HAKSA MAHLEH

By~AchillesLal Yatze

"Sihna'n gibang hon khen mateng na 'aw' bang a ka pan theih na di'n hun hoih hon musak in aw. . ." chi'n Chingte kiang ah Lalboi in a ngen a, Chingte in a phulouh hamphatna tang a kingai in kipak petmah a, lungdamna khitui a biang apat ahong taak khesuk keuhkeuh hi."

Lalboi ahihleh innsung khosakna haksatak apan hong khangkhia ahi a, aneih sunsunte un a Nu-le-Pa te'n siamsinna apan sak uhi. Hun hong paitou zel in tangval a minloh theih di dinmun bang in a hong omta a, huchih lai in Chingte toh a hong kithei kha uhi.Chingte bel khosakna nuamtak apan hong khangkhia ahi a, a unau lak ua amah kia numei ahihmanin a Nu-le-Pa leh a sanggam te'n leng a deihsak mahmah uhi.Lalboi leh Chingte a kimuhtung ua pat in a kal uah itna chii kituh pah in, hun sawtlou kal in a hong kingai khapah uhi. Himahleh a kingaih lam uh Chingte' Nu-le-Pa te'n atheih un hahtak in anang pah uhi. Lalboite' khosakna haksat ziak leh Chingte in hinkhua haksatak a azat ding lauhna ziak a nang/daal ahi uhi. Chingte inbel huai khawng ziak a itna a piaksa tatsak maiding a ut hetkei a, zulhzau huai leng asa. "Neih-le-lam ah mi ka enkei a, a omdan uleh a lungsim ua mi enzaw ka hi" chi in Chingte in a Nu-le-Pa te kiah a gensek hi.

A sungkuante apan nangna/daalna thupitak om ahihman in khat veivei Chingte a thuzoh zou dekdek uhi. Chingte in ngailaw mahleh, "Ulal bangchi tuk a n'on itna a lian a ?" chi in a dong sek a; Lalboi lah a kamsiam louhtoh a itdan leh a ngaihdan a genkhe siamkei hi. Huaichiang in Chingte in a Ulal in ngaizou taktak dia gingta lou in ahehna di khop a musek hi. Khatvei chiang in lah Chingte in a hehnate Lalboi tung ah a bungkhe sek a himahleh Lalboi in leng a omdan theihpih lua ahihman in pau lou leh dohzou tak in a thuak hi. Akal uah haksat nate omzel mahleh akal uh kise hial lou in paitou theizel a Lalboi leh Chingte leng a siamsinna ua pat hong graduate kheta uhi. Himahleh Lalboi in a sinna maban sutzop ut in gamdang a zinkhiak hon sawmta hi. Omkhop nawn louh di khawng a ngaihtuah chiang un nna asa petmah ua Chingte diak bang vangtah a kisa sawnsawn hi. Lalboi a zinkhiak ma in Chingte kiang ah, "Ching, na kiang ah k'on itna leh k'on ngaihna ka gen siamkei himahleh hon ngai taktak ka hi chih na mangngilh louh ka deih. I maban ding khualna ziakmah in leng ka vazinkhe dia gin-om tak in n'on na ngak diam? Dam a i kimuh nawn chiang in n'on kiten pihdiam? Na sungkuante kiang ngei ah leng ka gen theih tawp in ka gen di" chi'n a dong a; Chingte in leng lemsak pih in gin-om tak a ana ngak di'n a chiam ngal hi. Lalboi hahpanna ziak in Chingte Nu-le-Pa te'n leng nial thei teitei nawn lou in lemsak pih ua, ki-it tegel adi'n huchibang thu kipah huai omnawn di'n leng agingtak huaikei. Kichiamna leng a bawl ngal uhi. Huchi'n lam-et na lianpi toh lungnuam tak in Lalboi leng a sinna maban sunzom ding in azin kheta.

Chingte in maban sunzom nawn tuanlou in a omna mun mah uah teacher in sem hi. Omna mun a hong kibat louh chiang in haksa a satuak mahmah ua himahleh kikhen di lambel ngaihtuah in leng neilou uhi. A kithuzak theihna uhbel phone leh email chihkhawng ahimai.

Chingte leng teacher a' pang in, a Ulal ngaihna leh thawmhau kisa mahleh a naupang kepte-mawltak a omte'n-a khamuan in lungnopna a muzel hi. Chingte in teacher asep ziak in a damtheihna lam hon sukha di bang in omta; achang in 'aw' heu bang in om sek hi. Huchi himahleh tawp mai a sawm kei, naupangte toh a om khop chiang a lung nopna leh kipahna mu ahihman in. A haksatnate leng a Ulal ahilh kei, amah ziak a lungnuam loupi a hun a Ulal in azat khak di alauh sak hi.

Kumnih-kumthum bang a hong liamta a, Lalboi leng hong pai hun di hong nai hiaihiai ta a, Chingte in leng a sepna mah semtou zel in kimuh tuah ding ngaklah mahmah ta uhi.

Nikhat, Chingte school a a vakaina ah vabuaisia in khophawk ou in puk hi. Khua a hon phawk chiang in damdawi inn ah om ana hi a. A gei ah a Nu-le-Pa, a sanggam leh a lawm-le-vualte a om ua, a Nu lungkhamtak a kap a muh chiang in hehnep a sawm a himahleh thil lamdang tak a tung ah a hong tungta. A paukhiatte ah 'aw' ging a suak khethei nawnta kei; a mukphun lel mah a bangta. Chingte leng hiai hun in a na sepna zoulou mahmah ahihdan a hong kithei suah a, himahleh a phatuam di bawltheih a om nawnkei. Doctor in leng a 'aw' suakkhe thei nawnlou ding chi'n ahilhta hi. Hihtheih dang om tuanlou in, inn ah hong ki-enkol ua, Chingte a lunggim mahmah, kah louhngal ahihtheih a om samkei. Lalboi theisak di lah a utkei, a lunggimna tuntu lel a suah di a lau. Huchi in, Chingte in Lalboi khen mai hon sawmta a, "k'on ngak zou nawnkei" chi a lai a khak kawm in a kikhaamna zungbuh uh leng a thon kiik hi.

Lalboi in a pawna petmah, houpih sawm in phone ah call zihzeh a , himahleh dawnna bangmah amu ngeikei. Akal uh buai petmah ahita. Lalboi in houpih sawm in tamveipi a phone a, hilehleng Chingte in lathei didan ahi nawnkei. Phone call a hong paichiang in Chingte adi'n luankhi nulna lel a suak ta. . .kah na loungal in a hehnem theikei !

Huchi dinmun a a hong om chiang un Chingte Nu-le-Pate'n leng thuakpih mahmah in Lalboi a mangngilh theihna ahih khaak leh chi in a omna uh mundang ah kisuan pih uhi. Huaimun ah hinkho thak Chingte in leng hon zangta a, mite houpih di dan(sign language) khawng hon zil hi. Nikhat Chingte lawmnu vahoh in Lalboi hong tungkikta ahi chih a vahilh hi.Chingte in a lawmnu kiah a thiltuah Lalboi theisak hetlou di'n ahilh a, huainung Lalboi thu bangmah zaak anei nawnkei.

Kumte hong liam zel a, khatvei Chingte lawmnu Chingte kiah a vahoh nawn a, a khut ah a laithon Chingte apia hi. Chingte in bangthu ahi peuhmah di e aw. . .chi kawm in aphel a, kitenna adia Lalboi chialna ana hi maimah. Chingte a chi khawng a linggawp hi. Chialna lai ah Lalboi zi di kigelhna mun ah Chingte min ana om zawmah hi. Lamdang a sa petmah, mak salua in a om heihoi kha nilouh hi.
A thu omdan Chingte in a lawmnu kia dong dia a kisak lai in a lawmnu nung ah Lalboi a hong kilang hi.Hiai hunchet in zaw Chingte ngaihtuahna a paisau tel mai.

Huchi'n, Lalboi in hiaithu hon genta:
"Chingte ka itluat aw, na thiltuahte ka theihna a sawt mahmah ta. Himahleh hong kithei sak pahlou ka hi zaw. K'ong tung na theih nung a ka mang vengveng hun sung a nang toh i kihoupih theihna dia sign language zir ka hi zaw. Ken kiteng di chi a i thuchiam mangngilh lou ka hi, itna k'on piaksa damsung adia k'on piak ahi Ching aw. Na 'aw' a ka pan theihna di'n hun hoih hon pia in aw?" chikawm in, kichiamna zungbuh Chingte in ana piak kiksa pen hon lakhia in Chingte khut ah abun sak nawn hi."

Chingte a kisuanglah petmah. Mi bang zou kei mahleh a Ulal in itna ana piaksa HAKSA MAHLEH tawpsan lou a a ngak ngitnget pen thupi a sa petmah. Huchi bang a, haksatna leh lungkham hun a leng a Ulal in itna diktak ana neih hampha leh vangpha penpen bang a kisa hial hi.

Chingte leng kipahna mittui in hon tuam a, a khitui hong taakkhe keuh2 a. . .
Huchi'n haksatna bang chibang a kal uah tung lehleng kikhen nawnlou di'n hong ki-angkawi in, nuamsa tak leh kuamah dang engtuan lou a nungta khawm den din hong omkhawmta uhi.

ITNA DIK in zaw bang chituk in thil HAKSA OM MAHLEH a ngakzou ngitnget a, a tawp chiang in lohchinna leh gah thupitak amu teitei hi. . . .
 Author's note: Hiai a story phuahtawm ngen ahi a, hita mahleh, ana kituak kha a om zenzen leh nou a' hilou ahi chih ka hon theisak hi. Hiai fiction ana simsakte tengteng tung ah kipah hu k'on gen a, noute hanthawnna ziak a zou theita ihi. Hun hong pai zel ding ah leng kithuah pihna kipe zel le maw.
Huaiban ah, hiai ka thugelh 'doc' a ana bawlsak a zahtak huai Admin te tung ah kipah thu k'on gen petmah ahi.
Lungdam ingh!

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA