SIAMSINNA LEH VAKIANGBU: 3G ACTIVATE NI..!!

Written By : K.Lianthansang @ K Thansang Zomi

MIHING a piang khe taphot, a siamsa(theisa) a piang i om uh gintak huailou hi. Pathian in ei a hihtheihna ana koihsa pe'n en Siamsinna tungtawn a i khansak(develop) di dan ahi hi. Gamsung khantouhna ding a poimoh thil tampi omte lak ah, Siamsinna (adiak in lai lam) mah poimohpen hi'n kilang hi.

Thupil in, 'Nga in atam sihpih a, Sial in a kii (horn) sihpih in, Mihing in atam hinpih' chih himahleh, thupil dang khat in, 'Sial-ek sang in aak-ek a uih zaw' ana chi zel hi. Tulai in, Sial-ek tam (Pillou/Uihlou) kia in bukim nawnlou a, tawmchik himahle, Aak-ek(Pil/­Uih) bang in pilna leh siamna banah khuak neihoih zawte mah midangte sang in tungnung zaw teitei sek uhi.

Siamsinna tungtawn a i gam khangtou ding ahihdan i theih kawmkawm un, i gam dinmun enzual le i chi hi. I gam (adiak in Zoudawn) ah Siamsinna di kiningching tak in a om hia? Siamsinna di om mawk leh le, a Siamsinsak di mi a om hia? I Zogam khopi uah bel Siamsinna lam deih bangkei mahleh, adan ana om deuh a, Zoudawn lam i bawldan uh mitsip huai mahmah hi. Zoudawn a teng chih ziak in nawlkhin mawk kei ni chidan i hi. Tulel a i 'Siamsinna' te uhi et vengveng leh 'Vakiangbu' mah bang nengnung uhi. I Zogam uh a khan di i deih taktak leh Siamsinna inn leh Sinsaktute puahpha thak ni. Vaite hiam, Sapte hiam in i gam hon zuunsak dia gingta a, 'Tuikang ngak' a i ngak mawk leh mi khenkhat chihdan in, 'hopeless' suak mai di hihang.

Siamsinna i chih i Zogam uah, 'Vakiangbu' bangmai a bawl i hihdan uh a lang chiang mahmah mai. Mahni tang a sem dia midang sawl (?). Na peih kei leh semdah mai ve maw? Doctor in a sepna mun ah midang a sawl cih a kizakha vang mahmah hi. Siamsinnate houbawl nawnkei ni hang. Teacher hizenpi, Contractor a pang mahbang, khenkhat taget lah, Politician bang maimah. Government nasem lou i sakte khawng, government buhpang a sum tam pipi la, teacher hi maimah pawl om uhi. Hichi bangte'n gam leh mipite khem ahi ua, atung ah dan toh kituak a vaihawm a, a tate uh, sangh kivang zen dia, Jail baang zutsak hoih mahmah ding uhi.

Nu-le-pa te'n le, tate'n Siamsin a, tunung a nuamsatak a hong om di uh deihvek di un a gintak huai hi. Deihvek leng i hi di ua, Sum tam pi-pi seng in Siam i sinsak souhsouh mai uhi. Tate Siamsinna lamah bangchi'n ka enkol thei dia chih, nu-le-pa pil taktak te'n ngaihtuah ta ni. Kei bel ka nu-leh-pa Lou nasem ahi ua, siamna nei leng ahi kei uh. 'Hon na thumpih gige ka hi uh. Kou bang a Lou nasem a haksatak a nong khosak di hon phallou ka hi (uh), lai hon sim suat-suat in aw' chih hon panpihtheihna uh omsun ahi. Himahleh, keibang­ a omte'n le bangkim hihthei, Pathian i neih ziak un i hampha mahmah uhi.

Siamsinte lam ennawn lehang, i chi nawn hi. Siamsinte'n le Vakiangbu bangmai a siamsin tawpsanta le i chi hi. Khenkhat ngial, Activa, Bike, Mobile Phone te demand in, 'Non leisak kei ua leh tawp di' chia kiphin pawl le i om zeih uhi. I kidemna uh a sang tel mai, Siamsinna lam ah kidem zaw ta ni maw?

Pu-Pate hunlai in Samat-galmat in ana kidem ua. Tuhun in Zoudawn lam a te Buh-le-Bal hauh in ana kidem uhi. Ka pa'n ka kiang ah khatvei, 'Khua a ding a buh hau lawi i hi' hon chi a, ka lungsim in, 'Ist Division a passed neive ua maw' ka chi hi. Lamka zang ennawn lehang, Siamsinna lam i pibawl mahmah kawm un, Fashion, Gari leh Mobile hoih pipi in i kidem mawk uhi.

'Kuhkal lohchinna ahi' chih thei mahle hang, khapet zen a pang i tawm mahmah nawn uhi. Kuhkalte mi lohching chih chu, daileng kawm nasan a i theih uh ahih kawmkawm in, kuhkalna suah thak nawn le i chi hi. State pawlam a Siamsinte thukalzeh dan in enzual le, zu ngolvei (Zulogy chi ni) a graduate i hihkhak di uh lauhuai mahmah nawn hi. Sum tam pipi i sente uh athawn mai dia phalhuailou eive, ka Siamsinpihte aw..!

Tua bang ahihman in, '3G' ACTIVATE le i maban a limchi mahmah ding hi. Huaiziak in, 3G bang hi a, bangchi Activate di hi hiam chih i ensuk ding:
> '3G' i chih, 'G' thum (3) kigawm a bawl ahi. Huaite ahih leh;
i) GOD,
ii) GOAL leh,
iii) GOOD chihte ahi hi.
> Activate di dan:
(i). GOD - Pathian lauh a, amah muang a, amasapen a Pathian i koih ding uh ahi. Aman thil bangkim hihthei ahi.
(ii). GOAL - Tup kichiantak neih ding ahi. 'Khut lumleh bang' mailou in, khapet zen in, i tup mualsuahna di'n panla ni.
(iii). GOOD - Thumang leh hoihtak a om a, i leitung pathiante uh thumang ding ahi. I omdan hoih photphot leh aban hong paihoih maiding hi. Nu-le-pa laisiamlou cihte phunna taak hilou ahi. 'Nahke awn in, Nahke maam a suang' cih mangngilh kei ni.
 
Zomite'n tuni'n Siamsinna mah i hahbawl di ua, Zoudawn a teng chih om tuamlou in Siambang i sinkhawm ding uhi. Mi khenkhat in, 'ST (Singtang) lamt­e' hon chih bawl ua, huchi bang kampau le ka za mun mahmah hi. ST (Singtang hilou in Schedule Tribe) i hi zaw uhi. General Category a om, i hih kei ua leh, 'ST' cih Eimah tung ah zang nawnkei ni. Mi 'ST' hih ut a banghiam a batlai un..! Scho-Form khawng a ST mah hilou hia i 'Tick' uh. Kampau ah pilvang ni chinuam dan i hi.

*WRITER'S NOTE:
''VAKIANGBU TOH KIBANG NIMNEM I HI UA, SIAMSINNA I POIMOH UHI. TUA AHIHMAN IN, I SIAMSINNA UH VAKIANGBU BANGMAI IN I BAWLKEI DI UA, 3G ACTIVATE TA NI AW''
                                  1002 – KAKIPAK – 2014

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA