DEIH A KA TEEL HILOU

~Kattie Mawite 

Seleh-phaleh nungak khat hisam kahihman in tangval ka neisam hi. Zawlthu lampang ah ka zeikei khop mai. Ka kamsiam louh toh tangvalte maipha muhlouh ni atam mahmah. Kamsiam taka houpih tiautiau thei mi kahihlouh banah, a deal didan tak ngial le ka theikei. A lungkimna leh kipahna sangin ahehna di bang ka hihkha mun mahmah hi. Himahleh, ka tangvalpa'n hon it tuh a hingei ding, gamtat kilawm leh om didan hon hilh zela, kenleng awlawl in ka omdan ka khengthei zel sam hi.

Ka innkuan un kaam nei ka omkei uh. Himahleh Pathian vualzawlna toh mi eng tuntun in ka khosa kei uh. Dawr bawl a nekzong kahi ua, banah tata khat kanei ua, Guite Road tawn in ka taisak uhi. Puak theihtheih;anntang, sing, mau, gua, innvan leh adangdang pua in sumdawnna in ka zang uhi. Achang in Aizawl lam a kuva nah ava puak hun leng aom hi. Innkuan tamtham tak kahi ua, himahleh ka summuhna uh bel a hat zungzung kei. Mitung ah ka leng kei ua, himahleh mi eng vungvung inle ka khosa samkei uh. Kou khomtawk in nuam kasa mahmah uhi.
Ka pi leh pu in asemzou nawnkei ua, inn ngak in apang zel uhi. Ka nulepa tuh mi thanuam tak ahi uh. Seplit a neikei ua, nasep di om peuhmah thanuamtak leh kipumpiak takin a semthei kei uhi. Ka nulepa ka ngaihsanna bel, kou atate zak in chikmah in kina leh kisel in aom ngeikei uh. Nulepa tampite phaklouh hipah mai un kathei.

Kapa tuh PA CHING tak ahi. Atate hon itna a thupi petmah. Kou atate ziaka sihna tan hial tuak di hilele a ngap din ka gingta. A mawk heh keia, aw khauh inle hon tai ngeikei. Tuni tan in heh hon tai lam ka thei naikei. Kanu ahihleh lungsim siangthou tak nei mi ahi. Kamsiam lam ah bel kei toh ka kilamdang kei uh. Neem taka thil gensiam lou ahihman in atheingeilou te adin aheh sak khak baihlam mahmah ding hi. Ka pi leh pu tuh ki itsiam tak ahi uh. A khangdawnglai itna uh a mansuah kei uh. Sih tanpha a itna hipen din ka gingta. Tate leh tute pahtawi dan asiam petmah ua, innsung ah aneppen a gen in, nektheih neng I tawilut khak chiang in leng kipahdan siamtak leh kawptak in nethei ua, huai inkong bangkim ah kilawpna lianpi hon pia hi.

Veng neuchik a tengkha kahihman un pichinglam a kalut apan tuailai lak ah ka kizang pah hi. Banah, keileng ka lunglut lamtak ahi. BYF min a kiloh, lapawl zil, saminsa zuak chihte khawng ka phur thei mahmah hi. Himahleh siamsinlai kahihman in deih bangin ka kihel zoukei hi.

Kapa'n ka maban di uh hon khual petmah. Kapute'n laap inn ah atate ana tenpih ua, kapa'n kou atate singat inn ah hon tenpih hi. Kou katate uh pucca building ah tenpih le ung chih hon deihsak hi din ka gingta hi. Kou siamsinna di ahihnakleh sithu nam zen a pang ngap di uh ahihdan ka thei hi.

Ka U in pawl 12 hon zoh in vaigam ah Management zil din ka kuansak uhi. Neihval a kaisak kahi zenzen kei uh. Ka maban di uh hon khual man ua ka nulehpa'n kisuuk zena a chawm uh ahihdan ka haihkei. Mi sum kikhak zah khakzou ngeilou kahihman un ka U in alawmte a en ni tam mahmah din ka gingta. Himahleh, ka nulepa tung ah zaw khasiatna di leh vuuina di nengchik le amuh ka gingta kei. Siamsin ngen, unau mi nga pha kahihman un ka nulepa puam agik didan bel gentam selouh inle ka theithei hi.

Ka mangngilh theihlouh, kapa'n le a mangngilh theihlouh thilkhat a om. Nikhat chimlua kahihman in kapute inn ah kava pawttou hi. Huaituh sunnung lam ahi. Inn kapai in kapa'n, "na pawt a, huan kalh(lei let) dile om hi a....."hon chi hi. Bangchi dana ngaihtuah kadiama, khasiat tak toh hehtak thuah kawm in, tupi la in huan kal din huansung ah kalut hi. Mi khenkhat adin houchik ahimaithei. Himahleh, chikmah a kapan hon tai ngeilou ahihman in ka khase petmah a, mittui luang zungzung kawm in huan kakal hi. Kapa le a kisuanglah petmah. Lut din hon samsam mahleh ka dawngkei a, lut le ka lut tuankei. Keileng nitaklam ninem in ka khawl a, annek tan inle ka paunuam kei. Nidanga innsunga paunuam penpen ka daih dide chiang in innsung a dai dekduk a, thawmhau huai lamlam a bang hi. Kapa a kisuanglah petmah a, tuni tan in agen mang moh. Kenleng ka mangngilh theikei. Kapa a kisuanglah chih theichian lua kahihman in kei ka kilehsuanlah zaw hi.

Huai apan ka lungsim ah thilthak honglut. Nulepate suk lunggimlouh di ahihdan ka theisuah a, banah, thil gen dile kisuanglah vulvul a koihlouh di ahihdan ka zilkhia hi. Huai apan ka nulepa sulunggimtu hilou a, amau adia kipahna tuntu leh minhoihsaktu hih ka sawm zawta hi. Tunitan in huaite in tha hon guan lailai a, omdan leh gamtat kilawmlou apan leng hon veng mahmah hi.

Ngaihzawng thu ah bel ka buai vak kei. Munkhat a omkhawmlou kahihman un ka mohpuak tuh GINOM di chih hilel in kathei hi. Mi khenkhat dana nih le thum kop zelzul ka utkei. Ka pasal di khat kia hong hi di ahihman in ngaihzawng le khat kia mah ka poimoh liuleu mai hi. Min bangteng gen mahle uh ka GINOMNA ka mansuah keia, thusia-thuhoih zak di tampi om mahleh huaiten hon lingsak zoukei uhi. I deihkeia I lungtun keileh kikop nengnung loua kikhen siang vet di chih kha kei ngaihdan ahi. Kikop chih nemnum bel, akoptu adin nuam mahleh kop a omte adin thil nuam ahih ka gingta kei.

Huchia khosak lamzang taka ka omlaI un, kapa damlou in hong chau mahmah mawk hi. An duhlou, an anek chianga sungnim, luaksuak chih khawng in hong oma, nna a sem gina theikei. Kapa nekzong pipen ahihman in, amah a damlouh chiangin a buaipian ka hipah uhi. Huchiin doctor ka etsak uleh zunkhum(diabetes) damdawi khawng ne in ka ki-enkol pah uhi. Nektheihlouh hon hauta a, akhum lam peuhmah nektheih a neikei. Kou, a innkuan ten lah ama' nektheihlouhte neek teitei ka sawmkei ua, ka neekneek uh nekhawm in, ka ngolhngolh uh kangawlkhawm uhim

Huchia kapa'n hoihlam hon manohta chia ka kipah mahmah lai un kanau neupen in accident in akhut guh(tong guh) hon hihtan kha a, buaipih tham teek apha. Na asa petmah a, akapkap mai hi. Kanau nasa a kapkap tuh kenle thuak zoulou in ka kahpih nilouh maimah hi. Doctor tenle akhauhte in atang(straight) in hon tuamsak ua, school kailai ahihman in a buaihuai mahmah. Pheltheih achih hun ua kaphel uleh akhut akhep thei nawnkei. Doctor kiangah kava paithak ua, dok thak in, a kawi(L-shape) in honna tuamsak nawn uhi. Achanga atuamna kawm thak zomah ahihman in a buaihuai mahmah. Khatvei houh, athakna muntak temta muk in ka vutvang ua, siktul in ka holh thoh hial uhi. Atuamna kaphel nawn uleh, a tang(straight) thei nawnkei zel. Na ahihman in meeksak nawn di a ut bilbel kei. Awlawl in niteng in zan theih dandan in azan zela, tuni chiang in bel a ut dandan in a zangthei ta hi.

Huaiteng gentaklouh, kapi appendix buai in operation hong ngai zomah. Sum ka hahseng mahmah ua, amuhn alam lah ka senna teng uh huzou din ahoih lawmlawm kei. Huchi in ka dawr uh a hawm deuhdeuh a, summuh leng a tawm deuhdeuh. Gari lah, duhthusam bang zoulou. Guite Road se phemphom laka tai chu, hongtung teng in workshop lut a ngai. Muhzah phialphial abawlna a seng angai a, alawkna di omlou suak hi.

Kapa'n theihtawp suah mahleh Pathian in hon lemgel lou ahiding a, hoihlam sangin kiakniam lam ka manoh uhi. Summuhna lah se deuhdeuh, a senna lah niam tuanlou ahihman in a buaisia tuh ka himai ve ua. Huchi in, laklohtak leh pammaih mahmah himahleh, ka U zilna chawmzou nawnlou kahimai uh. Amanleh kisuanlahna lianpi aneia, "innlam kong paimai dia, hihtheihtheih ka hong hih mai ding. I gari uh ken kahek dia, hileh nengchik zangkhai zawdeuh di ihi" a chih chiangin kapa'n a phalkei. "Bat angaih leleng kana ba dia, zon theih dandan in kana zong ding. Na siamsinna hon zou lechin I vaang hong kipan dile himaithei ahi" chizel hi. Himahleh, a siamsinna lakloh pi nusia in hongpaia, inn ah gari heek in apang hi.

Gari hongtun chiangin numei pasal chih omlou in ka sil sauhsauh zel uhi. Phalbi xing, khua vot ahihman in gari ki start zoulou seka, aneu alian in ka sawn nainai zel uhi. Gari neih tuh a hong tunkik nawn mateng lung amuang theikei. Lamlak ah bang ava tuak di ua aw? Koilak a tungta di ua aw... lamkal a ase khade aw... chihte lungsima mang theilou khenkhat ahi. Khatvei houh, haigah tangmai, vaimiin, dawnkhoh chihte omlai in, haigah tampi pua a Lamka lam hon zuan, Tuima gam ah asia a, Lamkahongtun tan in haigah hon puamte neektak atam nawnkei. Tua dandeuh lungnoplouhna di neuhneuh a omsek hi.

Huai hunlai in lamka ah thautui muh di omlou phial ahihman in, anei kichi deuhte(chimai ni) Aizawl lam ah thautui po din a kuan zungzung uhi. Kouleng, vangneih khakleh chi in, sum ngaihtuah theih nana a ngaihtuah in ka kuansam uhi. Tam bel ka pozoukei uh. Vangphat huaitak in ka hihfuh kha zenzen uhi. Anihveina din ka kuan nawn leuleu uhi. Lamzang taka kuan, puak di teng pua a, hongkiklam zan dak 11vel in Mizoram ah accident hon tuak uhi. Gari tum nih kisuah in lamkhang feet 200 vel tuksuk hi. Huaihun in gari ah mi thum;ka U, ka paneu leh ka tanaute uh khat tuang ua, Pathian' panpihna ziak in asi bel omlou uhi. Ka paneu in a ngawng guh na asa a, akhe leh atal nengchik ka khuizek ua, adangte bel aliam vetkei uhi. A hinna uh lamdang taka hawi in aom hi.
A mangbat huai tel mai. Mang hi henla kikhanglou leh a uthuai tuntun. Lah atak ahi reng si. Hiai huna ka lunggim dan uh bel tehpih bei ahimai. Manohna di lamle ka theikei a, ngatna di lamle ka theikei. Kei lungkhamna sangin ka nulepa lungkhamba nakpi in a sangzaw din ka gingta. Vangphathuai takin a thautui puakte atamzaw bittakin Lamka ka tun thei uhi.

Mizogam lam leh kou khomi phatuamngai tampite ziak in gari ka kaikhe thei ua, ka khote uh gari zang in, ka gari uh tum nih kisuah tuh Lamka ka potung thei ua, workshop ah bawl din ka koih uhi. Tuahsiatna mun apan ka Ute sumo in hongpai ua, ka tanaute uh bangzah hiam toh, khovot nuai ah lanva lei gei ah zankim tan mahmah kana ngak uhi. Azing leh aninawn lam in ka tuahsiatna uh hon thuakpih, agamla leh anaia onten hon delh liailiai uhi. Mi hong paikhawma hong hehnemte kamuh chiangin ka khasiat tha asuaka kana nehnou gawp sek hi. 'Kou, kuamah adia le hoihzoulou, mi' ittak le hilou ka kisak lai ua, ka dahna uh hong dahpih a, hon phawkpha hiai zahzah om ahi maw?mi nak hoihzoh thei uh ee. Kou, dahte le dahpih zoulou, kipak tele kipahpih zoulou kahihlai ua, Pathian in mi hiaizahzah hon hehnemtu di hon sawl' chih khawng ka ngaihtuah chiang in ka mittui nan zoh vuallouh in aluang sek hi.

Van lazou nawnlou kahihman un dawr a zuak di a om nawnkei phial a, ka sum naak utuh kang ahitave. Ka gari ulah hichi maimah ta. Abawlna dia sum tampi beilai di. Leiba sangba tampi toh ka omta uhi. Kou adia ka gou neih sunsun uh, ka INN uh ahita mai. Huaile maban etna a zuak mailouh alampi dang a om nawnkei. Ka inn uh kon zuakmhia utuh...aw...ahaksa ngei mai. Kapa'n haksatak a ana khol, kum tamtak saving a bawl zohnunga a tunding INN kon zuak utuh, chimul bang a thou. Himahleh lampi dang a om tuankei. Mi inn bang in hoih vekvuk kei mahleh, mahni sepsuahsa a lam inn na nana tuh a pammaih chihlouh ngal gen di a omkei. Apamzek ah inn neuchik khat kaluah ua, ka innlui uh kong a paingam le ka omkei uh. Pai teitei a ngaih ni inleng ka en ngamkei lai. Ka kahtha asuak maimah.

Nungak khat kihi a, mi engthei di hunphet himahleng, mi eng ngam di vual kahikei. Mi'n vangkim a vanthak leizel sam ua, himahleh kou tuh ka gil uh avah leh ka lungkim mai uh angai. Lawm thuah bang ka lin tuntun. Himahleh pathian ah lametna lianpi kanei. Aman pha hon sakpih leh tua sanga sangzaw ale hon domkang thei ahi chi in ka kihehnem zel hi.

Kha bangzah hiam hongpai nung in ka gari uleng a bawlzouta ua, inn ah ka koih uhi. Huai hunchet in meiteite aleinuam a om ua, khatveile service manlou in, baihlam takin ka zuakkhe thei pah vanglak uhi.

Ka khosak uh awlawl in hong kaang nawn panta hi. Lunggimna bangzah hiam nawnkhin theih in a omta a, apuak a zaang deuhta. Heh dan alem deuhta. Pathian in hon pi dia, haksa gige lou na di kahi uh chi in kinepna lianpi kanei hi. Lawmle vual lak ah kamai ataang nawn panta a, ka nuihmai ngeite ka punawn dek pan hi.

Huchia lametna lianpi toh ka omlai in huihnung dan hong kikheng. Bangziaka huchia om ahia? Lungkiatna nei hia? Hon ngai nawnlou hia?Ka theizoukei. Ka tangvalpa'n midangtoh hon kop chihthu muanhuai tak apan kaza a, atak mah ahi chih ka confirm ngal. Keisa hoihzaw mu tuh ahi peuhmah ve. Ka it mahmah ka tangvalpa hon itpih di om ahihlam huaini in ka theichiang. Ittu hau ahia, ahampha tuh ahimai ve. Himahleh keia din bel thuak anuam chihna vual a omkei. Kum li vingveng ka kingaihpih, ka it mahmah in midang hon neihkhum hial zaw....gen di avang ee. Siamsinlai kahi a, neek ching nailou ahihman in etlah huai zoulou le kahi maithei. Ahihkei leh khosak haksat ziaka reject a om le kahi maithei. Tunitan in aziak di ka theizou naikeia,theihle ka sawmkei. Zi nih hon neilou peuhmah di ahihban ah, uthuai le salou kahihman in kei ka kitawp hi. A kiangah, "Kumpipa solomon kianga kizuak nih, ata uh tungtanga thukhensak dinga apai lai un, kumpipa'n naungek hinglai pen alai a tumtan a, khattuak a pe din a sikhapa sawl hi. Anu taktak loupen in ana amen mahmah a, himahleh anu taktak pen tuh ata itna a dim ahihman in 'naungek tumtan mahmah kenla, amah(anutak loupen) kiangah pezaw in' chi in gen hi. Huaimah bang in, mi nih inlah hon tang tuak theilou di kahi ua, huaiziak in, hon it mahmah kahihman in nasiat di kon phalkei. Nuam nasak a, na kipahna di ahihnak leh, amahtoh hong guitung unla,kei kana kihemkhe ding. Loulaia buhlate'n buhphal alak khaklouhte uh, buhsang zongten atop zel bang un, khovel nopsakna leh kipahna tengteng hon zang inla, nazat khaklouh leh aneng kaikhia omte tawm din nanung ah kon zui ding" chi in ka khakheta hi. Gen di a thei tamkei. Ka haksatni a hon hehnemtu, ka kahni a ka khitui nultu tuh ka khuitui luangsaktu ahi a, lungngaihna tampi hon guantu asuak maimahta hi.

Aw...ka hinkhua..DEIH A KA TEEL HILOU.... Ahaksa ngei mai. Pathian a lametna nga lou hileng ka bahta ding. Mi zatam ten simlei nopna zou in nunnuam phungching in nga bang leng uh. Aw...kei din nopna kawlni suaklou ding hiam??

©SIAMSINNA LEH VAKIANGBU

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA