in khawl ka ngen a. Ka Headmaster pa un kar khat khawl ahon pe vanglak hi. Nna sep awlmoh lai ahih man in singtang khua ahih toh mi adai zikzek mai ua, inn-nuai a ak kok-kawleek khong leh inn gaal a School naupangte thawm baak zaak di a-om kei. ka khawl apat ni thum paipan chih in sun khat, ka innkuante lah nnasem a kuankhe vek uh, kei kia in inn ah ka om hi. Thakhat in ka sun ihmu lai ka khanglou mawk a. Ka inn nuai ua ak khawng aham in aham vengvung mai, vok kul a kikhum vok te khong lauh nei hileh kilawm in akiphu noinoi mai ua, taaisiat nang zong in a khumna kul baang khong aphut in aphu ek-ek mai uhi.

Thil omdan theisiam mahleng ka ut ziak hilou in ka dingkhe kha mawk a, Room apat kintak in ka pawtkhe ngal hi. Inn nuai a aak chiak vengvungte enkaai diin inn nuai lam ah ka paisuk ngal a, inn nuai a ka va daak leh aak-tal/pa khat ding maimmai lai angawng ah ahong kitan mawk hi. Aak in lah na sa ahi ngei dia, akha zaap in leilak ah, leivuui khu vutvut zen in akipeek buatbuat mai a. Huchia aak kipeek ka et lai in aak lu huihkhua ah ahong kaang tou a, keilam ah ahong kilawn phei nawn zawmah hi. Suntanglai himahleh lauhna in ka dim a, inn kiang khawng a lah kuamah mihing muh di om lou, lin kawm pipi in aak lu ka tawm a, ahong kipatna lam, inn-nuai lam ah ka lawnphei tei mawk hi.

Huchia aak lu ka lawtphei tak in leilak a aak-tal kipek nawn lou na pi thakat in ahong ding khia a, ama a a-omdan mah in sihsual in ahong kipek nawn buatbuat mai hi. Kipeek naak lua ahih man in angawng a sisan hong pawt te'n ahon theh a, sawtlou chik sung in ka puan-ak leh khekol ah sisan ahong dim hi. Ka lawmpa Muanpu thil hih hi dia gigtakna ka nei kei. Aziak bel ka lawmhoih mahmah Muanpu in hichi khop a ahon bawl gingta thei lou ka hi.

Lin kawm pipi in innsung ah ka luut nawn a, ka room ah ka luut paisuak hi. Nidang a ka room a thil tung bang in, ka room tukverh ahong kihong a, table a ka laibu koihte khong kua hih ahia chih theih louh in ahong kithai darh sungsung mai hi. Bang loh di ka hia chih thei lou a ka om lai in ka room kongkhak apat in Nenem ahong daak mawk a, keile ka lauh lai tak a Nenem hong lang mawk chiin numei mai himahleh ka kipak a, ka lauhna bang beivek hiin ka thei hial hi.

Nem honglut ou, bang chi zenzen e,,,, chiin ka houpih a, himahleh ka houpihna ahon dawng kei. Bangchi e Nem, lungkim chikei na chia,,,,,, chia a mahlam ka et leh ka puan-ak leh khekol a sisan kaaite kawk in, nuih chih petmah in ahon nuihsan hi. Mihing nui zaak nuam chisek mahle uh Nenem nuih dan bel ka lau ahi. Gammang kawm a mi a kikou chiang ua kithawn vongong bangmai in ahong kithawn a, nuih lai amel ka et leh mitphiat kaal louh in ahong kikheng zawmah hi. Nenem mel a mulkimhuai tel mai, mit lah neilou, amai a bangmah omlou, sisan a dim in ka mu hi.

A lu apat sisan ahong lung a, atal khawng akhaang leloih mai hi. Huaikia hilou in a lu apat khuak ahong lawt zawmah a, loh didan ka thei kei. A ngawng ah a ngoi leh a sin khawng a kikhai deudou zawmah a, Nem, gennop nei maw, gennop nei na hih leh gen inla, hehpih tak in hon paikhiak san va maw,,, chiin ka lauh luat ziak in ka ngen hi. Huchih lai in room kongkhak ahong kikhak a, keile hon paikhiaksan ta hiinteh chiin ngaihpha tak in ka om hi.

Khen ~ III

Himahleh sawtlou nung in ka chouka lam uah thawm ahong om nawn a, meh be'l leh ann be'l khong ahong kisawk ging rokrok nawn hi. Suntaklai himahleh mihing akitawm luat ziak in lauhna in ka dim ta, room ah kikhumkhum mawk lenglah denchiang a bangthil hong tung di ahia chih kithei lou, chouka lam a thawm lah ngaih deuhdeuh mai. Nenem le bang chidan ahiai bang a hong lang mawk ahi oi, amahle ki-awklum tei hia leh? hithei lou ahi. Tuzingkar inle ka mu a, houle ka kihou uh.

Bangteng hileh inn ka pawtsan ngai ahi chiin ka room apat ka pawt khia a, chouka a thawm neinei pen le Nenem hia ka ngaih lai in bangchik kar a amel kikheng man ahia chih ka thei kei pasal mel mah ka mu nawn zel hi. Ka et toh kituak in keilam nga in ahong kihei a. A hon kawk kawm in ahon nuihsan nawn ek-ek mai hi. Anuih kawm in ahong kibawlsia a, khalang film khawng a luguh vuak laang toh akibang peen in ka thei. Lau gawpta ka hih man in thakhat a taisiat ka sawm hi. Huchih lai in amel awl a hong kibawl lamdang in Nenem mel mah ahon suak zel hi. A khut lehlam a ankhal toi a hon deng dia akisak leh akhut ahong tol khia a, abanbul apat ahong tol in keilam ah ahong lengphei nolnol mai hi. Huchiin kongkhak pi amah in ahong kihong a, "Khuai kawl ah" chih teng geen in ahon pawtsan hiau hi.

Ka lauhluat ziak a ngaihbel na a Nenem mel mukha maimai ka hi di, bangteng hileh Nenem tung a thil hoih lou tung ahi kha dia ka va kan mahmah di chiin ka pawt khe ngal hi, saule ka pai ma in information apat thupuan poimoh chiin ahong kikou ua. Dinkhawl zen a ka ngaihkhiak leh "Mimang zawng dia nungak tangval kuankhiak chiat di. Reserve nuai zaang a kingakkhawm di." Chiin ahong au uhi.

Ngaihphalou tak in inn lam ah ka kiik phei a, peih leh peih lou a kuankhiak ngai di eive,,, chiin thazoi kawm tak in ka kisa hi. Huchia awl a ka kisak lai in St kisakhin vek in ahong luut a, thil omdan ka dot leh. Nenem singpua tungnai lou, huai zong di chi uh hilou hia,, chiin ahon dawng hi. Tuni kuankhe lou maw, inn a om bang na hong pawt kei dia,,,, chia ka gen leh, tulai thil khat in hong hihbuai sek a, chiin ahihbuai dan ahon gen hi. Huchia hihbuai tu om a ahihbuai dan ahon gen tak in Muanpu thil hih hi diin ka gingta pah a, himahleh bangmah genkhiak ka sawm kei.

"Khua mial zen le hinai lou a, apuak nawn di hihkhawl le himaithei. Ahimhim a hichia mipi patau sak zawng a tangau khawng bang au sak zawzen ua, kei ka ngaihdan hilou ahi. A lunghimoh uh ahih leh tanau laina kisam khawm uhenla, amau zong phot le uh." Hiai thu St gen lai khawng in ka lungsim ah Nenem tung a a gamtat dan khong ka ngaihtuah a, St huatna ka nei hial hi. Himahleh ka huat dan langsak thei ka hi kei. Hichi mawk hithei lou ei voi, a hihsa pawdia kuan le himaithei hia,,,, bangteng hileh kingak-khawmna di achih na lam uah kuan phawt le maw chiin ka kizui khia uhi.

Mi 20 di veel ana om ta ua, koule ka tun phet un khotang heutu om sunsun te'n kuan liam ngal diin ahon hilh uhi. Kou St toh midang 3 toh ka kuankhia ua, sausim tak ka pai nung un sunlam a ka thil muh in a gen "Khuai kawl ah" achih ka lungsim ah ahong lang mawk hi. Huai tak in kiik sawm in ka lawmte kiang ah ka gen a, himahleh kuaman ahon utpih louh ziak un St toh huai khuai kawl lam zong diin ka lawmte ka kiiksan uhi.
Huchiin khuai kawl lam manoh in ka kuan khia nawn ua, khuai kawl ahih leh kou gam a kawl om laklak a thupi pen ahih ziak in a guuk in ka kihta mahmah mai hi. A kawl om dan lah kikhoukhiak vetvut, helh di chileng lah helh naang a km 3 lam apai masak ngai ahih man in huchi mai a muh ka kingingta thei kei. Huchih lai in ka lawmpa St in bel dam a muh akilamen mahmah lai hi. Huaiziak in keile pau tam lou in St nung ah kazui zel hi.

Khuai kawl ka tungma un mihing suulnung ka mu pan ua, loutul pik mahmah lak ah huai mihing suulnung ka zui zel uhi. Sausim tak ka zuih nung un, ka lampi zuih uh ana bing a, St in tut khawl a meiteep bawl di ahon sawm ziakin munzaang khat a tu in meitep khawng ka bawl uhi. Huchia meitep khong bawl zou paikhe dia ka kisak lai un thakhat thu in khua ahong niim a, ama a ni sa vengvong hinapi minute khat sung lel in khaw omdan ahong ki khek mawk pe'n lamdang sakna lianpi ka nei hi.

Loutul pik lak phu kawm in ka pai zel ua, a tawp in Khuai kawl tung zaang ka tung uhi. Khua apat km 5 vel a gamla ahih man in numei singpua hiai tantan tungdia gintakna ahong bei zou hial a. Huchih lai in St ka omna uapat paikhia a ava gamdaak velvel leh Numei tuuiseeng leh nam leh singpuak dia kiguangsa a va mu mawk hi. Huai seeng omna apat in loupa a zaam in azam suk hethut zawmah a, banghiam taal kaihna mah bang in loupa apuuk zelzul mai hi. Ka suui zel ua leh Khuai kawl ah ka suui luut uhi.

Tuun chu thil omdan achiang ta, hiai kawl a kia hi ngeingei di ei ve,, chiin kawl nuai lam a kumsuk dan ka hon ngaihtuah ta ua, hiamahleh a kawl apat a olsam tak a kumtheih louh di chih ka theih man un mualdung apat helh ka sawm ta uhi. Akawl vuak le km 1 area val mahmah alian ahih man in kawlnuai kumsuk sung le a sawt khop mai. Dakkar khatsa tamzaw ka pai nung un kawl nuai ka tung a, huihpi vuahpi'n le ahon nang ngal hi.
Mi 2 kia ka hih man un kikhen ka sawm kei ua, ka paina peuh uah ka kizuui uh. Vuah in lah theeu sawm lou, huipi lah haat deudeuh hileh kilawm in a uang mahmah mai. Huchia kawl nuai kimkhat di awmvel ka zuih khit un thawm lamdang ka hon za ta ua. Huai thawm ahih leh sun a ka thawmm zak mah ahi. Ka mulsi ahong thou a, ka chi bang ahuum sungsung zou hial hi. St hiai ve'l a i thil zong om di ahi, na kal theih dandan in va kal in la, hiai suang kar khawng hon en vel mah daw le,, chiin kawl akaltou diin ka sawl hi.

Litmel tak in ahon en a, himahleh ka thu a nial ngam louh ziak in kaltou diin ahong kisa hi. Huchihlai-in menchim thawm ahong om a, St le a omna apat kintak in ahong tawmkhia hi. Hiamahleh ka et hoih chiang un lah bangmah ka mu kei ua, phet lou in thawm a dai vengveng zawmah hi. Bangmah hikei maw,,, chiin kal thak diin ahong kisa nawn a, kenle ka theih bangbang in mundang kana enkual zel hi.

St ngaihtak ahong kihou khia a, "Jo,,,,, hiai ah om, hong kin ou,, chiin ahon sam hi. A omdan apat St in lau ahi chih ka theih ziak in kintak in ka naih a, lau lou di leh phili lou a om diin ka hilh ngal hi. Keile kawl ah St kalna ah ka kal tou a, ka thil muh in ahon phawng ngei mai. Hichi khop a mulkim huai a mu diin ka kingingta thei kei. Kawl a sing khat poutou a om a, huai leek ah, aleh zawngin singka ah ana kizep taang (guulpi ludi i chih te dan ahi di chu) hi.

St bangchia lakhe ta di, kei lah singkung ka kalna tantan a tawmkhe ngam, inntung a ka kal chiang ale ka taw bang vaan gimnam chi pah zelte? I hih mengmeng kei leh khua hong mial mai di ahi,,, chiin ka gen hi. Himahleh St in le lawh ngaihna athei kei. Vuah zuk ziak a kikawt vek ta, vaanpi lah ging dumdum mai, kawl lah phe zualzual zawmah. Huai kia hilou a tunglam i et chia mulkimhuai chih in a genfiah theih louh khop thil muh di om zel. Bangteng hileh mi khat inn lam a iva taai hoih di ahi,, chiin ka gen hi.

St, nang anaupang zaw na hih chiah na ut zawkzawk hon tel inla, na ut louh zawkzawk ken ka hih di,,, chia ka gen leh St in i nih in va paile himai chiin ahon dawng hi. Himahleh ruang hichi mai a taisan pen thil hithei himawk lou ahi. Na ut-ut gen meng inla, i gamtat pah ngai di ahi. Dak 5 bang peel ta, khua le mial hak nawn lou di ahi. Vuah beek zulou hileh mei pi sep in kitaisan leh adan om deuh di hia, tua lah mei pi sep chihdan om lou. Chia ka gen leh St in "inn lam ah ka va paizaw mai di." Chiin ahon gen hi.

A mun a ruang ngak pen ka utziak ahi het kei. A lou thei lou ahi. A diktak in gammaang kawm a nitak nawn ngal a va om di chih ka ngaihtuah vuak inle ka khua bang asik zou phial hi. Himahleh alou thei lou dinmun a ding ka hih man in ut leh ut louh gen thei ka hi kei. St pai liam di ka en a, ka kuan lam ua le dakkar hichizah zangbei hiingua, tua amah kuan touh naang toh, ahong kiik nawn naang utoh, alou pe'n a zaan dak 10 ma chu hong tung lou du ahi chih theihsa.

Khen ~ IV

St paikhia't nung dakkar khat vel a paipan chih in thawm ahong om pan nawn a, himahleh atheilou dandan in ka om hi. Mei chih di chileng lah hithei lou, laizial teep sawm in pat sawm sek mahleng laizialte kawt vek, a ngaihna a om lou. Huchia beidong leh lungkham tak a ka om lai in ka saklam apat thawm ahong om nawn hi.thawm hong om pe'n hoihtak a ka ngaihkhiak leh mipi thawm hiin ka thei tlat. Nenem zong dia mi hong kuan uh eive chiin ka lung ahong muang deuh, lungsim bang a nui vii-viai hi.

Thawm ging inle ahon naih zel a, vuahzu leh huipi le thakhat in ahong daai hiau a, kawlphia bel sun bangmai in a vaak hi. Kawl a phiat louh kar a khua mial law mahmah ahih ziak in bangmah ka muthei kei. Thawm neih hoih hia ka theih ziak in, ka kiang chiit ahong tungta uh chih in ka khuh khe thauh a. Himahleh kuaman ahon dawng kei uh. Mipi phun-ging bulbul leh kalsuan ging nouhnouh baak zaak di a-om tuan kei. Bang gen uh ahia chih ka thei kei, mulkimhuai hunlel in huih a hong nung a, huih nungin ka bil ahon muut teuteu hi. Huchihlai in lauhna in ahon tuam a, taise di chileng meivak lah kinei lou, suun vaak ale pai lah teek a kipai hia, bangteng hileh hangsan tak a ka maituah ngai ahi chiin ka lungsim ka khauhsak a. Ka lauhna bel a bei tuan kei.

Thawm ging ka zaak in ahon paipeel a, lamdang ka sa ngei mai. Ka sak zeka Nenem ruang kikhaina singkung a liing in ahong liing nawn hi. Sihtheih hileh huai hunlai in bel lauh ziak in ka si ngei diin ka kiging hial hi. Nenem ruang kikhaina singkung naak tak in ahong kisawi a, huipi nung lai ale hiai singkung hichitel a liing hetlou hia, tua huihpi daih tak a bang chidan ahong hichi liing mawk ahi dia aw,,,,? Ngaihtuahna apaisau ngei mai.

Sawtlou nung in mipi thawm mah ahong om nawn a, thilzawng hileh kilawm in thawm hon nei uhi. A thawm ka zaak dan ahihleh mipi tampi'n thil giktak zawng a, kihaanthawn na dia hawhawhaw,,,,, chia a kikou ging uh bang ka sa peen hi. Huchia thawm ka ngaihkhia lai in ka omna kiang lei ahong liing zot a, kawl hong phiat toh kiton in ka khekiang chiit ah Nenem Ruang ahong kisial beeibuui ka mu hi. Ka muh phet in ka kiguih naak mahmah mai a, kawl lah phe nawn lou ahih chiah, mial nuai a etchiang sawm a ka kuun suk leh taang suatsuat hiin ka thei hi.

Laulua ka hih ziak in loh didan ka thei kei, ka kawlzalpi a ka tempawng ka lakhia a, ka kibukna kawl nuia lam manoh in ka paikhiak san hi. Kawl suang nuai a ka om lai in singluang khat ka mai kha a, ka lauh deuh chiang in huai singluang ka sat zel hi. Thakhat thil thu in thawm ahong daai a, ka sakhau apat ka lighter lakhia in a, himahleh vuah tui in ana kawt zawmah hi. A kuangtheih khaak leh chiin ka saai den a, ka van hulna om sunsunte ah ka lighter kuang theih naang ahih khaak leh chiin ka nuhul zel, atawp in vangphat huai tak in lighter ka saaikuang thei vanglak hi.

Kawl hongphiat sung remchang a zang in ka singsaat neente ka khut ka mai khawm a, kawlsung puuk nuai ah meichih sawm in ka hong kisa hi. Singluang muat simta ahih man in ka chihkuang thei. Ka lungsim a hong awngthawl deuh ta, khalaang in meikuang lau uh ahi chih mi gen ka zaak ziak in, phei chia vel a lian singluang ka themkhe zeel a, a tawp in ka kiang gamla lou muhtheih khop in mei ahong kuang khia hi.

Kenle bangtan omngai di ahia chihka theih louh ziak in sing ka khul beh zel a, a tawp in ka khang a Ruang omna tan ahon vaak pha ta hi. Mei ka chih vaak ziak a lungmuang deuh a omthei di ka kisak haang in a hi tuan teuh kei. Ka lauhna hon behlap tu mai ahi zaw. Ka khang a Nenem ruang om awl in ahong kize ngiaingiai a, kenle mit khap lou hial in kana en hi. Thakat thu in hong thou khia a, keilam hong nga in ahong nuui khe zoizoi mai zaw,,,, gammang kawm a kithawn suk zuauzuau mai hi. Huai kia deihkhop lau in a lu apat akhuak lawt zezute khawng akhut in ahon phil a, akhen aliak a, akhen in keilam ahon deeng zel hi.

Sam kai niangnuang kar ah amai ahong dawk a, sisan luanna bang chiangtak in alang zawmah. Asam kar a chiang tak a amittang hong dawk vuakle lauhna tham ahi. Kal nih khat khawng suan in a puuk suk zel a, sawtlou nung in ahong dingtou zel hi. Ka kiang chiit ahong tun in a suun a ka inn ua hong hih bang in a mit khawng, a naak khawng a hon balkhia a, keilam ahon lawnphei zel hi. Phunlou paulou in kawl suang beel in ka belh dikdek a, A gamtat dan ka en maimah hi. Hichi khop a hon bei ta ahih man in ka lauhna tengteng a bei in ka thei hial hi. Ruang omna lam ka naih a, mattaang ka sawm hi. Ka khut a ka khoih toh kitawn in ahong puuk suk zel a, saulou ka paikhiak chiangin dingtou diin ahong kisa zel hi. Ka thangpaih tha ahong suak a, thu-awi takin om maimai ve, na bang poi ka hihkhaak om ahia,,,,,chiin ka va man a, ka kawlzaalpi ka phah a, a tung ah lupsak ka sawm hi.

A mit, anaak khawng balkhia akeilama hon lawn phei zel ahih man in a lu pen et ahaksa mahmah mai. Himahleh a taksa mundang ahihleh a siatna lawmlawm ka mukei. Hong thou dia akisak chiang in ka sialpuuk zel a, huchiin misisa toh dakkar 4 mahmah ka hong kibei uhi.

Huipi leh vuahpi le daita ahih man in inn lam apat hong kuan dite thawmle gamlapi apat zaak theih ka kilamen hi. Himahleh ka gintak hun zaan daak 10 pelh tan inle ahong tung thei himhim kei ua, ka meipi sep di sing lah om nawn lou, ka omna mial in ahong mial hi. Mial law mahmah ahih chiah chiin ka meipi sep ka va thaai aam sek a, himahleh ka sing khuulte muat lawta ahih man in a aam di himhim a om nawn kei.

Mialsalua vaan lam ka daak touh leh siingkung kitaan vaak zualzual ka mu a, innlam apat hong kuante hong tung dekta uh hiinteh chiin neukhah ka lung amuang deuh hi. Ka gintaak bang ngei in sawt lou nung in kawl tung apat ka min in hong kisam a, tua aw zaw mihing aw mah ahi chih ka theih ziak in kenle ka dawng ngal hi. Bangpen gen ahia chih kithei kei mahleh lawmte hiadia ka gintak ziak in ka om anuam deuh ta. A vangkim in ka kikou tuah zel ua, amaule ka omdidan hon theihsiam pih uh chu ahi ngei dia, ka kikou teng in ahon dawng kiik zel uhi.

Himahleh sawtlou nungin ahong daai nawn ua, Nenem ruang kiang a ding kawm in ka gal et sek. Himahleh gammang huai kawm ah koisan mah akimu thei kei. Inn lam apat hong kuan dite le ka muhtheih na lam apat hong kuan lou du ahi chih le ka thei chiang. A maa ka thawm zaak, mihing thil giktak zawng ging dan ka za nawn hi. Bangchi lawmlawm ahi dia aw,,,, lampi hon haih uh ahi dia aw,,, chia ka kingaihtuah lai in Nenem ruang le ahong taang nawn pan hi. Kenle thoh sawm hiinte, chia lupsak sawm a ka mai leh ruang ka mai kha nawnhet kei hi. A kiang chiit a dinglah ka hi ngal a, bangchi dan ahi dia aw,,,, chia lighter sai zen a ka zong haang in ka mu nawn kei.

The haam betkhiak bangmai in thawm ahong daai nawn a, lungbuai tak a ka om lai in ka gaal ah kikou ging ka za nawn hi. Ama ale hon khem himhim uh chiin ka dawng nuam nawn kei. Ka dinna ngei a ding a ka om top hi. Sawt kuam tak ka ngaak nung ka kiang deuh a meivaak ka mu a, ka muh toh kitawn in ka min in ahon sam ua, inn lam apat a hong kuante ahi chih ka thei hi.

Ka kiang ahong tung a, Amau lak a St le hong tel di ka sak leh ahong tel kei. Huai phet in St omna ka dong pah a, kuaman a-omna athei kei uh. Nang toh kuankhawm hilou maw, nang na thei zaw kei dia,, chiin ahon dawng zawmah lei uhi. Bangthu bang la om ahia, St tung a bang thil tung ahi dia aw,,, chiin paulou in ka ngaihtuah dedu mai hi. Jo, ruang na mu uhia? Aw ka mu uh, chiin thil omdan ka gen pah a, St le inn lam akhualtaai dia sawl ka hihdan ka gen hi.

Himahleh amau bel huai thu bangmah athei kei ua, Mimang zong dia i kuankhiak lai ua Khuaikawl lam a na hon kuansan ziak ua nou hon zong dia hong kuan ka hi uh. Khotaang heutu te'n nitak a zong hial zaw kiliamsiat mahmahle lauhuai ahi a chih ziak ua nou ngaihven a hongkuan ka hi uh. Midang zaw kuamah hong kuan nawn kei un teh. Ahih ziak in a ruang mu na hih ualeh chu zanmial le gen thei i hikei ua, azan azan a i buaipih uh ngai di ei ve,,, chi'n ahon gen hi.

Thil omdan bangkim hilhvek ka hih man in ka muhmasak na uh singkung meivaak a salh ua leh amaa a-omdan mah in singleek ah ana kikhai nawn hi. Amaule lamdang sa uzaw ahi ngei dia, kuamah paule a-om kei uh, a daih in ka dai sipsip mai hi. Nitak a hichimai a hih theihvual hilou hiveh aw maw,,,, zingkhua hong vaak leh awl a vaihawm ngai diin ka gingta chia upa pen in ahon gen tak in nial ka sawm kei. Ka lungsim in bel hichi khop a keikia a haksa ana thuak ing a, hiai mun a zankhua a om di chih ka ngaihtuah chiang in ka lungkim lawmlawm kei. Himahleh upa te vaaihawm kalhtu hih ka ut louh ziakin ka dai mai hi.

Neek di ahon puakte uh ne in ka hong tut khawl ua, keikia a ka om lai toh teh in chu nuam vengveng tak ahi ta. Upa pa mah in mi 3 in hiai ah ka ompih di ua, nou midang khat toh inn lam ah ana pai leuchin,,, chin ahon gen hi. Innlam apai ut sim thou mahleng apai pawl hih di ka ut louh ziakin midang kuahiam nih sawl diin ka gen hi. Aziakbel mikhat kia sawl na chi ahi nawn kei. St tanchin bang hizel ahi chih le theih hilou, ruang laakkhiak theih louh toh, St omna theih ahih lou toh ka buaina a thuah nih ahong suak ta.

Upa pa thu bang ngei in innlam a khualtaai diin mi nih (2) in ahong paikiik san ua, zanmial nuai a gamtat dan omlou ahih man in koule anuai ah khawvak ngak in ka tu uhi. Zingkhua hong vaak a, ka theih bangbang ua buaipih diin ka hong kisa uhi. Mipi hong tunma ngei a ruang lakkhiak sawm in ka buai mahmah mai ua, kiim leh kia'ng ah mihing natna thuak a gimtak a thuum hut-hut thawm zaak di a-om gige zawmah hi. Huchih laiin sing leek a Nenem ruang kikhai apat in sisan ahong tak khe keuhkeuh a, a sihna sawt simta hia, bangziak a sisan thak hichia hong taak khe mawk ahia chih ka theisiam thei kei.

Kou lak a mikhat singsiam deuh a ka ngaih un singkung a kaal diin ahong kisa hi, awlsam tak in aka pi tan kalthei mahleh maban sawn dia akisak chiang in lauh khat nei hileh kilawm in ahong kum kiik zel. Huai kia hilou in huih nung hetlou hinapi in huai ruang kikhaina singkung a lingin ahong ling zungzung zawmah hi. A nuai apat ka theih bang khamkham un kana haanthawn zel ua, a tawp in ruang omna ahong tungtou thei hi.

Khen ~ V

Himahleh olsam tak in a lakhethei tuan kei. A kawlzaalpi a gamkhau ka sahkhawmte un a remna lailai ah ahon khih a, a teptaangtu sing saat diin ahong kisa hi. Huchih lai in singleek a ruang ahong taang a, hiai zaw kou anuai lam a omte'n le chiang takin ka mu uh. Kuahiam khat in thazawh tak a akhoih hileh kilawm in ahong kihei a, ruangle olsam takin ahon domkhe thei hi.

Himahleh singleek fit 20 val saang apat khiak mawkdan omlou ahih man in a kumpih didan a buaihuai ngeimai. A khente'n panpih sawm in singkung ah kaal ka sawm sek ua, himahleh kuamah kaal suak zou ka om si kei uh. A tawp in khau toh paang in ahon kumpih thei hi. Lei ahong tun nung in ka puan neih remchang bangbang un ruang ka tuam ua, agim le zaak nuamlua ahi nawn kei, thou toh kituh kawm in ka buai mahmah ua, a zawnna'ng laang khawng bawl in puak khiak theih mai dia kimansa in ka koih uhi.

Huchia ka buaipih sung teng unle thawm lamdang leh mulkimhuai taktak zaak di a-om gige, himahleh lauh le ka lau peih nawn kei ua, ahi di mah angai hileh kilawm khop in kuaman ka ngaihsak peih nawn kei uh. Ka lak ua upa pe'n in vaai ahon hawm a, a hithei dandan a puakkhiak hoih asak thu ahon gen ziak in koule ruang zawng diin ka hong kisa uhi.

Nitaak a vuah azuk ziakin gamnuai anaal mahmah mai a, lei lah kol a kol zawmah. Ruang lah numei khat ruang mai himahleh gik in a gik zawmah lai hi. Sausimtak ka paipih nung un thakhat thu in khaw omdan ahong kikheng a, huihpi vuahpi ahongnai ahi chih a chiang mahmah mai. Kinthei bangpe'n a gamtat sawm mahle ung hichimai a hithei hilou ahih man in pilvaang kawm tak in ka paipih zel ua. Khaw omdan ahong danglam apat sawtlou in ka omna gammang kawm uh huipi'n ahon nuai ngal hi.

Huihpi hichi khop in haat mahleh vuah bel a zunai hial kei. Gammang kawm a sing lianpipi te baak (hiang) huih in ahon muut tan a, kou hon dengkha phialphial in ka kiang chiitchii uah ahong ke dopdop zel hi. Huaikia hilou in huih nungdan lah sak leh khang apat nung tuah hileh kilawm in kou omna mun ah sing ahon muut awn khawm a. Abuaihuai ngei mai. Pai ginat theihlouh khop in singsawl huih muut in ahon subuai den zawmah hi. Huchia buai tak a ka pan lai un innlam apat hongkuante toh ka kituak ua, amau toh pangkhawm in kawl tung munzaang tan ka tun thei uhi.

Innlam apat hong kuante gen daan in "St zong di toh, hiai lam a ruang paw di toh mihing ka kidaih kei mahmah mai ua, khawki'm te'n phatuamngai in tuzing khawvaak tuung apat in panpih diin ahong kuan ngal ua, himahleh tutan in St tanchin bangmah theih ahi naai kei." chia huaithu ahon gen tak un keile ka lungsim ahong buai mahmah mai a, karkhat mahmah ann lah ne ginna lou, zan alah ihmut chih himhim om thei lou ahih man in ka taksa achauh toh, ka hehtha bang asuak maiamah hi. Muanpu lungkim na dia thudik puan khiak bang ka ut tha a suak a. Himahleh a kikheel ta. Tua thudik ka puan in bangmah phattuamna anei nawn lou, thil ahidi bangbang hikhin ta ahi.

Huihpi nung lah daai thei lou, innlam manoh in ka paipih zel ua, lampi vaat pawl te singsawl saat sa, lam nawn a apaih khiakte khawng uh ahong kitawm khawm a, mihing in i ut bangtak a thaang daai ikaih hileh kilawm khop a lamdang in lampi avaatsiang sa uah ahong kise khawm zel hi. Huchih lai in thil omdan theih hileh kilawm in Valupa khat in "Nenem sihna ziak kithei henla, hiai tantan a pitung tu kithei hileh phuba laksak uthuai hina e,,," chiin ahong genkhe mawk hi.

Vaalupa pa'n huai thu ahon gen tak in ama saang in huihpi ahong haat zaw a, ka ruang zawn uh le ama sang in ahong gik zaw mawk hi. A tawp in giklaw mahmah ahih chiah kuamah pangzou omlou in ka ngakhia ua, thil omdan kuapeuh in theisiam chiat ka hih man un kuamah pau di le ka om nawn kei uh. A ruang ka et chiang unlah amah kia lah ahi ngal a, huaile numei hizawmah, hichi tel a gik chih mawk,,,?

Paipih nawn diin ka hong kisa ua, laang zawnna ka hawn domkaang pat ualeh ka ruang zawng uh bangmah omlou hileh kilawm khop in ahong zaang thekthawk nawn zel hi. Bangmah gen lou in ruang zawngte ka ki-en tuah ua, huchih lai in Nenem ruang ka zawnna ua pat ahong tawmkhia hi. Akhen laulua chih ngaihna theilou in ka taisia ua, a ruang lah guh neilou bang mai a zoi a ding liing doldol kom in koulam en in mulkimhuai tak in ahon nuihsan zawmah hi. Kuamah paungam ka om kei ua, ka omna mun chiat ua ding kawm in ka gaal-et thoh maimah uhi.

Valupa pa'n hichi mai a thil fel thei lou di ahi,,, chiin a diinna apat ahong paikhia a, thakhat in mandiin a hong kisa hi. Amat toh kitawn in ruangle a puuk suk ngal a, huchiin laang tung ah ka koih ua ka hon paih nawn uhi.
A innkuante ngetna bang in ani mah a vuui lou in zingchiang a vuui diin khotang heutute toh ahong kihou ziak un zaan giaksak di chiin thupuukna ahon bawl uh. Huchihlai in St lah muh hinai lou, khotang buai in akibuai vengvung mai hi. Sun lam a gamtatna gimhuai mahleh singtang ahih ziak in nungak tangval mi khat lel tellouh le akilang lang mahmah mai. Huaikia hilou in St zong pawl toh, ruang zanhakpih pawl toh, mihing kidaihlouh ziak in peih lou pipi in nitak dak 9 veel in keile ka kuankhe teei hi.

Zan ahong sawt a, thil omdan ahong kikheng hiai-hiai hi. Mipi hichizah lengkhawm a omte nangawn zah zou lou in a hong gamtang nawn pan a. Nitak ruang zanhakpih a lengkhawmte zong lengkhawm ginathei le ka om nawn kei uh. Inn-nuai a mulkimhuai taktak a thawm zaak di om leh mit ngei a muh dia ahong kilaak khong in mipi om nuamsak lou ahih man in lengkhawm lai hihtawp ahi a, Saptuam Upa khat hong dingkhia a thumna ahon nei hi.

Himahleh a ma sang a uang zaw in thawm ahong om nawn a, inn-nuai a mei-aam bulom lengkual vutvut bangmai in inn-nuai ah meivaak a kipei vulhvulh den hi. Thuk tung a tuilumbel siin khawng thakah thu in mipite omna lam ah ahong kilawnphei thethup zel a. Huchi'n haksa tak in huai zan bel a kizanhak thei hi. Thil omdan kuapeuh in theivek uh ahih manin mahni kia a zuntha a pawt ngam a ki-omkei hial in ka thei. Huchih lai in St tanchin bang hi hiam chih lah kithei lou zawmah lai.

Nenem ruang le dan omsa le zuui zoulou in zinglam dak 8 ginma in vuui liam ahi a, inn lam ah piteek, puteek leh tawm a haat nawn lou deuhte si-gaal in a-om ua, tuailai leh ahat deuh chiang mimang zong diin gamnuailam zuan in a kikuankhe sauhsauh mai uhi. Bangziak a hiai singtang inn 200 vel phet omna a hichi khop a tanchin mulkimhuai hong tung mawk ahia chih kuaman a thei kei uh. A diktak in mi khat thil hihkhelh ziak a hiai bang a thil tung ahi chih ken ka theichiang mahmah mai hi.

Mimang zong a zanmial lak a gamnuai a hun zat di zong kuamah kithalawp a-om kei uh, bangthil hong tung a bang kituak di ahia chih kuaman kithei lou. Himahleh a lou thei lou ahi. Tutung mimang zong dia kuan chu keile ka pilvaangta, ka kawlzaalpi ah puan 2 ka pua a, khawnvaktui toh, nek di tuamtuam toh ka kuankhia hi. Huai chiah mi 2/3 lel kizuih ka sawm nawn himhim kei bok.

Khawkiim khawkiangte panpihna toh mimang zonna naak tak a beih himahleh muh chih himhim a-om thei kei. Akhen chiang in thuthang diklou "Huailam a te'n mu ta uh,,,, huailam a a suulnung mu uh" chihkhawng maimai, huaite lah akizaak mun luat ziak in kuaman belchian taak asa nawn kei ua, mudia ki-gingta kuamah om nawn lou in, Pi-le-pu daan a ni 7 zongdi akichih ziak in ni 7 ngaak nadia kizong maimai ahi ta.

Upa deuhte gendaan in St pe'n dawite pimang hiin a gen uhi, aziak ahihleh mipi hiaizah in amang patni a kizong pan, zong khak louhna himhim om nawnlou khop a ni 6 mahmah kizong ta ahih man in mimang pangngai hileh muh louh chihdan om lou mah ahi. a ni 7 nidi zingkal inle nungak tangvalte le chau kisa in thazawi mahle uh a louthei lou a kuankhiak ngai ahi chih thei in St zong diin ka kuankhe nawn sauhauh uhi. Himahleh zon na di dang om nawn tuanlou ahih man in nidang a akizonnasa khawng mah a ka kivei kual maimai uhi.

Nitak khua ahongmial takin gam kuankhe te'n innlam ka hon naih khawm pan ta ua, daan omsa bang in ni 7 kizong nung a akimuh zoh louh ziak in hankuang ah a vante vuui liam di chih ahi. A zan a vuui hial pe'n hoih akisak louh ziak in misi pangngai dan a sunnung dak 12 lak a vuui dia thupuuk ahi. Nungak tangval gim kisa mahle uh a lou thei lou ahi. Misi inn ah zaanhak diin ka hong kinaihkhawm ua, ni 7 mahmah paita ahih man in kuamah dah a kap peih le aki-om nawn kei.

A innkuante zong mipi tung ah akisuanglah uh chih haihvual ahi kei. St zonna a ni 7 mahmah tha-le-zung seng kia hilou in khaw zaang mipi aneu alian mangbang tak in ahon omsak hipen in ka thei. Huchihlai in Nenem-te inn lam leh Muanpu-te innlam ah thawm zaak di a-om den lai hi.

Zingkhua ahong vaak a, tangval phatuamngai te'n hanmual lam ah haankhuk toudiin a kinaih khawm siausiau ua. Huchilai in kei bel ka omdan ka theisiam kei. Lawmte sihni a hankhuk toh di hia ahih keileh a inn lam ua om di chih ka theisiam kei. Muanpu sih lai a ka hih bang in haanmual lam a kuan lou in St-te innsung lam ah ka luut a. Innkil khat ah tu in ka kingaihtuah den hi.

Bangziak a ka lawm hoih thum mahmah tu hun sawtlou chik kaal a chaan ka hi dia aw,,,kei tung ale hong tung maimah di ka chi,,,,, Muanpu'n thudik puangdia ahon deih peen ana puang hileng zaw hiai bangtel tuak lou di hiinga. Kisiik in ngaihtuahtuah mahleng bangmah a phatuam nawn kei. Thil ahidi teng hikhin ta. Tua thudiik ka puankhiak bangmah phatuam nawn lou ahi,,, chia ka kingaihtuah lai in St Nu keilam manoh in ahong pai phei a, ka kiang a tutna awng ah ahong tu hi.

Nu Niang (St Nu) omdan ka et chiang in lamdang sakna lianpi ka nei. Amel ah lauh nei hileh kilawm in ahong om a, banghiam geen sawm in akam bang ahon ka awkawk sek mahleh bangmah genlou in ahong tawpkiik zel hi. Kenle thil omdan ka theisiam ta, St le ka lawm dangte dan a hong kilaak dek ahi ngeingei di, ahih keileh Nuniang in chu banghiam muh nei ahi. "Nuniang bangchi e, na omdan lamdang naa chia, lauh nei maw,,,, chia ka dot leh ahon dawng kei a, alu apei thoh ringot hi.

Khen ~ VI

Phunlou paulou in atutna apat a hong ding khia a, innkong lam manoh in ahon pawtsan hi. A omdan diklou hia ka theih ziakin Nuniang nung ah ka delhzui pah a, innkhang gamlak lam manoh chih ka theih in gamlak alut ma ngei a matman sawm in kintak in ka delhsuk pah hi. Himahleh innkong a mipi kivei souhsouhte'n Nuniang gamnuailam manoh a pai amuh hetlouh peen uh lamdang ka sa peetmah hi.

Anung ah ka delhzuui zel a, a min in sam ek-ek mahleng ahon ngaihsak kei a, ka matphak louh chiahchiah diin a pai lauhlauh hi. Tawl zen a ka delh nung in munkhat ah diing kom in ana khawl a, bang gen a kinei ahia chih ka thei kei. Amah zaak di khop a phun in a gaal muallam khawng kawk in phun bulbul kawm in ahong nui khe thepthup zel hi. Nuniang omdan diklou ahi chih ka thei a, a puanaak ah ka leen a, innlam ah paikiik pih sawm in ka kaai hi. Himahleh hichimai in ka kaai zou het kei. "Hiai ah ka tapa a-om vele, ka tapa ni 7 mahmah na zon nuang uale mulou na chih himhim uh, chiin akiang a kuahiam khat om hileh kilawm in ahoupih den zawmah hi.

Kenlah kuamah ka mu kei a, Nuniang omdan in ka mulsi bang a hon dingsak zou hial hi. Nuniang hongpai ou, innlam ah na tapa in ana ngaak ahi,,, chia ka chih zenzen leh heh in ahong heh a, "Bangdia zuau hon hilh e, ka tapa hiai ah a-om voi, nou lawmta le ki-it kingai tak a kithuah i honsak leh na kibawl dan uh lungkim hetlou ka hi,,," hiai thu ahon genna aw peen jaw Nuniang aw pangngai hilou hiveh aw chih ka thei. Beidong tak a ka om lai in innlam apat mi nih ahong pai ua, amau bang chichi hiam a ahong khem ualeh Nuniang le ahong pai ut nawn hi.

St vante ahong lakhawm ua, haankuang kibawl ah a vante ahon thunkhawm uhi. Vante a guang khit un haankuang siin ahon kilh ua, innkong ah misi pangngaite ahihpih bang un lim kilaak pihna khong aneih khit un haanmual lam ah vuui liam diin a pawkhe ta uhi.

Muanpu leh Nenem sihna pe'n kar khat bang beita ahih man in huailam pe'n chu neukhah in a ngaihthah theih deuhta a, huai in khawtaang vaihawmte bang a dawn zangkhai biik mahmah mai hi. Himahleh Muanpute innkim leh Nenemte inkiang khawng a thawm om pe'n a dai tuan kei a, niteng a uang deuhdeuh hileh kilawm in aneu alian in a gen vengvung mai uhi. Huchihlai in St thawm bel bangmah zaak di leh muh di a-om lam akithei zui kei thethup zel hi.

Tangval sawmgiakte lamdang sak leh gentam pe'n ahi hial di, ama zek a mi 2 site'n thawm neuhneuh gen di ahauh-hauh maizen utoh, St sawmgiakte'n bel bangmah gendi a theikei vanglak ua. Huchihlai in Nenemte inn, singtang inn adia hoih mahmah, khopi a omdiale sit huailou khop a hoih Concrete Building ahihleh luah ngaihna omlou chiin a sungte'n a kisuankhiak san uh. Himahleh mundan ah kisuan kichi mahle uh a kisuanna inn uah huai thawm in a zui zel a, a tawp in tangval bangzah hiam in giahpih ngai khop in ahong om hi.

Khawsung a thawm lamdang taktak bei kei mahleh, ne lou dawn lou a om thei lou akihih man in kar 2 abei nung in chu khawsung mipi'n le mahni na kuul leh poimoh sem in ka kuankhiaksan pan ta uhi. Gamlam a nnasem te'n zong Buhtuh akizou a, buhtuh kizou mahleh awl-le'n omlou in loukhawh ahong ngai nawn ngal hi. Loukhawh tha-it in lougiak diin kisa sek mahle uh mahni innkuan kia giak ngamlou in louzau ate innkuan 3/4 khawng kizawn khawm in loubuuk khat ah a giak khawm mai uh. Hiai khua a thil tungte et in hichi khop a dawilok ule demhuai lawmlawm kei un ka thei.

Huchihlai in hunleh nite liamzel a, himahleh ka thil muh leh tuahte bel zaan zek a ka muh leh tuah toh akibang gige a, ihmut sawm a ka mit ka siin chiang in ka mitkha ah ahong lang a, ihmu thei lou, ann lah kamlim tak a ne thei lou in ka om den hi. Koule ka School kaina lam uah ka hahpan mahmah mai ua, tha-it tak a class lak lai khawng bang in ka mitkha ah ahong lang a, akhenchiang bang in a taktak bang mai a fiah in ka mu sek hi.
Nikhat class ka laak lakloh lai in ka Headmaster pa un staff teng ahon samkhawm mawk hi. Lamdang sa tak in ka va pai a, midang te'n bel thil omdan ana thei vekta uh ahih man in huchi lawmlawm in a phawklek kei uh. "Jo nang tangval omsun na hih chiah damlou ahon paw dek ua na phakman na tantan uh lou zaau lam ah vapai unla, na kituahkhak nana uah na hong kiik tei mai du. Kou hiai a madamte toh khawmual ah singpi leh tuisik in kana dawn di ua,,," chiin ahon gen hi.

Huaitak in lou lam apat thu paw dia hong kuan papi in, "Lou apat hon pawdi zaw kidaih vanglak uh eive, kuamah kuan le ngai kenteh, ahihziak in innlam ah nou loungal kuamah inn om muh di om lou ahih chiah nou mah in singpi leh tuuisik khong na buaipih mai uh ngai leh kilawm,,chi'n ahon gen hi. Ka omdan apat thil omdan theisiam lou ka hi chih a theih ziak in bangmah ka gen ma in kou hong hilh dia hong kuan papi khat in hichiin ahon hilh hi. Tuzing vaai kuan in St-te lou gi pa'n buuk ah thawm zaak a nei a, amau lah St sih apat tunitan kuamah kuankhe nai lou uh chia a va etchiang leh buuk sung a St vamuh hidi hiveh aw. Huai phet in louzau nai a omte ahon sam khawm pah, koule kintakin ka va naihkhawm pah uhi.

A taksa a chau mahmah mai a, a mel-le-puam St mah ahi chih kithei mahleh pute'k kum 70-80 di mah bang, a vun bang tawn nennawn mai hi. Pau le pau ging zou nawn lou, a lu khawng pei a pei thoh mai ahi, a damsuah le gintakhuai kei. Ahihziak in hichitan amang nung a kimu nawn ahih chiah kipahuai himhim, a sungte le thil omdan teng ka hilh nai kei, ahih ziak in hilh vek vanglak zaw hoih in ka thei. Denchiang in tangval hoih hethut dan a muh sawm in pute'k pi mukha mawk le uh a thuakna uh thuahnih sawnsawn di chiin ahon gen a. 

A mel apat St damsuah a gintak mel kei chih a langchiang mahmah mai hi.

Kou le St te inn lam manoh in ka kizui khe ngal ua, akhente inn lam ah, akhente khawmual a tuisik leh singpi tawi in ka kuankhia uhi. Suntanglai himahleh hanmual kiang a sihal ham nguuknguuk khawng zaak anuam het kei. Simbu khawng nitak chiang a haam deuh isak leh sun tang lailai in ahong ham kuhkuh mai hi. Ka seppih numeite omdan apat in alau uh ahi chih ka thei. Himahleh a nep didan kenle ka thei tuan kei.

Khawmual ka tun tung uapat in ka kiangzek uh thawm ahong om pah a, hongtung dek baihna uh e maw,,,, himahleh sawt kuam tak ka tut nung un le a thawm uh a ginna mun ngei mah ah a ging den mawk hi. Dakkar nih mahmah ka ngak nung un ahong tung ua, St Ni 40 phial mahmah gamnuai a mang ahih man in a namsia a, huih nun zawng khawng in a uih vukvuk mai hi. Amel munuam in daak bawl sek mahle uh puan a kikhuh vek ahih ziak in hichimai a muh theih ahikei.

Kha khat val paisa a misi vuui a kivuui liam khin St, tua dam a inn a kizawng luut nawn ahih man in a sungte kia hilou, khawtaang mipi a kipak ua, akhen kipahziak a kap pawl toh a buai in ka buai vengvung mai uhi. Huchia buai tuukpi a hong vennung in loubuuk a ava mu masa peen kiang ah amuhdan gen diin ahon sam ua, amahle nnasepna van toh ahong ding khia a, paukam siam ngellou khat in hichiin ahon gen hi.

"St kivuui nung a ni 2ni apat in Pathianni chihlou ka kuan gige hi. Himahleh St sungte kuamah akuan ngei louh ziak un a buuk ule a kidou gige hiin ka thei. Himahleh zaan zing a nnasem ka bung di ka kuan leh a loubuuk uh ana kihong heuhou mawk a, lamdangsa a ka et-et leh a sung ah mikhat kiveivei ka mu hi. "lou ve'ngte le hongkuan ngaap ta uh eive maw,,,," chiin loutaw lam ah ka mabaan a bung diin ka kuansuk san hi.

Kenle ka nna sep ka awlmoh luat ziak in khawdang mundangle ka daak khe man kei. Suun khawl diin buuk ah ka pai a, lou buuk apat ka daak kual a, himahleh St sungte sepna di awm himhim ka mu kei. A kunpatni uh ahih ziak a thazawi kisa a sem peih lou uh hiinte chiin kenle ann khawng ne in sunnung bung diin ka kuan nawn hi. Sunnunglam ka sep di bangbang ka sep khit in lou luui ah ka kihahsiang a, inn lam ka hong pai hi. Nitaak ann nekham St sungte kiang ah ka pawt a, loukuan a-om ule om louh uh ka va dong hi. kuamah kuan omlou uh ahih dan ahon gen tak un ken le bangmah dang ka gennawn tuan kei.

Tuzing in zing ann nekham nidang sang a baihzaw in ka kuankhia a, St te buuk le zaan a ka muh bang mah in ana kihong lai hi. Lau kawm sim pipi in ka naih a, asak apat ka et leh buuk sung tuanglai ah mikhat lum ka gaal muh hi. A gaal apat chiang theilou ahih man in ka naih zel a, atawp in St mah hia ka theih ziak in buk sung ah ka luut khum hi. Ka houpih chiang in ahon dawng kei a, ka omlam thei lou mah bang in ngaihle ahon ngaihsak kei zawmah hi. Amel ka et chiang in St mah hia ka theih ziak in kenle lou vengte ka samkhawm a, hichiin lou vengte ahong tung tak un amau toh ka buaipih ua, inn lam ah ka hon pua uhi." chiin ahon gen hi.
Tui dawn di apiak chiang ualah dawn nuam lou, ann lah nenuam lou, paulah pau lou, hiai zaw mihing hinawn lou hiveh aw, amel khong et mai inle mihing pangngai mel mahmah le pu nawn lou ahi. St mel muh a nuam kei a, akiang a omom le ka ut tha a suak nawn kei. Bangmah ne a dawn lou hinapi a taksa bel a keniam tuan kei vanglak hi.

Huchia kha khat phial mahmah a etkawl nung un ma lah sawn lou, kiam lah kiam tuan lou ahih chiah chiin a sungte'n le ngaih khat a ngai in a kul leh poimoh sep ngai ahih man in St U tapa Samuel kum 10 mi lel toh inn ah nusia in, kuul leh poimoh sem diin a kuankhiak san pan ta uhi. Bangmah ngaih phat louhna anei kei ua, Samuel in zong a Nu leh Pa kiang ah a Paneu omdan bangmah a gen ngam kei hi.

Hun leh nite hongliam zel a, St le a ngeingei mah in a-om zel, huchihlai in Samuel pe'n damlou a gawng deuhdeuh pen lamdang asa mahmah mai uh. A sungten a dot chiang un lah nauppang kum 10 mi lel in bangmah a gen ngam si kei. Akhen chiang in lauh nei hileh kilawm in a kiguih phutphut zel a, a mit hah apat khawng in lauhhuai mu hileh kilawm in ahong hak khe leiloi sek hi. A tawp in Samuel nu leh pa beidong in doctor kiang ah ahoh pih ua, himahleh bang natna ahia chih doctor inle a mukhe zou kei zawmah hi.

Zankhat lupna tung a Samuel damlou a lum lai a chi naak tak in ahong sa a, khua le phawk lou in ahong hai paupau mai hi. Huchia khawsik saanglua ahong haipau in a paneu omdan khawng a hon gentel kha a, huai apat a nute'n thil diklou om ahi chih a thei panta uhi. Samuel khawsik ahong daai a, lauh nei ahi chih haihvuallouh in a pa aang ah a kitholh luut a, kaantha nuai ah akikhuh thenthuun mai hi. Nitak sawt-ta ahih man in thawm le a daai mahmah ta, lupna tung ah Samuel pa'n Samuel kiang ah bang e na lauh, kei hon hilh lechin ken hon holkhiak sak di kei voi, kei ka om naak leh bangmah lauh di om lou, hon gen awle bawi" chi'n a tapa kiang aha thil louh gen diin a sawl hi.

"Pa na kiang ah gen leng na omlouh chiang ua aman kei hon that di chi evoi,,,,,," chiin a dawng a. "Bawi kuaman hon that lou du ahi, kou na nu toh hon ompih gige di ka hi uh,,," chia apa'n akhem tak in Samuel inle a thil muh hichiin ahon gen hi. "Ka paneu toh inn a na hon omsakni uapat in ka paneu in ahon vau den hi. Vaai na kuankhiak phet chiang un kintak in ahong thou a, ann bel a ann om khong a khut le sillou in a sung sawk a, meh khawng le thuuk sese lou in a belluh zel hi.

"Paneu na duh leh hoihtak in ne ve, na khut lah sillou chin a," chin gen mahleng ahon ngaihsak ngei kei. Nou na om chiang ua damlou kichichi na a, na omlouh chiang ua bang ahaat a hat ahi. Ann nekham ahong paikhia a, khintung khawng ah a ne'k di zong in a tawm in ahong tawmkai zualzual mai. Khintung ah puteek bangbang a tu in ahon nuihsan ekek zel, huai chia khintung apat hong tawmkhia a. "Kholak ka pawt dia, kuamah kiang a na gen louh di, na gen ngeingei leh nang hon that di ka hi,," chia gen kawmin innkong lam a taipawt zalzal zel hi.

Himahle midang in muthei lou uh a hi diam ah, midang toh kituak kha didan a a-om chiang unle kuaman etle en kei ua, hou le houpih ngei kei uh, a paipelh khit chiang bang un ka paneu in anunglam khawng ua angiim a, a lei khawng a khaat khum zualzual zel hi. Ken le kana lau thei mahmah mai hi." Hiaitu Samuel in apa kiang a agen tak in St sung a dawi luut ahi chih a thei a, atapa le amahkia a taisan hoihlou ahi chih thei in a nupa un ahong ki-om khelkhel ta uhi.

Khen ~ VII

Nnasem dia akuan chiang unle a nupa ua kuan nawn lou in khat in a tapa uh ave'ng ua, aki-inn om khel zel mai uhi. Huchia piching in inn angak gige chiang un St le gamtang ngam lou in a hong keniam hiaihiai a, Samuel in apa kiang a athil tuah a gen apat kar khat nung in St le si chih thu ahong kithei ngal hi. A si toh kitawn in a taksa ahong namse (uih) ngal a, innsung a kuamah om theih louh khop in a uih hi. St pe'n sawt pek a si in amah sung a dawi om in mihing dandan a omsak hippen in aki-ge'n. Asihni mahmah in akivuui liam a, ama teng a bangmah thawm nei ngeilou hinapi, akivuui liamni apat in thawm ahong kipan nawn ngal hi.

Gen neuhneuh a hong tam nawn panta, St damlai a pute'k bangmai mel pua a kholak leh dainawl khawng a nupi singpua khawng in a musek ua, nitak khua amial naak leh kholak a mi kivei maimai muh di le a-om nawn mang kei. Huaikia hilou in sun vaak mahmah inle gamlak, dainawl hoh di paching toupi mahnikia hoh ngam a om nawn mang kei uhi. Ka lawmhoih mahmah thumte'n a damlai hun ua kuamah poi khoih/gen ngei lou uh hia, bangziak a asihnung ua hichi khop a mipi hon mangbangsak uh ahi dia aw,,,, chiin ka kingaiihtuah sek hi.
Hun hong paizel a, kholak, dainawl kia deihkhop lou in innsung a luut khong ahon thangsak panta uh. 

Nungak tangval mahnikia lumte kiang ah akilaak deuh ua, a gamtatdan uh mi nih (2) kithutuak a ahih uh abang pe'n. Aziakbel inn-nuai lam khawng leh innkong khawng ah thawm lamdang taktak hong om a, huai thawm ahong omlai ngei in room a nungak mahni kia lumte ahong kikoukhe zel uhi. Bangmah muhtheih lah omlou, mi kikouna lam a et chiang un tukverh kihongsa khong kaan muhdi a-om ngei kei.

Zingkhua ahong vak chiangin lah numei niik, bra, leh a biik takin pasal underpan mang chihthu mah zaak masak ahi zel, kua hih ahia chih bel kuamah hilh ngailou in sia-le-pha thei pha chiang adiin chu theihsiam sa ahi. Nitak a van mangte ahihleh lamdang takin dainawl singbul zaang khong ah, secondhand bazar bangmai in a lawmpi'n a kimu kiik zel hi. Himahleh avan muh kiikte uh lungsim nuam tak a ak zaw haksa kisa chiat ahi ngei dia, kuaman huai vante a ak lam uh akithei nawn kei hi.

Muanpu thawm bel zaak louhna a sawt-ta, phuba lakhin a kingai, alung kimta ahi maithei. A innkuante'n le bangmah gen anei nawn kei uh. Huchihlaiin St te inn leh Nenemte in bel a lang nak deuhdeuh ahi dia aw chihtheih khop in gen-le-sak a bei thei kei. Tangval hon giakkhawmte lah kuamah giakngam om nawn lou a kihih man in Nenemte inn pe'n luah ngam nawn lou in, a nu lah pa'n inn dang aluah ua, mundang ah a kisuansan uhi.

Nenem sungte kisuankhe mahle uh huai inn luahlouh a om pe'n ah thawm a dai tuan kei. Zan hun kia hilou, sun hun nangawn in luahtu om bangmai in a sung ah thawm a-om zou gige. A khen chiangin kipak a nui ging khawng, akhenchiang in khasiat mel tak a kap vungvung thawm khong zaak di a-om gige hi. Inn apawtsan na uh kha nih (2) painung nangawn in huai inn ah thawm a daithei kei a, lamdang mahmah khat ahihleh a luahlai ua a siangthou bangbang in a siangthou zou gige mawk hi.

Hunte hongliam zel a, khosung mipi'nle ngeinaseh gawp hia akihih, ahih kei leh laang peih nawn lou zaw,,,,? Kuaman a kigen peih nawn kei a, nidang a pasal toupi gam kuankhe ngamlou tamtakte bangle bangmah lauh neilou hi-awm takin mahni nna kuul leh poimoh sem diin a hong kuankhe nawn sauhsauh panta uh. Thudik ka puangkhiak louh ziak a hichi khop a thil mulkimhuai a hong tung pe'n theihsiam hak ka sa kiik zozen, a thil hihkhial tute kia'n thuak uh hile bel khawk ka sa lawmlawm kei. Bangmah poi khoih/gen lou, naupang leh numei tanpha lau leh mangbang tak a a-om na uh kei ziak ahi chih ka kithei a, kisiamtan haksa ka sa mahmah mai. Himahleh tu'n chu a thawm a daai deuhta. Keile lungsim zangkhai deuhin ka omthei ta hi.

Kum le beidi a hita, phalbi khovot in ahon nuai panta a, Nenemte inn a thawm om chihlouh ngal thawm dang gen diing le a-om nawn kei. Lungmuangtak in aki-om thei ta. Huchia lungmuangtak a keile ka omlai in nitak khat ka omdan ka theisiam kei, banghiam khat honsia om hiin ka thei a, ka tut chia lah nuam lou, ka lup chia lah nuam tuan lou, ka omdan peuh ka ning kitel ahih man in a tawp in damdawi tang thum (3) ne in ka lum suk mawk hi.

Ka damdawi nek in hon zou ahi ngei dia sawtlou nung in ka ihmu pah a, zinglam dak khat (1) hiin ka thei, ka lupna kiang a mi kihoupih ging susu ka za a, tukverh leh ventilation apat kha vaak hon tatlut ziakin ka room sung akimu thei liikliak hi. Ka room sung vak phiphelh ahih man in ka lupna kiang a mi kihoupihte kua hihiam chih theih sawm in ka en a, hichimai in kuamah muh ka nei kei. Himahleh mi kihou ging pe'n adaai nai tuan kei.

Khavak in hon tatna deihbang a vaak zoulou hinteh chiin linght ka me'k vak a, himahleh bangmah muhdi a-om tuankei, ka room sung ah mihing sisan gim thang he'm-huam ahong nam a, huai gimsia sa in ka naak bang ka hum hial hi. Gimsia le dai taanteh chia ka naak humna ka lak-khiak leh thil muat uih gim a hong nam nawn a, ka lupna nuai khawng ah ka zohngeu(cat) uh ne'k baang zusa si khawng om hiinteh chia ka lupna nuai khawng ka et chiang inlah bangmah ka mu si kei.

Awl in thil uih gim le ahong daai hiai-hiai a, keile light off tuanlou in ka lupna ah ka lum nawn hi. Ihmut ka sawm chiangin ka harh deuhdeuh a, zinglam dak nih (2) gingdi hipan, thohna dia lah baih lawlai ahih man in lupna tung ah hak kelkul kawmin ka lum hi. Huchia ihmu thei lou a ka lup lai in ka khekhuantaw lam a tukverh parda huih mut hilehkilawmin ahong kipei leplep a, mit khaplou hial a ka etlai in anawl lam ah awlawl in ahong kikhiin phei hi. En lou di chimahleng ka enlou thei kei. Lauhna'n ka pumdim. Lau kawm pipi'n ka en den hi.

Phalbi khovot lai himahleh ka kho-ul in ahon bual a, khua lum kasakluat ziak in kaantha le silhthei lou khopin ka om hi. Huchihlai in ka room tuhverh para anawl lam a hong kikhiin tawm vek ahih manin khavak in atatvak, pawlam chiangtak in ka muthei hi. Ka thoukhia a parda anawl a kikhin tawm vek pe'n ka zaak hoih khit in ka lum kiik nawn hi. Sawtle ka lum man kei, ama a akikhiin bangmah in parda ahong kikhiin tawm nawn a, ka innkhang huan ua kolsingkung a liing in ahong kisoih liing nawn hi.

Ka lupna apat chiangtak a kimuthei ahih ziak in mitkhaplou hial in ka en a, singkung kisoih liing ahong dai a, sawtlou nungin ka room tukverh limlang apat in mikhat in bungbu (alehzawng) zawng in ana en kelkul mawk hi. Ka lauh luat ziakin ka kikou khe man phial, himahleh ka mitvai ahih khaak leh chiin ka kingaihtuah thak a, hoihtak a ka et leh St adamlai a amel mulkimhuaitak mai, putek maivun tawn nin-nen kawm a ana en ahi chih ka thei. Hon et kia deihkhop louin a lei khawng ahon khaat khum a, akhen chiangin ahon kibawlsiat khum zel zomah hi. Taang ngam nawnlou ka hihman in tukverh lam en in ka lum den a. Huchihlai in tukverh ahong kihong in, St lu vuak tukverh teng luahdim in ahong daak leiloi mai hi. Chiangtakin ka mu a, himahleh ka taksa ataangthei si kei.

Kikou diin ka aw a suak zou nawn kei a, ka taksa lah taangthei nawn lou. Ka harh suah a, ka et leh ka Nu'n ka tal ah puan kawt in ana mek chih ka thei. Ka Nu'n "Bangthu bangla om ahia chih ka thei kei. Nidang a na thoh hun a na hong thoh louh ziakin ka lungsim anuam kei a, phawng sawm a na room ka hong luut leh tuanglai ah nana lumlai kong mu a, na taksa tengteng votvek ahihmanin kintakin na pa ka sam a, na pa'n ahong et leh thil omdan theisiam in lupna ah ahon sial tou a, khua na hon phawk nadia hichia puankawt a na tal hon dep ka hi," chiin ahon gen hi.

Ka tung a thiltung chiangtak in ka thei. Ka omdan, ka thilmuhte bangmah gen kei mahleng ka sungte'n le ahon theihsiampih mahmah mai ua, dot le ahon dong sese kei uhi. Sun nileng in bangmah sem ngaplouin, inn ah ka kibukhum a, ka sungte'n le hon ngaihtuah deuh uh ahi ngeidia, a ven in ahon veng thoh mai uh. Lau lua hikei mahleng ka sisan paisual deuh ahi ngei dia, thawmging ka zaak chiang bang in ka kiguih zotzot zel hi.

Huaizan a lu vuakin ahong sukbuai nung a dai vengveng a, hapta khat bang paita ahih manin keile ka lauhna pe'n ahong bei deuhta hi'n ka thei. Himahleh lamdangtakin hiai thu mite zaak a gendia ka kisak chiangin lauhna in ka dim a, ka kiang a gen loudia hon ngen hilehkilawm in ahong om zel hi. Ka lungsimle veng zou nawn chiahlou ahi dia aw,,,,, chiin kei leh kei bang ka kimuangmoh a, lah ka diklouhna pe'n mite kiang a genkhe diin bangpen genkhiak di ahia chih ka theisiam si kei.

Kum bei kuan ahita, kuaman genpeih nawn kei mahle uh thawm lamdang zaak di bel mite' omdan leh khohei dan apatin haihvual ahi kei.Muanpute inn bel laang chia gen zuui a-om nawn kei. Huchihlai in St te inn toh Nenemte inn (a sungte luah ngam nawn louhna pe'n) ah muhdi leh thawm zaak a-om gige, huaikia hilouin, a inn uh kha 6 lam mihing luah louh, luah louh kia gen louh kuaman gate sungle phak di et a le a-et nawn louh uh hinapi, lamdangtak in luahtu om bangmai in a pawlam tanpha a siang vivel gige mawk hi. Nenem pa' gendan in houh, "A sung khatvei mawngmawng en di chiin ka luut a, ka luut toh kiton in lauhna in ahon tuam ngal, himahleh suntanglai ahih toh sawt lou chu ka vakkual teitei a, hichitan kana luah louh uh himahleh ka luahlai sang mah un a siangthou zaw hiin ka thei,,," chiin ahon gen hi.

Khen ~ VIII

Hiai ka inn uh sum hichizah ka seng na, innkal kitawi zen a panga kana lamsa, hichimai a luah theih louh a a-om mai zaw ka lungsim ana a, theihsiam haksa kasa. Khatvei mai hilou, tamveipi ka lupna tung ah zan ihmu lou zen a ka kingaihtuah ni atam mahmah mai a, bangteng hileh hichia luah theih louh a a-om sangin chiin phelsiat sawm in tamveipi thupuukna kana bawl sek hi.

Huai ka thupuuknate semdia ka hong kisak taktak chiangin ka tanu Nenem ahong kilang a, ka manglam mai hilou ka mitkha hia chih theihsiam louhin sun tanglai nangawn in ahong kilangsek hi. Hichikhop a ka tanu neihsun in hiai inn it ahihlam a sihnung in ka thei pan. Himahleh ngaihdan haihuaipi hiin ka thei zel a. Ei Kristian kichite a diin hichibang khawng va gintak luat theihle ahi kei. Ka muhdan leh theih daante et in ka thil muhte Nenem hiin theisek mahleng amah Nenem pe'n hiai leitung a om nawn lou ahih chiah akha le bang ziak in leitung ah a-om lailai dia,? asih tuung phet a akha in a zotna di lam zuan khinta. Tua hichidan thu ahong om chiang a ka tanu min ahong kilam gige pe'n theihsiam haksa sakni nei sam ka hi, a zaakle nuam ka sa kei. 
Himahleh kei mahmah inle kana lam khasek zawmah hi.

Huaiziakin mihing kha i chih zaw om mahleh a sihnung chiang ua zaw hiai leitung a om-om nawn lou di hiveh aw, hiai a ka tanu Nenem kha laang a chihchih uh bangle kenzaw amah kha hilou in setan/dawite'n a mah hihdia kilawm asak dan ua alem ahong chiing maimai uh hiin ka ngai, huaiziakin khalang i chihchihte zaw a gendan siam le'ng, misi i neih chiang a adamlai a a khosakdan et a dawite'n a laang dia kilawm leh alaang lou dia kilawm a theisiam mahmah duun ka gingta.

Tua i khua a i gen mang moh te'k uh, na lawmte thum, Nenem, Muanpu leh St sihna mahmah bang ale nangle na thei dia, a damlai ua a khosakdan uh, a hindaan uh etin hichidi khop a laang diin kuaman a gingta kei uh. Himahleh a sihdan uh i et chiangin a mulkimhuai a, huai a sihdan uh thei in dawite'n le akha laang leh kilawm di ahi chia lem hon chiing uh hidia gingta mawk ka hi.

Ka ngaihdan ka genkhe siam chiah kei a, nangle na theisiam mahmah thou dia, ngaihdan haihuaisim mahleh kenzaw dikdia gintaakna lianpi nei ka hi. A ziakbel setan/dawi i chihte'n le thil bangkim hihthei, bawlthei uh, huaikia hilou a mihing lungsim tanpha thei uh ahih ziakin. Khalaang chia mahni tate min ahong kigentel sek zaw a zaak nuam hetlou ahi. Huaiziakin ina chikha ahih lele misite min gentel kholkeile chih ka deih mahmah chiin Nenem pa'n ahon gen hi.

Nenem pa thugen a dikna chiang om ka sa mahmah. Khalaang chih pe'n pi-le-pu hun apat ina zatzatsa ahih ziak in hichi mawk a va khek theih ahi kei. Himahleh misi kha laang i chih naak pe'n adamlai mihingte lungsim a asepdan bangle tuam mahmahin, huaikia hilou a amisi sungte adi mahmah a zaak nuamlou ahih manin gengen bangle hoih pe'n lou hiin ka thei.

Hun leh nite ahong liam a, kumthak mel bangle kimu leh hiai khua a thil tung inle ahon taisan ta di chih lametna toh kuapeuhin kumthak hun akizang hi. Himahleh mihingte lungsim ngaihtuahna bel mahni deihthusam bangbang kingaihtuah maimai ahih dan ahong langchiang mahmah mai. Thawm om nawnkei henla, inn neitu te'n le lungmuang takin luah kiik nawn uh henle khosung mipite le lungsim nuam takin ki-om leh chih miteng deihdan ahih lai in, zinglam dak thum (3) lak a Unau Burma lamte, Burma apat sumdawng dia hong zin sek, Nenem sihlam thei lou in, nidang a ana zintun sekna Nenemte inn a va tung a, azan azan in ka inn uah hong tailuut a...........

Ak khuang nouhnouhte'n ahon phawng a, sana ka et leh zinglam dak thum (3) khawng ana pe'l pan hi. Siting room a burma mikhual sumdawngte zong sun lam a alampaina uh gim kisa uh ahi ngei dia, vokpi ihmu bangmaiin anaakging chuahchuah mai uhi. Thohna diin lah a baihlai si a, chia ihmut nawn ka sawm lai in kongkhakpi ahong ki-soih ging dotdot a, pawlam apat mangbang tak a kikou in innkkong hong diin aw liing pepep kawm in ahon ngen hi.

Tubang hunhun a kua himahmah di ahia oi, guta, lata chih diin lah hiai khua ah hichibang a-om ngeikei a, hichikhop a mangbang a tubang hun a hongpai zaw banghiam thil khat tuah nei zaw hinteh chia thoh ka sawm leh innkong lam a thawm le a hong daai kiik zel hi. Thawm om nawn lou ahih man in keile ka lumkiik nawn a, sawtle lum man lou in kongkhak ahong kisoih nawn nok-nok hi. 'Sitting room a mikhual lumte'n hong na'n teh' chiin kenle thoh ka sawm kei. Kongkhak lah kisoih naak deuhdeuh, sitting room a lumte amateng a nak ging bulhbulh hinapi a daihin ahong dai zikzek zawmah ua, thawm a zaak ziak ua dai uh ahi chih ka thei a, inn hong ngam lou uh ahi chih ka theih ziakin ka thou khia a, kongkhak ka va hong hi.

Kongkhak ka hong toh kitawn in ka mikhualte lawmpa khat ahong tailut ngal a, ka min a hon sam pah tengtung hi. (Hiai burma sumdawngpa nidang ale hong pai gige ahia, a lawmte kou inn a hongtung sek uh ahihmanin kou lawmhon tohle ka kithei mahmah mai ua, ka kine'l mahmah mai uh. Himahleh innkuan buaina ziak a alawmte kum khat phial mahmah a zuihtheihlouh nung a kumbul a hong kipan nawn hidan ahi) bang chi e, lauhchi na mahmah chia, innsung ah hong lut aw,,, chiin innsung ah ka luut pih hi.

A lauh luat ziak a naak loplop in, a gendite bangmah a gen thei kei a, achii bang a liing zungzung mai hi. Bangmah gen lou a munkhat a tuden ahih manin keile ka hehtha ahong suak a, hiai ah na lawmte kiang ah lum inla, zingkar chiah bangthu bangla ahia chih na hon hilh mai di, keile ka ihmut asuak lawlai,,, chiin room ah ka luutsan hi. Ihmut sawm mahleng lawmpa thawm ziakin ka harh deuhdeuh mai hi. A lawmte'n a dot chiang ua lah gen lou, a gen thei lou hia, a gen ngam/nuam lou chihlah kithei lou, kap chih dia lah hilou, nui chihdia lah hilou, a mau vungcung nilouh mawk hi.

Ihmu theilou ka hih manin ka thou khia a,mei khawng ka toh hi. Taptung ah ka kiang ah ka tusak a, thil omdan gen diia ka sawlsawl ziakin amanle hichiin a thil tuah ahon gen hi. "Zan a ka vanzuakna ah ka sum hon ba a-om ziak un ka lawmte le ka hon zuui thei kei a. Inntekpa ahong tunghak ziakin nitaklam ann nekham huai khua (kou khua apat km 3 lel a gamla khua khat ahi) apat in hiai khua ah ka hong paiphei pan hi. Hong kipankhe haksim ka hih manin gamgi kawn ka hong tun in khua amuipanta hi. Keile khua mial luat ma ngei a hong tungman ka ut ziakin kintakin ka hong pai hi. Huchihlaiin ka malam ah numei seengpua khat ka galmuh a, kenle anung ah hattakin ka delh phei hi.

Himahleh ka delhpha thei himhim kei a, kigamla lou chik in khua tan ka kizui tung uhi. Khua ka hong tun in khua amialsiangta a, keile nidang a kana kingak-ngak nasa chiin Pasiam (Nenem pa) te inn lam ka manoh ngal hi. Ka ma a numei seng pua a paile Pasiamte inn lampi paina ah apai zel hi. Pasiamte innsung ah apai luut a, keile innsung ka luttei ngal hi. Innkiim innkiang ate light vak vek mahle Pasiamte inn amial in ana mial bekbuk mai hi. Huaikia hilou in thawm a daih in adai zawmah a. Himahleh ka ma zek a numei sengpua khat pailuut lai mu ka hih manin Nenem ahih kei lele anu beek hinteh chiin kitangnel sak takin ka luut a, nidang a a inn uh bubit phetphut himahleh tutna khat lel a-om a, table leh singrem le bangmah a-om nawn kei, innkil ah ka vanpuak ka nga a, tutna tung a sawtlou ka tut nungin room sung apat thawm ahong om hi.

Sawtlou nungin room apat Nenem ahong pawt khia a, bangbanghiam gen in ahong houpih tautau hi. A nu leh pa gamgiak uh ahih dan khawng, amahle tu mahmah a vaitung ahih dan khawng ahon gen a, nna ka sepchia nitak ann le nepeih khollou inga, nang na duh di leh ka pite ann khing kon va laksak maidi chia ahon gen takin keile ann nekham a hongpai ka hihdan ka gen hi. Light lah vaaklou, taptung a mei lah kichih sese lou, mial in amial a, amialziak hia chih ka thei kei, Pasiamte inn nidang toh kibang kasa thei kei, banghiam thil khat hon sia om hiin ka thei hi.

"Pawtna'ng ka nei a, ka va pawt zual dia, kongpaihakleh nana lum mai di aw,,," chiin Nenem in ahon gen a, bangmahdang gen lou in apawt zuui ngal hi. Ka torch ka lakhia a, Sawtlou nungin kihahsiang diin bathroom ah ka luut hi. Bathroom kongkhak ka hongtoh kitawnin kamai ah banghiam khatin ahong heet thuakthuak a, maimawmle'n hiale, bang chidan ahia leh chi'n ka kiang khawng meivakin tankual mahleng bangmah ka mu tuan kei. Himahleh bangmah ka theihlouh ziakin bangmahin ka ngai kei. Khesil dia ka kunsuk leh tui amahin ahong kiheek pawt nawn mawk hi. Huai takin chu lamdang sakna ka nei sim, himahleh hichidi lam himhim ka ngaihtuahpha nai tuan kei.

Tuui amah a hong kihe'k pawt ahih manin nou hoihlou chik khat in ka doh a, maiphiat dia ka kisak leh tui anamin anamse mai hi. Ka nou zat diklou ahi di e, a zat ngei louh uh ken vazangkha hidi kei ve,,,, chiin ka torch ka mekvak a, bathroom sung ka tatkualkual haangin nou/keeu dang zatdi ka mu tuankei. Huaikia hilouin Pasiamte inn nidang a vak singseng, tv khong ut dandan sofa tung a tu kawm a et theih, tua hichidan a ana danglam mawk ka theisiam kei. Midangin luah uh chileng lah den mahmah a a tanu Nenem toh omkhawm lah ka hi ngal ua.

Tui uih lua ahih man in kihahsiang lou in ka pawtkik a, innkiangte light vak phengphung ahihmanin light on sawm in ka zongkual nilouh a, himahleh ka muzou tuan himhim kei. Taptung ah ka pai a, mei toh sawmin ka hong kisa nawn a. Khintung ka et leh sing khuul di khatle ana om kei a, Nenem le nungak kizentak i sakleh a nu leh pa a-omkei ualeh che hou na mahmah e, nungak khat hisam a, sing khuul di nangawn neihlouh chih himhim,,, chiin sing khul di zong in innkong ah ka pawt khia hi. Himahleh innkong lam ale singkhuah himhim ka mu kei. Khuale vot lawmlawm lou ahih chiah poikei chiin innsung ah ka luut kiik a, tutna tung ah ka lum nawn hi.

Ka ihmut ahongsuak a, lah inn neitu omlouh kar a bedroom a luut ka ut louh ziakin kei vante ka lakhia a, ka vanzuakte khong lukham diin ka khep dia, tutna tung ah ka lum dia, Nenem hongpai chiah lupna'ng hong bawlsak nave chiin, mombati ka lakhia a, ka tutna kiang tuanglai ah detsa in ka tung hi. (Singtang a sum dawng a kizin gige ahihziakin sahbon, candle chihkhong kei mah ka kipuak gige ahi) Ka tutna tung ah ka lum a. Sawtlou nungin ka ihmu chih a khonung in ka thei, mihing phun-ging bulbul (mi kihoupih) thawm ging in ahon phawng a, puan ka silh giinaat louh ziakin vot kasa mahmah mai hi.

Ka Bati haal zong tumdia kisata ahih man in a vak pha lawmlawm nawn kei, himahleh innsung a vaak dang muh di omlou ahih man ih innsung chu akimu suak thei vek thou hi. Ka lupna (tutna tung) apat mihing phun-ging pe'n ka ngaikhia a, a thugen uh chiang takin za kei mahleng 'Nenem lenglate hi'teh' chiin ngaihpha takin ka om lai hi. Ka puansilh a ginat louh ziak in khawvot toh ka ihmut asuak nawn kei. Nenem in ka puansilh di hong piakbeh sawm lou ahi dia aw,,, chiin ka thawm bang a zaak di ngeingei in ka omsak sek hi. Himahleh ahon ngaihsak himhim kei. A pau uh ka ngaihkhiak hoih deuhdeuh haangin gen uh ka theisiam thei tuan kei.

A thugen uhlah theisiam lou, vot kasak ziak a Nenem tangval toh kihel lai hihbuai mawk lah kei mikhual maimai in ka ngam kei a, ka kisuanglah ahi. Ka vanzuak khenkhat ka laak-khiak belh a, remlou pipi'n zanpuan dia bawl in ihmut ka hon sawm nawn hi. Huchiin siin khat lel ana siing kha ka hi ngei dia, mihing nui-ging buabua in ahon phawng nawn hi. Ka harh toh kitawn in thawm omna lam ka en pah a, ka candle det tum lam, vaaksan cheche apat taptung a mi tu te chianglou takin ka muthei hi.

Ka thoukhia a, ka mombati puakte khat lakhia in ka de thak nawn hi. Sawtlou nung in a candle haal le ahong vaak hoihta, taptunglam ka et phei nawn leh pasal khat toh numei khat keilam hon nungngat a tu ka mu hi. "Nenem le pate omlouh lai chia am mahmah hidi eive, zan bang sawt lota hia" chiin ki-iit tak leh kingaih mel tak a nungak tangval kiheetkha a tute ka et laiin, a mazawn uah mikhat in khasiat mel takin ana en gige chih ka mu hi.

Lamdang na mahmah e, hiai zan nungnung a hichi dan thil ahong omtheih mawk, Nenem leh a tangval pa'n lah a mazawn ua mi tu mulou uh ahidiam ah, khawk sakna himhim neilou in, kikawi haalhaal kawm in bangbang hiam genin ahong kihoulim ua, akhenchiang bang in ngaihtaktak in ahon nuikhe buabua sek zawmah uhi. Huchia amau ge'l kipak tak a a-om chiang un amailam ua pasal tupa khasia kisa in akhen chiang bang in Nenemte en ngam lou in amit khawng bang ahum thethup zel hi.

Kenle ka omdan ka theisiam kei, ihmut suak mahmah a lum himahle'ng minute 5 lel ka siin leh ka ihmut suak tengteng a hong bei a, taptunglam kia ka en hi. Taptung a tute pau ging kiza mahleh a genpe'n uh bang hi hiam chih ka theithei kei, dakkar khat phial mahmah a gamtat dan uh ka et nung inle Nenem kiang a pasal tu p'en kua ahia chih ka thei kei, a tang kei ua, a tutna uh nangawn a kihei sak ngeikei uhi.

Nenemte lawmta khosakdan entu keikia ka hikei chih ka thei a, a mazawn ua tu, mikhat inle mit khaplou hial a en ahi chih ka thei, Nenem tangval pa'n a lawmte ahon pawtpih hinteh chiin kenbel huaipa ka ngaihsak lawmlawm kei hi. Huchia sawt kuamtak ka et lai in thawm omdan ahong kikheng a, ama teng a mi nih (2) kihou thawm hinapi mi 4le5 pauging bangmai in innsung ahong kithawn kulkul hi. Abangchidan ahia tu zan nungnung a kua hong pawt thak lailai ahia oi, chiin ngaih phat louhna bangmah ka nei nai tuan kei.

Mihing phun-ging nauhnauh ahih man un keile ama sang in thawm ngaikhia in ka dak khe geekgawk hi. Huchia Nenemte omna, taptunglam ka et phei nawn leh ama zawn ua mi om pa me'l naktakin ana kikheng mawk hi. Den zek a ka muhlai inlah mihing pangngaimel a pua a, tu-le-tu kar a bangchidan a hichi khop a ana kikheng thei ahia oi,,,, et dia lah mulkim huai, et louh dia lah ma zawn mahmah a hong om. Nenemte lawmta inlah bangmah thei lou uh ahidiam ah, ama a atut bang ngeingei ua tu den uh. Lauhna in ahon bual a, kikoukhiak hial diin lah kiangzek a Nenem om chih kithei ahih chia neuchik khamuanpih zel.

En lou di chimahleng muh utna ka neih ziak in ka enkha zel, keilam chiangtakin ahon en a, ka mit leh amit a kituak kha, amulkimhuai tel mai, amittang vom himhim omlou in, mittang ngou ngen in ahon en leiloi hi. Ka taksa ahong liing a, amanle ka lau chih thei ahi ngei dia awlawl in mihingmel pangngai ahon nei nawn hi. Huchia mihingmel pangngai ahon nei nawn mahle ama a ka mimuhp'en hilou in nidang a Nenemte in khawng ale hong pawtpawt sek Muanpu kichi mel ahong lang hi. Muanpu mel ka muh tak in, ka mi theihchiang mahmah ahihziakin ama a ka lauhna tengteng a bei zou hial hi.

Lungmuang takin ihmut nawn ka sawm a, himahleh ka harh dedeuh mawk hi. Ka ihmut theih khakleh chiin ka mit bang puan in ka khuh zozen hi. Ka mit puan in khuh mahleng ka ihmumthei tuan kei, thawm a ngaih deuhdeuh a, huchihlai in muutlawng (mei i chih chiang a i muutna maulawng pe'n) a mei muutging susu ka zaak tak in, khua avot toh chiin mei awi a thohkhiak ka sawm hi. Huchia ka mai khuhna ka hawk a, ka dakkhiak leh ama sang a nasa zaw in amel ana sia hi.

Ama a atutna mah ah tu in keilam ahon en a, Nenemte lam kawk in iplahmel takin a ngim gaw-gaw mai hi, akhut ka et chiang in a gol mahmah zomah a, mul bang a tamin atam thepthuap hi. Ka etlai in amel ahong kikheng hiaihiai a, amit apat mittui hong luangkhe ngiaingiaite a khut mul theepthuap in ahon nul hi. Amel ah kipahna himhim alang kei a, sisan nei lou bangmai in a daang in adaang kikeuh zawmah hi. Mundang koisan mah en lou in ka mazawn a mi kia ka en a, aman bel kei sang in ka ma a tu Nenemte lawmta mah a en naak zaw. Nenemte lawmta en in ahong kibawlsia a, athangpai ahih chih amel ah haihvual ahi kei.

Huih nung hileh kilawm in ka bilbul khawng ahon mut huauhuau a, sawtlou kaal in ka candla le huih in ahon mutmit hi. Pawlam light vaak lah om nawn lou, innvengten lah off vekta uh, tukverh apat vaak hong lut dile a-om nawn kei, amial in a hong mial bekbuk mai hi. Mihing kihoupih ging lah a dai tuan kei, ama sang a naizaw in ka king chitchit ah ahong phun ging ua, himahleh a thugen uh bangmah theih ka nei tuan kei.

Ihmu thei mahmah lou ka hih man in, hichia khomial nuai a om-om sa'n chiin candla hal diin ka hong kisa a, ka nawtkuang ka nawt kuang toh kitawn in mihing mut hileh kilawm in ahong kimut mit zel hi. Huih nungziak hi chiin ka kipan thek zel a, thumvei mahmah ka hihthak nungin ka dekuang thei hi. Mei kuang nawnta ahih man in innsungle akimu thei nawn ta, taptung a tutegeel le angeidan mah in ana tulai ua, himahleh amai ua tu pe'n ka zonzon haaangin ka munawn hetkei hi.

Sawtlou nung in thil omdan ahong kihek pan a, ann nekna mun lam ah thawm ahong om pan hi. Thawm omna lam ka en a, ann nekna plate leh meh khenna plate chihte muhdi himhim omkei mahleh a ging in ahong ging zoizoi mai hi. A ginna lah innsung mah ahia, lah kuang ke di khat mahle a-om si kei a, bangchidan ahia, chiin ka kingiahtuah buai mahmah mai. Huchia lungsim buai tak a ka om lai in thakkhat thu in ka lupna(tutna sau) ahong kihei vut a, tuanglai ah ka kekhe top hi. Nenemte omna lam ka en pah a, amau lah a-omdan ngei mah un a-omlai ua, lamdang sakna ka hon nei nawn panta hi.

Ka omdan diklouh ziak hinteh chiin tuanglai apat ka dingtou a, tutna tung mah ah lup ka sawm nawn hi, himahleh huai tutna tung a ka lup dek chiang in kuahiam khat in ana sawn kiik hileh kilawm in gamla pipi ah ka leng duaiduai zel hi. Hiai thil omdan diklou ahi, chiin taptung a Nenemte omna ah ka pai phei a, akiang uah bangmah gen lou in ka va tu tei hi, a kiang ua ka tut tak in a thugenlai uh ahong dai vengveng ua, kenle keiziak maimai a dai lou di leh a gennop uh gen thou diin ka hilh hi. Himahleh kamkhat inle ahon dawng kei ua, a tawp in hehna nei uh maw, na kiang ua kong tut leh na ngaihdan uh hilou ahi di e,,, chia amaulam ka et phei leh, ama a ka lupna, tutna tung ah anih ua tu in ana en gegu mawk uhi.

A mel uh a mulkimhuai tel mai, a nunglam ua ka muhlai khawng a nungak tangval melhoih tak di sa hing a, anumeipe'n lah amai a om di, a naak, akam, amit chihte bangmah om omlou, a khut khonglah a lehzawng a om hileh kilawm a ka semsom mai, asam lah huihpi muut baang hileh kilawm a om nengnung zomah, sawt ka en ngam kei, ka mit ka hum a innkong lam a taipawt sawm in ka tutna apat ka dingkhia hi. Ka dinkhiak toh kitawn in ka maitang ah, kihetkha phial in apasal pen in ahong en a, buan-nawi uih gim a ahong nam pah huamhuam hi. Amel ka et leh putek kum 80 di khawng mel apu a, amai vun khawng a tawn in atawn ninnen mai hi. Hakuh fiufeu kawm in ahon en a, bangbang hiam gen in ahong pau den hi. Huchihlai in akiang a numei ding pe'n le mel pangngai hichiahkei mahleh mit, kam, naak chihte nei in keilam ahon en a, thangpaihmel takin ahon en gemgum mai hi.

Paupau mahle uh agen pe'n ulah kithei lou, ama teng sangin ka lauhna aahong lian a, hichia thil diklou di ahi chiin taipawt ka sawm nawn hi. Innkong-khak ka hong toh kiton in Nenem mel diktak innkong varanda ah ana ding a, "Pai sawm na maw, omlai ve, ikipolh leh nuam hilou maw, hon pawl peih nawn lou na hi di e,,,.? Chiin ahon houpih hi. Nenem di sa in amin in thumveilam mahmah ka sam man, himahleh ahon dawng kei a, innkong ka pelh nungin "Hiai inn ah khatveimah na hong kilang di ahi nawn kei, kou a ahi a, hiai innsung ahong lut nawnawn thuakta di a hi uh,,," chiin ahon paisan a, keile nou innlam manoh in ka hongtai ngal hi.

Hiai thu a genlai inle Burma pa'n alau mahmah chih a chiang, a liing zungzung a, a aw nasan a vuang zou hial hi, a kho-ul lah zan khovot lai himahleh a luang zoihzoih a, a tawp in kenle alawmte kiang a giak diin ka hilh hi. Himahleh pasal khat lauhziak a midang va belh chih utsam lou a hi ngei dia, a tuam lum diin giahna'ng a hong kibawl hi.

Hiai singtang khua inn 200 vel kia omna a hichi khop a phuba laakna mulkimhuai tung pe'n khovel om apat a tawp matan omthei nawn di gintak louh khop a thupi chiin aneu alian in a gen ua, a ziak diktak pe'n kuaman thei kei mahle uh thil paidan ahon suisui chiang un a hidi awm ahon genkhe thei veve uhi. Himahleh kenbel ka lawmpa Muanpu hon ngetna a tung a ka hih buchinsak louh ziak in bang thu bang la mah ka gen nuam kei a, a thei lo dandan in ka om hi.

'KHA' i chih (Sihnung kha) himhim kha eilawi in chu 'KHALAANG' chia lauh a lauh bawl ngal ringot sek hanga, hiai hih bangziak ahi dia aw,,,? i chihleh, pi-le-pu apat a ikisinsak daan/na uh a dik hun tawk louh ziak ahi chileng a khial tam lawmlawm kei diing. Huaiziakin a a tawpna pe'n a ka gen ut chu, hiai thu simkhate'n mihing 'KHA' himhim lauhuai om ngei lou, mihingte hon hihna di leh i siat na di khop hon tun ngei lou ahi chih thei in, KHALAANG chia i lauh mahmahte hilou ahi chih theile'ng a deihhuai. Himahleh kha-gilou EVIL SPIRIT chu a-om, huaite'n ahihleh mihingte damlai hun toh kituak in a sihnung hun un adamlai uh toh kituak a hong gamtangtang thei dan uh hi.

Siam lou leh ching lou kawm pi a ka tangthu gelh ana simsak tu, comment hon pia leh ana like tu te tengteng tung ah kipahthu sousang tak in ka gen. Mundang a post/suah sawn nuamte'n kinget buai sese ngai lou. Hilele a gelhtu min kitaklat sak le, a thu zong hei lamdang lou diin kon ngen.

Category : Phuahtawm maimai

Beita.

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA