KEI KANGKAP-TE: HON MAINGAL DAH AW!
By ~Mang Tonsing
Laphuaktu’n “Ei Zomite mi melhoihlou hilou; I kamsung ua i guanlut
tuamtuam tamlua, i sung, gilpi, si-le-sa in zoulou hi...” achih, chi dik
ka sa mahmah. Hiai kia hilou in, i nek-le-dawn te banah, i khosak dan
utoh teh in melhoih kia phetlou damtheilua ihi uh chinuam dan keive.
Tuchiang in khopi hi’n Zodawn lam hitaleh, akua-akua i siangthou
theilo-ta ua hiven. Nidanglai (chi teutau le, kei nidanglai chihte
khawng kuate hiam a dia ‘zanzek’ toh kibang ahi he..he...) banga
nek-le-dawn kia hilou, taksa pum mahmah bangle haichi tang pawi lele pou
di hialkhop ahi!
Akua-akua in i kamsung chiat uchu i
tawlnga mansak vaang mahmah duh. Theihlouhkal a zarda ana kizongsang kha
manlang. Sum ahek kia hilou in tu-le-tu in sunglam in zoulou chihdan in
om tadih naikei mahleh, ana pakta lawmlawm lou hial ahi chih ka thei.
Pathian in damna a honpiak leh upat lamchiang a sunglamte’n dohzou
nawnlou ahihdan uh hon hilhkhak d’uh bel lauhuai mahmah. Huai lauhuai sa
lotel ka hihman in kideekdeuh zaw ka chih hive’n.
Dukan
(a Dukun min zaw k’on imm khemkhem di) khat a zarda valei dek, ngeina
dan a honna engbawl uh, ngeina dan mah a sawtpi omkha get. Hiai dukan
neite’ toh kimaingal lo-zen kha ung ua, thil houchik lei di maimai le
ki-engbawl leh chiamnuihna sung a hun sawtpipi lutkha sek. Thutak a
kihou chih vaang mahmah miau lel ahihman in thutak, poimawh leh kindeuh i
hih dek hiam, i gen chia le gingta lou uh. Buaihuai takchu eive.
Chihsa
banga zarda hon bawlsak pah tetet hetlou in hon chiamnuih leh engbawl
masa ekh uhi. Ka kichiamnuih harhar lai un dawr a om pasal khat (hiaipa
min le imm zel maini) in “Hiai Kangkap-te khawng mawk maingallouh di,
tulai Kangkap-te lau a lauhuai uh eihkha” honna chi chitchiat eivele.
Hon chiamnuih ahi chih theithou mahle’ng nuam ka sa kholkei. Ka lungsim
ah ‘apuaklek’ khat a om. Ka na-khang ah a thalkiat dop! Gennei tak a
honchi; hon chih nasan thei chianglua ka hihman in. A khonung, a dau
nung in hon chile zaw poi ka sa kei hilele, a tuukpi i chi hia ahihke’h a
sawngpi, a chiiklai a hichi bang chiamnuih-thutak zakpen nuam khollou
hi.
Mikhat ziakin khovel ah khelhna a tunga, mi tengteng a
zelsuak chih i thei. Huan, mikhat ziakmah in i khelh nate ngaihdam in a
om, himahleh, huaizaw Amah gingta-te’ kia ahi, ngaihdam a om.
Numei-te’n pasalte zaw na kibang vek uh, kua-mahle ka gingta nawnkei,
muan le ka neinawnkei a chi vavat geuh uhi. “Pasal teng na kibang vek
uh” chia pau vavat te’n bangziak a akibang pasal’ tung a thupukna
(decision) lak haksa hichisak lawmlawm tel ahi ua? Thil kibang tung a
thupukna lak a nopnop maizen toh. Huan, kua hiam khat in itna ziaka na
lungtang hon suknat hiam, na hinkhua nasan hon bahsak ziakin midang tung
a na lam-etna beisak tuanke’n. Miteng in hon huchihlou ding hi. Nuailam
en a na kuun nilouh takin bangchi’n tunglam a a et-lawm sakhi-tuihup na
mu thei mah dia awi?
Paunuam thou ka diam ah hon maingal
kha vanglak te’n chiamnuih in hon vunhawk phialphial sek uhi. Poi ka sa
kei, nuam ka sa. Kenle mi ka huchih a, min leng keitung ah ahih uh ahi
mai. Kichiamnuih a nuih lualua chihkhawng nuam ka sa himahleh, a hun leh
munzil a chiamnuih bangle pilvan poimoh mahmah hi. Paunak in “Chiamnuih
nasan zong gal suakthei” a chihdan deuh in chiamnuih hita mawng lezong
chiamnuihna tuak, ahun leh amun khensiam poimawh mahmah hi. Huai dukan a
hon chiamnuih (chiamnuih le amah diam ah!) leng kamvang zoukhop ka
hihman in gen di bel ka maimoh tuankei. Nuam ka sa khinkei chihman thu
hi.
Pathian in tukum-thak a Sunday Skul-te bang panthei
nawn dia chidam-ludamna hon piak kipahhuai isa. Huaiziakin, mipi’n
kipahthu genna, thumna akilual in neikhawmle chih deihhuai i sa.
Thumkhawmna i pan ding a, tawpna lam a buaihuaina om hetlou a,
thovengtak a zohtheihna di’n, i thumkhawmna pen atawpna hon neihsak di’n
Local Upa ....... i sep ngal ahi.
Thumkhawmna pat ahita
a; thumzou chiatsim le ka hita uhi. Himahleh, tawpna bawl di pa’ ‘aw’
zak a omlou! Thumzou vekta, huchitan a le kiza naituanlou lai! Atawp a
‘Amen!’ suk mai! Tawpna bawl di pa’n amah tawpna bawl di ahihlam ana
mangngilh kha laizang ahih chu!
Mihingte kha kihichi
milmel mai ahi. Ahoih bukim omlou. Aching leh pilpen chihle om
tuansamlou. I hinkhua a theihdia kilawm, i theih ut tata kimangngilh; i
theih-ut (nawn)hetlouh, mangngilh vengveng i utte tata kithei kenkon
nilouh. Hiai in mihingte'n i taksapum, lungsim leh ngaihtuahna tunga
thuneihna neng chikle neilou i hihdan uh hon langchiangsak mahmah hi.
Ei
deihdan leh lunggel dan a thilpai ahi zenzen kei. "Kare! K'onna ngaklah
man dan chuuu...ka hehtha bang suak dekhial ahi" "Hichitel a deihkin
bang zan a hongpai di hia" ka chisukpah hi. "Tuni a hongpai di ka chih
himhim hi" "Ahoih mahmah ve, na chih dan in n'ong paithei a. Hilele, kou
ka tupdan uleh kou deihdan a thil hongpailou mawk in chin. Kou deihdan a
thil pai diing hilebel tuni a misi bangle si hetlou di eive!" ka chih
sawnsawn laileh hong kisuanglah thaksim a, huai in keile hon kisuanglah
saksawn! Sau vagen lo duanduan le ka kisa lo-thak him hi, kei le.
Ei
deihdan leh tupbang a thil paitheilou ahihdan nounel leh tomkimtak a
hilh in ka kingai thouthou. Ei tup, deihdan leh lungkimna banga
thilpaithei hileh, huai "Tulai Kangkap-te lauhuai uh ahi" chipa' kam ah
hichibang kampau a pawttak leh! Mihing' hinkhua bel hichi maimai bang
mahleh a piltheite' a ding a sinlai hoihtak honpetu ana hitou ngitnget
den hi. Hun haksa tawpkhawkte nasan in zong pilna, theihna, thathak
lakna leh hatzawksemna hontun hi.
Inkuan bangle a hoih
bukim om samlou hi. Kisel, kina, kisia-kibal a om in, khat veivei kihou
hetlou in om mahle innkuan chu innkuan ahi mai. Huai innkuansung a
ki-itna gu pen bei ngeilou diing hi. Tua danin, i khua taisan in,
mundang-gamdang ah om in, khopih-tuipihte toh kihou khollou in om kha
vengveng mahle, khomi hihna pen chikmah chiang a bei ngeituanlou ding.
Nopni-dahni
leh minsiatna tawpkhawk tuahnikhua in le khua-le-tui nawlkhin theih ahi
kei. Huan, khua-le-tui itna leng chikmah chiangin beingeituanlou diing
hi. Kei kia hilou, Pathian in damna honpiak a, Avualzawlna dong a
tu-le-ta neithei dia a ki-om lele Kangkap khomi ka hihna(uh) ka tu-ka ta
khang nasan in le beilou ding hi. KANGKAP-te KA KEI! (KKKK).
25/01/14
©Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment