NA NAAKNUAI KAMSIAM LEL MAW KA TAN…….

By~ Chyngguite 

Hun leh nite hong pailiam zungzung a, nu leh pa angsung apan haksatna leh nopna tuamtuam tuaktou in kana khanglianta hi. Mite toh teh dingin a nuamsapen hikei mahle ung khanvual englua in ka nu leh pate’n honna omsak samkei uhi. Mite banga pilna-siamna ka ngah theihna dingin haksa tampi tuakin siam honna sinsak ua, keileng ka siam leh siamlouh thu hilou in ka hihtheihtawp suah in kapang sam hi. Akallak bangah lohsapnate na tuak touzel mahleng Pathian panpihna toh lohchinna leng kana ngahtouzel hi.


Pawl X bang ka hong zouthei a, huchi’n Rayburn College ah pawl XII bang kahong simtou tei hi. Ka class ua hi a thumang mahmah lawi hi’n ka kitheikei a, himahleh ka sinsaktute uh hehna ding hiam, buaina hiam bel ka bawlkha ngeikei hi. Ka inn uapan College hi naichik ahi a, himahleh ka late mun mahmah mai hi. Dean ten hong na check jel ua, achang a kom kuva pua kahih man in hong mankhe khajel uhi. Lawm polh luat le kanei law kei a, himahleh miteng toh ka kithuahthei vek hi. Class room apat leng ka pawt khe tamkei a , zun asuah mahmah chiang kia in kapawt khezel a, ka siamsinpihte’n leng hon theilaw lawmlawm kei uhi. College kaai tawp chiang inleng innlam ka zuanpah a, lawm leh vualte leng ngak chih omlou in heutute delh banghial in ka kinoh thei mahmah hi. 


Hunte hong paizel in ka class te toh bang ka hong kihou thei deuhdeuh ta ua, gen ut bang kahau thei mahmah mai uhi. Ngaihzawng thu khong kagen khak vuat hun uh a omzel a, himahleh hichilam pang ana kipankha nailou kahihmanin genpih ding, kup ding tam ka theikei hi. Nikhat ka class room uapan lawmte toh zuntha dia ka pawtkhiat leh kamit a kamuh, a taktak mah hia chi’n ka mit nuai kawm in ka en thakthak zozen hi.. Nungak duang ching, mel etlawmtak mai, huchi bang kamuh ngei nailouh , a mel etmaì a leng kipahna a dim theih ka hon muta hi. Ka nung et kiikkiik thak zozen hi. Ka etet hang in aman ka etluat lam hon theih ding bel ka laau mahmah zel hi. Huaini apan in amel etlawmtak ka mitkha ah hong langlang ta a, ngaihtuah ka sawm hetlouh ni natan inleng ka ngaihtuahna ah hong suak gige mawkta hi.


Tuhun(2012) bang a mobile om nailou ahihmanin ei mahmah in panlak ngaita. College kai ding bang ka kithalawp thei mahmah mai a, amah thu theih semsem ka ut deuhdeuh ta hi. Himahleh akanna diing ka thei himhim kei, alawmte lah ka theih khak a omkei a , kalungbuai mahmah hì. Kalung sim ah vaibang thamden ahihman in a tawptawp in kalawmte kiah zum kawm sasa in kagen khong hi. Amau ei zum lam khuallou in hong chiamnuìh pah ua, ka mai bang asan tuaituai a, etna ding lam leng ka thei zoukei hi. Atawp in ka lawmte’n huchia na lungsim teng lagai hial ahihleh kou hong kan khiatsak nung hong chi ua, kipahna in ka dim hi.


Hun hong paizel a, lawmten leng ana kan suisui uh ahingei dinga, huainu tungtang hon theita uhi. Bang kichi theihpih ding, bang chi gen ding chih khong ka ngaih tuahtuah a, nikhat amau class te pasal khat Mangboi kichi ka theihkhak ana omlam ka theithak a, kenleng kalawm bawlpah hi. A class khong uah kava diang lutlut panta hi. Mangboi kiang ah hichi’n ka chita hi, "lawm, na class te khat uh hoih salua hiveng aw, nang ka kitheihtuah ding dan lampi nong geelsak thei diam, kalailung hongkuai lua ahi" ka chih leh aman leng nui heuhau kawm in, “hitham e..” ahong chipah hi. Huchi ahihleh huainu thu (details) na hong hilh ngailou ding amaw ahon ci a kenleng ka theihteng ka hilhpah hi. Amin Sangi ahi a, amah mi huchi khachi chihte ka theih khomkhom in ka hilhvek a, huaizoh in kithuzak zelni chi in ka kikhen uhi.


Mangboi in hon houpih ding kaal bang ka ngaklah thei mahmah mai a, a room uah bang kava tailut thithe sek a , honna theisiam mahmah ahingei dinga bangmah ka genma in fel dekdek ta ahihdan honna hilhzel hi.. Hun hong pai zel a, nikhat ka gintaklouh lamtak in thu ka hon zata a, lungsim ana mahmah mai. Mihing bang atel hiam chih laa bang kalungsim ah honglang dundun mai hì, om ding dan leng ka thei nawn takei, ka khasiat tha asuak, ka mittui pawtdin ahong kisa a, himahleh aleh lam khat ah kaheh tha asuak mah2 mai hi. Ka gen tunga Mangboi in Sangi thu limtaka hong dotdot kha lamdang kasak sim mah bangin amah ading in ana kigen hiau in ana kingaihpih tamai hi. Mangboi inleng nuam asakei hin ka thei, himahleh ken poisakluat melpu lou in haksatakin hun kahong zangtou hi. Vangphathuai chih ding adiam hun bangtan hiam nung in a kikhen pah uh chih kaza a, himahleh huailai a ka lunglut bang in kalung a luut nawnkei a, theihtawp suah in mangngilh teitei ka sawm tamai hi.


Hunte’n ngak neilou in hong pailiampih zungzung mai ua, kum bang hong beihialta hi. College kai bang leng thadah huai ni atam mahmah mai a, exam ding vai khong ahong kigen ging panpan ta hi. Nidang pek apat haksa kanasak gige Maths subject ahi a, exam naih taak toh chi in tuition laak kahon sawmta hì. Tuition laakna ding leng mupah in nitaklam college kaitawp teng in maths tuition dakkaal nih sung kahong tel gige ta hi . College a class teachingte toh teh in theihsiam anop mahmah hi. Tuition laak namun ah ka hong inteek hiaihiai panta a, lawmthak bang ka hon neita hi. Lawm numeì fel mahmah, ngaihnat huai pipi toh kahong kithuahta a, tuition la dinga kuan bang leng ahon su thathou tuan mahmah hi. Himahleh ngaihzawng ding dan in lawm numeite ka enthei non himhim kei a, hong gen sim hiauhiau sek na ua ngaihzwng lampang ka lunglut nonkei phot khong ka ci suk khajel hi ka kinel luat ziak un. Hon mu thadah mahmah din ka gingtak hun a om zozen hi. Kiphatna louh din huailai in ngaihzawng neìh ana lunglut hileng genzoh dingsa khat chu ana himai hi a hehe….


Kumthak hunte zang zou khin dimdem in nopsakna ding hun hong tawm mahmah ta. Exam na ding a hong nai hiai2 tamai a, kha nih kia bang ahong omta hi. Tuition leng zingkal lam adin heutu paan ahon suan a, zingkal baih taktak in kakuan ta. Zingkal khat mood om ngellou in khe in awl in kakuan tou a , ka tutna ding mun ah tu in kua leng hou ngellou in ka om hi. Heutupa honglut a, class kahön panta uhi. Kalung alut lawkei a, ka daak vialvial leh numei khat melhoih sim takmaì akilkhat ah tu keukau ka mu hi. Amel hoihtak a muh semsem kasawm a, himahleh amah hong kuan thak ahi cih ka thei khia a, zum sim ahingei dinga amawk daakkhiat ngamkei hi. Kenleng kua ahi hiam, ka theih ngeite ahi kha zenzen hiam chih bek thei teitei ding chi in, ka tawp phet un inn kong ah ka na pawt pah a kana en hi. Ka theihkhakte hi ngeikei mahleh amel chu a familiar petmah mai a , hoih kasak chiitakte ana hizomah hi . Hun bangtan hiam paisa a ngaìhzawng nei utlou a kana om bang manghilh zozen in ngaihzawng neìh utna lungsim ka hon nei mawkta hi, Love at first sight a chìhte uh hita mailou di hia hehe.. 


Tution laak ding bang kilawp huai deuhdeuh tamai hi. Cöllege kai vetlou a tuition suun nitum a laak bang ka utmai hi. Kenle tutung chu , pasal kihingal a, kuamah sawl nawnlou ding, kei mahmah in ka approach ta ding chi’n thupukna ka hon lata hi. Tuition kuan chiang in amah kiang a tutkhak ding dan lampi ka bawlbawl sek a, atawp in akiang ah ka tukha khongta hi. Amel en ngam taktak lou in kahoupih cheuh zel a, himahleh pautam honsak luat ding kalau zel hi. Kenleng a masa dingin chi’n amin leh aomna ka dong a, aman leng a omna mun leh amin “Ngangaih” ahihdan hong hilhpah hi.Kimaingal zaw deuhta kahihman un hoihtak in ka kihouzel uhi. Tuition lading amah kia hong kuanzel ahihmanin ka kitonpih zel a, a inn tan uh kava khak hun bang aom zel hi. Kahong kihou thei mahmah ta ua , kou hihtheih khomkhom in ka kideihsak mahmah sam uhi. 


Ngangaih ahihleh Imphal lamte ahi a, pawl 12 nikum a ana fail ziak in tukum a exam thak asawm ziaka a tanaute uh inn pansan a tuition laa a hong om ahi. Huaiziakin ahong kuanlouh ni a omzel a, huchìh chiang in note te khong ka kicopy sakzel uhi. Kei ka kailouh nite inle aman honna copy sak zel hi.. Hun bangtan hiam hon painung in ka itna leh ka ngaihna ahong pung hiaihiai tamai hi. Himahleh Ngangaih kiang ah zawlthu suut ngam ding vual kahikei a, hun lemzaw kangakmai ding ci in kakhawlthak hi. Huchi kawmkaal in exam hun ding ahong tungta a tution leng ka khawl uh ahunta hi. Ngangaih toh leng kikhen lou theilou kahihtak man un ka ngaihtuah chiang in haksa kasa mahmah hi. Kihehnem tuak in , exam a pass tuak dinga kideihsak thu khong kaki gen tuah uhi. . Mobile phone cìh te ana omnaikei mahleh, landline fone bel ana omsamta a, number ka kipetuah uhi. Kamandan zil in ka kihouzel ua, himahleh anop hetlouhna khatbel amah apa’n fone a pau phallou ahihman in aman hon fone hiam ahihke’h apa omlouh kaalte in ka kihouzel uhi. 


Exam te honzou in , result ka hon ngak tuakta uhi. Hun lemchang om chiang in ka hon kihoupan thei nawnta uhi. Kei pen kitangvalsak tawk mahleng phai hoh cih khawng kasungten hon phal mahmah kei ua , ahihhang in keibel kahoh utthei mahmah mai hi. Ngangaih inchu Lamka ah tanau ahau a, aman dan zil in ahöng phatou jel a, kakimujel ua , anuam tuan mahmah mai. Keileng nikhat Entrance test peding in lawmte toh kahoh suk ua , kazoh phet un lawmte zawn teitei in Ngangaihte inn ka gamzon ek uhi. Sawtkhop ka zonnung un kamu ua, honna muh phet in mel etlawm takmai in honna houpih pah hi. . Ka itna leh ka ngaìhnate ka gen ut mahmah seka, himahleh kagen ding hun in kagen ngamkei sek hi. Ngangaìh bel mi kamsiam petmah, mi zahngai, numei diakte ahi ka theih tan in. 


Huchia hunte kapai sak touhtouh nilouh kaal in ka result te ahong suak a, kanih un kapass tuak uhi. . Maban sutzoplouh theìhlouh ahihtaak man in kei kasung ten neih le neihlouh thutuam ci in vaigam lam a sunzom din hon sawl sawm tamai uhi. Ngangaih in bel kenzaw hiailam ah simtheih dandan in kana sim mai ding ahon chita hi. Kalungsim abuai petmah mai a, Ngangaih mulou a kawlgam-vaigam a om ding ka ngaingam mahmah kei, hìmahleh nu leh pa gen kaselngam tuansam kei hi. Atawp in kenleng nu leh pa thupukna hoih sakpih in kahong kisata a, ahihhangin alehlam ah bel ka khase vungvung hi. Ngangaih toh hoihtak in kaki khakhia ua, i damdia Sian in hun hoih hun manpha hon pedia I kimuh hun höng om nawn na ding ahi chi’n ka kikhakhe thei khong uhi..


Ka it leh ka ngaìhte nusia in kawlgam-vaigam ka hon zuanta hi. Innlam ngaihna cìh phetlouh Ngangaìh ka ngaihnou ngai in ka nguui zou top tamai.. Ka omna ding mun damtak in katung a , ka tun phetphet in Ngangaih ka fone pah hi. Damleh mobile fone neipahta ding in ka kilamen a, huaìciah kon thuzak pah ding ci in kakoih hi. Innlam ngaìhna toh ann leng kha khat phial nezoulou in ka om a, ka taksa bang chauh loh zou mahmah hi’n ka thei ahi. Bangtan hiam zoh in Mobile fone kahon neita a, ei student nu leh pa chawm a kihihman in balance leng kathunzou mengmeng kei hi. Himahleh kalkhat a khatvei Ngangaih ka fone zel pen ka khial ngeikei hin ka kithei hi.


Kha 3 kha 4 bang hon paitou in keileng college ka kaitou gige ta hi. Khuate hòng khaal in ahong vot mahmah ta a, innlam ngaihna ahong puang mahmah nawnta. Ka b'day ni nai mahmah ta ahi a, ka b'day ni a Ngangaih fone ka tup tinten ahi. Huaikia hilou in ka itna leh ka ngaihna gen khiak tumta kahihman in kisak cìhtak in ka hong kisata, sum neih teng phial in föne kahon top up ta hi. Ka b'day ni ahong hita a,inn konglam ah kilawp takmai in ka hon foneta hì, “Ngaih nadam zel maw? Tuni ka b’day eive…” khöng ka ci a, aman leng kamsiam leh aw nemtak mai in ahon dawng hi. Ka itna thu te kahon gen panta a, amah leng a kiguih zozen hìn ka thei. Hun kapoimoh zek chi’n hun hong ngen ahihmanin angetna bang in kenleng hun kapia hi.


Nitak lam khomui zul in ka føne ah message hong lut ging kaza a, kenleng kua a mahmah diam aw ci kawm a ka etleh Ngangaih ana hi a, kipahna in kadim hi. Himahleh fone a neihlam hong hilhpah louh kaheh dek sim hi. Huci in ka hong kitext tou charchar ta ua, gen ut bang kahau thei petmah uhi. Kenleng kidaam hetlou in ka ngaihdan ka itdan thute ka gengen mai a , aman kamsiam taktak in ahong dawngkik zel hi. Dak bang hong tamsimta a, Ngangaih in gennop kanei hon ci hi, awle hn gen pahve ka ci a, "Ken ngaihzong kana neita a, tu le tu a nang hon saang theilou dì kahih man in poi kasalua, I kitheih pat tuung lai in nang hong gen ding in ka kinem mahmah mai a, himahleh itna thu nong genpih khakei a, apoitel maw" a hon chi a, ka gen ding leng theilou top in pasal kici lou in ka kapkhe top tamai hi. . Hunpha hunlem ka ngakngak nalam a hici bang tuak kahi cih kaphawkkhe thak vungvung mai. Ngangaih in ka itna chu a hon theisiam mahmah mai a, kamsiam taktak in ahon dawng thou hi. Kenle ka itna thu tawplou in ka gen thouthou a, hon ngak top ding kahi aw Ngaih ka ci ta hi. Ngangaih inle “awle , ka kikhen ni uh hong omsam ding hiven ginom tak in honna ngak in a hon cih in ka lungsim a sunuam tuam mahmah mai hi . 


Hun awl neilou phial in sun le zaan in ka kitext tamai uhi. Zankhovaak phialphial a ka kihousuak ni uleng atam a, gen ding lah beilou hial in ka om uhi. Ka itna a ni-ni in apung hiaihiai tamaì a , alohngaihna ka theihlouh ciang in ka kap ekh sek hi. Ka hehtha khawng asuak maisek a, khauh pi-pi in ka hou khazel hi. Himahleh Ngangaih in kamneem leh kamsiamtak a hon houkik non ciang in ka itluat ka ngaihluat man in ka kipak pah zel hi. Huci in ka itna thu gen tawplou in Ngangaih adia ginom tak in hunte kahon zangtou ta a, 1st year ka exam ding hun bang a hon naih mahmahta hi. Ka kitheih uh akum asim bang cingta ahihman in ka kitheisiam mahmah ta uhi. Huciin exam te kon zou a, innlam pai thei ding kahihman in ka kithalawp petmah hi, ka ngaih ka it mu ding kahih man in. .


Kha khat zoh nung in innlam ka hong tungkik ta a, ka annkam leng alim mahmah in ka thau hulhul tamai hi. Kaman dan hun in Ngangaih kiang kava phazel a, ka itna thu kava genzel a, himahleh amah lam pang apat response kamu ngeikei. . “Lawm bang in ka hong ngailua” khong chu ahon cisek a , ken “kigusuk ta ni” ci khong in ka ciamnuih mawkmawk sek hi. . Innlam ka om nung sawtlou in ka 1st year result ahong suak a, pass kahihman in kuansuk nonlou theilou kahong hizel hi. Pai ding thu kagen vengvung lai in Ngangaìh in a hon text a, “napai ma in khatvei bek hongpha ve, keileng napai zoh lam ciang in vaigamthuuk lam ah ka ute kiang ah kava omsawm a..” hong cita hi. Ka kiguih zozen a, alehlam khat inlah inn a mawk om-om sang a mundang a mi omdan ava theihsam ka deihsak zel hi. Ngangaih in ka ning akitel, life ka bored lua ahon cizel a, lamdang sa kahihmanin aziak ding ka dong sek a, himahleh a ziak ding ahon gen ut ngeikei hi.


Huci in hunte hong paizel a keile ka laizilna lam ah ka kuan nonta a, amahleng sawtlou nung in azinna ding khua Mumbai lam ah apaita hi. 

Ka kihoupen uh khawl tuanlou in ka kithuzak tou gige ua, nidang a kaal khat a khatvei kihouzel pen niteng in kahong kihouta uhi. Keileng tanaute panpihna ziak in sum lam haksat luatna nei nawnlou in postpaid sim Ngangaìh toh kihouna ding kahön lata hi. Hun bangtan hiam nung in Ngangaih inle private a sepna ding ahon mupah a ka kipahpih petmah. Ka itna daai theilou himhim ahihman in ka gen toutou zel hi. Amah ka ngaihluat man in sunkhua zankhua ka ihmut theihlouh ni atam petmah. Annleng duhlou zou top in ka omzel hi. Amah asepna night ahihman in zankim lam tantan a kaisek hi, atawp ding kana ngakzel hi, ihmut suak mahmah leleng. Atawp phet ciang in dakkal khat val ka kihou gige ta uhi. Achang in khovel ka ninglua khawng ahon ci phutzel a himahleh aziakbel ahon hilh ut tuankei hi. 

Hucin hun hong paizel in ka 2nd year exam ding hon ging pan nonta a, Ngangaih in hon text a damleh kalkhat khong om dingin delhi ah a u toh hong zintou dek a hon ci a, kipahnan kapum dimta hi. Kimuh ding dan, hunzat dìng dan khong gen in kaphur petmah mai uhi. Atawptawp in ka kilamet hetlouh lai in “KON NGAILUA” hong chiphut a, lamdang sakna toh kipahna in ka dim hi. Hici bang a khovel a ka kipahni om nawn ding in ka gingta kei hi. Itna thu asun le zaan in ka gengen tamai ua , midang kuamah himhim ka eng nawn takei uhi. Kha khat phalou deuh in ahong zinta ua, kenleng amah toh zat dia sum ka kholte lakhia in a omna mun uah ka vapi ta hi. Hucin mun nuam deuhdeuh a ka theihna munte a pi in hun kahon zangta uhi. Ka kipak petmah a, kum 2 lam kana ngak tua kei ang a ka kawi thei taak maichu, Pathian kiang ah kipahthu ka gengen mai hi. 


Ngangaih kiang ah, “Ngaih, sawt lah omlou ding nahihman un tunitak lam bek lim in lim takei leh ann nekhawm le..” ka cih leh “awle..” ahon chipah vanglak hi. Huchi’n kipaktak in annkuang ka sawkkhawm uhi. Ann ka hön nezou ua , a tunnate in uah ka vakha nawn hi. Kimuhnon ding hun kìgen theilou ahihman in kikhen ding bang ahaksa mahmah mai hi. Hun tomchik isak sungin Ngangaih leng apaisuk hun nawn manzel a, khiaklah huai kasa mahmah hi. Ken leng apaima a mu utlaw lai kahihman in ka vapha zual hi. Hiai ni chiah chu nidang tengteng sang in haksa kasazaw hi, aziakbel Ngangaih in hong paisan pahta dia, atak a ka kimuhnawn ding hun uh lah theihphak hi nawnlou ding ahihchiang in. Amel mu a kipak mahmah hinapi in ka khasiat bang asuak mahmah mai hi.


Mumbai a tunsuk nawn in ahon hilh a, huainung sawtlou in ka text leng ahon reply nawnta kei hi. Ka fone ciang inleng a la nawn takei a, kalung akham petmah hi. A kanna ding lah theilou kahìhman in innsung ah ka kipumpei tamai hi. Hucia lung nuamlou taka ka omnung nikhat message ahong lut a, ka etleh Ngangaih ana hihmanin kenleng kipaktak in ka enpah hi... "Umuan , khovel kaning lua, ka hon text leh lah damzel kahi cih na ahidìa, kon text non keileh lah tuipi a kitawmkhia kahi ding… cin hon thei in aw . . Mangpha" cìh teng a honkhak zoh in ka contact thei nawnkei hi. Ka hinkhua zaw ahaksa telmai maw ciin naupang thil ngen a leilak a kikhuk a akah bang jen in kakap huthut tamai hi . . Ann leng kane thei nawnta kei, bah le tawlsia in kapuk topta hi. . 


Exam ding hun lah anai mahmah tamai a , lehkha leng sim theilöu in ka omta hi. Mìhai kabang tamai…. Aw , ahaksa telmai ka hinkhua zaw. . Kilungnopsak a kithahatsak sawm in ka theihtawp kasuah a, ka lehkhabu la in lai kasim sawmzel a himahleh ahithei nawnta himhim kei a, exam leng pe nawn talou in innlam kazuan tamai hi. Ka lehkha simleng ka tawpsan vengveng ta hi. Damsung adia deih ciibang ka nateel ahìmanin ka thuakzou kei.. Ka thumna tuh damsung a numei tunga puuksiat nawnlouh himhim ding cih ahita mai hi . . Huci bang a ahon bol tel zaw Sianmang inleng awi ding in ka gingta thei mahmah kei hi…….


Hun leh nite hong mualliam zel a, kum khat bang hong kiveitou ta in kei ngei inleng hoihlam kahon manoh ta a , niteng naate kahong semzou pan nawnta hi. Ngangaìh phawkkha nawnlou cileng kaci khial din ka gingta hi. Nikhat lawmten Ngangaih thu ahong hilh ua, ka kahnuìh phemphom zozen hi. "Ngangaih na buaipih tuunglai inleng ngaihzawng anei a , na ngak hun sung teng inleng ngaihzawng nìh kheng man ahi" cih ahön hilh uhi. Huailai a kaning, ka si ut, khovel kaning ana cìhcih te atangvalte toh a kituahlouh ziak a ahon gen hita e… cih phawkkhiat thak in a om vungvung zozen hi.. Lawmten huai thu hon hilh nung uh sawtlou in ah tumlam mite khat toh a kikhutsuìh ta uh cìh thu ka za nawn leuleu hi, ka kingainawn kei ding uh chih ka thei, himahleh ka lungsim teng kana piakna sa ahihmanin ka lungsim hong sukha thei mahmah veve hi………..


Aw, na naaknuai kamsiam lel maw ka tantawk . . . . . .


(source: Siamsinna leh vakiangbu.. facebookgroup)

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA