SIAMSINNA LEH VAKIANGBU: 3G ACTIVATE NI..!!
Written By : K.Lianthansang @ K Thansang Zomi
MIHING
a piang khe taphot, a siamsa(theisa) a piang i om uh gintak huailou hi.
Pathian in ei a hihtheihna ana koihsa pe'n en Siamsinna tungtawn a i
khansak(develop) di dan ahi hi. Gamsung khantouhna ding a poimoh thil
tampi omte lak ah, Siamsinna (adiak in lai lam) mah poimohpen hi'n
kilang hi.
Thupil in, 'Nga in atam sihpih a, Sial in a kii (horn) sihpih in, Mihing in atam hinpih' chih himahleh, thupil dang khat in, 'Sial-ek sang in aak-ek a uih zaw'
ana chi zel hi. Tulai in, Sial-ek tam (Pillou/Uihlou) kia in bukim
nawnlou a, tawmchik himahle, Aak-ek(Pil/Uih) bang in pilna leh siamna
banah khuak neihoih zawte mah midangte sang in tungnung zaw teitei sek
uhi.
Siamsinna tungtawn a i gam khangtou ding ahihdan i
theih kawmkawm un, i gam dinmun enzual le i chi hi. I gam (adiak in
Zoudawn) ah Siamsinna di kiningching tak in a om hia? Siamsinna di om
mawk leh le, a Siamsinsak di mi a om hia? I Zogam khopi uah bel
Siamsinna lam deih bangkei mahleh, adan ana om deuh a, Zoudawn lam i
bawldan uh mitsip huai mahmah hi. Zoudawn a teng chih ziak in nawlkhin
mawk kei ni chidan i hi. Tulel a i 'Siamsinna' te uhi et vengveng leh 'Vakiangbu'
mah bang nengnung uhi. I Zogam uh a khan di i deih taktak leh Siamsinna
inn leh Sinsaktute puahpha thak ni. Vaite hiam, Sapte hiam in i gam hon
zuunsak dia gingta a, 'Tuikang ngak' a i ngak mawk leh mi khenkhat chihdan in, 'hopeless' suak mai di hihang.
Siamsinna i chih i Zogam uah, 'Vakiangbu'
bangmai a bawl i hihdan uh a lang chiang mahmah mai. Mahni tang a sem
dia midang sawl (?). Na peih kei leh semdah mai ve maw? Doctor in a
sepna mun ah midang a sawl cih a kizakha vang mahmah hi. Siamsinnate
houbawl nawnkei ni hang. Teacher hizenpi, Contractor a pang mahbang,
khenkhat taget lah, Politician bang maimah. Government nasem lou i sakte
khawng, government buhpang a sum tam pipi la, teacher hi maimah pawl om
uhi. Hichi bangte'n gam leh mipite khem ahi ua, atung ah dan toh kituak
a vaihawm a, a tate uh, sangh kivang zen dia, Jail baang zutsak hoih
mahmah ding uhi.
Nu-le-pa te'n le, tate'n Siamsin a,
tunung a nuamsatak a hong om di uh deihvek di un a gintak huai hi.
Deihvek leng i hi di ua, Sum tam pi-pi seng in Siam i sinsak souhsouh
mai uhi. Tate Siamsinna lamah bangchi'n ka enkol thei dia chih, nu-le-pa
pil taktak te'n ngaihtuah ta ni. Kei bel ka nu-leh-pa Lou nasem ahi ua,
siamna nei leng ahi kei uh. 'Hon na thumpih gige ka hi uh.
Kou bang a Lou nasem a haksatak a nong khosak di hon phallou ka hi (uh),
lai hon sim suat-suat in aw' chih hon panpihtheihna uh
omsun ahi. Himahleh, keibang a omte'n le bangkim hihthei, Pathian i
neih ziak un i hampha mahmah uhi.
Siamsinte lam ennawn
lehang, i chi nawn hi. Siamsinte'n le Vakiangbu bangmai a siamsin
tawpsanta le i chi hi. Khenkhat ngial, Activa, Bike, Mobile Phone te
demand in, 'Non leisak kei ua leh tawp di' chia kiphin pawl le i om zeih uhi. I kidemna uh a sang tel mai, Siamsinna lam ah kidem zaw ta ni maw?
Pu-Pate
hunlai in Samat-galmat in ana kidem ua. Tuhun in Zoudawn lam a te
Buh-le-Bal hauh in ana kidem uhi. Ka pa'n ka kiang ah khatvei, 'Khua a ding a buh hau lawi i hi' hon chi a, ka lungsim in, 'Ist Division a passed neive ua maw'
ka chi hi. Lamka zang ennawn lehang, Siamsinna lam i pibawl mahmah kawm
un, Fashion, Gari leh Mobile hoih pipi in i kidem mawk uhi.
'Kuhkal lohchinna ahi'
chih thei mahle hang, khapet zen a pang i tawm mahmah nawn uhi.
Kuhkalte mi lohching chih chu, daileng kawm nasan a i theih uh ahih
kawmkawm in, kuhkalna suah thak nawn le i chi hi. State pawlam a
Siamsinte thukalzeh dan in enzual le, zu ngolvei (Zulogy chi ni) a
graduate i hihkhak di uh lauhuai mahmah nawn hi. Sum tam pipi i sente uh
athawn mai dia phalhuailou eive, ka Siamsinpihte aw..!
Tua bang ahihman in, '3G' ACTIVATE le i maban a limchi mahmah ding hi. Huaiziak in, 3G bang hi a, bangchi Activate di hi hiam chih i ensuk ding:
> '3G' i chih, 'G' thum (3) kigawm a bawl ahi. Huaite ahih leh;
i) GOD,
ii) GOAL leh,
iii) GOOD chihte ahi hi.
> Activate di dan:
(i). GOD - Pathian lauh a, amah muang a, amasapen a Pathian i koih ding uh ahi. Aman thil bangkim hihthei ahi.
(ii). GOAL - Tup kichiantak neih ding ahi. 'Khut lumleh bang' mailou in, khapet zen in, i tup mualsuahna di'n panla ni.
(iii). GOOD - Thumang
leh hoihtak a om a, i leitung pathiante uh thumang ding ahi. I omdan
hoih photphot leh aban hong paihoih maiding hi. Nu-le-pa laisiamlou
cihte phunna taak hilou ahi. 'Nahke awn in, Nahke maam a suang' cih mangngilh kei ni.
Zomite'n
tuni'n Siamsinna mah i hahbawl di ua, Zoudawn a teng chih om tuamlou in
Siambang i sinkhawm ding uhi. Mi khenkhat in, 'ST (Singtang) lamte'
hon chih bawl ua, huchi bang kampau le ka za mun mahmah hi. ST (Singtang
hilou in Schedule Tribe) i hi zaw uhi. General Category a om, i hih kei
ua leh, 'ST' cih Eimah tung ah zang nawnkei ni. Mi 'ST' hih ut a
banghiam a batlai un..! Scho-Form khawng a ST mah hilou hia i 'Tick' uh. Kampau ah pilvang ni chinuam dan i hi.
*WRITER'S NOTE:
''VAKIANGBU
TOH KIBANG NIMNEM I HI UA, SIAMSINNA I POIMOH UHI. TUA AHIHMAN IN, I
SIAMSINNA UH VAKIANGBU BANGMAI IN I BAWLKEI DI UA, 3G ACTIVATE TA NI
AW''
1002 – KAKIPAK – 2014
©Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment