PA, KEI NA TAPA KEIVE…!!!

Shared by ~ George Sona Ngaihte

Written by ~ – Paumuanlal Guite BaBs

“Pu, na zi dam nawnlou hia? Hiai Old Age Home ah na om zenzen a!!!” chi’n putek chiangkhun khun, a khutte bang liing keuhkeuh zozen khat ka dong hi. Awl in keilam hong nga a, banghiam thil gen utluat nei hileh kilawm in aom a, lah bangmah a gen tuankei. Keileng ka lungsim a banghiam omta hia ka theih manin huai thilpen theihkhiat teitei utna in ka pumdim a, hichi’n ka dong nawn hi, “Pu, na hon dampihlai ngei in na thil gen ut hetlouh khat leh nih bek hon hilhve, maban a khangthakte adia phatuam leng omkha ding ahi…” Ka gentung in hon ngei ngaihlou abang hilele bangmah genlou in a mittui hong luangmawk hi. Lamdang kasa a, thil ka theihbeh utna a lian deuhdeuh. A tawp in room tuamkhat a hon sam a hichi’n a hinkhua hon genta hi.

Kum sawm-le-nih ka phak in ka nu leh pate a loukuanna uah huihpi leh gialpi hattak kithuah in khumkha a, huai thuak zoulou in ka loulai uah honna beisan uhi. Ka tenna khua ua lah belh ding kichiantak neilou ka hihman in naupang chik himah leng keivuak a ka khosak a ngai hi. Chikmah a inn nna sem ngeilou pa’n nasep ka kisin a ngaita a, loukuan a azu-aham thuak ngeiloupa a thuak ka kisin a ngaita hi. Ka silh-le-ten na ngawn ah kuamah phakzoh neilou ka hihman in mite simmoh leh muhsitna teng kana tuaktou hi. Huaiziak mah in lawmvual polh ding leng kazum, himahleh naupangchik khat adin chu lawm polh louh thil nuam ahi hetkei. Ka khanvualte ka ngai a, amau laka omsam ka ut thei mahmah, himahleh huaitan ding in ka hinkhua in hon phalkei.

Theihlouh kal in kum 20 bang kong chingtou a, thagum a nasem gige kahih ziak mah in ka taksa lian in tangval piching toh ka kibangta. Ka khanvualte nungak kuakua hiam toh kizui a omkhawmte enn theihna lungsim ka nei panpanta. Ahihhang in amau bang a om ding chileng kua nu kua pa’n atanu adi’n ahon deihkei ding chihleng ka chiang mahmah hi. Huaiziak mah in nungak leng ka houpih ngamkei a, ngaih leng ka sawm tuankei, himahleh a deihlouh a lunggulh lou bel ka hi hetkei hi.

Nikhat damlouhna khawktak ka tuak a, damdawi man ding lah neilou, mi vasap ding lah nei tuanlou kahihman in ka lupna tung ah ka lumtop hi. Mi va sukbuai sang in ka sih leleng ka nu leh pa ittak toh nuamtak a vangam a omkhawm ding hiveng poikei chih lungsim toh khamuangtak in ka om hi. Huchihlai in ka khua ua Tuailai pawlte hon veh ding in hong pawt ua, ka damlouhdan a hon theih chiang un hon kho ngaih mahmah uhi. Huchi’n ka khua ua dia ka nurse suan mahmah uh Chingnou a kallak a hon enkhe ding in mohpuakna a guan uhi. Ka lungsim tawng a kipahna in ka dim a, Tuailaite tungtawn a Pathian hon itdan ka mu semsem, ahi’nlah ka kisuanlahna a lian semsem hi.

Ka lupna apan thoukhe zoulou ka hihman in Chingnou in hon khongaih mahmah a, nikhat ka ann ding huansak ding chi’n zing baihtak in hon kuan hi. “UMuan, na anntang lah?” chi’n hon kan hi. Ken anntang neihsa neilou ka hihman in ka neikei chih dang lah haksa kasa mahmah a, ka gen ding a omkei a, a zalou lem ka kineih mai hi. Himahleh hon kan thakthak ahihman in atawp in kenleng “Ching, ana lei kha lou hiveng aw…” chi’n ka dawng hi. Mihai hi hetlou ahihtoh theisiam mahmah ahiding a, “UMuan, bangziak a non genpah lou e, ana kisuanglah hetken aw ken kava lei ding..” chi’n hon pawtkhiat san hi. Ka zum mahmah mai, himahleh a leina ding sum pe ding chileng le ken neihsa bangmah ka nei tuankei.

Hun dangteng sang in Chingnou hong pawt mun zaw ahihman in ka kinel mahmahta uhi. Nidang a zing leh nitaklam kia hong pawt himahleh tuni chiang in zing, sun, nitaklam leh nitak hun ka kiang ah hon zang gige. Kei adi’n ngaih ngam vual hikei mahleh ka ngaihtha a suak mahmahta. Ka itdan va gen ding chih pen lah kei a din thil hithei vual a ka koihlouh man in haksa kholdiak kasa hi. A mel lah hoih, mi hausa tanu ahihbanah khosung pumpi adia mi zat mahmah ahihna toh ka tan vual ding inle ka koih vetkei hi.

Kenleng hoihlam ka hon manoh deuhdeuhta a, inn nna bangleng semzou in sauloulou ka pawtkhe zouta hi. Ka hinkhua a kikhek tupna lianpitak ka nei a, Chingnou leh tuailai pawlte tungtawn in Pathian lam naih utna ka nei semsem hi. Nitak laazil ding bang in Chingnou in hon tawnzel a, keileng kava kuanzel hi. Kikhop bang nuam kasa deuhdeuh a, kuamah phawklouh in kana lim thei mahmah hi. Niteng in Pathian kiang ah thumna hun kazang gige a, huaiziak mah ahingei dinga ka hihna peuh ah ka lohching thei mahmah hi.

Genkhiat kasawm ngeilouh, angam leng kangam louh Chingnou ka itna a lian semsem a, a theihlouh in kana gimpih thei mahmah. Tuailai pawlte lim kilakkhawmna a ama limvuak ka tepkhia a, ka paina lampeuh a kapaw gige hi. Loukuan sunkhawl chiang bang in ka en-en a, nuamsa in ka nasep lamzang tuan mahmah hi’n ka mu. Aman leng amah ziaka lungzuan zatam ka sialdan neukha bek hon theihpih sam leh chih ka ut thei mahmah hi.

Hunte hongpai zel a, nasep khawl hun hong tungnawnta. Nitak khat kha vaklua ahihman in ka innkong ua mawngpi nuai ah guitar khat tum in “kei zuan bang zuang a om diam, kei sial bang siam aom diam? Gam vangla a huiva nu zong, kei zuan kan in zuang kenchia” chihpeuh, “Kumluang khen khuasawt, sinlai a vungden, lai a vung hounem na vangngai ing, ken cikchiang in kong ngilhzou diam maw, kha ka pham dong lunglai ngilhkei ning….” Chih laa khawng Chingnou ngaihtuah vungvung kawm a kasak laitak in thakhat in “UMuan, na siamngei….lungzuan china chia?” hon kichi phutmawk hi. Kua a mahmah a chia ka etphei leh Chingnou leh Ngainou ka nung ah ana ding uhi. Kisuanglah sim kawm in “kare, nou koilam phadek e?” kachih leh Chingnou in “UMuan, na ngaihhuai a hon hoh keive uai, poi lawmlawm kei maw…” chi’n hon nuihsan uhi.

Ka innsung ah ka lutpih a, tui khawng dawn in ka houlim uhi. Huchihlai in Ngainou a tangvalpa’n hon samkhia a, Chingnou toh kougel vuak katu uhi. Gen ding thei zosam ka omkei ua, ki-en ngamlou tuaksim, ka ki-et chiang bang ua kituak kha gaihgaih in ka nuizel uhi. Kenleng “Ching, ka inn a na hon hoh zenzen a hehthei tamlaw lou ding hia???” chi’n ka chiamnuih hi. Aman leng “UMuan, a heh ut om lele poi kasa sama, a hehlou nang kianga hon kihoh eizaw voi, nang nungakte aheh zaw diam maw???” chi’n hon leh chiamnuih hi. Ken leng “Ching, ka pian apan kana tagah luat ziak in kuamah leng ngaihngam ding vual in kana koih ngeikei a, tun leng ka koih tuankei a, huaiziakin nungak chih himhim ka nei ngei naikei…” ka chihkhum hi. Chingnou inleng ka maitang tak hon en a “UMuan, a numei pen hileng le ka hon genmai ding, ken honna ngaikha petmah keive, na hihna bangbang a hon it kahi…” hon chihkhum a, lamdang bang kasa zozen, hiai bangthu zak ka kinem ngeikei himhim. Ka gen ding leng ka theikei, lah ka ngai petmah, ahihhang inla ka dawngphut ngamkei. A tawp in “Ching, na taktak hia? Kenjaw kon muhtung apan in ka lungsim tengteng ka hon peta, himahleh na nu-le-pate’n lah hon deihsak kei dia, a khonung a kei adia lunggimna ding lel ahihzawk khak ding kalau, kei sanga nuamsa zaw toh kiteng inla, na damsung kipaktak in zang leteh chih ka hon deihsak pen…” ka chithuk hi. Aman leng gen ding tam a thei tuankei, hon en a “UMuan, kei ka nu-le-pa ading lah hilou inga, ken haksa lele nang toh hun zangkhawm leng nuamsa zaw ding kahi…” hon chithuk nawn hi. Huchia ka kihou laitak un Ngainoute hong lut ua, kouleng ka khawl uhi.

Zan khua in ka ngaihtuah a, a khenchiang in ka kipaklua a, akhenchiang inlah ka khasiat asuak zozen hi. Bangteng bangteng hileh pasal khat kahih ngalleh nunglam en-en lou e, chi’n hoihtak a kingaihpih ding chih ka thupuk hi. Ka hinkhua ah kikhekna lianpi hon tun bang hi’n ka thei a, nidang a kahih utlouh tampi leng Chingnou deihdan ahihnakleh chu ngaplouh ka neikei hi. Chingnou ngei leng kei gen ahihnak leh adikvek, ahoihvek dan in a ngaihsun a, ka nih un ka kithumang ua, nuam kasa mahmah uhi.

Khosung teng ah Muanpu leh Chingnou kingai ahi chih thu hong thangta. Ka gin bang ngei in Chingnou nu-le-pate ngaihdan ahidek kei. Ka kithuah ding uh khaam bikbek ahi a, a inn uah a khum ua, koimah a pawtkhiat ding a phalkei uhi. Kingaihsan laitak a hichibang a hon bawl pen uh kei toh Chingnou ading in a haksa diak hi. Kei leng kikhopna ah tel in koimun peuh a tel lengle ka itpen Chingnou mukha tuanlou ding ka hih chiang in chi’n inn ah ka kikhumden a, pawt ka utna teng a bei hi.

Zan khat ka innkong hong ging a, kong kava hon leh tangval mi 5 vel ding thau toh ana ding ua, khat in ka gawl ah hon man in “Chingnou ka ngaikei chi’n na suai nakai diam?” hon chi uhi. Ken ngailua ka hihchiang in ka sih lele ka sihpih zaw ding chi’n “Chingnou ka ngaikei ngeingei kei ding, ka ngailua..” ka chih leh khat in a thau sialphei in ka lu hong tauhsak a, khua ka phawk nawnkei hi.

Zinglam dak 5 vel, khua vak hoih panpan chih ding in ka khanglou a, ka kiim ka etleh ka sisan ana tam mahmah a, ka liamna mun tamsim ahihman in ka thou theikei hi. Huchia panpihtu ding neilou a gentheitak a ka omlai in Ngainou hong luut phut a, “UMuan, bang ana chi e???” chi’n hon kahkhum ekh hi. Thil omdan ka gen theih dandan in ka gen a, Ngainou in a pawna mahmah hi. Ka sisan teng hon hihsiang sak zoh in ka khut hon len a lupna tung a ka tutou hi. Ka lupna ah lukham tung ah laidal khat in “TUKAL SUNG A KHUA NA PAWTSAN KEILEH NA SI DING…” chih ana kigelh zomah hi. Himahleh kenbel ka itpen Chingnou omna taisan lou ding in thupukna ka la a, ka ginomna ka kipsak deuhdeuh hi.

Chingnou ngei leng ann lah nelou, lupna a kapkap mai ahi dinga a sungkuante a lungkham mahmah uhi. Ahihhang in kei hon sap ding himhim neuchik leng a utkei uh. Phetlou in a lawmhoih mahmah Ngainou lel toh leng a kimuh ding a phalkei lai uhi. Nidang banglou in a meel te daang deuhdeuh in a taksa a gawng hiaihiai a, damdawi bang a nesaksak uhi. Hichitaka a khaam unleng Chingnou bel nengkha leng tolh lou in kei adin a ginom den hi.

Zan khat tangval 5 te hong painawn ua, ka mai hongtuamsak in ka khut ka nunglam ah hon gaksak ua gari in hon pawkhia uhi. Dakkal 7 bang ka tainung un gamlak munkhat a hon koih ua, hon taimangsan uhi. Ka lungsim ah gamlak a gamsa nek a simai ding kahi chih leh Chingnou bang achi de aw chihlouh ngaihtuah theih ka neikei. Zankhua hong bei sun hun hong himahleh kei ading in khua amial den. Ka gil akial mahmah a, lah nekding bangmah ka mukei hi.

Nitaklam ni nem deuh hun in mi pauging kaza a, keilam hon manoh uh hia ka theih ziak in hon thahsawm taktak uh hitave chi’n ka ngaihtuah hi. Ka kiang ahong tun un khat in “Nang kua e?” hon chi a, kenleng ka hihna leh hiai a ka omdan teng ka gen leh ka khut hon phelsak ua, ka maituamna hong lakkhiat sak uhi. Khua bang vak diak hileh kilawm kasa a, ahai mah bang in ka om beibuai hi. Hiai mi nihte tunga kipahthu ka gen a, amau leng sabeng ding in hon kuansan uhi.

Ka khua ua a sita chi’n ana thanga, Chingnou ngei inleng ana za ahiding a, a nute theihlouh kal in a inn ua khauhual in ana kikhailum deka, himahleh a sihma in theiman ua, hunkhe man in damdawi inn ah a omsak uhi. Houpihpih le uleng a pau utkei a, a paukhiat sun leh “UMuan..” chih tengkia gen hi. Kei hon deih nawnlouhna ding in a khemkhem ua, himahleh Chingnou a chiamsa ah a nungtolh ngeikei hi.

Keileng ka kholam uh zotsawm in gamlak ah ka paipai a, ka gilkial luatchiang in nahtang ziik khawng peuh ka ne hi. Gam theihna sa hilou ahihman in ka buai mahmah a, ka paina sasa khawng ah ka paikha khop hi. Huchi’n gamlak ah kal khat val mahmah ka vakvai hi. Bang ni hita a, banga chih himhim theih leng ka nei nawnkei, hon mu om leleng mihai a honsa ding uhi.

Atawp in gamlak ka zuihna lam ah luidung khat ka tunga, ka khodak leh ka khangdeuh a tuitawi om ahi chih ka thei a, kenleng kava naihsuk hi. Lamdangtak in Ngainou kamu mawk a, “Ngai…” chia ka sap leh hon dawngkei, hon en-en a, atawp in “Ngai hon thei nawnlou maw, na UMuan kahi, Chingnou bang achita a?” chi’n ka dong hi. Ngainou leng bangmah gen thei nawnlou in a dinna apan tusuk in a kap hi. Kenleng kava naihsuk a, kisuhalh in awl in ka houlim uhi. Khasiat meltak in Ngainou in “UMuan, nang sikhinta chi ua, Chingnou a nute’n mihausa mahmah Tomba te tapa toh kitengsak dek uh…” chi’n aw liing pelpelh kawm in hon gen hi. Ka kiguih zozen a, lah a hithei mah hi chi’n kenleng “Ngai, ahithei mah hi chimaini maw, keileng a si dia gamlak a paih aom, sabengte’n hon hunkhia ua hon hing kahi…” chia kihou kawmkawm in khua ah ka lut uhi.

Ka inn ka tun in kei kia in thumna mittui luang zungzung kawm in ka nei hi. Chingnou atawpna pen ding beka va muh ka ut mahmah a, himahleh hiaitan mi a tunnung ua va sukbuai ding lah nuam kasakei zel hi. Ka inn ginaloutak ah kei kia in lungzuan ngaihtamsial in ka om nilouh hi. Hon hehnemtu ding lah omlou, tun-le-zua aw na laukha bek in hon lengve maw…..chih louh gending bangmah a omkei. Kap lengla phatuamlou, a phatuam thei ding himhim bangmah a om nawnkei hi.

Nitak leng pawtkhe vetlou ding chi’n ka mawngpi nuai ua keikia in ka tu hi. Huchia sawtkhop ka tut nung in ka nunglam apan hon kikawi mawka, hon mandek zel uh hi’nteh chia thakthak a ka kipehkhiat leh ka itpen Chingnou ana hi a, lamdang kasa mahmah. Kenle ka kawisuk pah a, a gen thei zosam omlou in ka kap nilouh ua, ki-itna, kipahna mittui tam ka nulkhe mahmah ding uhi. A kikhem zaw ding sam le omlou, a kallak in ka kap ua, akallak in ka nuizel ua, sawtkhoptak huchi’n hun ka zang nilouh uhi. Ka kiang ua ana om Ngainou leh a tangvalpa ngei inleng hon hehpih lua uh ahingei dinga ana kidiik den uhi.

Kenleng “Ching, hichia kon kawi denchia sianglou ding hive aw, mi ading hita nahihchiang in…” chi’n ka kawina awl in ka lakhia hi. Himahleh Chingnou in hon kawi kip deuhdeuh a “UMuan, tuapan na kianga ka omdenta ding, I sih leleng sikhawm ding, ka paikhe nawnkei ding..” hon chihkhum hi. Ngainou inleng “UMuan, hiai ah Chingnou van aom a, na kivenna ding uh sum tamlou leng aom, la unla tu mahmah in khua pawtsan mai un…” chi’n hon noh hi.

Kenleng nialvual leh nialzou ding hilou kahi chih ka theihman in kintak in Chingnou van kala a, pua in Chingnou toh ka zan taita uhi. Chingnou nu-le-pate’n hon zong ding uh ahi chih thei kahihman un ka khokiim ua khuate aleng giak ngamlou in gamlak ngen a hun kazang uhi. Ni hunkhoptak ka pai nung un chikmah a ka theih ngeilouh uh khua khat ka mu ua, huai a kingak a hinkho thak patding chih ka tumta ua, ka kingakheta uhi. Chingnou nu-le-pate leng heh mahmah uh ahingei dinga, tangval bangzah hiam guai in honmuh nana ua hon that ding in a sawl hi. Ka omna khua ngei ualeng hongpai ua, hausapa kiang ah “Pu, na khua ua mikhual hong omkha om hia?” achih ualeh ka hausapa un thil omdan ana theisiam mahmah ahihman in “huchibang ka khosung ua omkha kei..” chi’n ana dawng a, amau leng khua a nusepah uhi. Kouleng hausapu tunga ka kipak mahmah uhi.

Kum khat val bang kong khosa khawmta ua, ki-it mahmah chih mahtak khatvei lelleng ka kise khakei ua, Pathian a masapen in ka koih gige uhi. Kumkhat khawng ompan himahle ung khosung a akhosa thei pawl, mi etton pawl kava hikha ua, huai in kou nupa kal hon bawlhoih semsem hi. Huchi’n kum khat leh akim bang ka kiten nung un Chingnou in nau hongpai a, tapa melhoihtak khat ka neikhia ua, ka kipak petmah uhi.

Ta bang nei hialta I hihcia Chingnou pate hehna leng daita inteh chi’n sungte veh ding in ka kuan uhi. Ka tun uapan an siam mahmah ua, ka tapa min phuahna bang ah annkuang hong luipih ua, ka khozaang in ka nekhawm uhi. A nu sun in ka ta bang uh melhoih in a tei mahmah a, khosung naupangte a don ut a kituh sek uhi.

Zingkal khat ka thoh phet in Chingnou pa’n “Muan, kholian lam ah van poimoh tuamtuam valeini aw..” chi’n tangval 3 toh gari a ka tuang uhi. Ka sungpa’n hon teeng sak sawm a van poimoh hon ngaihtuahpih dek hi’nteh chi’n ka lungmuang mahmah a, gari sung banga kihoulim in nuamtak in ka tuang uhi. Theihlouh kal in kholian ka tung ua Chingnou pa’n Police Station hon lutpih in a sappa sum bangzah hiam pia a, huaizoh a sepaihte 3 hong paiphei in ka khut a chain hon khihsak ua, suangkulh sung hon zotpih uhi. Chingnou pate ka en a, hon nuihsan lala ua, keileng thumangtak in mittui luang zungzung kawm in suangkulh sung ah kalhkhum in ka omta. (Putek pa’n a khut a leilak thai tiautiau kawm in a mittui a nuul keuhkeuh hi…)

Suangkulh sung a “Bangziaka nang mi tanu a utna tellou a thagum a gu a thahsawm zomah e…” chi’n chiangpum a khet in ka omden hi. Zuau thu a mat a ka om thutuam, zep leh soisak a ka om thutuam, huaiteng sang in ka zi leh ka tapa deihthohtak ka itna na kasa zaw thamtham hi. Hiai a ka sih hialsang in khatvei ka sihma in ka zi leh tapa minute 1 bek muleng chih kia ka lungsim aom hi.

Kum 15val bang suangkulh a khum a ka omnung in ka upa gawpta a, sepaihte’n a gari uapan hon pawkhia in tua ka omna mun ah hon koih uh ahi bawi….” Hiai bang a hinkhua hon gen in ka lungsim a sukha mahmah a, theihbeh ut tampi ka neilai hi. Kenleng “Pu, ahihleh na zi leh na tapa min banga?” chi’n ka dong nawn a, amanleng ka zi min Chingnou ahi a, ka tapa min Lalboi@Zokhanlal ahi” chi’n amel etmai in ngailua ahihdan kilang mai a, a genchiang bang in a liing keuhkeuh zozen hi.

Ka mittui thakhat in hon luangkhe keuhkeuh a, keileng kidek zou nawnlou in ka pumkawi a, “PA KEI NA TAPA ZOKHANLAL KEIVE….” Chi’n kikawi in ka kikah huan uhi…………

BEISAK PHOTTA NI………………..

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA