DAMSUNG ADI’N MANGPHA

By ~ Lyian Tonsing

Part II

(Based on True Story)

 Khovel a mihing a piangkhe photphot i utdan uleh i hoihdan, i damtheih dan uleh thildang tampi petmah ah, i na kibang kei ua.Hiai ziak ahi ngei ding a, mitampite adi’n melhoih leh etlawm kei mah leng.Mit-tamkhop adiing in etlawm leh sehetlou in,ka na piang khetei a.Huchia hon it leh hon ngai ana omzeuhzeuhte lak a, hiai in ahon itdan lamdang ka sa petmah alah,ka na ngaithei mahmah kei.Huchia hunsawt takmai ka na kidekdek nung in,azaknuam hetlouh di thumal”Damsung adi’n Mangpha” chih kampau ka na zatkhumta hi.

Class 7 ka zoh kum in ngaihzawng masa ka na nei a, amah toh kumkhat bang ka kingaih nung un, dal vuallouh, nan vuallouh leh khaam vuallouh in leh ngaihzawng nei ka hi chih thei gegu inle hon na ngai a, huchi’n keile zulhzau ziak hilou in (nang zoulou, dal zoulou etc etc) ka hihman in ahon itna ka pomsak a ngaita.

Huainung ka kipahna a kiam hiaihiai a, mite hon etdan atuam gopta. A Khente bang in hon muangmoh ua, a khente’n lah hon it di, honn a ngaih di bang u leh hon na star di bang un hon na iit, star nonta kei uh. Ka hehsan gige a,himahleh hon ngailua ahihman in,ka hehna tengteng leh ka kou zialzial nate khong, bangmah lou in ahon simsak a,hon taisan theilou in hun sawt kuamtak chu ka na kithuahpih tamai hi.

Nite, khate, kumte hong kidangta, himahleh ka kiang apan paikhiak sawm lou leh hon it lailai abang a, ka lung akham mahmah mai. Amah ziak in ka maitai di bang in atai kei a, ka kipah ding bang in ka kipak ta kei hi.Hiaite ziak in ka kiang apan paikhe ding leh hon ngaih nawnlouh theihtheih nang chi’n, Lawm leh vual, ahih keileh mi tuamtuamte apan, hon advice na tengteng uh zattheih, zatmoh chiteng ka na zat nung inle, ahon iit thouthou hi.

Amah hon itdan zaw atuam a, amah ka huatman in a khen chiang in “zu leh Damdoi” peuh bang nek a, dawn mai di ade o, chih peuh ka na ngaihtuah sek hi. A ziak tuh huaite ka hihlouh ziak a, hon maingal leh hon na deihdeuh hi-in ka thei (lawm leh vual, mikhen khatte, huchi bang ana dawn leh nete, a ngaithei hetkei). Bang chituk in hua-in, mudah leng le kamsia himhim ka zatkhum ngeikei a, hilele aguuk in zaw hon taisan theihna di lampi ka na zong gige sam hi.

Khat veivei ka kingaihtuah a, bangziak a hichi lawmlawm a hon it ahi diam ? Kei pentak bangziak a hon huchi it na hiam ? Chih peuh in kampau ka na zatkhum zelzel thou. Huaite amah adi-in bangmah lou ahi a, gamlak a vasa ham ging bang in bangmah lou in ahon koihsak zel. Himahleh ka huat luat ziak leh amah ziak a, haksa, gentheihna ka tuahte thei ahi ngei ding a, sawt kuamtak ahon paisan a, ka kipahna alian a, ka lungsimte atawldam a, Ka etlawmna hong kibeh lap zungzung a, ahon ittu ding bang hong kibehlap ziahziah ahihman in ka kipak petmah hi. Huchia hun bangtan hiam, taihsan a ka om zoh un, kei a di’n vualzawlna ahi ka chi lou theikei. Lawm-le-vual toh ka kipolh chiang un anuam a, ka mel vaktuan ahihman in, mi tuamtuam apan in thu kipahhuai leh kuapeuh in i zaknuam chiat uh “Na melhoih gop, na nalh gop, nidang sangsang in na hoih zaw” chihte ka za mun mahmah mai. Amah lou a hinkhua zat nuam hina maizen em o…… !

Lungmuangtak leh kipaktak in hunte ka hon zangbei zungzung tamai hi. Himahleh khat kipahna, khat dahna chih mahtak, kei ka kipah ziak in amah a lungkham a; Ka kiang ah sulkik simthu leel in naubang in ahong pom kik nawnta. Hehpihna hau ka hi ngei ding a, ka na itthuk khanawn get a. Kei pilna, siamna ziak a nawlkhin vual di ahihlouh ziak in.

Ka siang a hong kiik ni apan zaw limlang a ki-et bang anuam thei nawn kei. Kholak pawt bang nuamlou top hileh kilawm in ka hinkhua ka na zangliamta. Keilam apan itna, ngaihnatna neuchik le omlou ahih toh, i ngaihlouh, i deihlouh toh khosak di haksalua ahihman in. Ka mihehpih theihna, ka ngaihdam bawm dimgopta in, hichi-in a kiang ah thutawpna ka bawlta mai hi.

“Hehpihtak in ka kiang apan paimang inla’n, sulkik simthu leel nawn ken. Chik mah nichiang in ka hon it-in, ka hon ngai ngei himhim kei di. Nang tellou a hinkhua ka zat chiang in ka kipahna atam a, lungkhamna omlou hialkhop in hinkhua ka na zang khata. Nang ka hinkhua na hon sunawngkai a, na hon bahsak a, maizumna leh zaknop huai hetlou kammal tuamtuam ka na zata. Hehpihtak in hon paisan inla, hon it nawn dah mai in aw . . Nang tellou a hinkhua zat nuamlua eive…..

Na-itna tellou in hinkhua ka zang nuam a, nang tellou in pheiphung ka suan nuam lotel. Nanglou a pheiphung suan nuamlua eive, na itna ka poimoh nawn kei. Chikmah inle ka poimoh ngei kei himhim. Na kiang a bangmah ka gen ngeilouh hang in kon na iit ngeikei. Himahleh, ka daih dide theisiamlou na hi ngei ding a, ka kamsuak chisoh hehpihna tellou zanuam a, hon taisan zel, hong bel zel na hi chih ka chiangta. Nang a ding in hehpihna leh itna ka nei nawkei.

Nanglou in ka hinkhua a nuam zaw, abukim zaw. Tuni a kipan in ka siang apan lengmangta inla, hong kik nawn himhim ken. Na itna leh na sakmel ethak takmai ka muh diing in hong kilang nawn ken. Gamlapi mahmah a taimang inla, lengmang in. Nanglou in ka hinkhua abukim zaw. . Kipahna atam zaw. Ka hon ngai nawnkei, ka hon mupeih nawn kei, ka hon niing gawpta. ”DAMSUNG ADI’N MANGPHA, AW NANG KA TAANGSIAT” chi’n gibang khenna simthu ka na lel khumta. Hiaite thuak zoulou in hon na liamsanta, hon na lenmang santa. Amah lou a hinkhua zat nuam hina maizen e aw…… ! !

©Siamsinna leh Vakiangbu