TONGTDAM SAN KHELH ~ Part 2 ~ (Singdang “tuun-zua”)
By ~ Palemtheilou Papektawl
(Singdang “tuun-zua”)
Thumapi: Hiai pen ah
thupi nih in kon khen mawk a, A ziak ahileh true story hisim,lah, hi
khinlou, Huaiziak a tom chik a, Saupi gelh sawm i hi…LoL
Doc lam ahi leh akhat pen toh doc khop di leh, Doc khop louh di bel heutu lamte khut ah ngak ahi.
Muamuang toh ka kikhen zoh nung uh kha khat bang paita mahleh, Mangngilh
nak sang in ngai deuhdeuh hi’n ka kithei. Lawm leh vualte kiang ah bang
chi leng Muamuang ka mangngilh thei dia ? Chi’n ka dong zel hi. Huai
khong lungkham ngailou ahun sawt a kimangngilh mai ahi chi khong peuh in
a hon dawng zel uh hi.
A hun sawt a mangngilh di hileh ka
mangngilh tak ka gingta. Ka theih tawp suah in Muamuang mangngilh na di
lampi ka hong zongtou zel a, Ka maingal mi khenkhat bang ka dong zel hi.
Dawnna tuamtuam ka mu a, Huai dawnna ka muh dante ka hi zel a himahleh
apha tuam bangmah a om kei. Sih suk mai bang ka ut a, Himahleh kei leh
kei kithat hial di’n hangsanna ka nei kei zel hi. Mi khenkhatte apan in
ka na zaksek zuu I dawn leh kuamah kiphawk phalou ahi achih uh bang ka
gingta, zuu dawn mai di ka chih chiang in lah ka neu apan dawn dia ka
koih louh himhim ahi ziak in ka dawn utkei zel hi.
Min ahon khen zoh nung a va hichi
ngaih aphat tuamna omkei, Ngai in kapkap mah leng ka khi-tui nul dia
hong kiklouh di ahi chih ka thei. Mangngilhna di ahi nak leh chi’n ka
neu apan dawn dia ka koih louh leh ka nu leh pa in leng dawn dia ahong
phallouh uh, ban ah kei hon siamtu Pathian daihlouh ” Zuu’ ka hon dawnta
hi. Dawn tung ka hihman in khaa ka sa a, valhlahpi pi’n ka valh suk
maita hi. Sawtlou nung in ka sung a saa (hot) suk hiimhiim a ka lu
(head) tanpa hikha in ka lungsim ngaihtuahna a hong kikheng a, A gen mah
bang un mangngilh thei dia ka koih louh Muamuang chu phokphak in leng
ka nei nawnta kei hi.
Sawtlou nung in ka kham a hong veng
a, Ka lungsim a om teng mah a om nawn veve hi. Ka sisan a belh mah bang
in Muamuang in ka lungsim teng aluahdim nawnta hi. Tomchik sung lel
Muamuang mangngilh a ka om pen khovel a nop ka sak pen ahihman in sun
leh zan chilou in zuu ka hon dawnta hi. Hon deihsak leh hon hehpih
khenkhat in, “Thangboi’ zu a kipahna leh lungkimna na zawn leh zaw na mu
kei di. Na puukna apan thou inla, Na taisansa Pathian zuankik in amah
ahi kipahna leh lungkimna neitu; Ngen in piak in na om ding hon chi ahi,
“Chi’n ahon taihilh sek ua; himahleh ken a hong deihsaknate uh thei
phalou in, Si ua, chi khong peuh in ka hamsiat lai dep hi.
Zuu ka dawn tung in bel nou( glass)
khat in leng ka hun mahmah hi. A hun a hong sawt deuhdeuh a ani -ani in
ka dawn zah a kibehlap toutou ahihman in Tholkhat leng deihkhoplou phial
in ka haita hi. Ka zu dawn in ahon zou naikei a, ken ngeihlai ka hihman
in ka hong thau (fat) a ka etlawm mahmah ziak in a hon theiloute bang
in mihoih di pi bang in ahon na koih lai uh hi. Hih di dang theilou
mahbang in zu ka hon dawn tou zel a hun tomchik sung in ka etlawmnate a
kiam hiaihiai maita hi.
Nikhat chu ngeinadan mah in khamsa in
inn ka hong tung nawn hi. Khongkhak (door) hawngsa in om mah leh ka
sungkuante muh ding khat leng a om kei ua, Innsung ah, Koi a om uh e ?
Ann hong thuk uah, Chi’n ka hang lalaa hi. Huchi napi in leng kua mah
ahong pailouh man un, awl a ka nu room lam ah ka kisawiphei naknak leh
ka nu a room ah khitui naptui toh ana thum laitak ka mu hi.
"Toupa’ leitung a ka kinepna omsun
ka tapa kei a kemtu – anu ka thulimlouh ziak in, zu leh sa a kibual in
nang a siamtu natawm phawk phalou in ahinkhua a zangta mai hi. Nanglam
ah a hong kiknawn a ka kinepna bang a a hong om theihna di in nang a
lungsimte va kheksak inla na kha mahmah toh a lungsim ah thu va gen in.
Kei a kemtu -anu ngei leng nanglam a ka hong paikik zoh nawnna di in
hatna hon pia in. Himahleh bangkim zaw nangmah thuthu hi hen,” Chi a ka
nu kei adia athum lai ka muh in ka lungsim a khoih mahmah mai hi. Ka nu
hon itdan ka musuah thak a, Zu leh sa a kibual a ka omlai nangon a leng
khitui naptui toh Pathian kiang a thu hong ngetsak lailai ahihman in,
Tunnu itna ka na theihphak louh tampi ka theihbeh hi. Ngaihdam ka ngen
ding a ka nu leh kei hon siampa lungkimna bang in ka omta ding chih
lungsim nei kawm in ka nu kianglam ka zuan a Tuang tung ah khukdin in ka
nu khut ka len ah hichi in ka chita hi :
“Nu, Naupang chik ka hi a kipan in, Ka khanlet dikal ngak lah tak mai
in, Anuam ahaksa chih omlou in na hon na enkol tou zel a. Na sepgim nate
kon thadawn kal ngaklah tak mai in ( bawi aw hong khang mengmeng aw,
Nutha patha khek aw) Chi’n lametna liantak toh na hon etkawl tou zel hi.
Ni leh khate kikhek zel in tangval dinmun in ka hong dingtou a, Na
kinepna bang in na tha ka hon khek a, Na kipahna genseng di leng ahi
kei. Himahleh na tapa ken na hon itna te thei phalou in, A masa di nanun
in, Ana nung di ka masak sak ziak in, Natha khek di phawk pah nawnlou
in nasepsa ne in, Sum leh pai na muh sunsunte ka hon nek gaih sak lai
zomah hi. Na kinepna tan tung zoulou a na deihlouh lam ka hihlai natawm
in leng na hon it lailai ziak in “NU’ na tung ah ka kipahna gen seng
ding ka hi kei, Nang mah mitmuh leh van a om Pa’ Pathian mitmuh in ka na
khialta, Himahleh kahun lui a ka thil chin hoihlou leh ka omdan kilawm
loute taisan in, Nag mah kiang leh van pathian kiang ah ki sik’n ka
hongkik ta, Nu aw hehpihtak in hon ngaidam inla na ta in hon pomlai sam
in aw. Tuni a kipan ka omdan hoihloute tawpsan in, Ka hihtheih zahzah in
na tha ka hon khekta ding, ” chi’n ka nu kiang leh bangkim siam pa
Pathian kiang ah ngaidam ka ngenta hi.
Khovel a thil haksa mahmah te lah a
khat NGAIHDAM nget chi leng khial khol kei ni mo? Bawi aw ” Mi tampite’n
lunggulh in ut mah le uh ana hih ngamlouh uh ngaidam nget ahi a,
Kisikna taktak toh kei kiang a kik na hi kei a, Na taisan sa Pathian
kiang ah kik na hizaw.. Kei na nu ka hon et di bang in ka hon en kei a,
Ka hon kep di bang a ka hon kep louh ziak ahi zaw. Huaiziak in bang
chituk in khial mah le chin leng ka ta na hihna neuchik leng a kiam tuan
kei. Pathian in ka thumnate ahon dawng a, ka ngaklah mahmah na tung ah
kisikna hong tun ta ahihjmah in, kipahthu gen in thumna nei ni, ” ka
nu’n ahon chi hi. Pathian kiang ah kipahthu ka gen zoh phet un, Ka u te
kholak pawt ahong tung ua ka nu’n ka u te kiang ah hinkho thak panta di
ka hihdante ahilh hi. Ka u te leng kipaklua ahihman un ka innkuan un
pahna luankhi nul in hun bangtan hiam ka zatzoh nung un ann ne nailou ka
hihman in ann ne dia ka kisak leh ka u te gel bang ka ann thuk di a
kituh zezen uh uhi. Nidang a kei leh kei khamsa a ka kithuk laite toh ka
teh kak chiang in kikhai ka sak mahmah ziak in biang ah mitui luangkawm
in ann ka hong neta hi. Ann ka nek zoh in ka kihahsiang a, Ka mantak in
ka nu toh ka u tegel toh TV enkawm in thu tuamtuam leh hun dang a ka
omdante khong chiamnuih in ka genkhom uhi. Ka u alianpen houh kam uang a
diam alungsim taktak adiam, ” aneu pen khamsa a inn na hong tun chiah
zaw nang kuan hong vak peih kei, Inn ah leh hong pai nawn koh hon na
chih khum dekdek hi ing ” a ahon chih leh a kin theilam in ka dawng
sukpah ngal a, ” Nong hawlpawt mawk in nang a buaipen di nei ngal ” ka
chi sukpah nagl hi. Ka nu’n bang chi ngaihtuah adiam nuih in hon nui
mawk a, Kou unau tengthum leng ki-entuah in ka nui ek-ekh mai uhi.
Ka ngaihtuah a Chirstian innkuan I
hon lam taktak chia zaw hehna di bang leng kipahna suak thei ahihdan ka
muh suah thakthak hi. A ziak chu nidang a zu leh sa ne a ka om lai in, ”
ka u in huchia hong chi hileh heh chih phetlouh inn lum taisan in
kholak a uipi bang mai a ka vial vakvak ka gingta. ” Ka u leng Chirst ta
taktak lou hileh ka dawnna heh mahmah di’n ka gingta. Nuamsa tak mai a
ka om kal un dak 10 bang ana ging man ziak in lumphot di’n ka kisa ua,
innkuan kikhopna nei in ka zoh un kou lupna lam chiat zuan in ka hong
kikhe ta uh. Ka lungsim ngaihtuahna anuam a ka puakgik teng lakmang hita
ahihman in ka ihmut bang lim diak hi in ka thei zou hial hi.
Zingkhua a hong vak a mualdawn pan
nisuak bang nidang teng sang in etlawm ka sa zaw hi. Khovak dan leng
nidang teng sang in vak zaw hileh kilawm hi. Ka et-na lamlam in kipahna
hon pia bang zou khop in ka mu hi. Hunte hong paizel in, Muamuang toh ka
kikhen nung uh kum khat bang chingta mah leh, khat veivei lungsim ah om
lailai hi.. Thahdou laphuak simte’n, “Asen gol mil ding koi ham setlei
chung ah,” a na chih uh kei tuah bangbang ana tuak ana hi uh mo ? chih
ngaihtuahna khong peuh ka nei mawkmawk hi. Maumuang mangngiilh utna ziak
in nungak Chingte kichi khat toh ka hong kingaita uhi. Chingte ahileh
kou khua a ding a kho hausate tanu 4 a neihte lak ua athumna ahi hi,
Nungak nei mah leng lunglen hun in hunluite mitkha ah kilang zel in
kuamah theihpih louh in khat veivei ka guk kah zel hi. Pathian Ni khat
vuahzu khua nuamlou lua ahihman in kikhawmtawp innlam ka pai vengveng a,
inn ka tun in sawtlou ka tu a, pawt theih di ahihlouh ziak in ka va
sunlup maita hi.
Thu tuamtuam ngaihtuah a ka omlai in,
a phamta pu Muana Ngaihte in asak, “Khiatlah nunlui melma suakta” chih
laa in ka lungsim a luahdim mawk hi. Hunluite sihpuan bang hong thak in
chiamsa simthute selung sung ah thelnah bang hong thak a, nunlui ngai in
lakmai luankhi’n hon tuumzouta. Damsung a dia deih a chi bang ka tel,
Muamuang toh hemlam simthu vang a tongchiam tuang tung nailou sam gibang
khen mah le ung, tuni tan in ngilh ni tuangtung nailou hi.
Muamuang nu kiang ah dawi/kau nei chi
a heksiat a ka om ziak a ka it mahmah toh kikhen kha ka hihman un, Naa
ka sa a poi ka sak mahmah ziak in hunlui a thiltung theih suah utna
lungsim ka hon neita hi. Theisuah mah leng a phattuamna omlou himahleh,
vangkho sung ah a sakmin lawibang thanpihta ka hihman in, ka ut bang in
ka om thei nawn kei a, ka hunlui a ka omdan hoihlou ka tawpsante mite’n a
hon theipihna di un thutak ka muhsuah poimoh ahihziak in ka hon sui
panta hi. Ka hih theitawp in ka om mun ah ka suizui zel a, gintak nei
mah leng theihchetna taktak ka neihlouh man in tua sang a thupi zaw a
panla di’n ka hong kisata hi. Theihna chiang neita ka hihman in thuchian
theih utna ziak in Muamuang te khua ah thuchian theih mateng om di’n ka
kisa a, Theihsuah ka ut mahmah thu suizui di’n Muamuang te kholam zuan
in ka hong kuankheta hi.
Khua kigamlalou ka hihman un, min 20
vel ka paizoh nung in Muamuang te khua ka hong tungta hi. Huchi’n ka Ni
te innlam zuan in ka paipah ngal hi. Ka Ni te inn kiang ah lui a tuitawi
dia hong kuan nungak duangching mahmah khat ka galmuh a, kua hi hiam
chih thei utna lungsim ka neih ziak in, lui ah ngak bawl in mai khong ka
na phiat mawkmawk hi. A hong nai deuhdeuh a, et le en ngamlou in
alehlam nga in ka ka na ding maimah hi. A hong tung petmah a, amel ka
muh ma in “UThang dam zel maw ? Bang hong hihdek e ? Na hong hoh zenzen
a,” chi’n ahon houpih mawk a, ka kihei a, ka et leh Muamuang ana hi a,
lamdang bang ka sa zozen hi. Ka mit muhsual hi di bang in ka ngaihtuah
a, ka mit thum vei, Li vei ka nuai a, ka en thakthak a Muamuang mah ana
hi hi. Gen di a om kei tel ! Humpi mai mu bang ka kisa, (Zawllui te toh
kimupat ni zaw haksa thou eive maw ?) ” Dam e..! Nang lah dam maw ?”
chi’n ka dawn thei khong sam hi. Nitak chia hong pawt in aw na manleh a
hon chi nawn hi. Dawng thei di vual ka hih nawnlouh ziak in ka paisan a,
ka Ni te inn ah ka lutsanta hi. Lungsim a sau paikhop mai. A “aw’ suak
kilawm tak ka zak mai leng hi chi tuk a haksa kisa a, Bang chi’n a kiang
ah ka va lengla mahmah dia? Khuamial di’n a hong kisa a ka lungsim ah,
“va pawt di ka dia aw ? Va pawtlou di ka dia aw ? ” chih a kisual
tuahtuah maita hi. Va pawt di lah a nu hon hounate ka ngaihtuah chiang
in hon na mudah lolai di hia. Va pawt louh di la ! Muamuang in kisathei a
hon sakluat di ka lau zel a, thupuk zohna di theilou a ka kingaih
tuahtuah kal in khua ana mial man hi.
Mi’n hong pawt aw hon chi hiven chi’n
pawt di in ka kisa a Muamuang te innlam zuan in ka hong pawtkheta hi.
Sawtlou nung in ka tung petmah a, lut di leh, lutlouh d ka sai kakkak a,
kikmai di sawm in buai in ka buai lai hi. A tawp in zaw, “kuanta vetvet
kik samlou e” chi’n kongkhak ka kiu a Muamuang in, “hong pawtta maw, ”
chi kawm a kong hong hon di ka sak leh, koi malak ah, anu in a hong
hawng ta mai bang chu aw ka dip bang a kisai zot zozen hi. Ka zuau thak
chi a taipawt kik maibang ka ut zozen hi. Himahleh, kongkhak hawng a
omta ka hihman in lut di’n ka kisata hi. Ka gintak sang in ana siam
mahmah mawk a lamdang bang ka zozen hi. E.!! Thang, nang la na-na hi
mawk a, Bang chik a hong hoh e? Hong lut in Muamuang le om ahi, Chi’n
kamsiam tak in hon na vaidawn hi. Hunlui a ” Thangboi’ NANG KAU/DAWI NEI MI LE KON SAK KEI LEH KA TANU GU DIA MO NONG KUAN HIMHIM‘ Ahon chih lai toh ka teh chiang in thu kipahhuai himahleh ka khasiat tha bang a hong suak mawkmawk hi.
Huchi’n kei leng ka lut a meisak ah
ka va tu pah phenphan hi, Muamuang a room lam a om ahihman in, “Muang
hong pawt ve na U’Thang hong pawt ei ve ! ” chi’n anu’n, a sam hi.
Huchi’n Muamuang a hong pawt a ka kiang ah a hong tu hi. Nidang in zaw
ka kiang ah ahong tut kei leh le ka lungkim lua hia, Tun zaw ka kiang a a
tut mai leng haksa ka sa mahmah mai hi. Muamuang te innkuan omdan ka
et-et chiang’n amau apan thil kikhek om hi’n ka thei hi. Va dot di lah
ka kisuanglah zel a, Dotlou di lah ka thei ut zel a, Kei chouh a guk in
ka na guk buai mai hi. Ka ngaihtuah a theih suah ka ut mahmah ~ dawi/kau
nei chi a heksiat a ka om pen, Ka na gensa mah bang in thu zuau ahih
ziak in thudik thei suahta uh hi di’n ka gingta hi. Muamuang toh thu
tuamtuam ka gen un, ka houlim ua zansawt simta ahi man in anute’n a hon
lupsanta uhi.
Kou gel chouh tukhawm di dan a ka om
tak un ka chi khong a hong liing a, phalbi zan khovot tak mai phawk
phalou in kho-ul in ahon pumtuam tamai hi. Gen di leh genlouh di leng
thei khenlou in thu kizom loupipi bang ka gen kha maimah hi. Ka omdan
Muamuang in lamdang sa ahi ngei ding a, ” UThang, Bang chi e… ?
Tangvalnou nungak zahtak deuh hel mah na bang a? ” a hon chi lai zomah
hi. “Bang ka chi kei, tulai ka damkei a, Ka khosik in ahon pha dek a ahi
ka na pai mai di aw. ” chi’n ka khem a pai ka sawm leh ahon phal kei
lai hi. Muamuang in anu a va phawng thak a, “Nu, Ka UThang a khosik dek
damdawi i nei uh hia?” a va chi hi. Huchi’n Muamuang nu ahong thoupah
ngal a damdawi chi tuamtuam ahon nesak a bench tung ah puan phah di’n
Muamuang a sawl a aphah zoh in ahon lumsak zomah lai uhi. Khosik loupi
damdawi kon ne a kho-ul a pumkawt hinapi kantha 2 (nih) ka hon silh lai
bang chu aw.. Ka zuau gen ka kisik thak tuntun mai hi. ( zuau gengen
louh di chih na hi pah maw?)
A hon bawldan uh ka ngaih tuahtuah
chiang in, haihvual louh in thutak theita uh ahi chih ka thei mahmah ta
hi. “Kua gensiat ziak a dawi/kua nei a ngoh a om ka hiam ? ” chih ka
theih ut pen ahihman in hichi’n ka dongta hi. “Nu, Thil kilawm lua leh
za ngei dia le na kilamen louh khat kon dawng di aw ? Muamuang toh hun
paisa a ka omdan uh na theihsa ahi a, Ki-it tak in hinkhua sawtpi ka na
zangta ua, Ka ki-itna uh supiching di’n singpi bel (kettle) toh ka hong
lengla ua ka kilam-et bang un lem na hon sakpih ziak un ka kipak petmah
ua, Innsak, Innkhang, Lawm leh vual ban ah, tanau lainate kiang ah ka
kipahna a hong kipahpih di’n ka na chial khawm ta ua, Himahleh ahun dek
tak a na lungsim na hon hei lamdang mawk ziak in Ki-it, ki-ngaite melma
na hong suahsanta. Sa leh gal in hun bang tan hiam hinkhua i na
zangtouta ua himahleh, tu in na lungsim a kikhek nawn ziak in Muamuang
toh na hon daihsak bang in na hon daihsak nawn chih ka thei ziak in ka
kipak petmah hi. Hun paisa a na lungsimte kua’n hon kheksak a ? Tua na
lungsim kua’n hong khek sak a ? ” chi’n ka dong ta hi.
A etna di leng a thei nawnta kei. A
kunsuk a, khitui luang khawm in hi chi’n ahon dawng ta hi. “Thangboi, Za
dia kinem law di’n na hon gingta mai thei, Himahleh bang chik chia ka
za dia aw chih ka ngaih tuahtuh lai’n na hong dong a ka kipak petmah.
Kipak hi napi in ka hon gen ding haksa ka sa mahmah zel. I hun paisate I
ngaihtuah chiang in thil kilawmlou mahmah te lak a khat ahihman in
haihuai mahmah mai hi. Muamuang toh na ki-itna uh supiching di’n thupi
tak in kisak-kholhna i neih lai un, Vangsiat huaitak in mite apan nang a
hon heksiatna uh thupi taktak te niteng in ka na tuaktouh ziak a,
Khemna ahihlam thei phalou in ka na gintak ziak a ka lungsim hong kikhek
ahi hi. Gingta mah leng hun bangtan hiam zoh nung in thudik ka na zata
hi. Muamuang deih mahmah Siama in, Nang toh Muamuang kiteng di thu ana
zak a kipan a khen theihna di lampi zong in pan nasatak a la a, Niteng
in khemna ka na zatoutou mai ta hi. Na omdan leh na hihna ka theih
mahmah ziak in hun bangtan hiam khemna ka na douzou a, Himahleh na ” Ni’
tanpha apan khemna ka na muh tak ziak in khemna ah ka na pukta. Tu in
bel thudik ka na theita. Nang hong gensia na “Ni, leng, Siama’ in amah
vuak a na kal uh susia zoulou di dinmun a a om tak in na Ni sum hunkhop
pia in, Na “Ni. toh hong pangkhom a na hihdante uh kat heita. Bangteng
kei a kipan ahihziak’n na hehpihna toh hon ngaidam in aw? ” chi’n haksa
kawmpi pi in a hon genta hi. Ka zaknop mahmah hi napi in ka zak in
hehtha suahna leh khasiatna in ka pumdimta mai hi.
"Nu, Bang ding a ngaihdam hon ngen
na hia? Nang mawh ahi kei a, tangval Siama mawh ahi zaw hi. Nang tuah
bangbang tuak om leh a puklou om di’n ka gingta kei. Ken leng tuak leng
ka puk ka gingta. Huai ziak in nang mohna a om kei,” chi’n ka dawng thuk
sam hi. Ka kingaihtuah a ka hoih louhna a leng hon gumngam dia ka
gintak ka “Ni, sum leh pai deihna ziak in maw kei hon that tu ahih
maimah, Chih ka ngaihtuah chiang in naa ka sa mahmah mai hi (I gam sung
ah bantan sum vaihawm sak lailai ding?). Muamuang nu in leng a hon dawng
thei nawn tuan samkei . Kisik in a kapkap maita hi. A tawp in “Nu, Tawp
in, Kahkah a aphatuam ding a om kei, Zansawt tak toh va lumkik ta in, ”
chi’n ka sawt khong hi. Huchi in a hon lupsan nawnta hi.
Muamuang toh kougel kia kong om nawn uh hi. Gen di a vang tel mai.
Lungsim a bangmah himhim a om thei nawnta kei. Sawtkuam tak apau zosam
omlou a ka om zoh nung un, Muamuang a hong pau a, ” uThang, Na hon
ngailai hia ? I gen mah bang in thudik theihsuah hunhun a itna supiching
dia i chiam bang in na na ginom lai na hia ? chi’n ahon dong mai bang
chu gen di khat le ka thei nawnkei. Paulou in ka om belbul mai mah hi.
Dawnglou a ka ompen lamdang sa ahi ngei ding a, ” uThang, Bang chi e? A
na ginom zoulou mo leh? Kithuzak theilou in kumkhat val bang i om ta.
Himahleh, i chiamsa simthu zatamte, Ka omna peuh ah ka na ginom pih a,
Nang ana ginompih zoulou na hi ta hiam? ” chi’n ahon dong tuantuan maita
hi. A dawn didan ka thei zou nawn ta kei hi. Muamuang ginom den ahileh,
amah min a ka laithon muh koi a hong kipan hiam chih ngaihtuahna saupi a
hon pia hi. Gen di leh hih di theilouh man in ka khekol sakhau ka sawk
suk mawkmawk leh lai hoihtak a kikhep ka sok kha mawk a ka et-leh,
Muamuang in kumkhat paisa a khenna lai a hon piak ana hi mawk a, Lamdang
bang ka sa zozen hi. Kumkhat paita a tutantan bang dia kem ka lailai
dia aw !! chih bang ka ngaihtuah a ka nuih bang a za zozen hi. Kin deuh
in ka khepkik a ka kuahkik nawnpah ngal hi.
Mauamuang in, ” bang a, kon en ? ” chi’n ahon ngen a himahleh ka pia ut
tuankei hi. A hon dotna te dawnna di in ka-et sak utlouh laithon et-sak
ngai ahi chih ka hon theisuah thak hi. Uthang ei.. Kon dotnate hon dawng
lou di mo ? Chi’n ahong dawngdawng ta mai hi. Nang apan khenna ka mu a,
Ka muh ni a kipan ann nelou tui dawnlouh gen tak louh ka hinkhua tanpah
in siatna a tuahkhit nung in, Ka nu itna vang in hinkho thak ka hon
panta. Himahleh, hon mangngilh zou mahmah lou ka hihman in ka hon
mangngilh theihna ahihkhak leh chi’n Nungak dang ka na neita. chihsuk
mai bang ka ut mahmah mai. Himahleh gen dia ka kisak chiang in ka genkhe
thei kei zel hi. Phun lou paulou a ka om-om sung in zing-ak ahong
khuang mawk a, Lamdang bang ka sa zozen hi. Ak khuang hialta ahihman in
Muamuang le anu khosik loupi, Khosik sa-a a hon lupsakna uh bench tung
apan ka thoukhia a. Pai di’n kal ka suanta hi. Sangkilh ah ka laithon
kuah, Muamuang ka pia a, Hiai ana en mah di, Koi a hong kipan ahi hiam ?
chi’n ka pai santa hi.
Ka “Ni te inn ka tung tak in ana thou naikei ua himahleh ka phawng a, Ka
beg ah ka vante ka guang mengmeng a, ka guang zoh in innlam ah paisuak
ngal di’n ka kisa ta hi. Ka “Ni bel a kizephawk mahmah ziak in kamkhat
leng ahon houpih kei hi. Et leng hon en gina ngamlou in ak-pi gul(snake)
mu mah a bang deldul maimah hi. ” Ni’ Lungnop louhna di bangmah a om
kei, hichi thei mah ahi ” chi’n ka paisanta hi. Lampi ah ka kingaihtuah
zel a, ” Muamuang in a kamsiam a hon gen maimai ahi dia aw ? Ahih kei
leh a taktak mah a diam ? Khenna lai lah hon pekhinta a, Bang dia tua
hiai bang dotna hon bawl thei zel hi hiam ? ” Chih khong ka ngaihtuah a
ka lungsim aguk buai mahmah mai hi. Ka laithon piak a sim chiah thuchian
a hong kilang mai di, chih ka ngaihtuah khak chiang ka lungsim a nopna
khat ka nei vevea hi. Ngaihtuahna saupai lua ahihman in sawtlou chik
sung in ka inn uh ka tung maimah ta hi.
Inn tungkik baih sim ka hihman in ka nu’n, “Thang, thuchian hon theita
mo? Hong tungkik baihna chia ? ” A hon na chih pan ngal hi. Ken leng thu
omdan teng ka nu ka hilh pah ngalh hi. Ka nu biang ah khi-tui ahong
luang mawk a. Nu kap kei ve, Bang dia kap mawk na hia? Chi’n ka dawng
pah ngal hi. Bawi’ Hon hehpihtu di te, I melma liangpen ana suak maimah
ta mo ! Na “Ni, Huchi thei di himhim dia ka koih theih louh hi a, Sum in
zaw thu a nei lian tel mo, ! ? ” Chi’n ahon dawng hi. ” Nu, Tawp in,
kap nawnken sum leh pai deihna a zangta a, Thil hithei mah ahi, chi’n
ngaihtuah mai ni ” chi’n ka nu ka hehnep thei bangbang in ka hehnem a, A
hong tawp thei vanglak hi.
Hunte hong pai zel in, Nikhat ka
zanglou ua buh-at di kuan dia ka kisak leh ka inn kiangte uh nungak khat
in laithon a hong pemawk a, Lamdang ka sa mahmah mai hi. Kua hi hiam,
Bang thu hi peuhmah hiam ? chih ka thei ut mahmah mai . Sim di lah
loukuan kikhel simta ahihman in tunkik lam chia sim di in ka lukham nuai
ah ka va koih a, Loulam zuan in ka kuansanta hi. Ka zaanglou uh ka inn
uh toh kigamla sim ahihman in ka tunghak sim a, Tungphet nasem di’n ka
kisa ngal hi. Dak kal 2 vel sempan vuah zuk in hong zu mawk a, Theupah
di ka sak leh, koi malak ah, A tam deuhdeuh maimah hi. Inn lam ah
ngaklah mahmah khat nei ka hihman in vuah nuai ah innlam zuan in ka hong
kik nawnta hi. Sawtkuam tak ka pai nung in inn ka tung a, ka vante suah
in ka kisil zui ngal hi. Ka kisil zou ka mansiang tak in, Ka ngaklah
mahmah laithon sim di’n lupna tung ah khuplup kawm in ka hong simpanta
hi..
"Uthang, Na laithon hon piak ka na sim a, Ka sim tung apan in hehna
leh thangpaihna in ka pumdim ta. Himahleh, ka hihthei bangmah a om nawn
kei. Kei khut mahmah a gelh dan a na kiang a laithon hong tungpen koi a
hong kipan hiam ? chih leng ka thei kei. Himahleh, kei hon khak dan a
na-na pom ziak in, Singdang ang na zaalta chih ka thei. Huai ziak tak
mah a ka hon dotnate hon dawng lou na-na hi maw? Bangmah theilou ka
hihman in, kipak tak a ‘ Muang, ka hon ngailai,’ Na hon chih kinem
kawmtak a ka hon dotte ka ngaihtuah thakthak chiang in ka kisuanglah
tuntun mai.
Himahleh bangmah ka theih louh ziak
lel ahi a, hon na theisiam mai in maw? Thu lamdang leng tamluat vang in
nihgel itna mualsuah kinem tak a I chiam simthute singdang ang ah na
khiat lut taak mai zaw,,,,,, Lia, Lungmawl kei adi’n a thuak ahaksa tel
mai. Na vang ngai in kapkap mah leng sulkik simthu lellou di’n a paal
zaw siang zaalta na hihman in. Thuakdan siam ka sin maita ding. Na vang
mubang ka ngaihman in gen dia kilawmlou tantan kon gen kha mawk a;
Himahleh it luat vang hi chi’n aw. A paal zaw deih chibang natel toh kum
sawt khenlou di’n Sian in hon vualzawl henla, Tu leh ta tampi suang in
Zogam hong luah dimta un aw.
Hong kik mai in singdang kawi di’n kon phal kei, chih ka utlai
mahmah a lah, kei hon khak dan a na kiang a laithon hong tung ka muh
chiang in, chi ngam di vual ka hikei.. Damtak in mangpha. Zatamte gen
pialgal gamnuam bek ah aw….
Laikhak..
Liazuang, Muamuang.
Ka sim zoh in om di dan leng ka thei
zoukei. “Muang aw, nang hon khak ahih louh lam thei hileng zaw ka
hinkhua in leng siatpih lou dia ! Na hon dotnate leng na kipahna bang a
hon dawng di hi ing a ! Na tuun simthu toh ka na ngaihtuah khawp luat
ziak in, nang mahmah khut a kipan mah hi dia ka na gingta kha ahi. Nang
hon dot masak di hizenpi, ka hon dong kha kei a ahi maw ? Poi sa in
kapkap mah leng ka hihtheih a om nawn kei.”
Chingte khen thak a, Muamuang kiang a kik utna lungsim ka hon nei mawk
hi. Muamuang tuk a ka-it leh ka ngaih khovel ah om nawn di’n ka gingta
kei. Tulai pau dan in “Ka frist Love” ahih ziak mah hi di’n ka gingta.
Chingte apan kik a, Muamuang kiang ah kik nawnta leng, Muamuang in hon
na ngailai diam ? chih ka thei ut a lah ka dong ngam kei zel hi. A
phattuamna om kei mah leh, ka-it mahmah Muamuang gelhdan a laithon gelh
kua hi himhim ding hiam ? chih thei ut ka hihman in, ka lupna apan ka
thou a laithon hong pia Naupang pa ka va zong pah ngal hi.
Kholak a alawmte toh a kimawl lai uh ka mu a, ka sampah ngal hi. Amah
leng thumang tak in a hong pai a, ka kiang a hong tun tak in, “Nau, huai
khatvei lam pekpek a lai neu chik khat nong piak pen kha kua hon sawl a
? ” chi’n ka dongta hi. Ngaihtuah hi omtak in a lu khuat kawm in vanlam
a entou vengvang mai mah hi. Sawtlou nung in, “A sawtlota a, ka thei
nawn kei ” chi’n hong dawng hi. ” Hon hilh in na hon hilh leh nekthei na
duh penpen kon laisak di, ” chia ka gen leh, a hon dawng kin ei.. ”
Ka…kaaa.. Pusiam ” a hon chi pah tettet mai hi. Dawl ah ka tonpih a,
Bang kon leisak dia ? ka chih leh MIMI a hon chi a, Mimi bawm nih ka
leisak a, huchi’n ka hong kikhen nawnta uhi.
Innlam zuan in ka pai vengveng a Inn ka tun in ka sungkuante’n ann a na
ne ua, ka nu’n, ” Thang, hong ne ngal in aw, kon thuk di ” a hon chi hi.
Ka ann duh thasuak lou ahihman in “Nu thuk dah mai in, ka duh kei, ”
chi’n ka room ah ka lut santa hi.
Lupna tung ah ka kingaihtuah a naupang pa Pusiam di ngaihtuah in lungsim
ka vak kual saksak leh, Muamuang nu kiang a dawi/ kua nei a hon na
gense pa Siama mah ana hi hi. Ka It mahmah toh hon kikhensak chih ka
ngaihtuah chiang in ka heh tha a hong suak mawk a, Siama toh kimaituah
ut in, ka lupna apan ka thou a, kongkhak a kin theilam a hawng in, ka
taipawt thoh pian leh, ka Nu, ka room a hong lut dek toh ka kiphu kha
maimah uhi. Taipawt thoh sim ka hihziak in ka nu tuanglai ah ka phu thal
el-ual kha zozen hi. Ka nu kai ding dia ka kisak leh a nak (nose) a si a
hong pawt mawk a, ka lau a, ka om didan leng ka thei kei. Ka u te ka
sam a, amau leng a hon delhpah ua, ka nu damdawi innlam ah ka paipih ta
uhi.
Sawtlou nung in ka tung ua ka nu ka ensak pah ngal uhi. Lau huailou a
am-hai leh a nak a si pawt lel ana hi vanglak hi. Damdawi tamlou lei di
ahon gelh sak ua, a nak a si pawt a hon khaamkhawl zoh un inn lam zuan
in ka paikik nawn ta uhi. Siama maituah ka sawm Pathian in hon phal louh
ziak a, hiai bang hon tuak sak hi dia ka na kingaih tuahtuah laitak in
Ka It mahmah toh hong kikhen sak tu Siama dah meltak in a hong lut mawk
a, lamdang bang ka sa zozen hi. Siam, Bang chi sim e.? Hong tu aw, ka na
chi hi. Ka kiang ah a hong tu a, Thang, gen nop nei a hong hawh ka hi
a, ka genthei diam ? A hon chi hi. Siam, bangthu ahia ? hon gen in, kon
panpih theih na di ahihleh kon panpih di, chi’n ka dawng hi. Thang, I
hun paisate i ngaihtuah chiang in na kiang ah hong hawh di vual ka hi
nawn kei. Himahleh, kisikna toh na kiang ah ngaihdam ngen dia hong hawh
ka hi a, ka hon gen dite tengteng na ngaihdamna ka hon ngen masa.
Muamuang ka deihman in na kal uh suksiat sawm in pan naktak in ka na la
a, ka panlakna ziak in, na kiteng di uh leng kei ziak in, na kiteng thei
kei uhi. Huai hun in ka kipahna genseng ding ahi kei. Tua kia leng
hilou Muamuang gelh dan in laithon ka na gelh a, naupang a pe di’n ka
hon sawl hi. Hun sawtlou nung in Muamuang na ngaihman a na omdan
hoihlouh thu ka na zapah ngal hi. Kei adia thu kipahhuai mahmah
Thangboi, in nungak dang a neita chih thu ka zak in, kipak in khut ka
beng zezen hi. Muamuang ka laigelh ziak a khenta na hihman in, Muamuang
hel kon panta hi. Himahleh, Muamuang nang a dia ginom lua ahihman in ka
na lohching tuan kei hi.
Hunte hong pai zel a, ka zuau gen ka
sisan in pawzoulou in Muamuang nu leh pa kiang ah ngaihdam ngen in
thudik ka na genta. Nang kiang ah leng hong hawh ka utna a sawt petmah
ta. Himahleh, na mel ka muh ngamlouh ziak in hun sawtpi kivei nung a
hong hawh pan ka hi hi. Thang, hun paisa ngaihtuah zaw lou in, Mailam
hun di ngaihtuah kawm in hon ngaidam in aw. . . . ” a chih zoh phet in a
nunglam a kin thei bang pen in a sawksuk a, temta (knife) lakhia in a
dip ah a kidawt sukta mai hi. A hon ngette dawnna piak man di vual ahi
nawnta kei. Siam, hai hi na mahmah chia maw ! Hon ngaidam lawtel kei ve.
Ka chi a lah a phatuam nawnta kei hi. Ka innsung ua thiltung in khosung
teng a zel suak pah ngal hi. Kho mipi a hong paikhawm ua, Siama luang a
kholam ua vui di’n a pomangta uhi. Zuih dia kilawm mahmah hi napi’n
zuizou di’n hatna ka nei nawnta kei hi.
Thil omdan teng thei suahta ka hihman
in, Muamuang ka it-na a hong kilang thak dundun maita hi. ” Muang, kon
ngailua ” chi a, kik mai ka sawm chiang in lah, Chingte in a hon hal zel
hi. Chingte ka Itna sang in Muamuang ka Itna a lian zaw hi’n ka thei
hi. Thilteng kikhelta ahihman in Chingte mah pibawl zaw leng kei adia
hoih zaw hi a ka theih ziak in
Theisen vangngaih taisan in Chingte
kiang lam ka zuan zawta hi. Muamuang toh kithuzak lou, mel leng kimu
nawnlou ka hihman un, ka Itna ani-ni in a kiam hiaihiai a, Chingte ka
Itna a pung hulhul maita hi. Singdang englou in hunte nuamtak in ka hon
zat touhtouh kal un, kum 1 lam a na paiman nawnta hi. Chingte It mahmah
ngai mahmah leng le khat veivei nunlui aw…..kichi vungvung lailai hi.
Ka leitung damkumte bang leng kum 30 bang pha thei samta hi. Ka ute gel
in pasal bang hon neihsan chiang un, ka nu lah teek sim mahmah ta
ahihman in Innsung naa teng sem zou nawnlou ahihman in, Innsung enkoltu
ding poimawh mahmah ta ahihman in zi neih poimoh ta chi’n zi neih ka hon
sawmta hi.
Sungte (Innkuante) Chingte heel di’n ka sawl ta a, Chingte nu leh pate’n
leng hon deihsak thou uh ahiman un, Lem hon na sakpih uh gentak louh, a
hun leh ni ding leng a hon gen veng theipah ngal uhi. A kin theilam pen
ding chih ahihman in Octomber ni 12 dia kihou lem ahita hi. A hun nai
mahmah kal nih vel chouh omta ahihman in, Zi nei di’n kisak kholhna leh
buaipih ding tuamtuam buaipih a ka buai a ka buai lai un; nikhat chu,
Chialna lai hi chi’n ka hon mu hi.
Mr.. Thangboi, Pathian in lem hon sakpih lamet na toh ka tanu
Muamuang leh Mr. Lianthang’ Toupa dan siang thou a kitensak ka sawm ua..
Ka kipah ni uh hon kipahpih di’n nang leh na Innkuan pihte ngaina tak
in chialna lai ka hon khak uh ahi. Ban a ahun anai mahmah tak ziak in
program leng bawl zoh ahi ta a.. Tua program na na-et leh laa sakna leng
daihsak na tung tuang ziak in ka hon pia ua, Na hehpihna toh na hong
suk buching ka hon ngen uh hi.
Chial tu te..
Pakham. Nunem leh a Innkuante..
Pakham. Nunem leh a Innkuante..
Ka sim zoh phet in lamdang ka sa
mahmah ziak in program ka et leh August 30. Zinglam dak 10.00am di ahi
zoh mah a, A tung a lai a kigelh bang in laa sakna piak in ka om taktak
mawk a, lamdang salua in ka nuih bang a za zozen hi. Hunte’n hon beisan
zel in, Ka zi neih di lah nai mahmah ta, Chial a ka om nalam apen nai
zaw lai, Hoh di leh hoh louh di saikak in ka hunte kon zat touhtouh leh
August 28 a hong tung man maimah hi. Ka nu kiang ah ka dawng a ” Nu,
Bang ka chi di ? Nang vahoh inla kei zaw ka hong dah diam? Chi’n ka
dawngta hi. Mi’n ngaina tak a hon chial, gentak louh program a leng tan
nei na hi zawk mah toh, Nang va hoh inla kei ka na om zaw di. Program a
na tan pen vuaksuak sak le chin, Nang program leng a vuaksuak kha ding.
Kisa inla va hawh mai in. A hon chi hi. A gen dik lah ka sa mahmah zel
a. Va hawh di lah ka lin mahmah zel hi.(zawlui te kitengna a laa va sak
di chu nak ut huai kei thou mo?) Mi bang a lasiam le kihilou zaw mah
lai.. Hawh di chu kam uang deuh mai le sih sang inle ka lin zaw. Ka nu
thumanna toh, chial a ka om na supiching di’n thupukna ka hon la ta hi.
Laa sakna bang tang velvual mawk ka hih chia laa khat chu siam leh siam
louh zaw gen thei khang saa khe ngoihngoih di’n leng ka kisa ta hi.
Huchih lai’n ka lungsim ah zawlluite kitenna uap dia kuan di. Kei ngon
in kuan lai leng muh zoh louh vai lua, chih ngaihtuahna ka hon nei
mawkmawk hi. Chingte kiang ah ka om didan leh ka gamta di dan teng ka
gen a, Lem a sak leh hon zui di’n ka ngen lai hi. Na laa sak le ka ut a
ka, chi’n a hon chiamnuih a hon zui di’n lem a hon sakpih vanglak hi.
Chingte in bel ka hunlui uh theilaw mahmah ahihman in, ka lungsim
ngaihtuahna teng thei mahmah ahihziak a hon sel ngamlou a, lem hon
sakpih hi di’n ka gingta hi.
August ni 30 ni in, Nungak te chih di
hia’ Zi dite’ toh zawllui te kitenna uap di’n ka hong kuankhe ta hi.
Zing kal dak 9vel in ka tung ua, Ka ‘ Ni te Inn ah kihahsiang in
Muamuang te Innlam ka hon zuanta uhi. A na siam mahmah mai ua himahleh
Chingte ka tonpih pen lamdang a sa uh chih a mit ua pa’n ka thei mahmah
mai hi. Hun sawtlou nung in kitenna program ka hon pan ua, Mipi’n kei
chouh hon en mah a bang ka sa hi. Ka zum di Chingte in a hon liahkhuh
mahmah a, ka tonpih louh khak di bang ka lau mahmah hi. Program saulou
hong pai nung in Muamuang moupuan silh a hong lut ka muh in gammang kawm
a ngeisok paak etlawm takmai sang in leng a etlawm zaw. Amel hoih
gentak louh a duang ching lai ,, khovel ah hiai kan a om dia hia, kichi
vungvung lai mai eive. Kitenna pastol in aneih sak zoh in, Ka laa sak
hun a hong tungpet mahta hi. Music ngaih lawlou mi lungsim phawng hun
di’n music play in,
ITNA ITNA LAMDANG,
A BEI NGEI LOU ITNA,
LIA LEH TANG ANN BANG KI ITNA HI.
ITNA IN DOHZOU A,
ITNA IN NGAK ZOU A,
ITNA VANG TUIBANG KIGAWM NA HI.
A BEI NGEI LOU ITNA,
LIA LEH TANG ANN BANG KI ITNA HI.
ITNA IN DOHZOU A,
ITNA IN NGAK ZOU A,
ITNA VANG TUIBANG KIGAWM NA HI.
chi’n siamtak in ka hon awi ngaihngaih mai bang chu mipi khenkhat ka
hunlui uh thei mahmah te khitui nullou a om nawnta kei. Mipi a hong
huchih mawk chiang un ka lasak hon subuai ban sim ziak in, ka It Chingte
mel en in ka hon sa suak thei sam hi. Kikhopna program ka hon zawh un
Innlam ah hun thupi tak mai’n ka hong zang ua, Nitak lam ann kuangluina
khong ka hon zawh un, Nituang di’n hon khoukhou mah le uh, maban a
program limchi tak mai ni tamlou hal a nei d ka hihman un, Sai di
tuamtuam ka neilai ziak un, Innlam zuan in ka hong pai nawnta uhi….
Mailam hun di thu tuamtuam leh tuni a ka hun zatdante khawng uh genkawm a
ka paipai uh leh sawt lou chik sung in khua ka tung man uhi. Chingte a
Inn uah ka vakha a, huchi’n kei leng Inn lam zuan in ka paipah ngal hi.
Inn ka tun in ka nu’n ka hun zatdan te khawng uh a hon dong a, ken leng
thupi ka sak dante khawng ka gen hi. Hunte hong pai zel in ka ngak lah
mahmah lei tung ka damsung a anuam ahaksa ka thuakpih di Chingte toh ka
kiten di ni uh 0ctomber 12 a hong tung petmah ta hi. Ki tenna program
kon zang ua; Chingte amou puan kilawmtak mai toh ka muh chiang in,
Muamuang in a silh lai a hiai kan khovel ah om nawn dia hia? ka chih
sang in etlawm ka sa zaw hi. Pastol in kiteng sakna a hon nei zoh in, Ka
tuailai pih te’n pahtawina laa sa nuam in Chingte toh kei amai ua hon
ding sak ua, IT-NA IN SAKMEL LAWM IN MUSAK, A LAMDAN SIAN AW ITNA NA
SIAM ” chih laa siamtak in hong sa zuazua uhi. Biakinn lam program ka
zoh un Innlam ah program ka nei nawn uhi. Items tuamtuam nuam taktak ka
nei ua. Lawmte’n leng hihnop leh piak nop nei’n hun ahon la ua, piaknop a
neihte uh piakna a neihzoh un chiamnuih bawlna hun a hon nei ua, kidaam
lou hial in ka nui ek-ekh mai uhi. Lawmpa Lianpu houh uang khawl, ‘
inchi tape’ ahon la a, Chingte gil inchi bangzah pha chih ahon teh hi,
Ateh zoh in hichi’n hon gen hi, Tuaka thil hih pen lamdang nasa kha di
ua kon gen chiang mai di Chingte gil inchi phazah ka thei a, Tunung kha 3
zoh chiah khatvei teh thak ahi dia, agil alet beh kei leh ngaihdan dang
khat a kiguang dia, Etna khat in a ki-en ding, a hon chih leh, mipi in
khut beng in hong otkhum zuazua mai uhi. Kitena program te nuamtak leh
lohching tak in ka hon zang zou thei ta uhi.
Zi neizou chu ka hi tamai hi. A nuam ta eis kuamah ka engnawn tuan kei.
Panpihtu neih zaw nuam law tel mai. Huchi bang kawmkal ah, khat veivei a
nop louh hun om veve. Lawmte om bangbang a ki-om thei nawnlou. Innsung
pa taktak I hihchia, innsung khual ngai, Kam sung a lei leh haa zawng
kipet kha thei a chih bang un, It luat ziak in khat veivei kisel khak in
om nak hi. Innsung khosakna di buaipih in hunte ka hon zat touhtouh kal
un, Lawmpa hong chiamnuih bang in Chingte gil lian di’n hong kisa ta
hi. Lungsim ngaihtuahna a nuam a, pa taktak hi di, kihita chih khawng I
ngaihtuah chiang in lung sim a nuam mahmah mai hi. Niteng a zanglou a
buh aat in ka kuan zel a Inn i tun chiang in Zi te’n kamsiam tak a hon
na vaidawn chiang un I tawl bang dam zou hial hi.
Nikhat chu buh-at na ah vuah kon thuak kha a, nitak in om nuamlou sim
gim toh ka lum pah hi. Gimsim ka hihman in Chingte hong lup lam leng
theilou in ka na imut hi. Zing khua a hong vak a, Chingte in kipah mel a
pu nawn mahmah kei. A ziak di lah ka thei zou kei. Zi te hehmel tak a
om ahi mawk chia, Lung nuamlou in ka dawng khong hi. A hehna hou chik
himahleh a gamtatna lam teng hehsa a gam tang mawk ahih chiang in en zou
nawn mahmah lou in ka pau khe khong hi. Numei ka hi chilou in kamkhat
ka pau leh kam thum a hong dawng man hi. A tawp in ka heh zak a bangteng
a ka gen chih leng theilou in ka hang suk motmot ta mai hi. Kituak
loupi in zing ann kon ne ua, Ann ne zou loulam ah ka kuansan nawnta hi.
Nitak lam Inn ka tun in Chingte ana omlou mawk hi. Nawkik hipeuhmah di’n
ka um a, Ann nek zoh in a Inn ua ka va hoh a, ka va samkik sam hi.
Samsam mah leh a hong pai ut nawnta kei. Naupai hialta ahh mawk chiang
in hichih lenlun pen hoihlou di ahi chih ka thei mahmah a, ka nu te
tanpha ka sam sak a, himahleh a hong pai ut nawnta kei. Ki-it, kingai a
kiteng a, kikhenpah mawk bang ziak hiam ? chih ka thei zohlouh ka tung
ah a hong tun tak in ka hon thei pan hi. Chingte hehpih/Nuakpih bel ka
na ihmusan khak, Amah kawilou a ka ihmu “hehpih” na hi lim hi. Nupa kal
kisiatna a houh dan ka hon thei suah thakthak hi. A hehna zaw hiai
tantan tunna di zaw hilou hia !! chih khawng ka ngaihtuah a ka nuih
khawng peuh a za mawkmawk hi..
Singdang tun’ zua :
Taksa khanlet dan zel in lungsim leng kibehlap touzel in, Naupang
simlai mah leng ngaihsutna, theihtheihna lungsim neithei a ka hong om
chiang in, Leitung a ” Nu / pa, Chia ka na sap ka pianna nu leh pa
ahihlouh dan ka hon thei panpan ta hi. Kua a ka nu ? Kua a ka pa taktak
chih bel ka thei tuan kei hi. Taksa lam ah ka hong khanglian tou
hiaihiai a, Lungsim ngaihtuahna sangdeuh deuh ahiman’n ka pianna nu leh
pa, Theihsuah ut in, Ka nu ka dawngta hi. Himahleh, hilh in ka omkei,
Kuan huchi bang thu hon hilh ahia ? Na nu leh pa kiang a om na hi, Chi’n
dawnna ka mu lel hi. Mite apan a ka na zak dan leh mite hon gendante
khawng ka gen a, Lunglel lou hial in ka dawng tou zel hi.Huchi’n ka nu… ” Marcy bawi, Hun sawtpi paita in na nu leh pa, Vangsiat huaitak in sihna in a khen leng hilou in a hong kikhen kha ua, Na nu naupai man ahihman in sawtlou nung in nang na hong piang a, Na pian khiat zohzoh in, Na nu-nu kua hiam nau la di ? Hiai kouta hilou ahi chi’n nang la di buaipih in buai a abuai lai in na ‘Ni tanu Kimboi in hong tuak kha a, Kei ka hi, Chi’n na nu kiang apan ahon na lakhia hi. Nawitui nang adi omlou ahihman in “tuisiang paat a suk kawt tawpsak” na nawitui ahi lel hi. Na pa lungkham kisa in azan zan in ahon phone ngal a, Ken leng awlmohna ziak in Delhi apan Innlam ka hon zuan vengveng a, Damtak in Inn ka hong tung thei sam hi. Na pa lah anu chouh toh khosa ahihman un, Nang adia na pi lah tek mahmah ta naungek enkol thei di hi nawnlou ahiman’n, Na pa lah hon en ngamlou a mittui nulnul mai. Nang lah na nu nawitui duh a kapkap na hih chiang in, Na pa’n hon enzou nawnlou damdia leh a hon koihlouh himahleh Pathian in nang a hon ompih a dam a hiai chiah hong pha na hi,” a hon chi hi.
Ka dong zom zel a, Nu ahihleh nang bang chi dan a hon kem kha na hia? Chi’n ka dong nawn hi. Bawi, na pi lah nang hon enkol dia hatnawn lou ahihman in, Na pa’n amah chouh a hon etkol dipen haksa asak ziak in, Nu-neu nang le ta neilou na hihtoh nang enkol mai’n la, mi a hong suah leh leng nu/ pa kichi sak mai un, chia a hon piak ziak a hon na enkol kha ka hi. Ahihleh ‘Nu, Kua a ka nu ? Kua a ka pa’ ? chi’n ka dong nawn hi.
Na ‘Nu ahihleh tua na kithuahpih na lawm Easthel nu Chingte ahi hi. Na pa ahih leh Thangboi’ ahi a, tu’n a zi toh Innkuan khosak khualna in Delhi a om ahi. Chi’n ahon dawng nawn hi. Nu, Ka ‘Nu, a sisan hat e mo ? A gil a goutan hi ngal ing a, Tua kia gentak louh haksa sapi pi ahon nei a, A nawitui tak khat mah leh a hon piak louh tel, Chi’n ka kapta mai hi. Ka Nu, leng kidek zou samlou in ka nih un ah kikhem zosam omlou in ka kikah khum ek-ekh ta mai uhi. Kei aw vangsel vondeih hi e.!! Ka tun siang zuan di chi leng, Singdang tuun nu hi. Ka zua siang zuan di chi leh mual zatam in hal. Tun leh zuate aw.. Bang lung gel na hi uh hiam?? Hon en un kei na vontawi uh singdang Tun, Zua ang ah tul mai di n’on phal uh hiam ? Kei aw ka kiphal lou.
…….. Beita………
Writer’s Note: Hon na sim suak sakte tengteng leh Heutu lamte ban ah hiai story gelh thei dia damna hon pia pa Pathian tung a kipahthu sang penpen leh noute tung ah ka gen ahi.@T G Lal Zomi
©Siamsinna leh Vakiangbu
Comments
Post a Comment