SIANLAI TAN HIAM ZIN DOH AISAN

By ~ Mun Muanlian

Malai ipi ipute hunlai in tapido cih bang na om kha nailo aih teh doi leh kau bia in na laam uhi. Kithah, kimat, kisuam cih bang na tam mahmah mai hi. Tuhun khang sawn seino lia leh tang te’n tuate topsan a mai nawt ciat lei cih deihna in hih lai hong sun ka hi.

Gam uk ding kituhna in khuakhat leh khat na kisim tuah zel uhi. Tua bang ana om uh ahihman un khua mipite gen thei ding phok pha lo in mual leh tangdawn ah na teng uh a, tui ahaksa thei mahmah mai hi.
Tua hunlai in tuibel ngou sitset muh ding omlo ahi a, tuithei bawl tawm in nih leh thum bang sengsung ah pua in khua nuai tongpek ah tui toi in na kuan vengveng zel uhi.

NITENG VAN ZAT TANGPI

Ricemill cihte zakphak na hi vet lo a numeite’n zing anhuan kawm in suum leh suk zang in an na suk thoh zel uhi. Tu, tem leh hei bawlna dia sik muh khak hilo a, suang bang nasek tawm un huate toh innma louma na bawl tou uh a, nik leh puan lampang ahihleh patlei lianlo nei ciat uh a, nungak-tangval te’n nitak cia mui in nazial in khau na suah zel uh a, pitek, putek nasem zolo te’n huate ciangkang nih sui un puan bang naphan zel sam uhi.

Khuakhat leh khat kisim tuah uh ahihman in khua lian mahmah leh minthang mite huphulh khua khat om a, hua te’n khua neucik khat sim ding in hong kithoita uhi. Khua khat peuh a kisimtuah thei ahihman un khua cing ding in tangval bang zah hiam pen vai pot theilo ding a seh in om zel uhi.

Nikhat hua khuaneu cik pen khua lian mahmah a minthang i cih pen in hong sem ta uh a amau ngaihtuahna ah bel nuam tak a sim tum mah le uh mi zong napang sam a hi a hong kibeih chen uh leh haksapi in hong sem zo hamham uh a thangpaih pan gop uh ahihman un khua sung a mi om teng that khin vek uh a atha ma un numei om teng mipi muh na mai ah luppih ek-ek uhi. Tualai ah tangvalno khat that lo in hong man uhi. Akhua uh atun pih kik un akhut akhe hen tawm in laam tual ah bawm sungkhat ah khum in a ut dandan uh a bol ding in koih uhi. Amau’ ahihleh bel sa-aih, gal-aih toh nuam tak in asun azan in lamtual kai uh a salmat pa pen cilphih, khenkhat in bang zun thak khum ek lai uh a a boldan teng uh bel amah pa a din si cu a tel zo sam ding. Hualai ah nungakno hausa pa boi khat om a hua nu’n bel na lainat pih mahmah mai a, hutkhiat a tha loh teitei a suahtak sak tum mah leh amah mi boi lel tak a ding in cu haksapi thil cu ahi maimah hi.

Tua bang in salmatpa chu thah ding hong sawmta uhi. Khuasung mipi kuamah hing khoi ding ci omlo ahihman in nungak nu a ding in bel panlak a haksa mahmah mai hi. Thah ding cih mite deih na taktak ahi diam cih theihna ding in khuasung hausapa kongtual ah mipi kikaikhawm ngeingai in salmatpa that ding in hong kikaikhawm uh a, hualai ah lamtual kai in hun bang tan hiam zang uhi. Tualai a valno hehpihnu pen in hun khat tang kha zenzen ahihman in cikmah a kuamah in a muh ngeiloh laamdan lamdang mahmah mai Pasian in apiak tawm hi in teh cih bang ut huai khop mai mite mithip mahmah mai a, et nuam petmah ahihman in khuasung hausapa in hih bang laam thei ci’n kipah pihlua a kamciamna bawl ngal hi. Hualai tak in salmatpa cu hausapa kong mai ah khuam a kikhih hi a, mite’n simmoh bawl in sat gop uh a, simmoh bawl petmah ahihman un nungaknu’n puanalua a, hausa pa’n tuni a na deih penpen kong hihsak a, kong piak theih thil ahih nak leh kong pia ding hi, mipite theihpih tu in pang ta uh hen, a cih man in amah zong, Kisuanglah kawm in hausapa mai ah boksuk a, “hualai a salmat pa hong khah khiat sak in, khovel ah amah ka deih pen ahi” ci’n ana ngen a, hausapa a di’n haksapi thil himahleh a kamciamna bang a suk picin kul ahihman in salmat pa khahkhiak ding thu puk in om mawk ta a, hua laitak in bel salmatpa that ding a hong kuan khuasung mipite apau, aphun omlo in sip dikdek uh a, hualai tak in bel phinzang kia leh zong zak zoh ding khop mah in mipite sip vekta uhi.
Tua bang in a omlai in kamciam ahihman in khah khiak kul mai mah ta a, mipi phalna lak ngai nawnlou ahihman in sal apan suah kikna ngah ta a himahleh akhua, atui zuankik ding cih ngaih na omlo hi. Ahangbel akhua mi pih ding mu nawnlo ding a koi mun zuan ding cih theituan samlo in om hi. Khah khiak himahleh khua sung ah ni bangzah hiam khua mite toh kipawl din thupiak in om a, paikhiaksan pah thei cu ahi tuan kei a, kalkhat vel a kithuah nung un, Pitek mahmah khat inn ah va lengla kha a hualai ah bangthu za hiam cih leh pitek nu toh hong kihou ngait uh a, a ki houhou lai tak un amah pi toh huanu lawmta ahih dan hong kithei tuah kha uh a, amah pa tancin zong pitek nu’n na thei mahmah a, hausa pu in anu apa a thah dan thu khong hong thei vek a, aziak zong a thei suah khin vek ta hi. Tua a kihoulai tak un nungakno khat hong dianglut a, khua mipi lungnuam saklo siatna bawl ci’n valno thah sawm ahihdan leh nungak nu zong thah sawm ahihdan uh hong gen a valno toh nungakno cikmah a kipawl ngeilo himahle uh khut kilen in tua khua nusia in thei puam haipuam zong ding in gamlak manoh in hong diang uh a, mipite’n thah ding in zong mah le uh muh zo nawn ta lo in heh petmah in heh in a bawl ding zong thei zolo in khuadung khuavai ah kipei koikoi mah le uh ,nih gel zaw lungtuak tak in gammang lak ah naubang nuikhom helhel ta uhi.

Singnuai gam mual ah nuamsatak in nungta ta uhi. Singta melmuh lohna mun a hei ahihman un, buh leh baal kici himhim a muhlohna uh akum a sim paita a, theipuam haipuam ne in na nungta uhi. Nahsawl bok kawm chu guahzu in daikai mah leh saumang in a zangta uhi. Tuâbang a zu leh va bang a nektawm zong a hihman un, sak leh khang a nawttuahta uh a, om na mumal theilo in om uhi. Tuabang dan a asuk hei, atou hei laitak un, lou tul kipuah nawnlou khat va phukha uh a, huapan in ‘khai’ cindan neu cikcik kumsim in hong bawltouta uhi. A kum a sim gammanglak a khuasa uh ahihman in, nik leh puan zong neizo nonlou uh a, a zahmawhte uh selna ding tanpha bangmah om nawnta kei hi. Kum thum kum li bang hong paita ahihman in numei nu in nau hong paita a, apasal kia in nek ding, tak ding zong in asak akhang manoh tuah koi ta hi. A lawm nu naupaita ahihman in a lawmpa zui koikoi zo nonlo a, saulim bawldan ding khat hong sawm uh a, nahsawl kaikhom in a saulim dingdan uh khat hong siamkhia ta uhi. Amau gel kia hi nawnlo a sak leh khang koi delhdelh thei ahih nawnloh man un, i gensa mah bang in hiam leh heite hong kibawl pan ta uh a, inn te lam in, a khosakdan uh hong khekta uh a, gamsa, thei leh hai maimai toh hitheita lo a, Lou bang hong vat uh a, apaisuk, apaitouhna a mi Lou bang a phuk khak ciang in khai ci tuamtuam hong kaikhomta uh a, anek tuidawn dan bang uh hong ciing ta uhi. Nau bang hong nei uh a, nuam tak mai in a tapa uh toh hong khosa uhi. Mi Lou khong a khai a laknate uh tulai hun in teh hi leng, mel 300 bang val tham ding a, ni 2 ni 3 bang inn tunglou zen a na zong koikoi ahi sam hi. A tapa uh cu anu apa lo buang singta mel amu kha het kei hi. Gammang lak pan in hong khosa tou ua, upat lam bang hong noh hiaihiai ta uh a, ta khat neih beh in numei khat leh pasal khat aneita uh a, inkuan mi 4 a phata uh a, nuamsa tak mai in hong khosa tou uh a, nik leh puan neilou uh ahihman in samul khong maimai toh a zahmoh uh selna ding khop na bawl tawm uhi.

Nek leh tak lampang bel huan khai bang cing neuhneuhta uh ahíhman in a kiningcing simta uh a, naupang nih toh khosa uh ahihman in anu apa hulum tham sak mahmah ta a, nidanglai a nih gel houlungkup pih ding singdang omlo a thomhau tak a omlai bang a phok kha liang uhi. Naupangte zong hong picing simta uh a, hua hunlai in siamsinna na om nailo ahihman in innkuan pun ding lampang na pi gel mah2 uh a, gammang ah singta muh ding omlo a, angdang kawi ut mah le uh, hithei nailo a, unau laiguizom himahle uh pumkhat dan a omloh phamawh ahihman in ang kipom in suan leh khak hong lata uh a, ta leh nau hong nei tou zel uh a, apate sang bang in tam nei zaw uh a, numei 3 leh pasal nih nei zel ta ua, a innsung uh cu hong piching tou hiaihiai ta mai hi. Nek leh dawn lam ei banglo uh ahihman un kum sawt pipi na nungta uhi. A tute uh hong picing simta uh a, nu leh pate bel tek pian sim mahmah ta uhi. Vangtah huaitak in a tute khat in damloh, hiitanna tuak in na khapham santa hi. (Hua hunlai in bel, sia uan neilou uh a, zatui, aitui ding gam a thelnah in na bawltou uh a, pilna siamna sin hi kei mah le uh, Sian laitan pilna, siamna zaa ding na guan a, huate bang adik thei petmah hi.) A tute uh bang hong piching nawnta ua, khat leh khat kiguizop tuah zel uh a, ta leh nau neitou in inkuan piching petmah ahihtak man un, innsung khat ah tengkhawm theita lo in, a u zaw in anau zaw pen na inntuan zel a, inn nih bang phata uh a, anu, apa u bel tek petmahta ahi ua, tusawn bang hong neitouta uhi, ahiman in.
Pitek leh putek pen in hi khovel nusia in tangtawn a tawldam din ana khaphamta uh a, awl-awl in hong khanglian touta uh a, atung in innkuan khat himahle uh hong ki-innkhen chiat uh a, khua lianpi khat chu hong suak ta a, khuasung mi khat dan in hong om uh a, hong kigam la hiaihiai ta uhi. Hong tam deuhdeuh uh leh thu leh la tam deuhdeuh in hong kikhen gamla deuhdeuh ta uh a, phung tuamtuam kaih tuamtuam bang in hong kikhen tou ta uh a, tun eite zong laizom khat hi napi in namtuam ci’n kihuat kimu dahdah na bang i nei thei mawk ta uhi.

TINGTING. . . . . . Love story lam ah i lut nawn phot zual uh aw lem. Tua cibang a hong omlai un munkhat kia ah om khawm theita lou kihuat, kimuh dahna bang nei un, mun tuamtuam ah hong om uh a, a tua tate’n innkuan khat phungkhat ahih lam bang uh thei nawn hetlo in kigaal et, kituam bawlna bang hong nei thelthul mawk ta uhi. Khua tampi suak ta hi. Tua laitak in khua khat ah nungak melhoih mahmah leh tangval melhoih petmah khat om a, hua tegel pen it petmah in na ki it uhi. Kuaman sukbuai zong na sawmselo a nihgel lungtuak tak in tuibang hong kigawmta uh a, nuamsa tak leh ki it tak in na khuasa uh a, nupate gel bel ahinkhua zatdan uh mite’n a eng thei petmah ta hi. Genpi pen leh kithuhilhna pen a mite’n huate nupa pan na la uh a, amau ki it ziak mah in zong mitampite hinkhua na suhoih tuam mahmah mai hi.

A zi pen in nau hong pai a, a pasal kia in gamlak lam manoh in lou vel na bawl a, inn a tun ciang in gimpi, tawlpi a inn tung himahleh a zi’n kamkhum ngeingei’ toh na vaidawn ahihman in agim, atawlna teng bei liang hi. #Thei tuak huangvulh ganta pen ahi leh hua hunlai in gamlak ah ganta natam ahihman in hualai pan in ana kaikhom peihte’n na nei uhi.)

Amau nupa bel tei mahmah ahihman un siampi, siampu kia kithoihna ding ganta kisam cih om ngeilo a, mite’n amau kiang bang ah lehnget zosop uhi. Ta khat hong neita petpet uh a, atapen bel numei ana hi hi. A nupen in bel a ta neih un vangsiat huai tak in a naubu kisia sak gop kha uh a, damlohna lianpi hong tuakta a, aneih alam teng uh toh siampute kithoih saksak mah le uh hoih lam himhim manoh lo in agim deuhdeuh mai ta a, kimuanmohna kampau ngen zang hi. Zankhat a pasal kiang ah, “kei nawng it cih ka thei a, ka kipak petmah hi. U aw ken lah sot hong dampih ding in kilamen nawn lo ka hihman in, i ta na tagah sak ken la, nu neilo dan in na om sak mahmah ken maw. Ken zong laukha in hong vil zel ding ka hi,” Ci’n khitui nulkawm in hong gen ta hi.

A pasal in bel bangmah lung himawh ken bang mah na ci kei ding dampah ding na hi lungliap ken ci’n a zi nem theihtheih dan in a nem zel a, hun hong paitou zel in nau neih zoh sawtlo in anbang a it a ngaihno in na khapham san a, thangvan tual ah tawldam ding in na paisanta hi. A zi in sihsan a kapkap kawm in zaila khat hong awi hi.(alaa bel kong gelh dah ding ).

A zi nutsiat zoh nithum vel apan lengla zong öm khol nawnlo a patate gel chu zankhua sunkhua in a tuunu leh a thai ngai in huibang maumau ta uhi. Zankhat naungek cu a ci nuammawh sim ahi ding a, apa’n bongnawi tui piapia mah leh, ne utlo in si dek zen in azan kah a, aloh dingdan kan thei tuanlo in naungek pen lupna tung ah sial in amah zong hong khasiatpian sim a kidek zou nawn mahmah lo in hong kap huthut hi. Kahtam a sialna ah thai aw na von sunggil kial in tuunnu nawitui duh in maumau, mulo na hi hiam hong tualkum in, na von khattang na nawitui hong tulh ve maw, a cih leh a zi leng hong kum hi leh kilawm tak in inntung pan tui hong tak kelhkelh a, naungek kam zon tak tu in naungek in zong hua tui a dawn khak a kipan hong tawp a, akham dong atui kanglo in luang a, naungek zong akham in azua pa anglim ah nuamtak in imu ta a, apata un lungnuam tak in imu uh ahihman un, apa’n zan in mang hong nei a, amanglam ah a zi in va houpih a, u aw simlei tung ah haksatna a za in tam zong, i von khattang na tekdong na lungtai sak gige in maw, ci’n a gen a, aman zong dongthuk kik in tuni tan koi ah vaitham den na hi hiam ? Na von leh na pasal hambang vai sawt talua ung e. Hong nusia ngei peuhmah nawn ken maw, cia a zi kawiphei dia a kisak laitak in thakhat in a mang vat a amah zong khuaphok geih ahihman in a thohkhiat leh ni na sun man in, nau ann ding teng bawl vatvat in amah ann ding huankawm a, a om lai tak in.

Nau thakhat in hong khanglou vat a ann ding vel pia in amah ann khong ne in, a om uh a, naungek toh kinou in sunkhua in apata un nuikhawm uh a, hua bang a hun hong zat touhtouh uh leh akha bang na pailiam man aiteh kumkik a nek ding loubawl loh phamawh mawk ahihman in naungek lah gamlak ah tonpih theih himawk lo a, a nite inn ah koih zel hi. Sunkhat lunggel tuampi khat hong nei a hicia mawk hinhin thei ahiloh dan khong ngaihtuah in niteng a, a nite inn a nau koih mawk zöng kisuanglah in mi zong buaina tuam ciat nei, ei ziak a a hun teng azat bei mawk ding cih kisuanlahna lungtang hong nei a, a ta a itloh man hi zaw lo in a it luat man in koppih neih poimawh ahi, naupang in khua hong phok khiat ma ngei a neih tum sim in hong om ta a, a ni kiang ah a gen leh a ni in zong phamawh sakpih loh ahihdan thu gen in aman zong alawmpa zawn in nungak hong hel ta uh a, mite’n alauh mahmah uh nungak hangsantak toh hong kiteng ta uh a, mite gendan in bel huphulh huai sim mah leh amau hong kiteng tak un bel mite gintak banglou tak in apasal ta hong it pih petmah a, amah ta bang in hong kem zozen a, khua mipite’n lamdang a sa liang uhi. A hang bel a nungak lai bang lou tak in na mihoih petmah a, naupang zong hong ton theita a, tei petmah in iplah huai belbal mai hi. Akum akha hong kiveita ahihman in aman zong nau hong pai nawnta a, ta pasal khat hong neikhia hi.

Aman zong ta nei sam ta ahihman in mita toh amah ta a itdan hong tuam hiaihiai ta a, apasal in bel kua zok tuam bawl nei ding in a um ta kei hi. Ahang bel nidang a a itdan teng leh akepdan teng theikhin vekta ahihman in, a nih in amah ta bang in geel thou na in teh cih lunggeel a nei a, a tate don manlou in lou leh gam ah vaitham den a, innkuansung chu hoihtak in a enkai man kei hi.

Naupangte geel hong tei mahmah ta uh a, anau zaw pen in a u pen a ngai mahmah mai hi. Naupang ngeina dan ah cu thil neu cik khat a deih ziak un kisukap thei mawk uhi. Nikhat a u ta un a kimawl lai un anau pen in a u van khat deih sim ahi dia, a u in zong na it sim zaw ahi ngei ding, hong kisukap kha uh a, anu in sih mak in ma kei’ mawk in nang nu’n na nau na tuambawl, na sukkah gige ci’n, sat a cin sat gop a, naupangnu in zong thuak zo nawn mahmah lou in nu aw amah zong nata hi a kei zong nata hi thou ing a, hong theisiam inla hong satnawn dah in ci’n amau vengvung a, himahleh a nu pen a sat khawl tuanlo in nang ka ta na hi kei. Ka tapa na hi ci bawl. Ann na ngolh ding ahi ci’n hong satgop in a si dan in dai pua lam ah va paikhia a, naupang zong sunggil kial toh na a sak toh khua phoklo in hong om cip a, imu suak kha in, a imut laitak in mang nei in a manglam in anu akiang ah va khol a, kipaktak in nau hong pom a, bawi aw genthei sawt tak mah ni ciai maw bang ci tuk in gentheihna na tuak zong in, na khankhua sau mahmah lai ding ahi. Kong ompih theiloh poi sam éi maw, a ci a, naupang in zong nu aw tuni tan koi a nawn heisan hiam ? Liangvai thuak sawt ta lua ing . Na siang ah hong khawl den ta ning maw! a cih leh, anu zong a khasiat tha suak lua in kap kawm in naupang a liak laitak in, khua hong phokkhia a, a uipi un naupang mai ana liahsak laitak ana hi maimah a, uipi hawlkhia in daikawm ah kapkawm in zaila khat hong awi hi.

Tuun aw na lung awi nam! Na von sanggah a ka om kei zong hongpi ve na siang ah, nunnuam kholkhawm din simlei tung ah belh ding neilo in sunggil kial thuak in dai kilkal ah hambang vai lua veng. Hong don hong kem ding simlei ah om ta kei e, tunnu siang ngai in nau bang kapkap ing, ci’n daipam ah kah tam sial in hong om a, agil bel kial petmah ahi ta a, naupang neucik khat zing ann piakloh toh vuak leh sat a thuakna teng a hehpih huai khop mai. A pa inn hong tung a, a tanu a et leh amu zoukei a, a zi hong dong ta hi? A zi in zingkal a anau vuakap a, ka tai leh kikhasiat neih a, nang kiang lam pai ding dan in hong potkhia hi ci’n agen a, lungkham mangbang tak in a zi a suun ban ah, a tanu suunkik ding hithei sa himhim lo a, innsak, inkhang kan koikoi mah leh amu zou kei a, a ui un zong ahihlam thei ahi dia, naupang om na mun lam ah va kap den hi. Apa’n zong uihamna lam a va et leh, a tanu tousi, thouvaite’n ana bom gop amu a, khasia petmah in a zi bang ngaihtuah vungvung in a kap hi. A tanu pen gilkial petmah ahi ta dia, pau zoulo in hong om a, apa dahlua sim man. Dam zou dia zong koihlo phial khop in om hi.

Ann khong hoihtak in hong nek sak leh hong pau zo in hong halhkhia thak a, thu omzia hong kansui a a nu’n a bawldan teng theikhia in khua vak a azi atai bawlsim leh akhat nu zong na deuleulou ahihman in hong kisangsel sim kha uh a, azi pang abetsak ek leh a khat zong numei ka hi cilo in ann huan lai hong dingkhia tou in a pasal a kha tei toh hong sat a, kisia gop uh a, tunloh ding tan kitunkha un, a khat in amah ta pua in a ek thakna ngei lam hong zuankik ta hi. Patate amau gel kia in hong om uh a, nibang zah zoh hiam in kimawk khen det thei ahihloh ziak in a zi hong samkikta a, a sapkik zoh hun tom kha zaw a lungsim hong kikhel man sam a, himahleh a pasal in a tanu loulam ah tonpih gige ta a, inn ah nutsiat tum mahleh naupang in anu laulua ta ahihman in nutsiat zoh ahi nawn takei a, lou lam ah sunciang in a tanu imusak a, a imut kal in aman na sem zel hi. Sunkhat tua bang a a imutlai in a manglam in atuun laukha in vaveh a, bawngnoi leh khuaizu va puak hi. A tun in, “bawi aw khovel ah genthei haksatna na tuah ding tampi omlai hi, himahleh numei hampha tak khat na hi ding hi. A hang bel na dam kumkhua ding hong sau mahmah ding a suan leh khak tampi nong nei ding hi. Na suan na khakte tampi mahmah na mu pha lai ding a, mite etton numei khat hong suak ding na hi, ” ci’n va gen a, a kihepmang san ta hi. Naupang nu zong thakhat in hong khanglo in akim akiang a et leh kuamah mulo a, zaila khat hong awi ngaungau ta a, apa’n agalzak in tua laa nalhsalua in a bildoh zen in hong ngai a, buk lam a zotsuk leh a vondeih awih a na hi maimah a, atanu kiang ah pai in apom a apheipi tung ah tusak in anu bawldante imlo keei a gen ding in a ngen a, naupang in zong apa ngetna bang in hong genta a, “pa aw tua nang thei pen kia hilo a, nikhat ka nu’n gam a singpua din hong tonpih a, gamlak mimuhlohna mun ah luibang khat ah hong sawnkhia in na nu kiang na zuanta in ci’n luibangken sangsim tak mai ah sawnkhiat in ka om a, himahleh “Sianlaitan hiam zindoh ai san” cih ka thei kei, a, ka na damlai a, laukawm tak in innlam ka zuan a, inn ka tung in ka pa kiang ah hilhlou ding in thupiak in ka om a, ann zong hong kipia kei a, ka pa hong tung ma in gilkial lua ka hihman in ka lup leh ka na imukha a, ka pa in nong tung lam ka phok kei a, zing khua vak in tua teng bang ka tuaktou a, thuak zoh nawnloh man in ka pa’n nawng theikha ta hi. Pa aw hong maisak in maw” ci’n apata un hong kap ta uh a, sunni hong tum dekta ahihman in a saulim uh hong zuanta uhi.

Kum 15 zoh in ah hong nungakta a nau nih hong nei a, khat numei khat pasal ahi. A numei pen ahihleh nau tum dan ahi a, a min bel Lianniang ana kici hi. Amah min i gen khak loh ziak un tun kong gen thak. A nu in duat lua a itlua petmah ta masa pen ahihman in Zomkim ci’n na phuak uhi. Amah min khiatna ahihleh bel suan leh khaat kizopna ding a guikhau bang a zomthei ding cih deihna in hih bang in na phuak uhi. Aman bel anaute athunun mahmah mai a, anaute’n zong a u it petmah uhi. Himahleh, a nu in unaute lungtuaktak a nuikhawm helhel amuh ciang in a sin na naa mahmah mai hi. Amah deihdan in bel unaute kituaklou tak in öm uh hen la, sa leh gal kisuah le uh cih khong amah deihna himaimah a, lah amah gellouh dan tak in hong kituak petmah uhi. Zomkim pen mi nunhoih mahmah ahihziak in khua sung a mite etton pen khat a suak a, zong min a pawl ut thei mahmah mai uhi. Hua hunlai a i gensa bang mah in sia-uan na om nailo a, Zomkim chu guhhek cihte vel mizuut siam tak mikhoih siamtak ahihman in kisuhek kha teng in amah na naih uh a, nungak pawlhnuam tak ahiman in lengla ahau thei mahmah mai uhi. A sawmbuk ua lengla kita zolo zen in khuasung tangvalte a giak ding bang kituh liang uhi. Amah pen mingou lua ahi het kei a, lah vom lua zong ahi tuan kei. A vommam pikpek mimit hip mahmah nungak khat chu ana hi tei sam hi. Sunkhat a nu leh a pa loukuan uh a, anaute geel toh hong om uh ahihman in hong ciamnui nainui uh a, uKim, uThang toh kingai cidan vel in a nau tegel in hong dem uhi. Aman zong a naute midang khong toh dem in nui puak nainai uhi. A naute’n zong sawtlo in ah uKim tangthu khat hong gen in ci’n ana ngen uh a, aman jong, “ka gen ding ka thei kei hi” cin na dawng hi. A ngetnget uh chiang in theilou pumpum in khat hong gen ning maw boite a taktak ahi ci’n gen hong panta hi.

Nidanglai in naupang neucik khat na om a, apian zoh sawtlo in in anu’n na sihsan hi. A pata un genthei tak in anu ngai in om uh a, hun bangtan hiam hong pailiam nung in apa’n lunggel khat nei in amau’ pata kia a mawk om-öm thei ahihloh dan khong ngaihtuah in a tanu maban ding a khualna in zithak hong nei hi. A zithak pen in ta hong nei a, a pasal tamasa pen mu utlou in na bawlsia petmah hi. A si bang a apaih nung in tua naupang Sian laitan hiam zin doh aisan cih ding khop in hong hingkhia tou a, anuthak in bel a guktak a thah na tum tinten gige hi. Gamlak ah naupang in innlam thei nawn ken teh a cihna mun tan bang ah na paipih a, hua mun ah imusak in a imut kal in na guk paisan a, inn hong tungkik ding in lamen nawnlou hi. Himahleh, tua naupang pen gamlak a kap kawm a a om-om leh kuahiam khat in ama pi cih ding khop inn lam hong zotzot leh apa loukhohna bang hong tung kha hi. A pa’n lamdangsa in thu omzia khong kan suisui a, himahleh a zi pen hilh vual ahihloh ziak in adah petmah a, khakham vei loh dek liang hi. Nikhat leuleu tua naupang pen si thei mahmah lou ahihman in anu’n apa omloh kal mah in tuisa khong na buak in, himahleh amah bel a si tuan sam kei a, anu’n bel a si dan in huan taw lam ah na pai leuleu a, apa hong tungkik in a tanu akankan leh mu zou mahmah lou in, sak leh khang lungkham mangbang tak a zong a a omlai in, naupang nou si ding a tau hithit lupna tung pan in za sim ahihman in, abildoh in a om a, innkim teng a zonzon leh naupang nu pen huan taw lam ah a vun teng dulhkhia in sidek tak a om hong mu a, apa khasia lua petmah in hong kap ngaungau a, hua ni a apa hahkahlua ahihman in a khuasung uh a a tuinekna lui uh bang tam zou khop in kigen hi. Van leh meipite’n zong dahpih mahmah ahi dia, vanpi hong niim in meipi hong kai a vuah bang tam petmah hong zu ziahziah hi. A tanu itluatna lam in a zi toh kisia uh a, a zi in a innlam uh hong zuankikta a, apa’n naupang a kepdam zoh in mawk om-om hitheilou ahihman in a zi va samkikta hi. Naupang nu bawlsiatna citeng hong thuak a sila/salte sang in zong gawtna tam thuakzo din gintakhuai kawm kal a hong nungta a, hong picing touta hi” a cih leh anaute’n zong na hehpih mahmah un “uKim nang zong hua hunlai a om kha na maw ? ” ci’n hong nui uh a. A tangthu gen pen uh hitan ah a hunsakta uhi.

Zomkim zong hong nungak mahmah ta ahihman in, a khuate uh tangval fel tak khat toh hong kingai uh a, anu’n amah tanu leh piak sawmsawm mah leh hua tangval in Zomkim kia na it mawk hi. Zomkim zong anau nu toh tangvalpa a kingaihloh ziak in innsung haksatna tampi mahmah a picin nung in apa leh anaute theihloh kal in aguk-agal in hong thuak hi.

Nikhat a it mahmah a tangvalpa toh a kholhkhom lai un anu’n anaute omlo ahihman in tangvalpa mai ah sugop satgop in numei dukdaklou nu hilhloh cihdan vel in hou ek-ekh a, himahleh tangval pa’n bel khoksakna neilo in a itna kiam tuam malak ah hong picing zosem kan lai hi.

Nikhat a it mahmah a ngaihnou toh kimu ding in hong hanciam a, kimu ding ci’n khua mipite’n a gen minthang na mu uh khua sak lam khiang phung etlawm tak khol nuam mahmah mai tulai dan in gen hi lei park i gam a min thang mahmah Garden park, Hyde out park, Ngaikik, Pipi Chhungi park ,adangdang te sang in ah zong nuam zo ding in a gintak huai hi. Hua mun ah kimu ding in hong kichialta uh a, hong kimu petmah uhi. Zomkim in zong a naunu in hoih a sak guk gige dan leh, a u toh kingai ahihlam theilou a, hua ni in a nau zong tonpih in hong kimuta uhi. Kingai ahihlam uh anau in hong thei in a guktak in na dah sim mahmah mai hi. Zomkim in bel a plan kuamah theisaklou a, a it mahmah a lawmpa toh hong kimu uh a, a nau zong na dahlua in a pamlam ah na kihemkhia a amau’ geel hong kihouta uh a, a lawmpa’n kiteng hun ding bang hong dong a, Zomkim zong kapkawm in tuni in kitenna programe zang ding a ka nau zong hong tonpih ka hi, ci’n hong gen ta a, himahleh a lawmpa’n zong lamdang sa sim mahmah mai in guk nuih sim kawm threnthran in en gau a, a nuailam ah ngasuk hi. Amah hong pau zom zel a, u aw nawng it taktak hiam? Ci a dong a kong it hi a cih leh hong it taktak na hi leh, ka thu na mang kul ding hi ci’n a khut la in a nau kiang lam ah paipih phei a, anau zong khasia sim a diam ana gukkah a, a nau khut la in hong kilensak tuahta a, a it mahmah a ngaihno zaw tang ahi phot mai. Himahleh tulai dan hi le zaw missionary khat zaw ahi peuh mah ve, a lawmpa a ngaih loh man zaw ahi het kei. A it luat ziak ahi zaw. Amau gel zong inn lam zuan in apaita ua Zomkim zong amau innlam zuan in a kia in kilehta hi.

Zingkhua hong vak a, anu’n zong Zomkim kou theina ding tha ngah mahmah mai hi. Pasal mu zolou nu na hi ci a na naute’n zong hong kaan ta ve, zum dan thei inla mite etton tak in om ve. Na sep na bawl ding don ve. Melsia pheuphau na lai, thadah zawmah. Pasal mu ngei mahmah kei ni teh. Nang phiangsan ci’n haan san kipannawn ta hi. Ahi tak in zaw Zomkim it tu ding a tam khop mai. Mite’n a lawm ngaih pa zi nei a theih un interview bawl cih ding hi leh kilawm khop in Zomkim hel ding khuasung tangvalte kiphu notnot zozen hi. Itna simthu va lel zaw tam mah. Himahleh, Zomkim in tongdam naubang a na sang ut kei a hi ven. Zomkim zong kuamah gintak hetloh tangvalno mellam a et a zong hoih lou. Neih leh lam lam ah zong mipha zoulou pa bei khat toh hong kiteng hiau ta uhi. Nupa ki ittak hong hi uh a, suan leh khak tampi hong neita uhi. Neih leh lam lampang ah zaw mi pha khol kei mah uh. Hihimahleh khosakna lam ah mi’n a eng thei petmah uh a, insung manpha hong bawlkhia uhi.

Note : Hih tangthu pen poimawh lua zaw ahi khol kei mai thei, himahleh sim lunglut deuhna ding ahihkhak leh cia hong kigelh kim sim ahi.)

Suan leh khak hong nei tou zel uh a, amau’ suan leh khak ngen zaw i hi uh Zomi te nam tuamtuam in i kikhen kha nak na uh a, I beh i phung sut lei zaw, unau khat ngen tang i hi sam uh. Unau laiguizom ngen i hi uh. SIAN LAITAN HIAM? ZIN DOH AI SAN? Zomite silah nungta a i khang uh hong pai thei. Gelhgelh ni ci lei saulua lai mahmah ding a, aheh aphun zong i om kha thei uh . Hiciang ah nga phot peuhmah ni uh. Sukkhial tampi a om tham ding. I story sim tungtawn un unau i hihlam uh cianta i hihman un, unau kal ah kitheih siamna om na in teh… cia hong kigelh motmot ahi.

Lung dam.
 
THE END.
Bye bye.

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA