NGOI-OKH

 By ~ Nasri Jona Tawmbing Douthuk

Sikha/dawi thu na gengen ua, ken le tamlou in kon share tei maimai di. Sikha/Dawi i chih hi nam tuamtuam khovel mun tuamtuam a tengte'n i nei chiat ua, himahleh a kila'k dan hi a kibang lou kholkei hi. Tua kon gen di penle, a common lou lawmlawm kei. A ziakbel sikha hia dawi ahih chih le amu tu'n le athei chiang tuan kei hi. Kei ngaihdan in Sikha i chih sek pen hi om taktak chih ka chiang ngam kei, dawi ahihleh i Bible ngei a imuh ziak in a om ngei ahi chih chu ka gingta. Himahleh 'sikha' i vachih sekpen om taktak hia om taktak lou,,,,,,,? Setan in mihingte akhem nanga alemchi'n khong mai mai hia,,,,,,,,,,,? Bangteng hileh huailam i gen tup pen hilo ahih ziak in, hundang a gen di'n koih hoih phot le'ng.

Amah (amu tu) ahihleh khokhat laisiam masa ahi a, kei leng amah tanchin tomkim dong ding in, a inn uah ka vadianglut tei naknak hi. Ken bel hiai a thilmuh (Ngawi-ok) lam sang mah in, a laizilna lam a a paitouh zeldante leh private school a hong lai a apanlak dante dong ut a, a tanchin tomkim gelh sawm ka hi a, himahleh amah tek upa lam ahih tak ziak in, ka thildotte pen hon dawng kha chetchet theilou in, a tangval lai hun leh a thil tuahte ahon gamgen suksuk leh tua kon thil gelh di pen ahon genkhe kha a, a kiang a azi pipi in  leng lamdang a sa mahmah hi. A ziak bel a tangval lai a a thiltuah chih Pipi in thei mah leh khatvei mah le Pipi kiang ah chiangtak in leng ana gen ut ngeilou hi. Kei kiang a imm nei hetlou a hon-gen pen Pipi in lamdangsa mahmah hi. Amah ahihleh tu'n EBC saptuam ah Upa ordination pension in, azi atu atate toh Mizoram singtang khua khat ah khosa lel lel uhi.

Unquote : Gamteng kon gen a, nana ningman khak uh lauhuai ka sa ta, a thupi ah lutta ni mate:

Note :  A simtute a dia a nopzawk nang in, first person kon zang mai di )

Kum 1950 in pawl 6 ka pass a, a kumnawn 1951 a ka laizilna sutzop theih nang lametna ziak a Thanlon Manipur lam ah ka vahoh na ah ka damsung a ka mangngilh ngeilouh di khat ka vatuak kha hi. Khatvei mah ka na hohkhak nailouhna ahihziak in Bukpi ka tun in mahnawh nang lam theilou  in, Bukpi Pastor pa kiang ah Thanlon lampi ka dong a, Bukpi Pastor pa’n leng lampi tam dan khong leh, lam haksatdan teng hon hilh kawm in, Thanlon lampi a hon kokmuh hi. Bukpi apat kipankhia in Thanlon lam zuan in kong paikhia nawn hi.  Bukpi leh Thanlon kar a ka pailai in, kuamah mihing zin kivialleh muh di le a omkei ua, Theham betkhiak bang mai in a daih in adai dedu hi. Kei leng a guk a thomhau kisa kawm pipi in, Thanlon tung hak khak lau in ka pai zel a, ka lungsim ah banghiam lauhna ka nei mok hi. Ahihziak in banghiam ka lauh chih ka thei tuankei.

Huchia gamnuai a, kuamah thawm zak di le omlou, thawmhau tak a ka pai lai in, ka gal lam ah mihing hileh kilawm, kei lam manawh a hong pai ka mu a, kei leng thawmhau ka kisakziak in, a guk in ka kipak mahmah a, amah tuahkal ngaklah in ka kalbang a pan/suan sau hial hi. Chianglua hikei mahleh "mihing ahi" chih ka thei chiangta, himahleh amel leh puam ka mu chiang naikei lai hi. Ama a nisa vengvong huih leng nung mahmah lou hinapi, ka mimuh pa ka naih hiaihiai leh huih khong hong hat hiaihiai a, thil gimnamse mahmah kaz a hi. Ken bel ganhing/gamsa si om hidi'n ka gingta a, ka mailam ah ka pai zel hi.

Ka kal uah paching laam 30 di khong om chih in lamsak lam nilim nuai ah a na ding a, kei leng ngaih phatlohna bangmah neilou in ka pai zel hi. Ka naih hiaihiai a, a kiang naichik ka tung a, ka et thak leh ka mimuh mihing pa-ngai hilou chih ka thei suah hi. Amel ahih eh mihing mel ahia, a pumlam ka et chiang in a omdan mihing om didan ahi thei kei. A Ngoi tengteng a ngawng ah  kivial in, a gil tanpha in a kaaikhia a, a Ngoi kia le hilou, alung, a sin, a gilpi, a gilsung a thil om tengteng ana awk hi.  Amah en a ka khawl leh, aman leng kei lam hon en in hon nuihsan zawmah a, lauhna'n ka dim hi.

Himahleh lau a taisiat in kei a dia omzia neilou ahi chih ka thei a, pilvang tak a kingaihtuah in, "kua na hia awi? Bang dia hiaibang a om maimah e ? Mihing om didan le ahi mawngmawng sam a,,,,,,, . Hehpihtak in hiai apat paikhia in.  " chi'n ka houpih thei hamham. Himahleh ka houpihna kamkhat in le hon dawng kei a, ka mit mahmah a hon en hileh kilawm in, a etna ngei en den hi. Atawp in kei leng beidong, hih didan tuan theilou ka hihman in Pathian kiang ah hiai bang in thumna ka nei hi. "Toupa tuni a ka thilmuh, chikmah a ka muh khak ngeilouh ahihziak in, nuam ka sa kei mahmah mai a, kei thu lah hon manglou in, vuaitam veitak paikhe di’n ka sawl a, himahleh a paikhiak louh ziak in, nang na thil hihtheihna’n hon hawlkhiak sak in" chi'n ka thum hi.

Ka thumzou, ka et leh ana om nawn kei a, kei leng nitum ma   in Thanlon ka tung hi. Thanlon ah leng damlou in buaipih ngai hial in ka om a, inn ka tun kik nung tanpha in, ka sam tengteng pulh gai vek in, kum khat phial mahmah sam neilou in ka om hi. 

Writer's Note : Member te lak ah ana theikha le i om maithei, kuamah kidong zui kei leng chih kon ngen ahi.

~~~Beita~~~

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA