PHUALVA BANG IN AW ITNA..

By ~ Pau Lian

(A Zomi folk tales )

Zingni a hong suak a,ommun muanglou Phualva inbel a iit a ngaihte a nutsiat a hunta,zankhua a azi atate melma lak apan veng a ihmu kiplou hial a om in,gim leh tawltak a om himahleh zingkhang daitui kailak ah a lengkhia a, azi leh a tate, a busung a vahaibuan a khum bichilh,dakkhe theilou a omte ngaihtuah kawm in a ann ding uh zong ding in a hong lengta hi.Phualva in a tenna Zodawn tuh mun haksa leh lauhuai gige ahi chih athei, a lawm tampi takte sihdan leh melma mihingte huhamdan amit a amuh ten alung liapsak sek mahleh azi leh atate gilkial a a sihmai ding uh alauh man in haksa bangteng phungap in itna lungtang toh a lengkhe teitei hi. Tenna taklou Zodawn, sing leh gua phuksiat a omsa, nekding muh haksat na tawpkhawk leh bitna omlouhna a teng himahleh a lungke nuamkei a,amah ngeileng a khomuh masak ni leh a lenkhiak theih masak ni a a lenna gam Zodawn tuh a ngaihna a bei theikei, a pianna gam ngei ah,amah bang a a tate chiil a khanlet saksam a lunggulh pipen ahih ban ah, a lawm dangte'n taisan mai di'n samsam mahle uh a pianna gam tuh a sihpha a taisan loudia aki chiamsa ahih man in a taisan ngamkei hi.

Phualva tuh daak kawmkawm in a leng a, nek ding singgah gaal khatlam a mualpang ah a hon galmuh ta hi. Tua singgah limchi mah leh thakhat a vaboh a nekmai theih ahi kei,melma kuahiam a omkha ding chi in a kimvel ah a hong leng a,kuamah a muhlouh tak in apam a sing kahiang ah ahong tuang ta hi, adak kimvel zel a, muh guih ding melma a muhlouh man in tua singgah etlah huaitak tuh a hon boh a, tuahpha kisa in agil kiallua himahleh ama gilkial thoihdam masa ngamlou in a muk a a tuahzawh zah kintak a tukhia in a zi leh tate omna lam a hong lengta hi. A tenna singkohawm a tun in atate gilvah tak in a nesak a, a iitpen a zi a ding vala ding in kintak in a lengkhe nawn hi. Tuahpha kisakna leh phur kisa tak in a hong leng a,tuni sungbek hiai singgah melma kuahiam sukbuailouh in kila thei hi maizen leh aw... chi kawmkawm in a hong leng a, tua singgah mun a hong tun in ama a sang a pilvang zaw in a en masa a,bangmah a muhlouh tak in a lou mengmeng a, khatmah leng nengam nailou in duhsak tak in azi a puak a, azi apia a, limsa tak a azi in anek ban ah a tate leng gilvah tak a ihmu uh ahi chih amuh in akipak petmah a, ama gilkial lam genlou in azi kiang ah bittak a om nahih nak ualeh a limzaw nanek ding uh kava zonglai ding chi in a lengkhe nawn hi.

Tuahpha mah leh a thumvei na in bel a dau a kikhek ta, kipak kawmtak leh ngaihtuahna paisau kawm tak a singgah aduhzah nuamtak a nemai ding aki saklai in a ngaihtuah dan in paita kei, pilvang huntawk tak in enchian masa mahleh melma huham leh pilkhelte pilna a manpha takei, singgah nemai dia kisa a atuanna singkung apan tua theikung a bohphei toh kiton in thau a hong gingta, koilam apan ahia chi a a etma in Phualva tuh mualpang kenlak ah a hatlai khate zak manlou in a kesuk a, khophawklou in kawl kenlak a pawnlak aki denna hi. Khua phawklou a sawt simtak a om nung in thakhat in melma mihing te pauging tuh azata, a hattheih tawp suah in tua pawnlak khau guite a phukhia a, lengmang sanmai sawm mahleh a veilam kha in huih a dongthei takei hi, kawl kenlak sangpi apan a a kesuk a,a taklam kha zap in awlawl in aki laam suk a, melma sukbuai phaklouh nading mun kawl dang mun zaang neuchik ah aki zeplut thei hi. Akha apan si tamtak pawtte amu a, a bil in khua kichiantak in azakei, theikung apan akiakna huaise tak ahih man in asatung ah liamna tampi a om a, zingtung apan annelou,zankhovak a ihmut khamlou ahih ban ah a taksa a sisan pawtten atha bahsak in natna tampi guan mahleh a lungsim tawng ah a iit leh ngaihte bang ana chi di uah aw chih kia a ngaihtuah hi.Lenkhiak sawm lelah niamkiak hiaihiai a melma in nuamtak a hon manzaw ding ahi chih a thei, lengkhe thei ding leng ahi bokkei, a natna in a phata, a liamna mate a uang a, gum gotang a pawnlak a kidenna ziak in aguh a taangte na asa hi.

Phualva in hiai hun in panpihtu a poimawh ngei mai, a gil kial mahleh poi asa kei, akha namah leh aphawk ban zezen kei, aguh atang natna ten zaw ama lungtang a tok khakei, a lungtang a om bel a zi leh tate tua singkohawm a a limzaw puak dia a chiamsa, ki lamen tak a omte ahi uhi.Na samah leh bang chidan hiam bek a bu tuntheih ahih khak leh chi in a khe leh amuk zang in tua mualpang kawlkeen lah ah ahong kaltouh sawmta, a hattheih tawp suah kichi mahleh atha ahat nawnkei,a ngaihtuahna hat ahi zota, tua kawl apan Phualva tuh a hong kiaksuk beh a, himahleh vangphat huaitak in a omna masa nuailam a kawldang a theipi kahiang a bohkha zenzen hi. Phualva a vang asia, himahleh tuzet inbel sihlouh hamham nading in a nek ngeilouh theipi minpeuh ne in tua theipi kung ah khomial tandong lengkhe ngam nawnlou in a tuan a ngaita hi.

Khua a hong mialta, a lungngaihna zaw gen a genzawh vual ahi takei, liam leh bai a a om kia hilou in, a zi a tate a khongaihna kia hilou in tua theipi kung, nitak a gamsa chi tuamtuam in vaveh ding uh ahih man in lauhuai thei thil tampi tuak sawnsawn ding bang hi,a liamna mate a enzel a, kigingsa in a om a,a lungsim ah a tate leh azi gilkial dingdan ngaihtuah a khitui luangkawm a a om laitak in Sachia tuh tua theipi neding in a hong paita, Sachia bel sa lak ale piltuam mahmah kintak a gamtang ahi a, ama lentual ah bel feltak a gamtang leh zawhdingte thei leh ngamthoh mahmah ahi hi. Phualva in tua sachia ki theihlouh sak sawm mahleh tua sachia in sigim za ahih man in Phualva tuanna lam hon naihphei ta hi. Phualva ading in ngamhuai kei mahleh lungsim in sithei mawklou kahi, kazi ka tate asih keingal uleh kei sitheilou ding kahi chi in theihtawp suah in a pangta, Sachia in Phualva liamna ma a bohsak a,a taklam khe a keihsak ta, Phualva leng nasa in a ham a,si thei hilou kahi, kazi ka taten hon ngak ahi chi in Sachia gawl akhe in aham a, amuk in sachia mittang tuh a tukham a, a khuak tanpha lawt in Sachia tung ah a vualzou ta. Phualva ading in lauhna a bei tuankei, Sachia bangzah tua theipi kung ah hon pailai ding ua chih a theikei, gim mahmah kawm in zan khovak in angak a, vangphat huaitak in zingkhovak tanpha hihbuai tuding bangmah a omkei hi.

Phualva gimna kuan a theihpih a,phualva lungngaihna, a dahnate mittui in a luangta,a liamna mate a damzok kei ding, a zi in a tate pa omlou in bang ape phet dia, Phualva melma lianpen mihing tedan a nu in a tate a nawizu a vakthei leng ahikei, innkong a pusuak a panpihna kongzing a ngen theileng ahi kei, gammang gamdai a kuamah phawkphaklouh a sing kohawm, vahaibuan sahtak a hukkhum sung a tate gilkial a sihsual mit a khitui pawtkawm a en din Phualva in azi aphal dek kei, a gilkial dingdan uh athei,kal suansawm in a tate kiang paisawm mahleh a tuanna apan ataw ki denna ding ahih chih a theih man in nikhat hungaih lai a sawm, a gil akial a himahleh Phualva in bang ding in ken ka tate a gil uh akial lai in gilvah in ka omsan dia chi in bangmah a nekei, sun nitum a lungngaihna toh khitui in ahun a zang bei ta, akhate a zak a, zingchiang in bangteng hileh ka hatna teng suang in ka tate kiang katung ngeingei ding chi in hatlou ding himahleh ginna toh zankhua lauhuai leh daidam a zang beita hi.

Zingkhua a hong vak in a gilvah theitawp in theipi min tuh a neta a, a tate leh a zi adamlai khak uleh annek ding uh chi in sache sa gik sa pipi in a puak hi. Kawldang kenlak ah haksatna chiteng thuak in akaltou a, kezel mahleh akaltou zel hi. Sawt simtak akaltouh nung in singkungte manpha ta a, singkung neu apan singkung sangzaw a kal in mualtung vum a singkung sanna penpen dawn a tuang in sawtlou hon khodak a, a khate zak in, a lungsim in, bawite ...napa'n hatna neikei mahleh tuni in nakiang uh ka hon tung ngeingei ding chi in vansang lam a ahatna tengteng zang in lengtou a, sang theitawp a tun in a bu omna lamzuan a niamkiak hiaihiai in akha na sakawm pipi in kizap tungta hi.

Lamen tak in phualva in azi leh a tate omna sing kohawm bul a boh a, asam a, himahleh a sapna aw dawng in a om takei, patau tak in a hukna vahaibuante a tukhia a,tua singhawm sung a a tate leh azi gilkial a si a muh in na asa mahmah mai hi. Aki mohsa a, hiai vangsiatna kei mohziak ahi hon ngaidam un aw chi in mit a khitui tak keuhkeuh kawm in a tate adia a ann puak a paih a, kei kizenlouh ziak in maw hiaibang haksatna a tuaklou diten a tuah uh, ka lawm ka vual in melma lak ah a hinna taan mahle uh kenbel ka buksung a kazi ka tate gilkial in ka sisak, pasal zoulou kahi ve maw... zi leh tate khuaai a tate vaklah kahi ve chi a ki ngaise tak a om in azi kiang a a thuchiam sihpih tham itna apiaksa leh sih nung tanpha a ginomna a chiam tangtungsak ding in a kha a zak a,''itna ziak lel a hing , itna ziakmah in ka si ding, hon ngaidam un aw, hiai itna chiamtehna ka pelthei kei ding ...''chi in vanlam a lengtou in thakhat in leitual kidenna a, huchi in Phualva leng a it leh ngaihte toh kibang a omkhawm denta ding in itna ziak in a hinna a pekhe ta. Phualva omdan tuh gamvak miten amu ua, a itna a thuukdan thupi sa kawm leh ngaisang kawm in amul etlawmtak te ala ua, hiai phualva bang a chitak leh itna hau, chiampel ngeilou ding in aw chi in, etton thamching asak uh dungsun ding in Phualva mul lu a suang in minam ki chiamteh nading in zangdenta uhi.

@Mihingte ki it kei in itna kiba mah le hang, gamsa/vasate ki itlua uh ahih man in atung uah gamtat kidek ni,amaute Zogam zemtu ahi uh.@Gamsa /vasate I nekbei ma un nekding dang boltawm zaw ni-@Zomite chiamtehna Vaphual nangawn I gam uah imu nawnkei uh, kua mawh puak ahia le ???
 
©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA