ZOULENGTHEI MAHMAH KHUM

By ~ Lian Khuptong

VOKBUAL khua tuh huai hunlai adin khonuam leh buh-le-Bal kiningchinna, Zodawn adia kho suantham ching mahmah khat ana hi. Padal te innkuan tuh a khosung ua mi khosathei mahmah leh lengthei huan liantak nei kivakna azat uh ahi. Chi mah bang in Dalpite innkuan tuh khosung mite’n leh a tung-etpen uh ahi hi. Aman tanu Chingta melhoitak anei hi. Chingta uh nungak panpan melhoitak mai ahi a, khosung tangvalte’n le a mitsuan pen uh leh alim bawlpen uh, nungak dang tampi om mah lehi.

Kiginni zingsangh khat Chingta tuh anntuun toh apate lengthei huan khou va panpi ding, Sikul kailouh ni ahih toh chi in hong kisa khia hi. Kong/sangkil hon pusuakpan phet, apamlam deuh a Zokhanthang a tawikawl chiang aliang a baat in, “Ching aw! na khawl dih, kei zong singphuk ding, chiah ni kiton ni ” chih toh Chingta zöng kiguih sim toh , ” Oh ! Uthang , hi zenzen e, ei bang toh ton na ut leh, hi tuibuk muam ou,”hon chi a, huchi in nihgel tuh loulam ah sannemlaa peuh sa in kitawn helhel kawm in, hon kidawngsim pian uhi. Hun zangkawm a loukuan kihel lah hikawm… Chim manlou in lou tung ding ahihtak man un, Chingta in, ” i chiahlam chiang in zong khomual ah haibang kingak ni, vaimasa “chi in vaikhak hi. Nihgel tuh ki-ittak leh kingai na mahmah le u leng hong kikhen phot uhi.

A lamdang khatbel mite’n hichituk a Chingta le Zothang a kite’n mawklouh pen uh bangthu hiding hiam ? chih khosung mite lung-am saktu ahong suak maimah uhi. A tak a gen in tuh Zothang pen mite bang a khosathei lua hilou, louhna semmi petmah nagum sep a nekzong ana hi hi. Lehlam pang ah i hon etnawn leuleu leh; Padal te innkuanpen khosathei mahmah.. . Buh-le-Bal nek khop nei gige, huaimai le hilou; Lengthei huan hoihpi nei, a Lengthei huan mai le akumkhat khamkhop uh pha gige mai ahi hi. Huai bangteng dinmun lak ah, kuata doisan hiam o ! Chingta leh Zothang upmoh louhpi in, hong kingaikha laizang uhi.

Hiai bangteng in Vokbual khua tuh guhling bang in palbang toh dousak e…Theisiam hile u chin Anbang ki-itna palbang nang di’n tualniam kisa di hiven chin mo ! Tungsunni tuh awl in lenmual khiak lah huaitakmai in Lenkawl tumsuk toh kitawn in Tang Zothang in a tawikawlchiang damtak in khia in chiah di’n sianglam manoh in hong kisakhe hianhianta hi.

Chingta zong manlang tak in chiah hunta, chih toh sianglam hong zuanta uhi. Theihlouh kal in khomual tuh hong tung petmah uhi. Oh ! kuamah sakmel muh dilah na omtalou? Chingta tuh lungsim nuamloupi in, hiaisan mun a tawlkhat ong khaw lning hön chih pat leh, A pa Thangpai kisa in Ching aw ! Zothang na muh nopman. Tuabang toh tulmai di’n paam hon sah ing, chiah ni chi’n paipih vengvengta mai hi ! Tualaitak in Ching in pawna mahleh Apa’ thugen nial ngamsam lou in pailiamta mai uhi.

Sawt zong kihal manlou in khomual ah Zothang hong tung sakmel muh ding a tongsan ngaih melmuh ding himhim na omlou, dahmel tak in leh thazoi niang mai a sianglam a zotmai ding chi ”ka koilouh ding bang di’n simthu naubang na sang ka hiam ?” chipeuh in khasiat tha bang suakliap hi. A lungsim khat a tuh Chingta tun-le-zua simthu lel vang ahihdan thei veve hi. A pamlam deuh a ‘Nuta loukuan paite’n tuh den in, zaw Chingta te innkuan toh kituak mah ve ung o! Hong kisal phei gamgam uh aka ‘Padal bang maisan ngem-ngumpi toh gamthuk lam a na paneute kiang a hon thawnmang , cihdan bang a kichisuk zanzan ua…NUTATE’N, “Zothang na tongsan zaw nang toh tul theilou ding na hi. Singdang siang ah sanmun muang zaw mai in. Khatvei ni chiang Tang loubang na kiakma’n” chi in lou lampai kawm in Nutate toh hong houlim suksuk uhleh , akhua uh höng tung khongkhong ta uhi.

HUAINI a kimuh uh chih louh tuh Zothang toh Chingta sakmel kimuh ding thangvansang a kikhai bang ahi ta. Pathianni zingsang khat Niangpi hong hoh a, ” Zothang aw! hon hehnepna ding lah kon theikei ing , Zan in, Chingta gamthuklam a apa’n siamsin di’n nasawl kheta! ” chih thu va tun hi. Huai hunlaitak in tuh Tang Zothang adi’n alungsim thangvansang a kikhai a bangta mai hi.

‘Sakmel mulou in gamgua bang hingzou ding ka hiam ? Koi kuam sawlbang heina hiam ? Khattang lenkum ka veizou diam ? Nanglou ngal kei zuan nem ding singdang omlou’ chi in Zothang in ong genkhia a, akhitui nan vuallouh in abiang ah hong tak zitzit tamai hi.

HUN leh kumte mualliam zungzung tamai kum tampi bang hong kivei nung in, Chingta tuh suti zang di’n innlam a hong pai ta hi. Khomual a hong tuntak in a nunluite uh bang alungsim mitkha’n hong lang zungzung tamai a, himahleh a tongsan sakmel muh kik ding a ngaihtuah chiah, a sakmel pahna’n dim zel. Inn hong tung petmahta ! Bang simthu hiam i chih leh ?

Tang Zothang in singdang ang a kum sawt loubang a tulpih di’n Niangpek ana kilak hiau tamai. Hiai bang simthute’n khosung naktak in hon dengsuak pahta huchi kawmkal ah, Chingta te inn bang leng hon dengkha tuh a simthu zakte’n a sinlai guibang zenlua kisa in damlou zou töp in lupnatung kidengna tamai hi.

Tuabang a damlou leh chiina in kumtam kuamtak ong om a leh Chingta te innkuan in punlam sang in kiakniam lam hon manoh hiaihiai uhi. Dalpite innkuan in nekzonna lam ah leng kiakniam lam manoh gop in hong kibung gam petmah uhi ! Chingta damlouhna tung a a sumsennate ziak un aneih alam teng uh beizou hi. I ngaih sutsut leh leitung mite pen Itna lou a hing zou ding vualte hikhang. Leitung sum leh pai, neih leh lam neimah le tuate pen zankhat thu a mangthang thei ‘bangteng bangmahlou, Itna lou in simthu kilel theilou . . aw ! Itna thupi selung siangthou lampi dik a hon pi in Itna tuipi kihawtte pan hon pikhia in, ka selung koilam a maw, na heitak mai ? Hon pi khiain maw ka selung.

”Tang Zokhanthang in nunlui khiaklah saktak in a Itna’masa thupi kuaisa mahmah, Chingta lah tuh a kahkah na a lunggimna chikleh damni a om ngei nonlou ding hi. A paDal lah tuh alungsim nuamsamlou a Lengthei huan a leng theigah khumtak maituh, mangngilh moh, tua lah Lengthei pumkhat teng sawmnih bang manta ! Huai lah a pumneu aneu khum mahmah lou.

Chingta tuh kumdang abang nawn kei a, a sakmel hoihna teng lah mualgop nidang a apallutlai bang nawnlou mite’n le, a maimit un ensim daudau uhi. Hun leh kumte Chingta selung geldan a tuh sapkik theih leh ut phial leh kilawmtak in, anun ngaih tuh a lungzuan zatam sialna himai hi. Annbang Itna’zoaw koimun koi a om zong leh chik leh beini a nei kei ding a chichi uh. Chingta ka tan a naa himai tuh ka laidip nalaa e,  chih toh,a nunlui gamtatna sate uh.Silhpuan bang hong thakthak mai’ gal khatlam i hon et nawn vengveng leh Zothang te nupa lah tuh, NUPA Kituaktak leh hinkhonuam zang kisa in, atate uh toh vangkhozawl a nunkhonuam laitual ngabang leng in lambang saisai uh e..

Chingta le lungleng kisalua laa peuh hon phuak , laa lam a kihei sawm in hong kisa bemtenta hi. Sunkhua zankhua in kiset’ album bwlnuam in ahun neih teng hon pia in,hong buai mahmah in, amah a  d’in zuanzatam sial chite hun om non vet lou…Hun hong kiheilam zel in khosung a laa’lam a asakmin lawibang hong thangsuakta.A pallai nite tuh silhpuan bang thak nawnta nidang banglou,in ataksa tuh hong hoih mahmah hi. Mite ngaihnat leh ngaihsang hong suak nawnta,hiai bang teng in amah kipahna leh lundam luankhi bang gial bang in kekha zozen.

Lenmual dawn a ni hong suak chih theih phial dikhop in, Chingta vang in a innkuan uh.Hong dingkhe nawnthak hi. Mite’n moulopna ahikeileh khosungvai a laasakna di a omchiang bang in,sap ahizel a, zailaa ‘naubang hon awi taktak bang tuh ami asa’khentuamomlou di khopin,mite mithip zou leh lungkuaizouta ahi.Tulai a laasiamtakte sang in le…sinlai gubang zen dikhop in siam zaw mawkdan in, gen kheukhou mai ahita. “Aw ! itna lamdang ” hon sak ngialngial leh houh.Tang Zothang bang a chimul thousak zoutop chi in,Hotel houlimna kho papi chingkam khat bang in’kuva haisan zen in amah gen chouh dik hileh kilawmtak in genkankan nilouh mawk ! Huchituk a hong minthang khia tuh Chingta pen bang a min ding in, “LAWS of Vobual ” chih bang tangkha velvual maidan ahi. Tuabang a hong minthangtak in mite apan bang deisakna sum leh pai tampitak hong luak a, himahleh tuateng mah zang in ahinkhua tuh lampi diklou lam hon tawnta mai hi. ZU le Sa in hong kibual kha tuh suahtak nang lampi dang omlou in a tawp in hih leitung gim gentheihna haksatak lak ah khaubang na chiahsanta.. Zatamte’n suun lua in, a khua uh bang daizou zikzik hialta zen ! Leitung a It’mahmah leh a senchil lungdeih a chanmai hilou, a sakmin thanna daibang theng manlou, zatamte’n amm leh ngaina mahmah napi’in mualliamsan hi. Hiai bang dahna leh mulkimhuai lak ah, Zothang min nangawn le lohkhak bat’in na om veve lai, Aw! sihna thupi, sihna lamdang ! banghang a, ka senchil ngaih toh tuibang gawmloupi a khaubang na chiahsan hiam ? Zothang kahtam loh tuh ana himai . Chingta in a damlai nite’n sakmel hoihna leh a minthanna, a lasiamnate kisialpih hetlou in, mite’n lunggulh in ngaihmah le uh a senchil vangngaihnou singdang ang a tuul ding a lailungsung a naa salua ahiman in angkoilouh simthu toh khattang leh lungzuang tak a ahinkhua, lampi diklou a ana tulpih chih simthute, Zothang in hon theihkhiat thakthak pen amah adi’n zong lunggimna leh puakgim tampi toh, a innsungkuan uh adi’n hambang vaihna lianpi suak kha dekdek hi.

VOKBUAL vangkhua tuh thakhati n khua hong niim vuahpi, höng zu zoihzoih mai. Gialpi toh huihpi’n hon nawk dumdum.Tung sunni lenmual dawn a hong tum in khua tuh khimbang hong ziing a, dumde, theham gingte’n hon khim imusak ta

‘Beita beita’

©Siamsinna leh Vakiangbu

Comments

Popular posts from this blog

PATHAWI HIMAHLENG!!

PALLAI NITE

NATNA LAUHUAI COVID APAN PIANTHAKNA