SINZAWL ZINNA


By ~ Ck Ngaihte

Preface:
Kum sawm phial paita ahi a, ka theih dan dan kon gelh suk di. Phat tuam pih di bang jo om khol ken te, thil omdan na theih siamkei leh na lungsim kum 10 khawng na nungkik angai phial maithei, hucia theih tuak thu jo omkei na dia... (A puah tawm lam lah ki siam lou deuh hiam, ki gelh kuitung thei ngeilou a, i tuah khak te mah nuam a nuam dan in gen suk hmiah hmiah mai o le... Nihvei thumvei gelh thak, juun thak jo uthuai mah e, hilele, i khutpi haat tawk lele i mobile battery bang in le hon daih joujai lou incin. Gelhsa cu gelhsa. Phone hoih deuh toi hileng cu le a notes limit omlou deuh di hiven. Twa notes 30 tan hawmsiam a hawm ngai ahih jiaka, a sau di bang i tom sak le om tham ahi.)

Hiai khovel I khualzinna gam lel mah hiven mo…….

2003 kum June kha lak ahi a. Class X exam jou vaccation jang di banah Singtang lam jin khak pat na di ci in ka lawmpa Sinzawl khomi khat toh Sinzawl khua kava jin tou uhi.

Tunai a Thanlon ka jinna dan hial injo gari ki kham sam kei.Tuima khua a ann kon ne taktak u chu, nuam tak ahi. Sakhi sa ana huan kha jenjen uh, deih tawk a jial. Annek man nidang a dana duh jah jah Rs. 60 cih te bang hi leh Hotel bolte a mang ngot du chu. Singtang an, nem ngeingei toh Sakhi sa lung gulh taka tangval haam pan phitphet nih in kon ne u chu, a hotel ngak ten bang lamdang hon sa hial leu kilawm.Tulai sang mah in le lampi a se mah mah a (Guite Road lampi hoih cih jo thei kha nai khang in), Lampi lah ki vial nilouh hileh kilawm, ki tung ngei ta mawng mawng lou. Mualnuam kiim lak teng bang kawl lak ngen, lam khanglam et ngam huailou khop a keen sia. Ki accident ta jen leng ‘Ramba ho ho’ theih di dan ngen.

Jingkal dak 7 vel a kipan khia nitum kuan in Sinzawl ka tung pan phet uhi. A khua tumlam a mual pen sang sim ahih jiak a nii tum baih hia jo thei khang in. A khua en singtang petmah di i sak leh ka gintak bang lou tak in ana khopi lo daih a, ka lung ke dek pian mawk hi. Singngat toh le ki khai tuan lou, electric omkei mah leh Lamka toh le ki huci ki khiat tuan in ka theikei hi. "Singtang mu dia jin in singtang mukha lou di hita keive mo....?" Ka ci phet hi.

Kei ngaih tuah dana chu, Sinzawl i cih khawng, Lamka toh ki gamla lotel incin, singtang petmah di, khosung khawng a vok khawng naupang puanak silh lou khong  tai pangpang di, nungakten tuithei a tui toi di, inn te kha bii khawng inn nah khawng ngen a ki bawl hi di, ekbuk bang nei lou di, zupi bel khawng ki tung tiltel di, gamsa man khawng hong om cia Hanla khawng hon sak ki ja tuai2 di, khosung a ‘tang au’ or ‘tangkou’ khawng om di, leh adang dang te hi di isak leh "Kare! Hou na e!" cih phet a om.A jing a pai ut ngal hita. Ka lawmpa'n "kei toh ton di'n om phot inla, non ngak ut kei lele awl in sawm thak ni" hon cih jiak in ka sawm hial teitei utkei a, jinkhe ta lo lo chu, a Sinzawl  life pal tou tei awle ka ci ta hi.

Sunchiang in lou kuanlou a khosung a vaak thap di khop jong a om mah mah thou hi. Ei bel ut in utkei lele, i lawmpa inn a tung a, ne a dawn ihih sam cia, sep di chu alou theilou in ka koih hi.A tung a utlou sim jejen in, kong om tak tak hial leh nuam sa lua ka hi diam, ka inteek lo man dek hi. Sawt sim tak va omkha kahih man in, khosung a kihel theih na teng ale kave kihel jel sam hi. Buh tuh hun bei kuan a tung tou in lou ham khoh tan kava omkha hi.

A siamsa a piang om lou chi in bang teng j ova sep pih sawm veu mah leng. A ngaihna om mah mah louh hun a om tham hi.buh tuh hi in lou khoh hita leh, ki pasal sak a iva hih tei tei hangin, gintaak sang in ki ngeina she a hak chit thou kaci. A lou lai a ding leh kivial leh chauh le sual khop in buh I hon tuh chu haksa thou eive.
Lou ham I hon khou lah chu aw…..i buhbul khoh siang sang mah a I totpuk khong tam jo sek inchin buai huai thou ahi.A chang in chu hon kuan phal kei ua. A hi tak gen a cu, i thoh ma a hon kuansan sek uncin, ki kuan khalou sek. Lamdang isa maithei, hilele jingkal dak 6 khawng a ann nek cih lap haksa pi ahi. Inlam a dak 8 bon ki lap lou a. hehe!  Thou baih kisa i thoh khiak leh, "Eh! Annek non lap geih a, kon thuk ngal diam?" cih kha hin cin. Banah i va kuan cia le I sepkhiak sa sang a I suk siat khong tamjo sim sek hinchin, nasem tak tak dia chu hin ngai lo khollou mah uh ahi.

Jingkal i thou a, kho nawl lam ua Mizoram ki gal muh hiven, huailam i en phei chu aw.......Jingkal lunglen hilou, meipi or meijun kha, a guam kuam teng tuam a dimphei phih phiah, nak kilawm hina mai jen e.....Jingkal teng a i muh hilele ki en chim thei ngei lou.Tulai khawng hile jaw mobile bek a limlak ut huai lotel hiven. Huai lai a lah mobile khawng ki thei pha nailou hiven, tu khawng alah mobile lou a hin di dan theih but louh bang jejen ta. Gangte ten meipi zap uh kici pen awm thou a thei kahi. Pat mah bang phitphet incin, va khoih le nel thiam thiam jejen le kilawm dan ahi.

Music pii bawl lai ahih toh a gingthei kia ki ngaih tuah, inlam a jo Deck tape a laa play in, sound box lian te nih a ki khah khe jiah jiah hiven. Hiai mun a gingthei omsun radio himai. I ngaih khak vanglak le bang nuam dek kik koi. Lamka khawng a radio omlam le kithei nawnlo hia, a la tel di bang ana om om vanglak le sa jejen ka hi. Radio lou chu walkman himai, walkman le mi teng toi hilou in, i thau toi teloi issue adiam cih sim a om, huai te loi ngen in toi deuh uh hi vaw. Tulai hileh phone laa ngaih theih na te ahi ta a, atoi lou ki omlou ahih cia ki thei khen non khol lou maithei.

Nitak cia kikhop cih khawng lou hih di omlou, nungak hel cih le i jahkai sim pi toh vaki ut khol lou. Lup pah pah mai ngai. Jan khat cu nungak hel dia va kuan khe khong ta. Nungak hel nu bang fel kisa phe chet chet, tuilum cu huci jaal bol lou. Tangval hong pot te kha hong ki siik sak mawk uh, ken lamdang ana sa lotel. Kei bang hon dong thak thak khem khem, ei lah jum cih tak a ana ki jum. Nungak hel nu va ki siik sak di cih bang chu gamla, a gei a le ki tu ngam lou hilai. Ka pai dek ua kha a nungak nu'n"meisel na toi di uam?"hon ci. Ken lamdang ana sa lo get jel, ajiak dang om a hon dot hia cih khawng ngaih tuah kawm a, "ngai khemkhem kei" cih vial le.....Khomial hici tel a sah thei ahi mo cih phet a om.Tulai khawng hileh ci nawn jel le, mobile bek a ipai na di salh vak haam theih di hiven. Laijial tep lou pi'n lah lighter bek le ki toilou. Mial diktak nuai a, dak 10 nunga kong pai uh jo gentheih huai thou. Lampi lah ngil vilvel lou hial, huai jan khua a niim toh atunglam le mial, i khut i mai bul a i koih lele kimu lou. Bang hiam khawng phut khak thruap di nak lauh huai!. Phetlou a ka pawtna u kha, a kho nawl cih di hia, khoto cih di hia, huai mimbung khe a paina lam hincin. Ka pawt na ua sikha tangthu ka gen u toh ka kuanlam ua ka totkhak uh hanmual lui dandeuh, mi tamlou kivuina a om banah,  mi inn khat sikha laangna a cih bang uh kong tung tou uh bang jo.... Chimul khong thou sung sung jejen. I mailam lah mial, i nunglam lah ki en ngam mawng mawng lou, gim huai na mai mai e. Ka nak pawt nawn kei mah di cih phet a om.

Nungak hel dia mundang a kuan khak na khat ta get lah a nungak nu kha kou ka om jiak ua, lengla dangte siik utlou hi jejen. A tangval te'n bang hem sim sim a hon ci jomah uh. I pa te vual khawng hi tel kei leu chu, inkong khong a ki fair fight pih dia hoih phial mai. Nungak helna te le nuam lua hia, nuamlou lua hia, ei jei nailouh man hia, ki tuitum ngam taktak lou.

A khua ka gintak khel in ana lian mah mah a, a kho nawl ua mawltual ka va et leh football tournament khawng aneih ciang ua, a lakloh cih omlou a tawp ek sek uh a cih uh thil hithei ana hi lotel dan ahi. A field nawl kha lampi ahih banah ken petmah ahi a, dailing lom lak le pon lak pi ahih jiak in ball a pek out fuh ngei ngei uleh muh baihlam lou hial ding ana hidan hi.

Lou kuan lam gen nawn leu leu leng, lou nai a cih u kha kilometre bangjah apha tel diam, gamla lotel. Lampi paina a dak kal 1 val khawng lut tel. Jingkal baihtak a kikuan ahih cia, mei kai te hong tou kik ta, i paina di lampi bang muh hak thei khop a hon buak. I sam khawng kawt jou khop a mei in hon buak. Dam a damtheih huai hileh kilawm. Lou i kuan alah, "uinou tonpih mah na bang a" hon ci lel uh. Lamkiim-lamkiang teng sawk, theipi kung teng veh suak, en i etnop tam, i theih ut tam ahih cia, lou kiim teng vak kual, thil gah teng, paak teng lou khawm, tuaikey bang sing guithak bang gamlak ngen a om ana hi. Loupa peuh namtui sa, amin theih louh teng dong, kawljal a loupa toh, sing jung toh, thil gah toh banglou teng inn potung jel. A phat tuam na di jo omkhol hetkei.

Sinzawl a ka om a ka experience khak, jum huai kasak mah mah khat kon gen di.
Nikhat lou kuan pai, vuah ju ahih ciang a paibaih, kei toh ka lawmpa toh anaupa pai masa. Lampi sau petmah pai ihih ciang a, chim kisa laa aw neih teng teng a sa a hong ki kou ka hih uh cu..(Evan. Timothy lar lai ahi a, mizoram a thugen dia hoh dek ahi ngei di, Bolero in hong tai ua)
Kou lam tawn a kikou, lasa le ka bangkei ua hinte, Papi bangjah hiam toh tangval bangjah hiam khe in hong taitou ua, kou mun hong tun tak un,
"Dena kikou te nou nahi uhia?" hon ci ta uh.
"Hi" cih louh gen di dang omlou.
"Hai na ucia, Khomi ki patau eivoi nou jiaka, Timothy te gari ki xdent a kikou houh sa ivoi, bang dia ki hici haikou neita ua oi?"
Kou le “lasa kahi uh ” cih behlap lai….

Nui du isak leh nui ta mawng mawng kei uh, ki suanlah huai deuh hiau e……. gen di theih huai lou taka hi…. Tuike nuih viai vuai mai ngai. Kou le hat deuh a pai, a gamla deuh ka tun ua nui ngam pan. A hong kuan te kha naak heh mel thei lua uncin, ki nui ngam jok lou. Khosung ka lut uleh, kho nawl a mi ana om neinai sim uh, bangmah theilou dana pai pel vit ngai. Jum huai kha thou. Mi lasa, aw bawl a kinei amau ana patauh loh hit het uh. Hahaha!

Mi hih theih teng hih thei di iki sak sim leh hikhin lou deuh jo hinte, singat pua a va kuan tei. Numei khawng inle pua uh ahih cia ngapthoh taka va kuan. A puak pen genlouh a podia kuanna lampi lel le pai moh tek hilai. Lampi cih lah om lou, khaugui toh, singkung toh, guam kawm lak pi. Hon na kai thei lah tam, hon na het khak som lah tam! Hehe.

I gim sim toh, eh! I gim taktak toh I sing puak bang paih khiak jojot dia hoih mai. Huai guam kawmpi apat  lampi omna atunglam pek tan potou, huai apat inn tan po tung, tawm vei ki tung hita ven! Nek jon na di'n jo a tel huaikei khop mai.

Tengkol sawk di hon ci nawn ta uh, tuivai mu ut lo get in va kuan ta. Vuah juk toh kawt louh na dia bang natang nah khawng khu sim jejen. Tengkol sawk i cih lanva lui juih toh ana ki khai lotel dan eivele. Diip tan tum khawng a suang va dap or juut a, tengkol sawk cih pen jong jongsat huai tuan mah mah kei. A tengkol sawk pen thu tuam, a lampi a vangvot tamdan chu. I paina d i hoih tak a i et masak le bang, van lam kawk ta siuh seuh uh. Lampi a loupa hetkha lou a pai di cih pen thil omthei hetlou hi get inchin.A kuul na deuh khenjoh teng a vot kai khateng lakhe jel. 10 val tham ngen a vangkim a lakhia. Lak khiat kim theih mah mah lou, nga khut me cia khawng jaw bang tham a kisim lou hia..... Twa vot khutme cia jet cu, i chi hum bang thou mai dan eive. Dung gial het huut. Ki pasal sak sim na hanga, minute 10 ban teng a vot lian pipi 10 val in hon tawp a, i lakkhiak touh touh le jo, lau kici utkei lele ki lau gawp phial ahi. A kawm kawm bang ah om ut ta jomah. Jak louh lutuk! Hehe.

Nga man di a kuan nawnta, bomb deng a ngamat theih khak patna dia va kuan ngei. Tuivai lii thuk tak khawng a bomb hon deng di ua, tui nuai lut a va mat te di i sak leh ana hilou.
Lui dung tui theh kang a, nga ban mat cih te le hilou. Khuk tan di khawng tumna a hon ding sak uh, singpite khiitna dandeuh hon toi sak uh, hiai a nga bang ci mat di? cih kia ana ki ngaih tuah. Bomb hon deng ta, "ana man ta uai" hon ci uh. I mailam i et leh nga hong ki laam suk jiah jiah. Suak khe jiah jiah, nuam mai mai e! Tamkhop ka mat tak ua, vuah hong juk toh suun ann ne di hon ci ta uh. Khat in gua hon sat inchin, golawng a ka ngamat te uh hon huan ta. A nuam naih naih mai mai eive aw!

Tui tawm lai tak ahi a, Tuivai le khuk tan a ki pal. Tuitam ciang a tui luan na tan hon kawk muh u bang jaw, gintaak huailou khop ahi. Go tawn nih le hoih deuh a tum di dan ana hi.

Tuivai dung ka juih na uh scenery ken nalh ana sa lo geet. Khaugui kai toh singkung lian pipi, akhen zam ziiziah, akhen tang tak a ding jinjen, vasa haam toh tuivai jawng haam toh, gam maang thuktak, mial dipdep jejen, a luidung tawn a juih a, lim laak suak dia hoih lotel.

Nitum kuan khua mui ta cih chiang a, inlam ngaihna lian a cih u jaw ana dik thou hinte.
Vuah ju khin, nitum kuan, meisan hong kai, annek hun nailou deuh, vok an duh a haam toh, aak gil tang dek haam vengvung toh, a vasa haam ging toh, radio a laa ki play toh, a mual a guam niim diediai toh, lung hon su leng mahmah mai. La phuak siam hileng jaw, laa khat ki phuak khe jou mah mah di hiven.

I hong om om leh jaw le adaan khat hong om vanglak a. Singtang a chu nitak cia nungak hel louh hih di om hetlou mah ana hi. Zawl thu sai lua uh i cih sim leh huai lou a buaipih diu om mahmah lou ahih ciang a, a hi ding mah le hinte cih phet a om.

Gen ta mai mai le, i tangval ten hiai khua a lung gulh na mah ua, ahi ding mah eive cih sim a om. En i thupi ngaih louh louh maijen toh, amau lawp petmah uh ana hi. A hoih vele, ka ci phet a, a lalgam uh hiven, hiai lam bek ah pah tak ana loh louh un, lamka lam a lah kuaman thusim lou uh hiven. Hiai lam a chu uniform silh silh in gari a ut ut a khaam thei. Bang va ngen a cih jaw gen khem khem dah ni.

Hiaitan jin ta lo lo, a kho kiim teng le muh suak ka sawm a, a kho sak jek a om Phaitong leh Khajang khua le kava pha hi. Gintak louh pi in theih ngei khawng ana om vanglak ua. Khajang bang ah moulawm in saa peuh kava siim kha thep thup  hi. Long nahtang atam mah mah vanglak a, ek khalh na di khop kava ne ek aka. Nah tang gen lai lai in thil khat gen behlap taleng. Singtang lam, gamlak a Gam nahtang kici kha tam petmah ahi a. en va enlah lua, amin khong bang tam a tam. Khatvei gam vaak khak ni in tuh kava phuk ta ahih chu. Gil akial sim toh, nek di nahtang om ci iki pah sim leh, a gah kha nek di om mah mah lou. Atang (seed) ngen a dim. Nahtang in le tang ana nei ahi cih va theih behlap chu kahi peuhmah ve.

A langkhat lam ah Mimbung khua toh Teikhang a om nawn a, huai le tun hoh kei leng hoh kha ngei nawnlou di cih jiak in kava hoh teiteiahih chu.! Mimbung lampi haksat dan gen na se le theilou kahi. Numei te bang puan teng in ima ah pai le uh, kimu suak vek thei di khop a lamtou kal ahi. A lamtou i pel, a khua bang ki galmuh pah sim jejen, i pai leh ki tung thei ngei mah mah lou.

Naupang chikchik khong upa pau thei mah mah uh kasa a…., ajiak kha amau thil khat a gen teng ua “CHO” “AKA CHO” cih jang tei tei se unchin, jahpih huai kana sak daan chu… hehehe. Mimbung kha sinjawl sang mah ale nungakte kha ana huci jo tham jomah uh. Ei bang kal khat va om man cih di hia, sunday sun bang khosung hon vaak pih nainai uh. Kholam te hon mukha thei di omkhak di bang lauhuai khop ahi.
Mimbung toh Teikhang kikal a kawl lak, sikha laan na a ki gen mithang mun khawng i suun pai leh jo, lauh di lam lam le phawk pha khang, a nalh dan chu gen tham ching ahi. A mun khenkhat bang ana vot diak khol in, nitak khawng a pai hileh jaw a nop luat na mun hi din a gintak huaikei.

Teikhang lam a tanau te inn va tung nawn leuleu. Tuuk tui luanlai ci lou dia vot a ana vot. A kho gal kha Burma ahih ciang a, en Burma gam leitang bek va siik ut nawn get ta.
Ngaman dia kuante jui. Vot thu jaw gen peih nawn khang. Ngamat dan a tuam jo deuh a. Leenkhang jaak ana hi. Tui lak a va lut in, leen a nga awkte va lak khiak geih geih himai.
A lui ‘Tuisa’ aki cih hang in, a sa teuh kei. A lui gal kha Burma gam hiven, va siik tei tei. Se le pha leh Foreign gam siik kha cu ki hi peuhmah phot. Hehe!
Khual jin dia le a nek hun, haichi tung hun a jin kha hileng puak theih tam kha di hiven. Twa cu puak di omsun, sing guithak cih khawng, maipuang, maisan cih khawng. Puak khop tek toh jaw inn ki tung kik sam.

Ka jin a ka phat tuam pih ka theih teSingtang lou nasep haksat dan thei suah
Radio khovel a ana omlai ahi
Lasak lam hah bawl mawk louh di….. :P
Zingkal annek lap ahoih
Singtang lam a jin di ahih leh, haichi tun hun a jin a hoih
Nitak pawt cia torchlight toi diCih te khawng hinte. :P ;-)

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA